Mens filtert onvolkomenheden?

Moderator: Rhiannon

Reageer
Berichten: 17

Mens filtert onvolkomenheden?

Hoi,

ik meen ooit een een onderzoek te hebben gelezen omtrent een zogenaamde psychologische "filtering" vanuit de hersenen. In dit onderzoek werd aangetoond dat de mens nogal graag automatisch zijn eigen gedrag, stem, lichaamshouding etc. op zodanige wijze "filtert" dat men dr een mooier plaatje van maakt. Ik vind het moeilijk uit te leggen maar er wordt bv naar voren gehaald dat men daarom vaak bij het terugzien van een foto van zichzelf of het beluisteren van een stemopname van zichzelf het een rare gewaarwording vindt omdat deze filter dan niet meer echt toepasbaar is (directere confrontatie via zintuigen/omzeiling van deze filter).

Het klinkt mischien een beetje wazig maar ik meen me te herinneren dat dit een onderbouwd en bewezen psychologische eigenschap is van het menselijk brein, weet iemand mischien hoe deze theorie/functie heet of dat ik er echt naast zit?

ik zat gister namelijk te denken over het volgende:

Naar mijn mening is mijn eerste ontmoeting met mensen altijd vrij realistisch en objectief,

met andere woorden ik zie de persoon zoals deze daadwerkelijk door mijn zintuigen wordt geobserveerd.

Echter na een persoon veel langer te kennen begin ik vaak personen anders te "zien" dan dat ze zijn.

Om het maar kort door de bocht uit te drukken, iemand die in het begin mischien niet aantrekkelijk gevonden wordt kan na enige verstreken tijd wel "mooi"gevonden worden, of iemand die rare lichaamstaal heeft wat door mijn brein als "opvallend" zal na diegene een langere periode te kennen niet meer opvallen. Een soort filtering van onvolkomenheden, lijkt me overigens vanuit de evolutie van de mens gezien een logische eigenschap aangezien je anders constant afgeleid wordt door onvolkomenheden in je omgeving en "familie". Het zou bv kunnen zijn dat bij dwangmatige perfectionisten deze filtering niet goed werkt en zij dus constant (ook in vertrouwde situaties, omgevingen en patronen) geconfronteerd worden met onvolkomenheden.

toen dacht ik dus aan dat onderzoek, ik denk namelijk dat in een eerste ontmoeting of ervaring deze filter (nog) niet werkt, dit omdat nog niet door het brein bepaald is of de persoon "vriend"of "vijand" is. Mocht de desbetreffende persoon namelijk een bedreiging zijn is het heel erg nuttig juist om onvolkomenheden te detecteren... ivm met inschatting of je moet "vluchten of vechten" of om de sterkte/zwakte van de vijand/prooi in te schatten. Na iemand langer te kennen kun je vaststellen dat iemand bv geen gevaar is of dat iemand een vriend is en kan deze filter dus wel ingeschakeld worden.

Zo ook met bv omgevingen of situaties, zijn deze nieuw dan zal het brein deze met alle onvolkomenheden willen verwerken om een juiste inschatting te maken, bv een afgebroken boven een pad hangende tak is gevaarlijk, en zal snel worden opgemerkt door het brein , echter loopt men daar al voor de 400e keer langs zal deze imperfectie eruit gefilterd worden omdat het brein weet "hey ik ben hier al 400 keer langs geweest en 400 keer was dit geen "gevaarlijke" imperfectie" en het dus filtert.

naja het zijn maar hersenspinsels maar ik denk dat ik het wel een beetje duidelijk heb gemaakt.

Ik ben benieuwd of er enig onderzoek gedaan is of informatie beschikbaar is wat iets met mijn ideeen te maken heeft?

mvg,

bartje.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Mens filtert onvolkomenheden?

Allereerst ben ik benieuwd naar het onderzoek. Ik heb gezocht op de termen self concept, self image e.d. maar niets gevonden. Sowieso zit de psychologie vol met een overkill aan termen die min of meer hetzelfde betekenen, maar dat terzijde. Als je iets vindt, post het dan zou ik zeggen.
In dit onderzoek werd aangetoond dat de mens nogal graag automatisch zijn eigen gedrag, stem, lichaamshouding etc. op zodanige wijze "filtert" dat men dr een mooier plaatje van maakt.
Heeft dit ook niet te maken met gewenning? Als je net een WC binnenkomt waar het niet al te fris ruikt is het voor je gevoel niet uit te houden. Zit je daar echter een uur dan merk je niets meer. Je stelt je de omgeving 'mooier' voor dan die daadwerkelijk is. Hetzelfde zou kunnen gelden voor uiterlijkheden, waaronder je eigen. Omdat jij jezelf te allen tijde meemaakt (mee hebt gemaakt) verdwijnt het eerste moment van negatieve emoties.

Niet iedereen maakt er een mooi plaatje van trouwens, er zijn genoeg mensen met een lage self esteem.
Ik vind het moeilijk uit te leggen maar er wordt bv naar voren gehaald dat men daarom vaak bij het terugzien van een foto van zichzelf of het beluisteren van een stemopname van zichzelf het een rare gewaarwording vindt omdat deze filter dan niet meer echt toepasbaar is (directere confrontatie via zintuigen/omzeiling van deze filter).
Dat je je eigen stem lelijk vindt heeft niets te maken met filtering maar met botgeleiding vs. luchtgeleiding. Je hele leven lang hoor je je eigen stem via je trommelvlies, maar óók via je schedel. Als je opeens alléén je stem hoort via je trommelvlies klinkt die logischerwijs anders.
bartje2012 schreef:Naar mijn mening is mijn eerste ontmoeting met mensen altijd vrij realistisch en objectief,

met andere woorden ik zie de persoon zoals deze daadwerkelijk door mijn zintuigen wordt geobserveerd.

Echter na een persoon veel langer te kennen begin ik vaak personen anders te "zien" dan dat ze zijn.

Om het maar kort door de bocht uit te drukken, iemand die in het begin mischien niet aantrekkelijk gevonden wordt kan na enige verstreken tijd wel "mooi"gevonden worden...
Maar andersom is toch net zo goed mogelijk? Dat mensen in het begin aantrekkelijk zijn omdat de situatie nieuw is, maar dat je na verloop van tijd denkt: 'wat een irritante gozer is het eigenlijk toch'. De theorie is mijns inziens teveel gebaseerd op één gedragseigenschap waarna het probeert te veralgemeniseren tot 'het menselijk gedrag'. Je moet altijd rekening houden met de waarschijnlijkheid van andere uitkomsten (discussie).
toen dacht ik dus aan dat onderzoek, ik denk namelijk dat in een eerste ontmoeting of ervaring deze filter (nog) niet werkt, dit omdat nog niet door het brein bepaald is of de persoon "vriend"of "vijand" is. Mocht de desbetreffende persoon namelijk een bedreiging zijn is het heel erg nuttig juist om onvolkomenheden te detecteren... ivm met inschatting of je moet "vluchten of vechten" of om de sterkte/zwakte van de vijand/prooi in te schatten. Na iemand langer te kennen kun je vaststellen dat iemand bv geen gevaar is of dat iemand een vriend is en kan deze filter dus wel ingeschakeld worden.
Ik zou dan zeggen dat dat filter in het begin juíst werkt. Je scheidt het kaf van het koren, vaak door de eerste impressie.

Als iemand door dit proces is heengekomen heb je te maken met een bias; de kans is dan groter dat je diegene na een tijdje meer gaat mogen dan iemand die niet door dat proces is heengekomen.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Mens filtert onvolkomenheden?

bartje2012 schreef:Naar mijn mening is mijn eerste ontmoeting met mensen altijd vrij realistisch en objectief,

met andere woorden ik zie de persoon zoals deze daadwerkelijk door mijn zintuigen wordt geobserveerd.
Dat klopt niet. Een eerste indruk vorm je op iets van een 30 seconden, en die is weinig objectief. Er valt heel wat voor te zeggen dat je een pak meer kennis hebt over iemand die je hebt leren kennen voorbij die eerste indruk. Dat die kennis niet altijd op die manier zijn doorgang vindt, komt omdat je nu een band ontwikkeld hebt met de persoon in kwestie op basis waarvan je inderdaad zijn of haar gedrag zal interpreteren.

Een paar fouten die optreden bij een eerste indruk zijn (en ik noem nu los uit mijn hoofd de meest evidente) een serieuze bias o.b.v. aantrekkelijkheid (Maak jezelf maar niet wijs dat dat niet waar is, het is bij iedereen zo) en een neiging om een gedraging die tijdelijk en situatiegebonden kan zijn te veralgemenen naar persoonstrekken
Om het maar kort door de bocht uit te drukken, iemand die in het begin mischien niet aantrekkelijk gevonden wordt kan na enige verstreken tijd wel "mooi"gevonden worden, of iemand die rare lichaamstaal heeft wat door mijn brein als "opvallend" zal na diegene een langere periode te kennen niet meer opvallen.
Net zoals er een "halo-effect" optreedt als je aantrekkelijke personen beter beoordeelt, kan dit effect ook omgekeerd optreden: iemand die je initieel weinig aantrekkelijk vond, kun je nu als "mooier" beoordelen omdat je andere positieve eigenschappen van die persoon hebt leren kennen. Bovendien is het zo dat personen of zaken waar je initieel ambivalent tegenover staat beter beoordeeld worden als je er veel mee in contact komt. Dat effect treedt evenwel niet op als je de persoon initieel lelijk vond.

Dat van die lichaamstaal is een gewenningseffect: iets dat je vaak ziet, verwacht je opnieuw te zien en zal dus niet opvallen. Als die lichaamstaal plotseling verandert, zal het je weer wél opvallen. Vergelijk het met het tikken van een klok: je hoort dat op den duur niet meer (bewust), maar als de klok plots stopt met tikken valt het je weer wel op.
Een soort filtering van onvolkomenheden, lijkt me overigens vanuit de evolutie van de mens gezien een logische eigenschap aangezien je anders constant afgeleid wordt door onvolkomenheden in je omgeving en "familie".
Dat klopt, maar dit soort evolutionaire verklaringen valt nogal gemakkelijk te verzinnen voor elke theorie.
toen dacht ik dus aan dat onderzoek, ik denk namelijk dat in een eerste ontmoeting of ervaring deze filter (nog) niet werkt, dit omdat nog niet door het brein bepaald is of de persoon "vriend"of "vijand" is. Mocht de desbetreffende persoon namelijk een bedreiging zijn is het heel erg nuttig juist om onvolkomenheden te detecteren... ivm met inschatting of je moet "vluchten of vechten" of om de sterkte/zwakte van de vijand/prooi in te schatten. Na iemand langer te kennen kun je vaststellen dat iemand bv geen gevaar is of dat iemand een vriend is en kan deze filter dus wel ingeschakeld worden.
Probleem met deze idee is dat op het oog helemaal niet vast te stellen valt of iemand een vriend of een vijand is (waar het gaat om soortgenoten).
Dat je je eigen stem lelijk vindt heeft niets te maken met filtering maar met botgeleiding vs. luchtgeleiding. Je hele leven lang hoor je je eigen stem via je trommelvlies, maar óók via je schedel. Als je opeens alléén je stem hoort via je trommelvlies klinkt die logischerwijs anders.
Anders, maar daarom niet "lelijk", en dat is nochtans wat de meeste mensen hebben. Het verklaart ook niet waarom je een foto van jezelf zelden mooi vindt (ookal kijk je iedere dag wel in de spiegel).

Berichten: 17

Re: Mens filtert onvolkomenheden?

Allereerst ben ik benieuwd naar het onderzoek. Ik heb gezocht op de termen self concept, self image e.d. maar niets gevonden. Sowieso zit de psychologie vol met een overkill aan termen die min of meer hetzelfde betekenen, maar dat terzijde. Als je iets vindt, post het dan zou ik zeggen.
Ja, dat heb ik nou altijd met google :P maar idd ben naarstig op zoek ;)
anusthesist schreef:Heeft dit ook niet te maken met gewenning? Als je net een WC binnenkomt waar het niet al te fris ruikt is het voor je gevoel niet uit te houden. Zit je daar echter een uur dan merk je niets meer. Je stelt je de omgeving 'mooier' voor dan die daadwerkelijk is. Hetzelfde zou kunnen gelden voor uiterlijkheden, waaronder je eigen. Omdat jij jezelf te allen tijde meemaakt (mee hebt gemaakt) verdwijnt het eerste moment van negatieve emoties.

Niet iedereen maakt er een mooi plaatje van trouwens, er zijn genoeg mensen met een lage self esteem.
Zou best kunnen, nogmaals ik heb me totaal niet verdiept hierin noch het onderzoek wat ik me meen te herinneren.

Het heeft denk idd veel te maken met gewenning, maar gewenning moet wel geaccepteerd worden, en gewenning kan toch ook verstoord worden dan? ik doel hiermee als andere processen het "gewenningsproces" overheersen.
Dat je je eigen stem lelijk vindt heeft niets te maken met filtering maar met botgeleiding vs. luchtgeleiding. Je hele leven lang hoor je je eigen stem via je trommelvlies, maar óók via je schedel. Als je opeens alléén je stem hoort via je trommelvlies klinkt die logischerwijs anders.
Ja dat klopt, weet ook niet of hier in het onderzoek rekning mee gehouden is.

Maar dit lijkt mij zeker een logische verklaring voor die specifieke ervaring.
Maar andersom is toch net zo goed mogelijk? Dat mensen in het begin aantrekkelijk zijn omdat de situatie nieuw is, maar dat je na verloop van tijd denkt: 'wat een irritante gozer is het eigenlijk toch'. De theorie is mijns inziens teveel gebaseerd op één gedragseigenschap waarna het probeert te veralgemeniseren tot 'het menselijk gedrag'. Je moet altijd rekening houden met de waarschijnlijkheid van andere uitkomsten (discussie).
Inderdaad, andersom kan net zo goed, echter denk ik dat dit dan meer ligt aan dat de mens onderhand ook veel kennis en technieken heeft om deze "eerste indruk" te manipuleren, (make up/mode , jezelf profileren, aangeleerde lichaamstaal etc). Ik doel meer op een onderbewuste/instinctieve functie.

Bv op het moment dat een persoon zijn/haar onvolkomenheden maskeert betekent dit alleen maar dat er minder imperfecties "gefilterd"hoeven te worden, na dit gewenningsproces, komen dan op momenten dat de maskering faalt er nieuwe imperfecties bij... mischien wordt het hele proces dan opnieuw geactiveerd en valt de opgebouwde invulling weg.

Echter constateerd men alle imperfecties opnieuw en op het zelfde moment, dit keer meer dan voorheen waardoor er mischien zelfs NOG meer negatieve lading aan wordt gegeven ivm met het gevoel misleid te zijn.

("hey deze vrucht zag er eetbaar uit, maar ik werd toch ziek, ik ben misleid = negatieve ervaring)
anusthesist schreef:Ik zou dan zeggen dat dat filter in het begin juíst werkt. Je scheidt het kaf van het koren, vaak door de eerste impressie.

Als iemand door dit proces is heengekomen heb je te maken met een bias; de kans is dan groter dat je diegene na een tijdje meer gaat mogen dan iemand die niet door dat proces is heengekomen.
Maar de eerste impressie moet juist zo objectief mogelijk zijn, om een realistische inschatting te maken.

Dingen die dr in eerste instantie toe doen, zoals inschatten gezondheid, genetische rang, maatschappelijke rang dmv mode/politieke uitdraging etc, doen er na acceptatie niet meer toe.

Een voorbeeld, ik ontmoet iemand met vervelend gedrag voor de eerste keer, doordat ik dit als een lichte verstoring/imperfectie in de situatie ervaar trekt dit de aandacht, ik observeer de persoon in kwestie en zoek een verklaring/invulling/reactie, echter is deze persoon volgende keer weer zo en herhaalt deze situatie zich vaker, zal mijn onderbewustzijn deze imperfectie gaan filteren, zodat ik niet telkens verstoord wordt in mijn "normale" processen als de situatie zich herhaalt, ik immers al meerdere keren vastgesteld of de imperfectie van betreffend persoon gevaarlijk is of niet, en heb er al een reactie voor gevonden. Dit kan zijn de imperfectie negeren, of een social reactie op de imperfectie (erom lachen, of een opmerking maken).

Als dan bv later iemand mij vertelt dat de persoon eerder zo heeft gedaan (waar ik niet bij was) en daarna iemand heeft vermoord, zal de acceptatie van de imperfectie beinvloed worden, volgende keer dat de persoon weer vervelend doet, mijn aandacht trekt zullen mijn hersenen niet de gewennings reactie vertonen, de imperfectie is namelijk nieuw, ik doel op dat de imperfectie die door mij als "ongevaarlijk" was gelabeld nu wel gevaarlijk is.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Mens filtert onvolkomenheden?

Anders, maar daarom niet "lelijk", en dat is nochtans wat de meeste mensen hebben. Het verklaart ook niet waarom je een foto van jezelf zelden mooi vindt (ookal kijk je iedere dag wel in de spiegel).


Nogmaals, dat is pure gewenning. Een zanger vindt zijn stem mooi zoals een supermodel haar foto's mooi vindt. De theorie verklaart namelijk ook niet waarom de stem in de vorm van pure luchtgeleiding per se negatiever moet zijn dan de stem die je in je hoofd hoort. Als de setpoint mooi is -als gevolg van het filter in de theorie-, waarom kan de nieuwe stem bestaande uit alléén luchtgeleiding dan niet mooier zijn? Sowieso is de setpoint stem bestaande uit botgeleding én luchtgeleiding is mooi als gevolg van het filter uit de theorie onlogisch te noemen aangezien deze onvolkomenheden eruit filtert. Met andere woorden; a priori wordt ervan uitgegaan dat de stem bestaande uit alléén luchtgeleiding lelijk (onvolkomenheid) is, omdat anders de stem niet eens gefilterd hoeft te worden tot iets moois.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Berichten: 17

Re: Mens filtert onvolkomenheden?

ypsilon schreef:Dat klopt niet. Een eerste indruk vorm je op iets van een 30 seconden, en die is weinig objectief. Er valt heel wat voor te zeggen dat je een pak meer kennis hebt over iemand die je hebt leren kennen voorbij die eerste indruk. Dat die kennis niet altijd op die manier zijn doorgang vindt, komt omdat je nu een band ontwikkeld hebt met de persoon in kwestie op basis waarvan je inderdaad zijn of haar gedrag zal interpreteren.

Een paar fouten die optreden bij een eerste indruk zijn (en ik noem nu los uit mijn hoofd de meest evidente) een serieuze bias o.b.v. aantrekkelijkheid (Maak jezelf maar niet wijs dat dat niet waar is, het is bij iedereen zo) en een neiging om een gedraging die tijdelijk en situatiegebonden kan zijn te veralgemenen naar persoonstrekken
Maar er is toch duidelijk een verschil tussen onderbewuste processen die inschattingen maken en bewuste invullingen van informatie? ik bedoel als ik iemand voor het eerst zie in een neutrale omgeving zal mijn onderbewustzijn allerlei instinctieve processen afgaan, daarnaast zal mijn bewustzijn allerlei processen afgaan om een sociale invulling te geven aan deze persoon. zoals hoe oud, wat voor kleren, hoe spreekt persoon mij aan etc etc.
ypsilon schreef:Net zoals er een "halo-effect" optreedt als je aantrekkelijke personen beter beoordeelt, kan dit effect ook omgekeerd optreden: iemand die je initieel weinig aantrekkelijk vond, kun je nu als "mooier" beoordelen omdat je andere positieve eigenschappen van die persoon hebt leren kennen. Bovendien is het zo dat personen of zaken waar je initieel ambivalent tegenover staat beter beoordeeld worden als je er veel mee in contact komt. Dat effect treedt evenwel niet op als je de persoon initieel lelijk vond.

Dat van die lichaamstaal is een gewenningseffect: iets dat je vaak ziet, verwacht je opnieuw te zien en zal dus niet opvallen. Als die lichaamstaal plotseling verandert, zal het je weer wél opvallen. Vergelijk het met het tikken van een klok: je hoort dat op den duur niet meer (bewust), maar als de klok plots stopt met tikken valt het je weer wel op.
dat is toch wel enigzins waar ik op doel: je filtert de lichaamstaal, je filtert het tikken van de klok, je filtert negatieve eigenschappen om ruimte te geven aan het ontdekken van andere (positievere) eigenschappen. Echter gaat dit naar mijn mening alleemaal vrij onbewust, en het OORDELEN in 30 sec over iemand lijkt me meer persoonlijker gebonden, en heeft te maken met allerlei verschillende processen, eerdere ervaringen met mensen, kennis over de betreffende persoon, sociale status, maar ook bv dat je voor jezelf hebt "ingevuld" dat iemand met bepaalde kleding zodanig beoordeelt wordt etc.

"
Probleem met deze idee is dat op het oog helemaal niet vast te stellen valt of iemand een vriend of een vijand is (waar het gaat om soortgenoten).
Dit vindt ik zelf moeilijk te accepteren, ik geloof niet dat de evolutie zo snel gaat dat mijn hersenen alle mensen als soortgenoot en dus niet gevaarlijk ziet. Soortgenoten (ook mensen naar mijn mening) vormen in de natuur vaak wel degelijk een gevaar, een gevaar voor leven of een gevaar om de sociale status aan te tasten etc. Als je kijkt naar gedrag van apen is het inschatten van soortgenoten HEEL belangrijk. en dit wordt in een fractie van een seconde gedaan.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Mens filtert onvolkomenheden?

Maar er is toch duidelijk een verschil tussen onderbewuste processen die inschattingen maken en bewuste invullingen van informatie? ik bedoel als ik iemand voor het eerst zie in een neutrale omgeving zal mijn onderbewustzijn allerlei instinctieve processen afgaan, daarnaast zal mijn bewustzijn allerlei processen afgaan om een sociale invulling te geven aan deze persoon. zoals hoe oud, wat voor kleren, hoe spreekt persoon mij aan etc etc.
Dat gaat allemaal vrij onbewust. Je eerste indruk wordt vooral gevormd door onbewuste processen en interpretatie. Je bent je er niet van bewust dat je mogelijk éénmalig gedrag toeschrijft aan een persoonlijkheidstrek.
Echter gaat dit naar mijn mening alleemaal vrij onbewust, en het OORDELEN in 30 sec over iemand lijkt me meer persoonlijker gebonden, en heeft te maken met allerlei verschillende processen, eerdere ervaringen met mensen, kennis over de betreffende persoon, sociale status, maar ook bv dat je voor jezelf hebt "ingevuld" dat iemand met bepaalde kleding zodanig beoordeelt wordt etc.
Persoonsgeboden betekent niet dat het bewust verloopt.
Dit vindt ik zelf moeilijk te accepteren, ik geloof niet dat de evolutie zo snel gaat dat mijn hersenen alle mensen als soortgenoot en dus niet gevaarlijk ziet. Soortgenoten (ook mensen naar mijn mening) vormen in de natuur vaak wel degelijk een gevaar, een gevaar voor leven of een gevaar om de sociale status aan te tasten etc. Als je kijkt naar gedrag van apen is het inschatten van soortgenoten HEEL belangrijk. en dit wordt in een fractie van een seconde gedaan.
Het is belangrijk om basisemoties te herkennen. Die basisemoties zijn universeel en onmiddelijk herkenbaar. Je gaat iemand die zijn tanden in woede ontbloot geen knuffel geven, dat is evident. Het is echter niet mogelijk om stabiele persoonlijkheidstrekken te infereren bij de eerste kennismaking.
bartje2012 schreef:Zou best kunnen, nogmaals ik heb me totaal niet verdiept hierin noch het onderzoek wat ik me meen te herinneren.

Het heeft denk idd veel te maken met gewenning, maar gewenning moet wel geaccepteerd worden, en gewenning kan toch ook verstoord worden dan? ik doel hiermee als andere processen het "gewenningsproces" overheersen.
Nee hoor, elk zintuig is aan gewenning onderhevig. Je went aan geuren, aan licht/donker/kleur, smaak, geluid, ... eenvoudig gesteld omdat de receptoren vermoeid raken. Het is maar als er een verandering optreedt in de stimuli dat de gewenning verstoord wordt.
Maar de eerste impressie moet juist zo objectief mogelijk zijn, om een realistische inschatting te maken.
Mensen schatten hun kunde om bij eerste impressie een accuraat oordeel te vormen veel te hoog in. De realiteit is dat onze eerste indrukken vaast ontzettend fout zijn. Zoals ik al zei speelt aantrekkelijkheid een grote rol, is de zgn. "fundamentele attributiefout" zeer persistent. Verder wegen we saillante info (geslacht, huidskleur, grootte en lichaamsverhoudingen, ...) veel zwaarder en leiden we daar dingen uit af die er eigenlijk niet uit afgeleid kunnen worden, etc.
Een voorbeeld, ik ontmoet iemand met vervelend gedrag voor de eerste keer, doordat ik dit als een lichte verstoring/imperfectie in de situatie ervaar trekt dit de aandacht, ik observeer de persoon in kwestie en zoek een verklaring/invulling/reactie, echter is deze persoon volgende keer weer zo en herhaalt deze situatie zich vaker,
Probleem is dat het zo meestal niet verloopt. Als een persoon zich vervelend gedraagt bij de eerste ontmoeting, zijn we geneigd om hier iets uit te infereren over persoonlijkheid: we denken dat het gewoon een vervelend persoon is. Dat verloopt onbewust. Dit gedrag attribueren aan een situatie doe je pas bij nadere kennismaking en vraagt een bepaalde motivatie.
Nogmaals, dat is pure gewenning. Een zanger vindt zijn stem mooi zoals een supermodel haar foto's mooi vindt. De theorie verklaart namelijk ook niet waarom de stem in de vorm van pure luchtgeleiding per se negatiever moet zijn dan de stem die je in je hoofd hoort. Als de setpoint mooi is -als gevolg van het filter in de theorie-, waarom kan de nieuwe stem bestaande uit alléén luchtgeleiding dan niet mooier zijn? Sowieso is de setpoint stem bestaande uit botgeleding én luchtgeleiding is mooi als gevolg van het filter uit de theorie onlogisch te noemen aangezien deze onvolkomenheden eruit filtert. Met andere woorden; a priori wordt ervan uitgegaan dat de stem bestaande uit alléén luchtgeleiding lelijk (onvolkomenheid) is, omdat anders de stem niet eens gefilterd hoeft te worden tot iets moois.
Ik stelde niet dat de theorie van Bartje juist is. De verklaring "botgeleiding + gewenning" zou ik ook als voldoende zien, ware het niet dat deze verklaring niet algemeen bruikbaar is. Zoals ik al zei, vinden de meeste mensen foto's van zichzelf niet mooi. Dat is enigszins vreemd, omdat je jezelf dagelijks in de spiegel ziet, en uit onderzoek blijkt dat we aangetrokken zijn tot personen die enige gelijkenis met ons vertonen (iedereen is een beetje Narcissus, zou je kunnen zeggen).

Reageer