Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Moderator: Rhiannon

Berichten: 2.504

Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Laat aan het begin van dit bericht duidelijk zijn: ik ben geen psycholoog/socioloog, noch student in deze stroming van de wetenschap.

Ik vraag het me soms af en nu wordt ik eraan herinnerd door een bepaalde comment te zien. Die dateert van 2 jaar geleden, maar is toch iets dat ik als totaal onwaardig aan een onderzoeker zou toekennen.
Het lijkt mij totale onzin...
Het begin van dat bericht alleen al.

Persoonlijk vind ik dat het innemen van een beoordelend standpunt iets is dat onderzoek sterk tegenwerkt, zeker als je je er actief op gaat baseren voor verdere analyses.

Uiteindelijk moet je toch de psyche van iemand anders doorgronden? Wat denk ik met zich meebrengt dat als je de acties en gedachten van die persoon probeert te doorgronden op basis van je eigen persoonlijk ervaringen/opvattingen in het leven, dat je vanaf het begin reeds op een foute manier metingen aan het doen bent.

De logica is die van iemand anders, en niet die van jou.

Ik vraag me af, zijn er "doodzonden" die een psycholoog/socioloog kan begaan in diens onderzoek?
"Invisible Pink Unicorns are beings of great spiritual power. We know this because they are capable of being invisible and pink at the same time. Like all religions, the Faith of the Invisible Pink Unicorns is based upon both logic and faith. We have faith that they are pink; we logically know that they are invisible because we can't see them."

Gebruikersavatar
Berichten: 80

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Ik vraag me af, zijn er "doodzonden" die een psycholoog/socioloog kan begaan in diens onderzoek?
Ik denk dat je de uitspraak, het lijkt mij totale onzin, gelijk kan trekken met de uitspraak, daar heb ik nog nooit van gehoord en wat ook een leuke is, dat kan helemaal niet.

Een antwoord waarvan ik vind dat een psycholoog/socioloog net even iets anders uit de hoek moet komen, maar de eerlijkheid gebied mij te zeggen dat het naar mijn idee de situatie is die het recht bepaald.

Een andere vraag die bij mij naar boven schiet, mag een psycholoog/socioloog de waarheid verdraaien tot een leugen?
Geloof Niets en zet bij Alles een vraagteken.



Ik hoef jou niet te overtuigen, Ik ben overtuigd.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

@Evil Lathander: een lijstje doodzonden kan ik zo niet meteen geven, maar ik vind het wel interessant om te kijken hoever we hiermee springen...
Persoonlijk vind ik dat het innemen van een beoordelend standpunt iets is dat onderzoek sterk tegenwerkt, zeker als je je er actief op gaat baseren voor verdere analyses.
Hangt er vanaf wat je bedoelt met beoordelend... Als je bedoelt dat een onderzoeker in de psychologie - net zoals een praktiserend klinisch psycholoog - geen morele oordelen moet vellen over wat hij onderzoekt, dan geef ik je daarin volmondig gelijk.
Uiteindelijk moet je toch de psyche van iemand anders doorgronden?
Dat lijkt me een wat te hooggespannen verwachting, althans in die zin dat een psycholoog de psyche doorgrondt zoals een natuurkundige de aard der natuur doorgrondt. Ik bedoel daarmee: het is tot op heden (en voor de nabije toekomst) onmogelijk om een volledig uitzicht te krijgen op iemands psychisch functioneren. Meestal zijn we slechts in deelaspecten geïnteresseerd.

Het is hierbij ook van belang om te zien wat het opzet is. Is dit een "onderzoek" naar één individu om hem/haar te begeleiden of behandelen, of is het een onderzoek waarbij we algemene principes omtrent ons functioneren trachten in kaart te brengen? Willen we een kwalitatief of een kwantitatief onderzoek? Etc. Er is niet één prototypisch psychologisch onderzoek.
Ik denk dat je de uitspraak, het lijkt mij totale onzin, gelijk kan trekken met de uitspraak, daar heb ik nog nooit van gehoord en wat ook een leuke is, dat kan helemaal niet.
Op zich kan iets wel totale onzin lijken vanuit wat ons heden wetenschappelijk bekend is.
Een andere vraag die bij mij naar boven schiet, mag een psycholoog/socioloog de waarheid verdraaien tot een leugen?
Neen.

Gebruikersavatar
Berichten: 80

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Troetel schreef:Ik denk dat je de uitspraak, het lijkt mij totale onzin, gelijk kan trekken met de uitspraak, daar heb ik nog nooit van gehoord en wat ook een leuke is, dat kan helemaal niet.

Een andere vraag die bij mij naar boven schiet, mag een psycholoog/socioloog de waarheid verdraaien tot een leugen?
Neen.
Op zich kan iets wel totale onzin lijken vanuit wat ons heden wetenschappelijk bekend is.
Iets kan totale onzin lijken, voor de desbetreffend psycholoog, maar er even vanuitgaande dat de client zijn waarheid zo beleeft, kun je dus als psycholoog niet gaan roepen, het lijkt mij totale onzin.

En dan nog even over het verdraaien van de waarheid naar een leugen, als de desbetrefende client zijn waarheid kenbaar maakt aan de psycholoog, kan er onmogelijk sprake zijn van exacte weergave van deze waarheid richting psycholoog, de psycholoog geeft er vanuit zijn visie ook nog eens een draai aan en de leugen is geboren.

De psycholoog gaat zijn visie in een dossier verwerken, wat op naam komt van de betreffende client en om het rampcenario compleet te maken gaat deze psycholoog na 2 maanden met pensioen/vakantie of vertrekt naar een andere werkgever/afdeling. De rest laat zich wel raden.....

Dus de psycholoog mag misschien de waarheid niet verdraaien tot een leugen....het gebeurt wel!!

wees gegroet,
Geloof Niets en zet bij Alles een vraagteken.



Ik hoef jou niet te overtuigen, Ik ben overtuigd.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Iets kan totale onzin lijken, voor de desbetreffend psycholoog, maar er even vanuitgaande dat de client zijn waarheid zo beleeft, kun je dus als psycholoog niet gaan roepen, het lijkt mij totale onzin.
Ah, maar we zijn over twee verschillende dingen aan het praten. Ik had het over onderzoek, en in dat geval kun je best zeggen dat iets onzin lijkt. Als het over een individuele patiënt gaat met pakweg wanen, dan is dat natuurlijk niet wat je gaat doen.
Troetel schreef:En dan nog even over het verdraaien van de waarheid naar een leugen, als de desbetrefende client zijn waarheid kenbaar maakt aan de psycholoog, kan er onmogelijk sprake zijn van exacte weergave van deze waarheid richting psycholoog, de psycholoog geeft er vanuit zijn visie ook nog eens een draai aan en de leugen is geboren.

De psycholoog gaat zijn visie in een dossier verwerken, wat op naam komt van de betreffende client en om het rampcenario compleet te maken gaat deze psycholoog na 2 maanden met pensioen/vakantie of vertrekt naar een andere werkgever/afdeling. De rest laat zich wel raden.....
Da's een vreemde definitie van een leugen. Niet elke interpretatie of reflectie is een leugen.

Gebruikersavatar
Berichten: 391

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Het is toch zo dat je er vanuit moet gaan dat iemand als hij spreekt de waarheid verteld?

Door ervaring via veel (probeer)gesprekken met een behoorlijke diversiteit aan personen leer je te ontdekken wanneer iemand liegt of om het potje draait.

Vroegtijdig conclusies verbinden of in een driegesprek partij kiezen vind ik wel fout.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Het is toch zo dat je er vanuit moet gaan dat iemand als hij spreekt de waarheid verteld?
Hangt er opnieuw vanaf waar je mee bezig bent... Hebben we het hier nog steeds over onderzoek, dan hangt veel af van het onderwerp. Het is goed mogelijk dat mensen antwoorden in de richting van sociale wenselijkheid, de bedoeling hebben om er zo goed mogelijk of juist zo slecht mogelijk uit te komen, er bestaat iets als de "instemmingstendens" (sommige mensen hebben de neiging om veel vaker positief dan negatief te antwoorden), etc. Als je zaken over het verleden bevraagt duiken er bepaalde vertekeningen op, zelfs voor dingen die pas gebeurd zijn zijn zulke bevragingen soms geen goede methode. Daar komt nog bij dat wat je expliciet denkt niet noodzakelijk hoeft aan te sluiten bij je onbewuste reacties (
Door ervaring via veel (probeer)gesprekken met een behoorlijke diversiteit aan personen leer je te ontdekken wanneer iemand liegt of om het potje draait.
Ik denk dat psychologen niet eens de besten zijn in het beoordelen van leugens, ik zou het eens moeten nakijken.
Vroegtijdig conclusies verbinden of in een driegesprek partij kiezen vind ik wel fout.
En daar heb je gelijk in.

Gebruikersavatar
Berichten: 36

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Net als bij ieder ander onderzoek: dat als interpretatie onverwacht resultaat geeft, de persoon die de waarneming interpreteert hetgeen is waargenomen in twijfel trekt, ipv de de manier van toetsen en interpreteren.

Berichten: 56

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Het inzien dat een persoon liegt is gebonden aan de band met die persoon.

Een alcoholist of anders verslaafde met een partner die,bijvoorbeeld door onvoorwaardelijke liefde of niet willen inzien wat er eigenlijk aan de hand is,zal zich al liegend in de relatie bewegen zonder dat er ogenschijnlijk iets aan de hand is voor hem of haar.

De partner die vaak onwetend lijkt probeert eigenlijk het decorum onaangetast te houden.

In een gesprek is vaak snel op te pikken waar de leugenaar/verslaafde zich eigenlijk mee bezig houdt.

Maar je begaat een fout door dat te snel een confrontatie met het afwijkend gedrag naar de persoon toe aan te gaan.

Dit kan leiden of leidt direkt tot het verlies van het opgebouwde contact

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

De off-topic discussie over wat liegen is en wat interpretatie is, is afgesplitst naar het WSF-Café.

Berichten: 85

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Ik krijg een beetje de indruk in dit topic dat er te nauw wordt gekeken naar psychologie. Psychologie wordt hier toch vooral naar mijn mening langs de therapeutische invalshoek bekeken, maar bij deze mijn specifiek antwoord naar Evil Lathander, ookal ligt het niet geheel in de richting van valkuilen bij onderzoek gezien de specifieke vraagstelling betrekking heeft op het "doorgronden van de psyche":
Evil Lathander schreef:Persoonlijk vind ik dat het innemen van een beoordelend standpunt iets is dat onderzoek sterk tegenwerkt, zeker als je je er actief op gaat baseren voor verdere analyses.

Uiteindelijk moet je toch de psyche van iemand anders doorgronden? Wat denk ik met zich meebrengt dat als je de acties en gedachten van die persoon probeert te doorgronden op basis van je eigen persoonlijk ervaringen/opvattingen in het leven, dat je vanaf het begin reeds op een foute manier metingen aan het doen bent.

De logica is die van iemand anders, en niet die van jou.
Het gevaar ligt er inderdaad in dat het gebruik van persoonlijke ervaringen/opvattingen ervoor kan zorgen dat je een probleem of een vraag via een te nauw perspectief gaat bekijken en zo andere mogelijke aspecten (variabelen, beïnvloedende factoren) negeert. Men moet dan ook als psycholoog niet trachten die eigen perceptie uit te sluiten (dat gaat eenmaal niet), maar men moet zich bewust zijn van die eigen perceptie en van daaruit alternatieve "hypothesen" formuleren. Een soort van valkuil voor de psycholoog in zowel onderzoek, als therapie is dat men dus geen alternatieve hypothesen formuleert. Je focust je bijvoorbeeld op 1 enkele factor die je ziet als DE oorzaak van gedrag of DE oorzaak van de stoornis, terwijl je niet inziet hoe die factor bijvoorbeeld covarieert met een andere factor of hoe die factor gemedieerd wordt door een andere factor.

Dit wordt ook wel bestempeld als de "confirmatietendens". Dit is de tendens om te zoeken naar bewijzen/evidentie die in lijn is met je gestelde hypothese(n). Bijvoorbeeld op basis van de eerste indruk van een persoon denk je dat hij/zij een angststoornis heeft. Je zoekt vervolgens op een confirmerende manier naar gedragingen die in lijn liggen met je "hoofd" hypothese en daar bij zie je andere mogelijke stoornissen over het hoofd (deze gedachtengang is eveneens op toepassing binnen theoretisch onderzoek). De confirmatietendens kan je dus als een hoofdzonde zien, men moet juist als psycholoog rekening houden met de alternatieve hypothese of op zoek gaan naar gedragingen die juist kunnen tegenspreken wat je als "hoofd"hypothese in gedachten hebt. Het kan ook dat confirmatietendens niet optreedt op het niveau van de vraagstelling, maar juist op het niveau van gegevensverwerking en dat men juist die gegevens gaat selecteren die in lijn liggen met de hypothese, en gegevens die het tegenspreken niet mee gaan verwerken (opnieuw een valkuil/hoofdzonde).

Wat betreft de uitspraak "ik vind het totale onzin" op zich, heb ik niets tegen dergelijk beoordelend standpunt en zou het juist onderzoek verder kunnen stimuleren, indien er natuurlijk goed geargumenteerd wordt waarom die betreffende persoon het "totale onzin" vindt. Op die manier kan men komen tot een toetsing van de argumenten en trachten te komen tot alternatieve argumenten die juist aangeven dat het niet om "totale onzin" gaat. De evaluatieve connotatie van zo'n uitspraak kan namelijk veel reactie ontlokken, en dat kan positief zijn (al is dat noodzakelijk zo), maar ik hoop dat diegenen die zich "onderzoekers" noemen toch wel die kritische ingesteldheid hebben om dat niet zomaar aan te nemen.

Als de persoon zelf zegt van "ik vind het totale onzin" zonder enige verantwoording en gewoon intuïtief, ja dan heeft dat geen waarde naar onderzoek toe aangezien je op zo'n uitspraak niet voort kunt bouwen. Wel ja :-) of je stelt de vraag aan de persoon "waarom vind je dat totale onzin", in de hoop dat er dan iets nuttiger/informatiever uitkomt.

Hopelijk heb ik hiermee toch ook wat kunnen bijdragen voor een antwoord op de vraag, al weet ik niet of ik je hiermee echt een antwoord op de kwestie gegeven heb, aangezien ik het nogal wazig vind om therapie op dergelijke wijze aan onderzoek te koppelen. Toch zoals ik onderzoek interpreteer, maar misschien hebben jullie het over de echt specifieke tak van het kwalitatief onderzoek met een semi-gestructureerd of volledig open interview. Alleszins :-) hoe het ook moge zijn, de confirmatietendens is een gevaar dat je zowel binnen kwalitatief als kwantitatief onderzoek tegenkomt (alsook in het dagelijkse leven), maar het is ver van het enige gevaar waarop je kan stuiten. Zoals hierboven reeds aangegeven is het moeilijk om een afgebakend lijstje voor te schotelen met alle hoofdzonden/valkuilen.

Berichten: 85

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Even nog een zaak aanhalen/illustreren wat betreft problemen in geval een psycholoog in een therapeutische setting iets tracht op te sporen.

Als de psycholoog een gesprek voert met een cliënt, dan bestaat het gevaar erin dat hij zijn vraagstelling zodanig formuleert dat deze een suggestief karakter krijgt of dus de cliënt in een bepaalde richting stuurt, hetgeen de psycholoog dus ook behoedt voor moet worden. Dit kan ook weer gekaderd worden binnen een confirmatietendens op het niveau van de vraagstelling. Je legt dus een deel van wat je wilt horen al in de vraagstelling zelf. Hiervoor kan een psycholoog zichzelf behoeden door natuurlijk een zeker vaste vragenlijst, semi-gestructureerde vragenlijst/leidraad te gebruiken die hem/haar daar tegen behoedt.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Off-topic berichten andermaal afgesplitst, deze keer naar het topic "Wat doet mensen liegen?"

Vanaf nu graag weer on-topic.

Berichten: 85

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Aangezien het "lieg"-topic gesloten is, wil ik hier toch even op ingaan op de kwestie "de psycholoog is een leugenaar".
Troetel schreef:Iets kan totale onzin lijken, voor de desbetreffend psycholoog, maar er even vanuitgaande dat de client zijn waarheid zo beleeft, kun je dus als psycholoog niet gaan roepen, het lijkt mij totale onzin.

En dan nog even over het verdraaien van de waarheid naar een leugen, als de desbetrefende client zijn waarheid kenbaar maakt aan de psycholoog, kan er onmogelijk sprake zijn van exacte weergave van deze waarheid richting psycholoog, de psycholoog geeft er vanuit zijn visie ook nog eens een draai aan en de leugen is geboren.

De psycholoog gaat zijn visie in een dossier verwerken, wat op naam komt van de betreffende client en om het rampcenario compleet te maken gaat deze psycholoog na 2 maanden met pensioen/vakantie of vertrekt naar een andere werkgever/afdeling. De rest laat zich wel raden.....

Dus de psycholoog mag misschien de waarheid niet verdraaien tot een leugen....het gebeurt wel!!

wees gegroet,
Eerst en vooral zijn er ethische richtlijnen die een psycholoog moet volgen. Indien die ineens uit het niets na 2 maanden op pensioen of vakantie zou gaan zonder dit tijdig aan zijn cliënt te hebben gemeld of zonder voor die periode in overleg met de cliënt een alternatieve psycholoog aan te bieden, dan begaat de psycholoog een fout en zegt dat meer over die psycholoog in kwestie dan over psychologen in het algemeen.

In de context van therapie is het bovendien inderdaad niet zo dat een psycholoog een moreel of beoordelend standpunt mag innemen van dat is goed of dat is slecht. Dat neemt niet weg dat de psycholoog een moreel standpunt heeft. Zo'n moreel standpunt is geen enkel probleem indien het niet samenhangt met de problematiek waarmee een cliënt naar je toe komt. Zoals ik in een vorige reactie reeds heb gezegd, gaat het bovendien om wat je met je eigen kennis doet. Als je besef hebt van je eigen ervaringen en weet dat die ervaringen je perceptie kleuren, dan kan je je al meer voor fouten behoeden. Bovendien moet je eigen ervaringen niet noodzakelijk als slecht zien. Je kan dat ook zien als accumulatie van onderzoek, dat meer inzicht verschaft in bepaalde problematieken zoals bijvoorbeeld angststoornissen. Zolang die ervaringen niet worden aangewend als een soort van exhaustieve lijst en men rekening houdt met alternatieve verklaringen, dan zie ik het probleem er niet van in.
Troetel schreef:Ja, dat wil ik ook wel weten, wat motiveert je om de waarheid te verdraaien? En om deze leugen vervolgens nog eens als waarheid te gaan verkopen.

wees gegroet,
Het doel van een psycholoog is om zijn/haar cliënt te helpen. Het gaat niet om de waarheid te achterhalen, al kan het wel een onderdeel zijn om inzicht in de cliënt te krijgen. Een psycholoog moet ook geen zaken over zijn cliënt poneren, zoals "wat die cliënt zegt, is onzin". Het gaat erom wat de psycholoog doet met de informatie die hij/zij krijgt van de cliënt (of wat de cliënt zegt de waarheid is of niet terzijde). Wanneer de psycholoog met een cliënt wordt geconfronteerd waarin hij/zij het niet in zijn/haar mogelijkheid acht om te helpen, moet de psycholoog de cliënt doorverwijzen.

Ik zeg niet dat elke psycholoog dat doet, maar gezien het feit dat jullie je de vraag stellen "wat motiveert je om de waarheid te verdraaien" zonder er een antwoord op te kunnen geven, geeft aan dat jullie zelf weinig reden zien om dit te doen. Een psycholoog in therapeutische context wil iemand helpen, dus waarom zou de psycholoog liegen? Waarom zou een psycholoog waarheid als een leugen gaan verkopen, als het zijn cliënt niet zou voorthelpen?

En hierbij een mogelijk antwoord op de vraag:

een reden waarom een psycholoog zou kunnen liegen, is om de cliënt verder te helpen. Dit klinkt misschien counterintuïtief, maar het gebeurt inderdaad. Dit is in het verleden teruggekomen in de problematiek rond verkrachting en incest en dergelijke. Een cliënt die met problemen te kampen heeft, zoekt naar oorzaken van dat probleem, wil te weten komen waarom hij/zij zich voelt zoals ze zich voelt. Zowel de cliënt als de psycholoog kunnen hiervoor verklaringen aanreiken en de wederzijdse interactie tussen cliënt en psycholoog bepaalt mee wat er als verklaringen uitkomt. Zoals ik in een eerdere post heb aangegeven is in dit geval suggestiviteit vanuit de psycholoog een probleem en kan het dat psychologen via suggestieve vragen juist "hun verklaring" (of zoals jij zegt "waarheid") willen bevestigd zien.

Alleszins, om psychologen als leugenaars te bestempelen gaat ver. Dat getuigt van weinig inzicht in de psychologie en de opleiding die psychologen hebben gevolgd om hun te ondersteunen. Het is niet evident om iemand therapeutisch te behandelen en vooral vroeger waren er grote problemen wat betreft ethische kwesties en therapie, maar ondertussen is het inzicht in de psychologie geaccumuleerd en wordt dat inzicht aangewend om de psycholoog te behoeden van "fouten". In onderzoek worden assumpties gemaakt, net zoals psychologen assumpties maken. Het gaat erom dat men kan nagaan of wat men aanneemt correct is en dat men als psycholoog net als in onderzoek in het algemeen gaat zoeken naar factoren die je aanname ondersteunen, dan wel tegenspreken om van daaruit dan weer verder te kunnen werken naar de "waarheid", al gaat het zoals ik eerder zei niet zozeer om de "waarheid".

Illustratie: geval Kimberley met de 56 sterren

"Och dat verhaal van Kimberley is onzin"

Waarom is dat onzin?

Zitten er hiaten in het verhaal van Kimberley, inconsistentie? (vb. in slaap vallen versus flauwvallen)

Kan ik het echt beschouwen als onzin? Of zit er enige verklaring achter?

Druk ouders/oom? Angst? Vergissing?

In dit geval gaat het om een mogelijke leugen langs de kant van de cliënt, maar op dezelfde wijze moet je als psycholoog nagaan of zich leugens voordoen in je eigen gedachtenpatroon, al noem ik het eerder assumpties staven/weerleggen dan leugens.

Mijn excuses, zie net dat het terug afgesplitst is. Dus je mag dit ook verplaatsen naar het WSF café.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Wat is de grootste fout die je kan maken bij psychologisch/sociologisch onderzoek?

Mijn excuses, zie net dat het terug afgesplitst is. Dus je mag dit ook verplaatsen naar het WSF café.
Jouw reactie betrekt de zaken weer op het onderwerp, en het is een uitgebreide, beargumenteerde en heldere uitleg. Als we op die manier verder kunnen laat ik dit graag staan.

Reageer