[wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Moderators: ArcherBarry, Fuzzwood
-
- Berichten: 412
[wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Hallo,
voor de test wiskunde die ik straks heb was ik eens aan het kijken naar een aantal vragen die je zou moeten kunnen oplossen na genoeg geleerd te hebben. Ik zit vast bij één van de vragen. De vraag is om uit te leggen waarom alle rationale functies primitiveerbaar zijn, en te beschrijven waar de moeilijkheden in de praktijk liggen.
Ik had al bedacht dat je dankzij de hoofdstelling van de algebra kunt zeggen dat je de noemer (= een veelterm) altijd kunt ontbinden in factoren. Zo krijg je een som van integralen van één van de twee vormen die hieronder staan:
A(x-a) of (Ax + B)/(ax² + bx + c)
Met A en B element van R
a, b, c element van R
Maar dat lijkt me niet zo'n wiskundig correcte uitleg, en na wat ik hierboven geschreven heb ik zit ik vast.
Ik zou het heel leuk vinden moest iemand me even verder helpen :eusa_whistle:
voor de test wiskunde die ik straks heb was ik eens aan het kijken naar een aantal vragen die je zou moeten kunnen oplossen na genoeg geleerd te hebben. Ik zit vast bij één van de vragen. De vraag is om uit te leggen waarom alle rationale functies primitiveerbaar zijn, en te beschrijven waar de moeilijkheden in de praktijk liggen.
Ik had al bedacht dat je dankzij de hoofdstelling van de algebra kunt zeggen dat je de noemer (= een veelterm) altijd kunt ontbinden in factoren. Zo krijg je een som van integralen van één van de twee vormen die hieronder staan:
A(x-a) of (Ax + B)/(ax² + bx + c)
Met A en B element van R
a, b, c element van R
Maar dat lijkt me niet zo'n wiskundig correcte uitleg, en na wat ik hierboven geschreven heb ik zit ik vast.
Ik zou het heel leuk vinden moest iemand me even verder helpen :eusa_whistle:
Vroeger Laura.
- Berichten: 24.578
Re: [wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Voor P(x)/Q(x) kan je steeds de deling uitvoeren, tenzij graad(P(x)) < graad(Q(x)). Na de deling kan je het quotiënt (veelterm) eenvoudig primitiveren en de rest geeft aanleiding tot een breuk waarvoor graad(P(x)) < graad(Q(x)).A/(x-a) of (Ax + B)/(ax² + bx + c)
Je kan dan Q(x) volledig ontbinden in lineaire factoren en kwadratische factoren met negatieve discriminant. Het vervolg steunt dan op de splitsing in partieelbreuken, namelijk dat je die P(x)/Q(x) kan schrijven als een som van termen van de vorm:
\(\frac{A}{{{{\left( {x - a} \right)}^n}}} \; \mbox{ en } \; \frac{{Bx + C}}{{{{\left( {{ax^2} + bx + c} \right)}^n}}}\)
Waarbij b²-4ac<0 in die laatste breuk. Dit is dus bijna wat jij had, maar iets algemener (de eventuele natuurlijke macht n in de noemer). Het integreren is dan herleid naar het integreren van elk van deze partieelbreuken. Je moet dan nog tonen dat breuken van dit type, steeds een primitieve hebben. Eenvoudig voor de eerste vorm, iets technischer voor de tweede."Malgré moi, l'infini me tourmente." (Alfred de Musset)
-
- Berichten: 412
Re: [wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Dat van het volledig ontbinden in lineaire factoren en kwadratische factoren met negatieve discriminant is toch (een gevolg van) de hoofdstelling van de algebra he?TD schreef:Voor P(x)/Q(x) kan je steeds de deling uitvoeren, tenzij graad(P(x)) < graad(Q(x)). Na de deling kan je het quotiënt (veelterm) eenvoudig primitiveren en de rest geeft aanleiding tot een breuk waarvoor graad(P(x)) < graad(Q(x)).
Je kan dan Q(x) volledig ontbinden in lineaire factoren en kwadratische factoren met negatieve discriminant. Het vervolg steunt dan op de splitsing in partieelbreuken, namelijk dat je die P(x)/Q(x) kan schrijven als een som van termen van de vorm:
\(\frac{A}{{{{\left( {x - a} \right)}^n}}} \; \mbox{ en } \; \frac{{Bx + C}}{{{{\left( {{ax^2} + bx + c} \right)}^n}}}\)Waarbij b²-4ac<0 in die laatste breuk. Dit is dus bijna wat jij had, maar iets algemener (de eventuele natuurlijke macht n in de noemer). Het integreren is dan herleid naar het integreren van elk van deze partieelbreuken. Je moet dan nog tonen dat breuken van dit type, steeds een primitieve hebben. Eenvoudig voor de eerste vorm, iets technischer voor de tweede.
De eerste vorm primitiveren moet zo:
integraal(Adx/(a-x)^n)
-A*integraal (d(a-x)/(a-x)^n)
Als n = 1, dan krijg je: -A ln |x-a| + c
Als n niet gelijk is aan 1, dan krijg je: -A * (1/(n+1)) * (1/(a - x)^(n+1))
En de tweede vorm, da's dan heel dat gedoe met het herleiden van die integraal naar 1/(1 + t²)^n?
Zo is dat voldoende bewezen?
Vroeger Laura.
- Berichten: 6.905
Re: [wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Daar komt het inderdaad op neer maar of dat afdoende bewezen is is moeilijk te zeggen aangezien wij niet weten wat ze eisen.
Het vel van de beer kunnen verkopen vraagt moeite tenzij deze dood voor je neervalt. Die kans is echter klein dus moeten we zelf moeite doen.
-
- Berichten: 412
Re: [wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Hmm... Probleem: ik weet dat ook niet ](*,)Daar komt het inderdaad op neer maar of dat afdoende bewezen is is moeilijk te zeggen aangezien wij niet weten wat ze eisen.
Bedankt voor de reacties trouwens! :eusa_whistle:
Vroeger Laura.
- Berichten: 24.578
Re: [wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Juist.Dat van het volledig ontbinden in lineaire factoren en kwadratische factoren met negatieve discriminant is toch (een gevolg van) de hoofdstelling van de algebra he?
Dat hangt af van hoe formeel je het moet bewijzen...Zo is dat voldoende bewezen?
"Malgré moi, l'infini me tourmente." (Alfred de Musset)
-
- Berichten: 412
Re: [wiskunde] rationale functies primitiveerbaar
Oké, bedankt :eusa_whistle:TD schreef:Juist.
Dat hangt af van hoe formeel je het moet bewijzen...
Vroeger Laura.