Ethische morele vraagstukken

Moderator: Rhiannon

Reageer
Berichten: 71

Ethische morele vraagstukken

Hallo,

Weten jullie nog wat morele/ethische vraagstukken. Even een voorbeeld wat ik bedoel, het Heinz-dilemma:

In een stad in Europa ligt een vrouw met een zeldzame ziekte op sterven. Er is een nieuw geneesmiddel waarvan de dokters denken dat het haar leven kan redden. Dit geneesmiddel bevat een stof die recentelijk is ontdekt door een apotheker die in dezelfde stad woont als de vrouw die op sterven ligt. De bereiding van het geneesmiddel is duur, maar de apotheker vraagt nog eens tien keer zoveel. Hij betaalt zelf 100 euro om het geneesmiddel te kunnen maken en rekent 1000 euro voor een kleine dosis van het geneesmiddel. Heinz, de echtgenoot van de vrouw, gaat bij al zijn kennissen langs om het geld te kunnen lenen. Hij kan echter maar 500 euro bijeen krijgen. Hij vertelt de apotheker dat zijn vrouw stervende is, en vraagt hem het geneesmiddel voor een lagere prijs te verkopen, of hem toe te staan om later het verschil bij te betalen. Maar de apotheker zegt: “Nee, ik heb het geneesmiddel ontdekt en ik wil er geld mee verdienen.’’ Heinz wordt wanhopig en overweegt om in de apotheek in te breken en het geneesmiddel voor zijn vrouw te stelen. Mag Heinz het geneesmiddel stelen?

Het liefst iets wat pubers interesseert.

Gebruikersavatar
Berichten: 579

Re: Ethische morele vraagstukken

Ik heb een keer de volgende gelezen (ongeveer, ik weet de exacte bewoording niet meer maar de essentie klopt):

Een groep mensen is door gewelddadige revolutionairen gevangen genomen. Deze geven jou de opdracht om één iemand te kiezen die ze dood maken. Daarna laten ze de rest vrij. Als je weigert te kiezen maken ze tien mensen dood voordat ze de rest vrijlaten.

Mag jij moreel gezien beslissen over dood of leven van een bepaald persoon uit die groep? Zou je dat doen?
Bonum vinum laetificat cor hominis

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Ethische morele vraagstukken

TS gaf hier de uitleg waarvoor ze de dilemma's nodig heeft.

Gentledaisy, het dilemma van de ontsnapte gevangene van Kohlberg heb je ook al, neem ik aan?

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Ethische morele vraagstukken

Als je er een aantal wil horen (en intussen eens zien hoe het er in de universiteit van Harvard aan toe gaat en dat is echt wel de moeite!) en bovendien wat achtergrondinfo erover wil horen, moet je zeker eens dat filmpje van een klein half uurtje bekijken (Engelstalig):

Michael Sandel's 'Justice' course: a journey in moral reasoning

= zeker de moeite! :eusa_whistle:

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Berichten: 71

Re: Ethische morele vraagstukken

ypsilon schreef:TS gaf hier de uitleg waarvoor ze de dilemma's nodig heeft.

Gentledaisy, het dilemma van de ontsnapte gevangene van Kohlberg heb je ook al, neem ik aan?
Nee, dat dilemma heb ik nog niet! Ik kan nergens de dilemma's die Kohlberg bij zijn onderzoek heeft gebruikt vinden.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Ethische morele vraagstukken

De twee dilemma's die meestal gebruikt worden zijn het Heinz-dilemma en het Ontsnapte gevangene-dilemma (hier te vinden).

Belangrijk als je die dilemma's wil gaan gebruiken: het antwoord op zich is niet zo van belang, daarom is het ook een dilemma. Vooral de argumentatie is belangrijk om te zien in welk stadium van morele ontwikkeling iemand zich bevindt.

Berichten: 71

Re: Ethische morele vraagstukken

oke bedankt!

Het Heinz-dilemma heb ik al. Zijn er nog meer bekende dilemma's van Kohlberg (of misschien van Gilligan of Piaget?)

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Ethische morele vraagstukken

Deze is er ééntje wat zich echt heeft afgespeeld op 29 juli 1884.

Het zeilschip 'De Moctezuma', varend van Zuid-Amerika naar Hamburg, vindt op volle zee een reddingsbootje met daarin kapitein Thomas Dudley en 2 andere mannen. Zij waren de enigen die in een reddingsloepje terecht waren gekomen, nadat hun jacht 'Mignonette' 24 dagen eerder was gezonken. Maar op de bodem van het sloepje lagen daarenboven nog enkele lichamelijke resten van een vierde man. Het ging om de resten van de scheepsjongen Dick Parker. De 3 overlevende mannen hadden de scheepsjongen opgegeten.

Later, in de rechtszaak, bleek dat de 3 mannen de scheepsjongen hadden opgegeten in een wanhoopsdaad. Het begon als een losse opmerking, in de trant van: 'als er niet snel hulp komt, zullen we moeten loten'. Eén van de 4 mannen zei al snel dat hij daar niet aan mee deed. Maar toen de situatie ondraaglijk werd en ze dus allen bijna uitgehongerd waren, heeft de kapitein de scheepsjongen doodgestoken en hebben ze hem in stukjes gesneden, hem mooi gedeeld met z'n drieën en tenslotte opgegeten. Waarschijnlijk is er nooit geloot geweest. De keuze viel echter op de scheepsjongen omdat hij geen gezin moest onderhouden en hij het zwakste was zodat hij toch al weinig kans had op overleven. De kapitein zou eerst zichzelf hebben aangeboden als slachtoffer, maar de anderen zagen het niet zitten hem te vermoorden. Aangezien de kapitein echter nog als slagerszoon had gewerkt, wist hij hoe het moest.

Er werden hier dus enkele vragen gesteld:

- 'zullen we iemand opeten?', want als we niemand opeten dan gaan we misschien wel allemaal dood. Anderzijds, als we nog even wachten en morgen passeert er misschien een schip, dan zijn we mogelijks toch allemaal gered. Het was bovendien ook mogelijk geweest dat het binnenkort zou gaan regenen. Regenwater was hun enige drinkwater en dat zou er dus voor zorgen dat ze het weer een tijdje langer zouden kunnen volhouden.

- 'wie zullen we opeten?'

- wat als het, zelfs als we iemand hebben opgegeten, nog te lang duurt vooraleer er een schip komt: dan moeten we misschien nog iemand opeten. En tenslotte is het ook mogelijk dat we het allemaal niet overleven, mocht er uiteindelijk geen hulp opdagen.

In de rechtszaak is kapitein Dudley ter dood veroordeeld, maar hij kreeg snel gratie.

(uit: psychologische functieleer van 'van Leyden Sr.' p. 126 - 127)

De morele vraagstukken zijn wel al duidelijk, denk ik, als je de casus doorneemt... :eusa_whistle:

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Berichten: 71

Re: Ethische morele vraagstukken

Goeie Dido,

jammer genoeg is hij te lang. Ik hou een enquête voor kinderen tussen 12 en 17 jaar. Dus dat gaat hem niet worden.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Ethische morele vraagstukken

Hoe komt je enquête eruit te zien voor het dilemma dat je al had?

Berichten: 71

Re: Ethische morele vraagstukken

ik wil weten wat de kinderen antwoorden. En hun antwoorden dan vergelijken met kohlbergs model.

Berichten: 261

Re: Ethische morele vraagstukken

1. Mag de apotheker het geneesmiddel weigeren te geven als er mensen door sterven

2. Mag de apotheker zoveel geld vragen voor het geneesmiddel

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Ethische morele vraagstukken

ik wil weten wat de kinderen antwoorden. En hun antwoorden dan vergelijken met kohlbergs model.
Ik zou even moeten nagaan hoe dat model met vragenlijsten getest kan worden, maar wij deden het met open vragen. Op vragen als deze:
Michel schreef:1. Mag de apotheker het geneesmiddel weigeren te geven als er mensen door sterven

2. Mag de apotheker zoveel geld vragen voor het geneesmiddel
Kun je in theorie zowel "ja" als "nee" antwoorden, onafhankelijk van het stadium van morele ontwikkeling waarin je je bevindt. Het is de rationale achter het antwoord die van belang is.

Berichten: 71

Re: Ethische morele vraagstukken

Dat is waar, dat wil ik ook graag van ze hebben. Nu ben ik een beetje dom begonnen met dit onderzoekje, heb namelijk nog geen onderzoeksvraag. Nu dacht ik zelf eraan om het model van Kohlberg te testen. Dan moet ik inderdaad de gedachtes achter de antwoorden weten. Heeft iemand een idee hoe ik een beetje globaal kan weten in welk stadium ze zitten?

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Ethische morele vraagstukken

Nu dacht ik zelf eraan om het model van Kohlberg te testen.
Wacht ff... Wil je gaan kijken of het model van Kohlberg klopt? En welke wil je dan precies gaan testen? Of wil je kijken in welk stadium van morele ontwikkeling volgens Kohlberg de adolescenten die jullie gaan onderzoeken zich bevinden?
Dan moet ik inderdaad de gedachtes achter de antwoorden weten. Heeft iemand een idee hoe ik een beetje globaal kan weten in welk stadium ze zitten?
Om het eenvoudig te houden kun je hen wellicht de twee dilemma's voorleggen en hen vragen om te vertellen wat zij vinden dat de persoon in het verhaal moet doen en waarom, en om het gedrag van de personen in het verhaal te duiden. Achteraf kunnen jullie dan de elementen uit hun antwoorden aanduiden die relevant zijn voor het bepalen van het stadium van morele ontwikkeling.

Da's wel een hele klus natuurlijk. Er bestaan gestandaardiseerde tests voor (vragenlijsten), maar daar moet je dan nog maar zien aan te geraken.

Ik heb hier nog een presentatie liggen die misschien e.e.a. duidelijk zou kunnen maken, maar ik kan die niet zomaar uploaden natuurlijk. Ik ga kijken of ik er een paar dingen uit kan selecteren die ik hier veilig kan posten.

Reageer