Ontbinden van een polynoom

Moderators: dirkwb, Xilvo

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 78

Ontbinden van een polynoom

Als mij wordt gevraagd de polynoom

X5+2X3+X2+X+1 te ontbinden over Q, hoe moet ik dit dan aanpakken.

Ik weet dat je een nulpunt weg kunt delen, maar het nulpunt is in dit geval (voor mij) niet vanzelfsprekend (zoals 1 of -1 vaak is).

Een tip was Gauss' Lemma, die stelt dat een irreducibele factor in Z ook irreducibel in Q is.

Hoe pak ik dit aan?

Gebruikersavatar
Berichten: 78

Re: Ontbinden van een polynoom

Heidegger schreef:Als mij wordt gevraagd de polynoom

X5+2X3+X2+X+1 te ontbinden over Q, hoe moet ik dit dan aanpakken.

Ik weet dat je een nulpunt weg kunt delen, maar het nulpunt is in dit geval (voor mij) niet vanzelfsprekend (zoals 1 of -1 vaak is).

Een tip was Gauss' Lemma, die stelt dat een irreducibele factor in Z ook irreducibel in Q is.

Hoe pak ik dit aan?
Ok toevallig bedacht ik dat i in de complexe getallen een nulpunt vormt en dus kon ik X2 +1 eruit factorizeren tot::

(X2 +1)(X3 +X+1)

Maar wat is de algemene aanpak?

Re: Ontbinden van een polynoom

Ontbind
\(A = x^5+2x^3+x^2+x+1\)
in
\(\qq [x]\)
.

De volgende eigenschap kun je goed gebruiken:
\(A\)
is een polynoom in
\(\zz [x]\)
.

Als de ggd van de coëfficienten 1 is, dan geldt dat ook voor elk van de factoren bij een eventuele ontbinding.

Waarbij we nog aantekenen dat als hier een ontbinding in
\(Q [x]\)
mogelijk is, dan ook in
\(\zz [x] \)
.

1 en -1 zijn geen nulpunten van
\(A=0\)
, dus als het
\(A\)
te ontbinden is, dan kan dat alleen in de volgende vorm
\(A = (x^2+a_1 x + a_0)(x^3+b_2x^2+b_1 x + b_0)\)
(de coëfficienten zijn gehele getallen).

Uitwerken en gelijkstellen geeft
\(a_0 b_0 = 1\)
, dus
\(a_0 = b_0 = 1\)
of
\(a_0 = b_0 = -1\)
enz.

Gebruikersavatar
Berichten: 24.578

Re: Ontbinden van een polynoom

Geen algemene aanpak, maar soms door handig groeperen:
\(\begin{array}{l} {x^5} + 2{x^3} + {x^2} + x + 1 \\ = x\left( {{x^4} + 2{x^2} + 1} \right) + {x^2} + 1 \\ = x{\left( {{x^2} + 1} \right)^2} + {x^2} + 1 \\ = \left( {{x^2} + 1} \right)\left( {x\left( {{x^2} + 1} \right) + 1} \right) \\ \end{array}\)
"Malgré moi, l'infini me tourmente." (Alfred de Musset)

Re: Ontbinden van een polynoom

Voor een ontbinding van
\(A = x^6+2x^5+3x^3-3x^2+3x-2\)
kun je nog andere laatjes opentrekken.

Gebruikersavatar
Berichten: 78

Re: Ontbinden van een polynoom

Heel erg bedankt allebei.

Reageer