moodyalex schreef:...
Kan men de reacties van mensen dmv geur marketing net zo goed controlleren als met visuele of
auditieve subliminale stimuli of is de reactie van mensen veel meer onvoorspelbaar?
Voorspellen houdt in dat je vooraf wil bepalen hoe de persoon zal reageren op de geur, veronderstel ik.
Eerst en vooral is de reactie van subliminale perceptie dmv.
geluiden en visuele stimuli, volgens mij, ook niet zo goed voorspelbaar. Zo kan ik me voorstellen dat ik tijdens een slechte bui (ik ben boos) wordt blootgesteld aan een geluid of aan iets visueels, én dat dit in principe zodanig is dat m'n stemming er beter van zou moeten worden (bv. doordat de visuele prikkel een lachend gezichtje is dat zo kort wordt getoond dat ik het niet bewust opmerk). Als ik al boos ben, echter, zal ik door dit lachend gezichtje misschien nog wat extra geïrriteerd raken, want ik ervaar het mogelijks als irritant als anderen blij zijn terwijl ik boos ben.
Voor
geuren zal het er volgens mij van afhangen welke geur je gebruikt, als je wil voorspellen hoe de persoon erop zal reageren. Zo kan een babygeur bij velen (de meesten?) een gevoel van 'willen zorgen voor een ander' oproepen. Maar bij een ander zal diezelfde geur misschien iets helemaal anders oproepen. De geur van rotte eieren daarentegen zal vermoedelijk bij bijna iedereen aan gevoel van walging oproepen. Maar die geur zal je wel degelijk opmerken, ze is dus
niet meer subliminaal (= onbewust)...
Even op een rijtje: de
voorwaarden om te kunnen spreken van subliminale perceptie...
Het is belangrijk dat de visuele, auditieve of geur-stimulus:
1)
erg eenvoudig is en dus zeer makkelijk kan waargenomen worden
bv. een tekst achterstevoren zeggen, is zinloos aangezien we dit sowieso nooit kunnen begrijpen, zelfs als ze wél bewust wordt waargenomen
2) we moeten op het juiste moment op de juiste plaats zijn en de stimulus dus kunnen
waarnemen
3)
onbewust wordt waargenomen op de juiste manier
4) via geconditioneerde reacties een
bepaald gevoel/ handeling/... oproept die we zullen ervaren/ doen als we eraan blootgesteld worden
EN, als we er ons bewust van zijn én we verzetten er ons tegen, dan zal een subliminale stimulus ook geen effect hebben.
Als we dit toepassen op
geuren:
1) het moeten
eenvoudige geuren zijn: dat lijkt geen probleem te zijn.
2) we moeten ze
kunnen waarnemen: we zijn als mens niet echt specialisten in geurperceptie, zeker als we onszelf vergelijken met dieren. Zaken zoals neusobstructie (verkouden zijn) of gewenning aan een geur als we er een tijdje in verblijven, spelen hierbij ook een rol. Dus het waarnemen zou een probleem kunnen zijn, in sommige gevallen.
3)
onbewust waarnemen kan ook, als we ons niet echt realiseren dat er ergens een geur hangt. Toch zal een scherpe geur ons wel vaker opvallen en zal die dus niet meer onbewust zijn. Er is dan
geen sprake meer van subliminale perceptie. Je kan dan eventueel wel nog hebben dat we die bepaalde geur, die we met ons volle bewustzijn opmerken, onbewust met iets anders verbinden (= geconditioneerde reactie oproepen). Met als gevolg dat die geur daardoor een bepaalde emotie/ handeling/... bij ons oproept, maar dat kan je volgens mij géén
subliminale perceptie meer noemen, aangezien het hier om een
bewuste gewaarwording gaat.
4) effecten oproepen via
geconditioneerde reacties: zie ev. 3)
Vandaar dus dat het er, denk ik, erg van afhangt wat je precies gebruikt als visuele prikkel, geluid of geur. Als je een lachend gezichtje gebruikt, een woord gebruikt dat bijna iedereen refereert met iets positiefs (zoals 'vriendschap') of een discrete geur (bv. babygeur), kan je de reacties tamelijk goed voorspellen (met een zekere foutenmarge, aangezien er altijd personen zullen zijn die iets typisch, toch associëren met het tegenovergestelde dan datgene wat meest voorkomt). Verder zal het vermoedelijk niet makkelijk zijn om een geur te verspreiden, die we
onbewust waarnemen én die toch sterk genoeg is om bepaalde reacties uit te lokken. Om dan te komen tot het besluit dat het veel moeilijker zal zijn om met geuren aan subliminale perceptie te doen dan met visuele (of ev. auditieve) prikkels. En dan kom je dus al niet tot voorspellen, als er geen sprake is van subliminale perceptie...
Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-
