Wetenschapsforum

Ik bestudeer reeds een tijdje verschillende voetafdrukindicatoren, zoals de ecologische en de watervoetafdruk. Wat me daarbij opvalt, is dat dierlijke producten telkens een hogere voetafdruk hebben in vergelijking met plantaardige eiwitbronnen.

Een overzichtje van de vier belangrijkste voetafdrukindicatoren.

1) De ecologische voetafdruk, meet de oppervlakte die nodig is voor hernieuwbare materialen, bouwland (infrastructuur, bewoning, mijnbouw) en opname van CO2 afkomstig van fossiele brandstoffen. De eenheid is globale vierkante meter (gm²), een vierkante meter aardoppervlak met wereldgemiddelde biologische productiviteit. Varkensvlees heeft een ecologische voetafdruk van ongeveer 50 gm²/kg, terwijl seitan (een plantaardige eiwitbron op basis van tarwe) slechts 10 gm²/kg heeft. (Gegevens van Global Footprint Network en Ecolife)

2) De koolstofvoetafdruk, meet de uitstoot van alle broeikasgassen (CO2, methaan, N2O,...). De eenheid is kg CO2-equivalent. Melk heeft een koolstofvoetafdruk van 68 kg CO2-eq per liter, terwijl de productie van sojamelk slechts 14 kg CO2-eq per liter aan emissies telt. (Gegevens van Ecofys)

3) De watervoetafdruk, meet de hoeveelheid zoet water dat gebruikt wordt voor de productie van gewassen (door evapotranspiratie/irrigatie) en dat vervuild wordt. Rundsvlees heeft een watervoetafdruk van 16000 liter/kg, terwijl tofu slechts 900 liter/kg vereist. (Gegevens van Water Footprint Network en Ecolife)

4) De stikstofvoetafdruk, meet de omzetting van niet-reactieve stikstofgas (N2) in de atmosfeer naar actieve stikstof in moleculen zoals ammoniak, stikstofoxiden of lachgas die zorgen voor verzuring, eutrofiëring en klimaatopwarming. Kippenvlees heeft een stikstofvoetafdruk van 160 gr N/kg, terwijl de productie van peulvruchten slechts 12 gr N/kg in het milieu brengt. (Gegevens van N-print.org)

De milieu-impact van dierlijke producten is dus erg hoog.

Het International Panel on Sustainable Resource Management (IPSRM) van het milieuprogramma van de VN (UNEP) publiceerde onlangs een rapport over duurzame consumptie en productie. Hoewel dierlijke producten slechts een paar procent uitmaken van het totale materiaalgebruik van de menselijke economie (de zogenaamde Directe Materiaal Consumptie of DMC), bedraagt de milieugerelateerde impact (de Environmentally weighted Material Consumption of EMC) zo’n 33%. In hun invloedrijke rapport lezen we dat “een substantiële vermindering van de milieu-impact enkel mogelijk is met een substantiële wereldwijde verandering van voedingspatroon, weg van dierlijke producten.”

En ook de voedsel- en landbouworganisatie van de VN (het FAO) stelde in hun rapport Livestock's Long Shadow dat de veeteeltsector telkens tot de top twee of drie van de belangrijkste bijdragers van de meest ernstige milieuproblemen behoort, en dat op elke schaal, zowel lokaal als globaal. In het rapport kunnen we lezen: “Inderdaad, de veeteeltsector kan wel eens de belangrijkste speler zijn in het verlies aan biodiversiteit.” Ook het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving besluit dat het landgebruik en de stikstofvervuiling door de veeteelt verantwoordelijk zijn voor 30% van het wereldwijde biodiversiteitsvelies.

Er wordt wel eens gezegd dat de menselijke overbevolking de belangrijkste oorzaak is van de milieuproblemen. Daar zit zeker een grond van waarheid in. Als we kijken naar de voetafdrukken (de koolstof-, stikstof, ecologische en watervoetafdruk), dan kunnen we die wiskundig weergeven met een eenvoudige formule, de milieu-impactvergelijking:

A= B x C,

Waarbij A staat voor de Aanslag op de Aarde (de totale voetafdruk van de mensheid), B staat voor de bevolking, en C staat voor de Consumptievoetafdruk (de gemiddelde voetafdruk per persoon). Het probleem is dat momenteel A groter is dan D, het Draagvlak van de Aarde. Dat wil zeggen dat B en C te hoog zijn, of dat er te veel mensen te veel consumeren. We hebben dus het tweelingprobleem van overbevolking en overconsumptie.

Maar als we nu kijken naar de factor C, dan blijkt dat de consumptie van dierlijke producten een groter aandeel heeft in de voetafdruk dan andere consumptiecategorieën (verwarming, mobiliteit,…). Eigenlijk wil dat zeggen dat de veeteelt een te grote impact heeft, of met andere woorden: dat er te veel landbouwdieren zijn. We hebben dus een dubbele overbevolking. Parallel met de menselijke overbevolking kunnen we dus ook spreken van een overbevolking van landbouwdieren. Het totale gewicht van de 1,4 miljard koeien in de wereld is groter dan die van de mensenpopulatie. En dan hebben we nog de miljard varkens, de 1,8 miljard schapen en geiten, de 17 miljard kippen en de miljard eenden… Als we dan bedenken dat al die landbouwdieren veel water verbruiken, veel oppervlakte nodig hebben, veel eten, veel mestafval produceren en veel methaan uitstoten, kunnen we inderdaad spreken van een overbevolking. Die overbevolking is echter bewust door de mens gecreëerd.

Stijn Bruers schreef:Ik bestudeer reeds een tijdje

..//..

kunnen we inderdaad spreken van een overbevolking. Die overbevolking is echter bewust door de mens gecreëerd.

En, wat is je punt / vraag / stelling ?

En, wat is je punt / vraag / stelling ?

Ik zou hieruit kunnen concluderen dat we minder dierlijke producten zouden moeten eten.