Afleiden van de lenzenmakers formule

Moderators: ArcherBarry, Fuzzwood

Reageer
Berichten: 4

Afleiden van de lenzenmakers formule

Hallo,

Ik ben (al vroeg) bezig met mijn eindwerk voor volgend jaar en ben bezig met een hoofdstuk over lenzen. Ik had graag alle formules die ik in mijn eindwerk gebruik wiskundig afgeleid om duidelijk de basis te late nzien waarvan alles vertrekt zodat er uiteindelijk maar een paar formules zijn die je moet aanemen. Ik heb echter wat problemen met de volgende formule (de lenzenmakersformule) uit de optica. Ik raak altijd verstrikt in ongeloofelijk ingewikkelde berekeningen en krijg ze dus niet afgeleid. Zou iemand mij misschien op weg kunnen helpen?

Afbeelding

Alvast bedankt ](*,)

Berichten: 8.614

Re: Afleiden van de lenzenmakers formule

Kun je hier iets mee? Googel ook eens met "thick lens formula" of ga op zoek naar dit boek.
Geloof niet alles wat je leest.


Heb jij verstand van PHP? Word Technicus en help mee om Wetenschapsforum nog beter te maken!

Berichten: 21

Re: Afleiden van de lenzenmakers formule

Hoi Free,

Je kunt deze vgl op meerdere manieren afleiden. De manier die ik je aanraad is die met matrixoptica. Ik zal je kort vertellen wat dit inhoud:

Neem als basis een dikke lens, dit betekent dat je twee vlakken hebt met kromming R1 en R2 maar ook een tussenlaag met dikte
\(\[\ d_{l}\]\)
. Verder is gegeven dat de brekingsindex van de lens gelijk is aan
\(\[\ n_{l}\]\)
en dat de lens zich in lucht bevind die brekingsindex
\(\[\ n_{m} \]\)
heeft.

Nu moet je van dit systeem een zogenoemde systeemmatrix opzetten. Wat je doet is de lichtstraal volgen door het systeem heen. Eerst zal deze aan grensvlak 1 met kromming R1 breken, vervolgens zal er transmissie door de lens plaatsvinden tussen R1 en R2 en daarna zal de lichtstraal weer breken aan R2.

Dus systeemmatrix A = R2(breking vlak 2)T21(Transmissie R2->R1 door
\(\[\ d_{l}\]\)
)[/i]R1(breking vlak 1) dus A=R2*T21*R1

Ik schrijf dit in omgekeerde volgorde omdat dat een regel is in de matrixoptica.

Nu zijn er standaard matrices voor reflectie(R2 en R1) en transmissie (T21).

Die van reflectie is algemeen:
\(\[ R =\begin{bmatrix} 1 & -D \\ 0 & 1 \end{bmatrix}\]\)
Voor R1 en R2 geldt nu logischerwijs:


\(\[ R1 = \begin{bmatrix} 1 & -D1 \\ 0 & 1 \end{bmatrix} \]\)



\(\[ R2 = \begin{bmatrix} 1 & -D2 \\ 0 & 1 \end{bmatrix} \]\)


De transmissiematrix is gelijk aan:
\(\[ T = T21 =\begin{bmatrix} 1 & 0 \\ d21&ntl \end{bmatrix}\]\)
Voor de systeemmatrix geldt:
\(\[ A = \begin{bmatrix} a11 & a12 \\ a21 & a22 \end{bmatrix}\]\)


De stappen die volgen mag je zelf proberen:

1) Reken de systeemmatrix A uit door eerst R1 met T21 te vermenigvuldigen en dan die met R2 te vermenigvuldigen.

2) Je krijgt nu een matrix uit zoals de vorige A, je kunt nu een uitdrukking voor a12 uit de systeemmatrix halen.

3) dus a12=..... bekend is uit de optica dat: D1 = (
\(\[\ n_{l}\]\)
-
\(\[\ n_{m}\]\)
) / R1 en D2 = (
\(\[\ n_{l}\]\)
-
\(\[\ n_{m}\]\)
) / -R2 (Waarom dat minnetje?) en dat
\(\[\ n_{t1}=\ n_{l}\]\)
,
\(\[\ d_{21}=\ d_{l}\]\)
Ook weet je dat de brekingsindex van lucht
\(\[\ n_{m}\]\)
als 1 benaderd wordt.

4)Ook is bekend dat in een systeemmatrix a12 = - (1/f) . Als je dus in stap 3 a12 negatief maakt dan volgt hieruit 1/f is gelijk aan = de formule die je zoekt.

Als je er niet uitkomt post maar een reactie dan zal ik je een stap verder helpen. Mocht het matrix vermenigvuldigen niet lukken dan post dat ook even. (Het liefst vandaag) Succes.

Groet, Physicdude

Berichten: 4

Re: Afleiden van de lenzenmakers formule

Bedankt voor de hulp!

Ik ben nu al een hele stap vooruit!

Die matrices uitwerken lukt me wel. Alleen zit ik nog met de vraag vanwaar die matrices nu precies komen... Wat zijn de achterliggende formules voor die matrices? Ik heb al eens op het internet gekeken, maar daar doen ze nogal ingewikkeld vind ik... :s

Maar toch al enorm bedankt!

Gebruikersavatar
Berichten: 9.240

Re: Afleiden van de lenzenmakers formule

physicdude heeft inderdaad een elegante oplossing.

Over matrix optics in het engels: http://en.wikipedia.org/wiki/Ray_transfer_matrix_analysis

Je moet weten dat de matrix methode gewoon een wiskundig trukje is om de vergelijking makkelijker voor te kunnen stellen (er zal best een mooie uitleg zijn 'waarom' dat kan, maar dat zal een lang verhaal zijn)

In het Nederlands is dit iets wat ik gegoogled heb: http://edu.tnw.utwente.nl/inlopt/overhead_...ofdstuk%206.ppt

Reken even de eerste slides door en ik denk dat je het wel begrijpt. Als niet, dan moet je waarschijnlijk even na lezen over matrix algebra: http://nl.wikipedia.org/wiki/Matrix_%28wiskunde%29

Veel geluk

Berichten: 21

Re: Afleiden van de lenzenmakers formule

Oke mooi zo!

De refractiematrix komt volgens mij hiervandaan:

Eerst moet je in deze afleiding de zogenoemde paraxiale benadering gebruiken, dus de sin(Θ)=Θ.

Dan kan men de wet van snellius voor hetzelfde lenzensysteem als in mijn vorige reactie als volgt schrijven:
\(\[ n_{i1}\]\)
sin(Θ1) =
\(\[ n_{t1}\]\)
sin(Θ2) met
\(\[ n_{i1}\]\)
de brekingsindex van refractie met hoek Θ1 en
\(\[ n_{t1}\]\)
de brekingsindex van de transmissie in de lens met hoek Θ2
\(\[ n_{i1}\]\)
Θ1 =
\(\[ n_{t1}\]\)
Θ2 [formule. 1]

Nu geldt dat de hoek Θ gelijk is aan de som van de hoek van inval/transmissie en de hoek van refractie. Dus geldt:

Θ1 =
\(\[ a_{i1}\]\)
+
\(\[ a_{1}\]\)
en

Θ2 =
\(\[ a_{t1}\]\)
+
\(\[a_{1}\]\)
Invullen hiervan in vgl 1 geeft:
\(\[ n_{i1}\]\)
(
\(\[ a_{i1}\]\)
+
\(\[ a_{1}\]\)
) =
\(\[ n_{t1}\]\)
(
\(\[ a_{t1}\]\)
+
\(\[a_{1}\]\)
) [formule.2]

Aangezien sin(Θ)=Θ geldt in het bijzonder nu
\(\[ a_{1}\]\)
= y1/R1

y1 = de verticale afstand tussen optische as en punt van breking

R1 = de kromtestraal van het vlak

Dus volgt nu voor vgl 2:
\(\[ n_{i1}\]\)
(
\(\[ a_{i1}\]\)
+ y1/R1) =
\(\[ n_{t1}\]\)
(
\(\[ a_{t1}\]\)
+ y1/R1)

Deze formule uitvermenigvuldigen en herrangschikken geeft:
\(\[ n_{i1}\]\)
\(\[ a_{i1}\]\)
+(
\(\[ n_{i1}\]\)
-
\(\[ n_{t1}\]\)
)y1/R1 =
\(\[ n_{t1}\]\)
\(\[ a_{t1}\]\)
=
\(\[ n_{i1}\]\)
\(\[ a_{i1}\]\)
-(
\(\[ n_{t1}\]\)
-
\(\[ n_{i1}\]\)
)y1/R1 =
\(\[ n_{t1}\]\)
\(\[ a_{t1}\]\)
(formule.3)

Aangezien we uit de optica weten dat D = (
\(\[ n_{t1}\]\)
-
\(\[ n_{i1}\]\)
)/R1 geldt voor formule 3 het volgende:
\(\[ n_{i1}\]\)
\(\[ a_{i1}\]\)
-D*y1 =
\(\[ n_{t1}\]\)
\(\[ a_{t1}\]\)
Deze vergelijking wordt ook wel de refractievergelijking genoemd.

Neem nu twee voorwaarden aan:

1) y1 in de refractievergelijking is gelijk aan de afstand gemeten vanaf de optische as tot de plek waar de lichtstraat invalt.

2) De afstand van de optische as tot de plek waar de lichtstraat invalt is gelijk aan die van de optische as tot waar de lichtstraal gebroken wordt:
\(\[ y_{t1}\]\)
=
\(\[ y_{i1}\]\)
Nu volgen de volgende twee formules simpelweg uit de twee voorwaarden:
\(\[ n_{i1}\]\)
\(\[ a_{i1}\]\)
-D*
\(\[ y_{i1}\]\)
=
\(\[ n_{t1}\]\)
\(\[ a_{t1}\]\)
en
\(\[ y_{t1}\]\)
= 0 +
\(\[ y_{i1}\]\)
Deze vergelijkingen zijn nu als matrix te schrijven:
\(\[ n_{t1}\]\)
\(\[ a_{t1}\]\)

\(\[ y_{t1}\]\)


=
\(\[ \begin{bmatrix} 1 & -D \\ 0 & 1 \end{bmatrix}\]\)
*
\(\[ n_{i1}\]\)
\(\[ a_{i1}\]\)

\(\[ y_{i1}\]\)


De matrix in het midden is nu de refractiematrix. In de matrixoptica wordt in de eerste rij de initiele hoek met de optische as vermenigvuldigd met de brekingsindex weergegeven, in dit geval
\(\[ n_{i1}\]\)
\(\[ a_{i1}\]\)
waar in de tweede regel de initiele verticale afstand tot de optische as wordt weergegeven als
\(\[ y_{i1}\]\)


Als men deze matrix nu vermenigvuldigd met de verandering(in dit geval dus de refractiematrix) volgt het deel dat voor het = teken staat namelijk de hoek na breking tov. de optische as vermenigvuldigd met de hoek van de lichtstraal tov de optische as. In de tweede rij staat dan de nieuwe afstand tot de lichtstraal tov de optische as. Dit is de hoofdgedachte van de matrixoptica.

Die van de tranmissiematrix mag je zelf nog proberen. Als je er niet uitkomt zeg het maar. Ook kun je proberen die van een spiegelmatrix af te leiden. Succes!

Ps. Wat ik net heb afgeleid is sheet 7 van de goede sheets van depurperewolf. Deze sheets kan je goed gebruiken om verder te oefenen.

Groet, physicdude

Reageer