De driedeling van de hersenen

Moderator: Rhiannon

Berichten: 672

De driedeling van de hersenen

Vorig jaar las en herlas ik "tranen van de krokodil" van Piet Vroon zaliger.

Ik was erg onder de indruk.

In essentie ging het over de driedeling van de hersenen.

1 Reptielenhersenen, fylogenetisch het oudst

2 Zoogdieren of limbische hersenen

3 Mensenhersenen of Neo-cortex

En hoe deze drie delen niet altijd samenwerken.

Hij stelde ook dat de evolutieve opbouw van de hersenen niet geheel volgens een plan verloopt maar eerder naar opkomende behoefte.Bijgevolg vergeleek hij de hersenen met een huis waar in het wilde weg kamertjes aan en bijgebouwd werden zodat men na verloop van tijd "door het toilet moet om de woonkamer te bereiken".

Is iemand vertrouwd met deze benadering?Wordt deze interpretatie nog gehanteerd of is ze achterhaald in de psychologie?

Naar mijn gevoel leek het allemaal heel logisch en aanvaardbaar.

Grt Peter
huh?

Berichten: 321

Re: De driedeling van de hersenen

Volgens mij is deze driedeling voor het eerst geopperd door Paul Maclean, maar dat weet ik niet zeker. Tegenwoordig zijn de termen die ervoor worden gebruikt wat anders en deze drie grove gebieden zijn weer verder onderverdeeld. De achterliggende gedachte is, voor zover ik weet, wel gelijk gebleven. Dat de drie delen niet altijd samenwerken klopt... min of meer. Ieder deel kan eigen reacties teweeg brengen, maar er is wel altijd feedback naar en van de andere gebieden, alhoewel niet alle onderzoekers het hierover eens zijn. Zo is er op het gebied van emotie nogal wat onenigheid of de amygdala (zit in het Limbisch systeem) rechtsstreeks een reactie kan veroorzaken zoals LeDoux en Olman beweren of dat er wel altijd inmenging van de neocortex plaatsvindt, zoals verschillende cognitief psychologen beweren.
'I may be wrong and you may be right, and by an effort, we may get nearer to the truth'

K.R. Popper


Berichten: 672

Re: De driedeling van de hersenen

MacLean claims to have found in the Limbic system a physical basis for the dogmatic and paranoid tendency,  the biological basis for the tendency of thinking to be subordinate feeling, to rationalize desires.  He sees a great danger in all this limbic system power.  As he understands it, this lowly mammalian brain of the limbic system tends to be the seat of our value judgements, instead of the more advanced neocortex.  It decides whether our higher brain has a "good" idea or not, whether it feels true and right.


Wel wel ,goed en slecht zijn dus toch niet het "hoge goed" dat we er willen van maken...Interessant
huh?

Berichten: 321

Re: De driedeling van de hersenen

Het Limbisch systeem wordt inderdaad verondersteld een zeer grote rol te spelen bij emoties. En van emoties wordt algemeen aangenomen dat ze een belangrijke rol spelen bij het nemen van beslissingen. Hiertoe behoren namelijk de amygdala, waarvan bekend is dat ze automatische emotionele reacties kan oproepen en de olfactory bulb, die een rol speelt bij ruiken en sommige wetenschappers zijn ervan overtuigd dat geur het belangrijkste zintuig is wanneer het gaat om emoties.

Om nu te zeggen dat het Limbisch systeem beslist of de neocortex een goed idee heeft of niet, dat weet ik niet. In mijn vorige post had ik het over Olman, dit moet Öhman zijn. Deze man was het met LeDoux eens dat de amygdala angstreacties oproept zonder dat daarbij inmenging van de cortex nodig is. Hij dacht dit te hebben aangetoond doordat proefpersonen fysiologische angstreacties vertoonden wanneer ze subliminaal (onder het niveau van bewustzijn) bedreigende stimuli kregen aangeboden. Hij ging er hierbij dus vanuit dat wanneer het bewustzijn hier niet voor nodig was, ook de cortex geen rol speelde. Vervolgonderzoek toonde echter aan dat zulke reacties ook plaatsvinden wanneer deze subliminaal aangeboden stimuli bestonden uit bedreigende woorden. Aangezien de betekenis van woorden alleen met de cortex kan worden herkend, hadden zij hiermee dus aangetoond dat de cortex hierbij ook een rol speelt. Om een ingewikkeld verhaal helder te maken: De fysiologische reacties worden inderdaad door dit Limbisch systeem veroorzaakt, maar de informatie gaat naar de cortex om er een betekenis aan te geven voordat deze fysiologische responsen leiden tot daadwerkelijk handelen.

Nu bestaat er wel zoiets als het diathese stressmodel. Dit model gaat ervan uit dat mensen een bepaalde aangeboren kwetsbaarheid hebben en dat deze kwetsbaarheid tot uiting kan komen wanneer het spanningsniveau stijgt. Zo kan de één bij oplopende spanning depressief worden, de ander angstig en weer een ander paranoïde. Je zou je kunnen voorstellen dat deze aangeboren kwetsbaarheid zich bevindt in het Limbisch systeem, terwijl de neocortex informatie geeft over het spanningsniveau.
'I may be wrong and you may be right, and by an effort, we may get nearer to the truth'

K.R. Popper

Berichten: 672

Re: De driedeling van de hersenen

Bedankt C.

Wat ik me ook afvraag:

In de dierenwereld wordt niet vaak de term emoties gebruikt voor bepaalde bvb agressieve reflexen.

Vroon haalde meermaals aan dat emoties in grote mate hun oorsprong vinden in onze "savanne-periode" en dus vaak een soort "instinctieve" faktor hebben.Lijkt mij weeral heel plausibel.

Nu,waar trekt men de lijn tussen emoties en instinctmatig "dierlijk"gedrag?

Is die lijn wel te trekken vanuit wetenschappelijk oogpunt?

of is het eerder de volgende scheefgetrokken homocentrische invalshoek op een wetenschappelijk gegeven?

Grt Peter
huh?

Berichten: 321

Re: De driedeling van de hersenen

Vanuit de evolutietheorie wordt beargumenteerd dat emoties bestaan omdat ze de overlevingskansen aanzienlijk vergroten. Je hersenen zorgen ervoor dat je de emoties voelt die nodig zijn om op een juiste manier te reageren. Dat dit bij mensen emotie wordt genoemd en bij dieren instinct, komt doordat veel mensen denken dat dieren zich niet bewust worden van de emoties die zij voelen. De fysiologische reacties zijn volgens die gedachtengang gelijk, maar de dieren weten niet wat ze voelen. Zo denken ze ook dat dieren geen pijn kunnen ervaren. Hun lichaam reageert op een pijnprikkel, maar ze nemen het niet bewust waar. Even voor alle duidelijkheid, ik vind dit onzin. Ik denk dat dieren zich wel degelijk bewust kunnen worden van emoties en ook van pijn.
'I may be wrong and you may be right, and by an effort, we may get nearer to the truth'

K.R. Popper

Berichten: 672

Re: De driedeling van de hersenen

In psychology and common use, emotion is the language of a person's internal state of being, normally based in or tied to their internal (physical) and external (social) sensory feeling. Love, hate, courage, fear, joy, and sadness can all be described in both psychological and physiological terms. Emotion is the realm where thought and physiology are inextricably entwined, and where the 'self' is inseparable from our individual perceptions of value and judgement toward ourselves and others.  

en.wikipedia.org/wiki/Emotions


Niet bepaald exacte wetenschap he!
huh?

Gebruikersavatar
Berichten: 8.557

Re: De driedeling van de hersenen

psychologie is per definitie niet een exacte wetenschap. De enige echte exacte wetenschappen zijn natuurkunde en wiskunde.

Als je het heel nou neemt dan hoort zelfs scheikunde hier dus niet eens bij.

Nu graag weer verder on-topic.
"Meep meep meep." Beaker

Berichten: 672

Re: De driedeling van de hersenen

Wouter_Masselink schreef:psychologie is per definitie niet een exacte wetenschap. De enige echte exacte wetenschappen zijn natuurkunde en wiskunde.

Als je het heel nou neemt dan hoort zelfs scheikunde hier dus niet eens bij.

Nu graag weer verder on-topic.
Oeioei,

Ik,en dit is een persoonlijke visie,zie emotie's als een samenspel van instinct en cognitieve impulsen,een samenspel van neo-cortex en limbische hersenen....

Ik denk dus nog steeds on-topic te zijn...
huh?

Berichten: 136

Re: De driedeling van de hersenen

Ha peterA,

De functionele indeling van onze hersenen in drie gebieden heeft mijn bijzondere aandacht. Voor zover ik begrepen heb, zijn er tussen de neuronen binnen de gebieden veel meer verbindingen dan tussen de gebieden onderling.

In mijn denken over deze functionele indeling veronderstel ik de volgende relaties:

cortex -- denken

lymbisch systeem -- emoties

hersenstam en autonome zenuwstelsel -- instinkten.

Een stap verder wordt het nog boeiender.

Het lijkt erop alsof de mens in drie verschillende basis-toestanden kan verkeren in relatie tot de wereld:

De besturing kan cognitief, emotioneel of instinktief zijn.

Wat ik dus eigenlijk wil beweren is dat de mens over drie totaal van elkaar verschillende besturingssystemen beschikt, die afwisselend aan de macht zijn.

De overschakeling van cognitief in interactie met de wereld zijn naar emotioneel in interactie met de wereld zijn, is iets dat meestal wel herkend wordt.

Zo is er echter ook een overschakeling van emotioneel naar instinktief. enz. enz.

Het is mij niet duidelijk waarom en hoe de mens van besturingssysteem wisselt.

De theorie van Maclean verklaart voor mij wel de mogelijkheid die de mens heeft om op drie totaal van elkaar verschillende manieren met de wereld om te gaan: cognitief, emotioneel of instinktief.

Als er een richting is waarin de mens zich zou kunnen ontwikkelen, dan is het misschien wel die van meer integratie van de drie functionele gebieden, zodanig dat instinkt, emotie en cognitie meer op één lijn komen.

Neurologisch betekent dit dan meer verbindingen tussen de gebieden.

Zou het mogelijk zijn dat die verbindingen gedurende het volwassen leven van de mens gewoon kunnen blijven ontstaan, of zijn de hersenen na een zekere leeftijd uitontwikkeld?

Berichten: 321

Re: De driedeling van de hersenen

Het lijken inderdaad drie verschillende systemen te zijn. Wat hier ook een aanwijzing voor is, is dat bij de ontwikkeling van de hersenen van een foetus deze drie delen los van elkaar lijken te ontwikkelen. Gedurende de ontwikkeling ontstaan er steeds meer verbindingswegen tussen de drie systemen. Het instinctieve systeem is daarbij volgens mij alleen een uitvoerend systeem, het limisch systeem is een regulerend systeem, het corticale systeem is een integrerend systeem. Volgens mij is het niet zozeer zo dat er telkens een ander systeem aan de macht is. Ik denk dat de kenmerken van de stimuli die een reactie uitlokken eerst in versneld tempo door het limbisch systeem, het regulerende systeem, worden bekeken. De informatie gaat wel gelijktijdig naar de cortex, maar de cortex bekijkt de stimuli veel gedetailleerder, waardoor het een stuk langer duurt voordat de cortex tot een conclusie komt. Wanneer het limbisch systeem de bedreigende waarde van de stimuli inschat als zeer groot, sturen ze de subcorticale delen aan tot een snelle, reflexmatige reactie. Wanneer de bedreigende waarde minder groot is, remmen ze de subcorticale delen tot het maken van zo'n reflexmatige reactie. De cortex krijgt dan de taak tot een geïntegreerde reactie te komen, waarbij ook de emoties verder worden geëvalueerd, aangezien de cortex daar ook gereedschappen voor heeft en het limbisch systeem niet het monopolie heeft wat betreft emoties. De cortex maakt de emoties zoals deze door het limbisch systeem zijn aangezet echter subtieler.

Je hersenen blijven gedurende je leven steeds meer verbindingen aanleggen, dit stopt niet op een bepaalde leeftijd, dit stopt wel wanneer je de hersenen daartoe niet meer stimuleert met nieuwe informatie die vragen om dergelijke nieuwe verbindingen.
'I may be wrong and you may be right, and by an effort, we may get nearer to the truth'

K.R. Popper

Berichten: 136

Re: De driedeling van de hersenen

Leuk dit; dank voor de informatie.

Nog een stapje verder:

Bij de ontwikkeling vanaf de geboorte tot aan een jaar of 6 zijn duidelijk twee fasen te onderscheiden, die duiden op een focus op één van de drie gebieden.

Grofweg in de eerste twee jaar verkeert de baby in een natuurlijke psychotische staat in symbiose met de verzorgster. Daarna, tot aan een jaar of 6 lijkt de peuter vooral te focussen op het leren hanteren van emoties.

Daarna krijgt de cognitieve ontwikkeling de volle aandacht. Voor zover ik me kan herinneren is dit ook cross-cultureel onderzocht: vanaf 6 jaar is de cortex aan de macht en bepaalt wat uiteidelijk de handelingen worden.

Toch zie ik de mens vaak in situaties waarbij een ander systeem de regie heeft. Je zou kunnen zeggen dat die mens dan in regressie is, behalve dan dat in sommige situaties wel helderheid is over wat er geberut, maar dat dit niet gestuurd kan worden zonder het proces zelf te verstoren.

Mensen gaan in 'regressie' door bijvoorbeeld bedreigende situaties.

De situaties waar ik hier meer op doel zijn meditatie, yoga, holotropic breathwork etc. etc.

Wat ik dus wil beweren is dat ik zowel mezelf als anderen bij vol bewustzijn onder invloed heb zien staan van de emoties dan wel het instinkt als belangrijkste beslisser.

Eigenlijk is het simpel: bij een seksuele interactie zie je ook alle subsystemen wel een keer als beslisser langskomen.

Is hier op dit forum herkenning door anderen, zowel vanuit een wetenschappelijke invalshoek als vanuit de eigen (subjectieve) ervaring?

Berichten: 136

Re: De driedeling van de hersenen

Nog een aanvulling om de vraag en discussie wat scherper te stellen:

Het lijkt erop dat de cortex de besturing van het hele organisme afstaat op het moment dat de cognitieve dissonantie te groot wordt.

Ik opteer dus tegen de stelling dat de cortex zo-ie-zo de regie heeft.


Reageer