Hierbij een heel speciale vraag van mij. Ik weet dat het de natuur is, maar vraag mij af hoe het komt dat mannen en vrouwen zoveel verschillende interesses hebben? Hoe komt het dat vrouwen goed kunnen praten? Hoe komt het dat mannen meer interesse hebben in techniek en auto's?
Waarom gaan vrouwen graag winkelen en mannen niet?
Eerst denk ik dat het belangrijk is je te realiseren dat de verschillen tussen mannen en vrouwen vaak
opgeblazen worden. Er zijn inderdaad wel een aantal verschillen merkbaar maar de verschillen tussen verschillende vrouwen, of de verschillen tussen verschillende mannen is vaak groter dan de verschillen tussen de groep mannen en de groep vrouwen. Dus, mannen onderling of vrouwen onderling hebben meer verschillen dan als we mannen met vrouwen vergelijken.
Of het echt zo is dat vrouwen liever winkelen dan mannen weet ik niet (is dit ooit onderzocht?), maar zelfs zonder onderzoek denk ik zeker dat de kans reëel is. Dus die discussie laat ik opzij liggen.
Wat betreft interesse in techniek en auto: idem dito. Wat betreft het praten, daar twijfel ik al iets meer aan.
In elk geval ben ik ervan overtuigd dat de
opvoeding en de maatschappij hierin een belangrijke rol speelt: ze legt rolpatronen op voor mannen en andere rolpatronen op voor vrouwen. We worden verwacht daaraan te voldoen, als we dat niet doen, dan horen we er niet meer bij. Dit is ietwat zwart-wit uitgedrukt, maar zo is het in grote lijnen wel. Vanaf z'n geboorte krijgt het kind een voorbeeld van hoe het zich moet gedragen en dat is dan volgende die opgelegde rolpatronen: een jongen hoort niet te emotioneel te zijn, als hij huilt, krijgt hij te horen dat jongens niet horen te huilen enz... Met andere woorden: ouders gaan het 'juiste' (lees: volgens het juiste rolpatroon)
bekrachtigen en het 'niet correcte' gedrag
bestraffen. Vaak gebeurt dit subtiel, in de vorm van aandacht krijgen: correct gedrag krijgt aandacht, niet-correct gedrag wordt eerder genegeerd. Als kind zou je voor minder jouw gedrag gaan aanpassen.
Bovendien gaat dat jongetje of meisje dan, als het iets ouder is, terechtkomen in een groepje van
leeftijdsgenoten van vooral z'n eigen geslacht. Zo leren ze nog meer wat past bij hun geslacht en wat niet past bij hun geslacht. Ze zien terug de voorbeelden van hun kameraadjes en ze worden terug bekrachtigd of afgestraft naargelang ze wel of niet het juiste gedrag vertonen. Vooral jonge kinderen denken erg zwart-wit wat betreft die rolpatronen: een jongen/ meisje hoort zo te handelen en als die dat niet doen, dan kunnen ze daar heel sterk op reageren. Kinderen die zich niet conform hun geslacht gedragen, worden daar (zeker op die leeftijd) vaak om gepest. Dit is vooral het geval bij jongetjes. Een jongetje dat een voorkeur heeft om met poppen te spelen, zal vaak redelijk hard worden aangepakt door z'n leeftijdgenootjes. Bij meisjes is dit iets minder: als zij ruwe spelletjes spelen, wordt dit soms iets beter aanvaard door hun leeftijdgenootjes.
De rol van de
media hierin, is natuurlijk ook erg groot: reclames, tekenfilms (stoere mannen en 'zwakke' vrouwen), films, boeken,... Die zijn vaak erg stereotiep over geslachten: vrouwen moeten zo handelen, mannen zo.
Bovendien zal dat kind na een tijdje deze sociale normen (= ideeën over hoe men zich moet gedragen) zodanig
internaliseren (= zichzelf eigen maken) dat hij niet meer doorheeft dat die ideeën eigenlijk komen van anderen (z'n ouders, in de eerste plaats & later z'n leeftijdsgenootjes), maar hij zal ze zien als 'komend van zichzelf'. Hij vindt het maar normaal dat hij zich zo moet gedragen, hij heeft de indruk dat het gewoonweg vanuit zichzelf komt. Zo vormt hij ook
schema's, in zichzelf, over hoe hij zich hoort te gedragen. Door al die vroege en latere ervaringen, vormt hij dus een beeld over wat er van hem wordt verwacht én over wat hij van anderen verwacht wat betreft hun gedrag.
Wat is nu dat
gepaste gedrag? Je haalde er zelf al een aantal aan:
- Jongens mogen zich vuil maken
- techniek & wiskunde is iets voor jongens
- jongens mogen geen gevoelens tonen
- jongens moeten het initiatief nemen om meisjes te benaderen
- enz...
- meisjes moeten zorgen dat ze mooi zijn zodat ze een jongen kunnen krijgen (en daarvoor moet je natuurlijk kunnen gaan winkelen! En vuil maken door aan een auto te werken, past daar ook niet bij)
- meisjes moeten eerder passief zijn en wachten tot een jongen het initiatief neemt
- meisjes moeten mensen verzorgen en helpen, net zoals zij hun kinderen moeten opvoeden (werken aan een auto hoort daar zeker niet bij)
- enz...
Nu is het zo dat de
emancipatie in het Westen toch al redelijk is doorgedrongen in onze maatschappij, dus zo zwart-wit is het niet meer, maar als je de TV opzet en
videoclips van liedjes bekijkt, dan merk je toch dat er nog heel wat van die rolpatronen worden opgedrongen via kanalen die erg belangrijk zijn voor jongeren: een popidool is nu eenmaal iemand waarmee ze zich willen identificeren, waardoor ze zich wat beter voelen. En dus dien je je ook te gedragen volgens het gedrag van die popidolen (in hun videoclips).
Het gekke is dat je ziet dat dit
rolgedrag dan wordt toegeëigend aan die persoon: een vrouw
moet zich op die manier te gedragen, anders is ze geen echte vrouw. En uiteindelijk wordt dit: 'vrouwen gedragen zich
van nature op die manier' (terwijl het oorspronkelijk zo was dat ze
verplicht werden zich zo te gedragen). Met andere woorden: de persoon wordt z'n rol: het is alsof hij de rol die hij opgelegd kreeg, uiteindelijk van zichzelf wordt.
En vanaf dan zijn er nog meer argumenten om aan te geven dat iemand zich zo hoort te gedragen: zie je wel, een vrouw hoort zich zo te gedragen, want elke vrouw doet dit, het zit in haar natuur (terwijl ze in eerste instantie verplicht werd dat te doen).
Verder, wat betreft bv. het beter zijn in bepaalde vakken: het is experimenteel aangetoond dat meisjes minder goed presteren dan jongens op vakken als wiskunde of wetenschappen
als hun vooraf gezegd wordt dat meisjes over het algemeen minder goed zijn in die vakken. Als ze daarentegen eerst een verhaal te horen krijgen over een succesvolle vrouwelijke wiskundige of wetenschapster, dan presteren ze beter dan jongens. Men noemt dit een 'stereotype threat' = een
stereotiepe bedreiging: de persoon gedraagt zich volgens het stereotiepe die hij opgelegd krijgt. Dus: hij gaat zich zodanig gedragen (onbewust door aantasting van oa. z'n zelfbeeld en z'n zelfzekerheid) dat hij de vooroordelen bevestigt.
Dit was het stukje psychologie. Anderzijds is het zeker ook zo dat er van nature uit (=
biologisch bepaald) verschillen zijn tussen jongens en meisjes: zo zijn jongetjes vanaf de geboorte gemiddeld genomen wat actiever dan meisjes. En er zijn zeker nog andere verschillen. Zoals Bessy al aanhaalde zijn er
neurologische verschillen tussen mannen en vrouwen (hersenen). Ook onze
geslachtshormonen verschillen. Daardoor hebben mannen ook meer spierkracht dan vrouwen (en zware karweien doen, zoals automechaniek, is dan natuurlijk een stuk eenvoudiger).
Evolutionair bekeken was het verder belangrijk dat de man zoveel mogelijk vrouwtjes kon bevruchten (om z'n zaad door te geven). Het vrouwtje daarentegen moest mooi zijn om een mannetje met status te kunnen krijgen en moest vooral voor de kinderen zorgen (ook om haar eigen genen door te geven doordat die kinderen zo konden overleven en zich voortplanten, later).
Wat betreft die tekst waarnaar je refereert (waarom winkelen vrouwen graag): Ik denk dat dit wel klopt, alleen is dit helemaal niet specifiek voor 'winkelen'. Het geldt volgens mij voor elke activiteit die we leuk vinden, of dit nu prutsen is aan een auto of winkelen: het zorgt ervoor dat we onze gedachten kunnen verzetten (en onze zorgen kunnen vergeten), het bezorgt ons een positief zelfbeeld (zie eens wat ik kan herstellen aan die auto, of zie eens wat ik gevonden heb bij het winkelen: ben ik niet mooi nu), het geeft ons een adrenalineshot als we datgene bereiken wat we willen bereiken, enz...
Ik heb het allemaal een beetje zwart-wit voorgesteld. Zo is het niet echt. Maar, ik gaf al aan dat het wel vaak nog zo ingebakken zit in onze maatschappij en dat we in grote lijnen nog handelen daarnaar. En in sommige gezinnen/ streken/ landen/... zal dit zeker nog meer het geval zijn dan in andere.
Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-
