Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

ZVOO

Ik vind dat er een grote verantwoordelijkheid van het gebruik bij de jeugd zelf ligt. Toch ben ik echter van mening dat de maatschappij en natuurlijk de opvoeding wel degelijk een rol spelen. Ik ben erg benieuwd wat jullie mening hierover is.

MVG ZVOO

ConocimientA

Ik heb gekozen voor anders. Ik vind in de eerste plaats dat de verantwoordelijkheid van je eigen daden altijd bij jezelf ligt. Toch heb ik niet gekozen voor de jeugd zelf en ik zal uitleggen waarom.

Er spelen volgens mij een heleboel factoren mee die er allemaal voor kunnen zorgen dat iemand verdovende middelen gaat gebruiken. De één begint te gebruiken omdat hij of zij er geen kwaad in ziet, de ander om erbij te horen, voor weer een ander is het een vorm van zelfdestructief gedrag en ga zo maar door.

Ik denk dat ouders en leerkrachten verantwoordelijk zijn voor het informeren van de jeugd en voor het bijbrengen van het moraal en het zelfrespect. Alleen daarmee ben je er echter nog niet. Kinderen kunnen dingen meemaken zonder dat de ouders en leerkrachten zich daarvan bewust zijn. Wanneer iemand heel veel ellende meemaakt, kan het zijn dat er toch naar alcohol of drugs wordt gegrepen, bijvoorbeeld uit een behoefte tot zelfdestructie of om de emoties niet meer te hoeven voelen.

Verder denk ik dat inderdaad ook de maatschappij een grote rol speelt. Het gewoonweg verbieden van het gebruik van alcohol en drugs onder jongeren werkt denk ik niet. Dit kan maken dat het extra spannend wordt om het toch te doen. Het is dan stoer om te gebruiken. Wie heeft zich niet in zijn jeugd willen afzetten tegen autoriteiten? Iedere puber maakt een antisociale periode mee. Of nou ja, uitzonderingen daargelaten natuurlijk.

En zo spelen er volgens mij nog veel meer factoren mee. Ik geloof dus niet dat er één verantwoordelijke kan worden aangewezen.

Iedereen wordt geboren met bepaalde zwaktes en kwetsbaarheden. Daardoor kunnen dezelfde opvoeding, dezelfde maatschappelijke situatie en dezelfde ervaringen in het leven van twee verschillende jongeren op beide een andere invloed hebben. Dit maakt het ook zo moeilijk om algemeen geldende dingen te noemen die moeten voorkomen dat iemand gaat gebruiken. Ik denk dat het pas echt goed voorkomen kan worden wanneer bij de opvoeding (zowel door ouders als door leerkrachten) rekening wordt gehouden met de individuele behoeften en kwetsbaarheden van die specifieke persoon. Maar ik weet natuurlijk ook dat dit in de praktijk nauwelijks te verwezenlijken is.

ZVOO

Ik heb gekozen voor anders. Ik vind in de eerste plaats dat de verantwoordelijkheid van je eigen daden altijd bij jezelf ligt.

Ook wanneer een kind nog maar twaalf jaar is? Kan je zo'n zware verantwoordelijkheid al bij hen neerleggen? Waar ligt de grens?

Er spelen volgens mij een heleboel factoren mee die er allemaal voor kunnen zorgen dat iemand verdovende middelen gaat gebruiken. De één begint te gebruiken omdat hij of zij er geen kwaad in ziet, de ander om erbij te horen, voor weer een ander is het een vorm van zelfdestructief gedrag en ga zo maar door.

Ik sluit mij hierbij aan.

Ik denk dat ouders en leerkrachten verantwoordelijk zijn voor het informeren van de jeugd en voor het bijbrengen van het moraal en het zelfrespect.

Ik ben het er mee eens dat ouders en leerkrachten verantwoordelijk zijn voor een stuk informatie. In hoeverre kunnen en mogen leerkrachten hierin een rol spelen? Tot waar mag de leerkracht zich bemoeien met het moraal en het zelfrespect van de jongere? Valt dit binnen hun taak? Waar moet de grens getrokken worden? Gaat de jeugd hierdoor zich niet alleen maar meer verzetten? Vaak keert de jeugd zich tegen de leerkrachten... Zou dit geen averechts effect hebben?

Alleen daarmee ben je er echter nog niet. Kinderen kunnen dingen meemaken zonder dat de ouders en leerkrachten zich daarvan bewust zijn. Wanneer iemand heel veel ellende meemaakt, kan het zijn dat er toch naar alcohol of drugs wordt gegrepen, bijvoorbeeld uit een behoefte tot zelfdestructie of om de emoties niet meer te hoeven voelen.

Dit is absoluut waar. Ik denk dat hier ook een grote kern ligt van de verslavingsproblematiek.

Verder denk ik dat inderdaad ook de maatschappij een grote rol speelt. Het gewoonweg verbieden van het gebruik van alcohol en drugs onder jongeren werkt denk ik niet. Dit kan maken dat het extra spannend wordt om het toch te doen. Het is dan stoer om te gebruiken. Wie heeft zich niet in zijn jeugd willen afzetten tegen autoriteiten? Iedere puber maakt een antisociale periode mee. Of nou ja, uitzonderingen daargelaten natuurlijk.

Stel, je haalt het alcohol en drugs verbod weg, wat bereiken we daarmee? Zal dit niet alleen maar meer verslaving uitlokken? Is er geen andere manier om je af te zetten tegen autoriteiten? Ik ben het overigens met je eens dat verbod doet uitlokken. Jongeren zetten zich vaak tegen de maatschappij af. Het is inderdaad stoer om te doen wat niet mag, dat geeft toch een kick? Daar doe je het als jongere toch allemaal voor?

Dino

en soms ligt het aan het feit dat popsterren direct gelinkt worden aan drugs en dit in tegenstelling tot afgekeurd wordt verheerlijkt wordt.

Wie wil er nu geen pimp zijn?

er is een fijn evenwicht tot vrije menings uiting en taboe en jammer genoeg is deze nog nooit echt betreden geweest.

idem sex vroeger puur taboe nu zitten we in de decadentie (sorry maar ze smijten de borsten rond je oren)

dus maatschapij

maatschapij ligt ook aan de basis van geluk bij de mensen, ook een sterke factor in de aanzet tot drugs.

xd

Sjorssnors

Ik heb gekozen voor anders. Ik vind in de eerste plaats dat de verantwoordelijkheid van je eigen daden altijd bij jezelf ligt.

Mee eens, maar dan pas wanneer je zelfstandig woont, of tenminste 18 bent.

ConocimientA schreef:Toch heb ik niet gekozen voor de jeugd zelf en ik zal uitleggen waarom.

Er spelen volgens mij een heleboel factoren mee die er allemaal voor kunnen zorgen dat iemand verdovende middelen gaat gebruiken. De één begint te gebruiken omdat hij of zij er geen kwaad in ziet, de ander om erbij te horen, voor weer een ander is het een vorm van zelfdestructief gedrag en ga zo maar door.

Ik denk dat ouders en leerkrachten verantwoordelijk zijn voor het informeren van de jeugd en voor het bijbrengen van het moraal en het zelfrespect.

Zoals je zegt, zijn de ouders ervoor verantwoordelijk, weliswaar dan wel voor 'alles'. Er geen kwaad in zien, is een gevolg van gebrekkige communicatie met het kind. Erbij willen horen is niet erg, mits wel in het juiste perspectief. Zelfdestructief gedrag had 'nooit' zover mogen komen uietraard. Dat komt eveneens door een gebrekkige communicatie, waardoor het zelfbeeld verkeerd is.

Alleen daarmee ben je er echter nog niet. Kinderen kunnen dingen meemaken zonder dat de ouders en leerkrachten zich daarvan bewust zijn. Wanneer iemand heel veel ellende meemaakt, kan het zijn dat er toch naar alcohol of drugs wordt gegrepen, bijvoorbeeld uit een behoefte tot zelfdestructie of om de emoties niet meer te hoeven voelen.

Als een kind veel ellende meemaakt, komt dat door een gebrek aan bescherming door de ouders. Emoties niet meer hoeven voelen komt ook doordat gevoelens niet besproken worden

Verder denk ik dat inderdaad ook de maatschappij een grote rol speelt. Het gewoonweg verbieden van het gebruik van alcohol en drugs onder jongeren werkt denk ik niet. Dit kan maken dat het extra spannend wordt om het toch te doen. Het is dan stoer om te gebruiken. Wie heeft zich niet in zijn jeugd willen afzetten tegen autoriteiten? Iedere puber maakt een antisociale periode mee. Of nou ja, uitzonderingen daargelaten natuurlijk.

Anti-sociaal gedrag komt voort uit het niet bespreken van dingen. Je kan een mening hebben over autoriteiten, doch hoort dat juist jezelf erboven te verheffen. Ook bestaan er officieel gedefinieerde anti-sociale stoornissen.

ConocimientA schreef:En zo spelen er volgens mij nog veel meer factoren mee. Ik geloof dus niet dat er één verantwoordelijke kan worden aangewezen.

Iedereen wordt geboren met bepaalde zwaktes en kwetsbaarheden. Daardoor kunnen dezelfde opvoeding, dezelfde maatschappelijke situatie en dezelfde ervaringen in het leven van twee verschillende jongeren op beide een andere invloed hebben. Dit maakt het ook zo moeilijk om algemeen geldende dingen te noemen die moeten voorkomen dat iemand gaat gebruiken.

Er moet juist van algemeen geldende regels afgestapt worden, en individuele benaderingen gezocht worden. De eerst verantwoordelijken zijn de ouders, en als die bepaalde zaken niet inzien moeten overheden en instanties inspringen. Waarom ? Omdat iemands leven anders tekort gedaan wordt, en een verkeerde richting opgegaan kan worden, tot ergers.

Ik denk dat het pas echt goed voorkomen kan worden wanneer bij de opvoeding (zowel door ouders als door leerkrachten) rekening wordt gehouden met de individuele behoeften en kwetsbaarheden van die specifieke persoon. Maar ik weet natuurlijk ook dat dit in de praktijk nauwelijks te verwezenlijken is.

Nu spreek je jezelf tegen.

ZonnTroLL

Ik heb gekozen voor de jeugd en ikzelf zit nog in die groep. Ik vind het een keuze van diegene die ermee begint of ermee bezig is. Ikzelf moet er niets van weten. (bij alcohol is dit nu niet erg of je daarmee begint of mee bezig bent, tenzij je je elke dag of week bezat).

Veertje

Zoals je zegt, zijn de ouders ervoor verantwoordelijk, weliswaar dan wel voor 'alles'. Er geen kwaad in zien, is een gevolg van gebrekkige communicatie met het kind. Erbij willen horen is niet erg, mits wel in het juiste perspectief. Zelfdestructief gedrag had 'nooit' zover mogen komen uietraard. Dat komt eveneens door een gebrekkige communicatie, waardoor het zelfbeeld verkeerd is.

Helemaal mee eens. Een goede communicatie is zo ongeveer de sleutel tot alles, en ook hier.

Het is zo jammer dat zo veel ouders hun opvoedtaken voornamelijk vervullen door het voorzien in materiële "behoeften" en het afdwingen van gehoorzaamheid in commandotoon. Kinderen worden afgeschoven naar de oppas of de kinderopvang, later krijgen ze de sleutel van het huis. Om te zorgen dat ze zich bezig kunnen houden worden ze bedolven onder speelgoed, computerspelletjes en de thuiscinema.

Er is vaak geen tijd voor een goed gesprek, geen tijd voor overleg, geen tijd voor gezamenlijke activiteiten. En er is schrijnend gebrek aan echt respect voor het kind zelf als persoon met eigen behoeften, een eigen karakter. Ook je eigen kind moet je leren kennen als ouder, en dat lukt niet als je er nooit voor dat kind bent.

Daarnaast zijn er maar weinig ouders die hun kind duidelijk maken dat ze zelf ook wel eens fout kunnen zitten, en zich verontschuldigen bij hun kind als dat het geval is. En zorgen dat ze dezelfde fout niet nog eens maken. Ook dat is belangrijk, want ouders eisen immers ook een verontschuldiging van hun kind en dat het kind iets van zijn fouten leert. Het moet twee kanten op gaan. Hoe kun je anders je kind bijbrengen dat het net zo veel waard is als jijzelf?

Als er sprake is van wederzijds respect voor elkaars wensen, behoeften en karaktereigenschappen, dan is er ook sprake van een vertrouwensbasis, en dat is m.i. zo ongeveer het belangrijkste in een ouder-kind relatie.

Sjorssnors

@ Veertje :

Inderdaad. Dit wordt vaak veroorzaakt door egocentrische gedachten, die uiteraard ook veel ouders kunnen hebben. Het eigen belang wordt dan boven het belang van het kind gesteld, immers hadden ze anders wel meer aandacht besteed aan hun kind. Oppervlakkig communiceren en dingen niet echt uitpraten. Weinig of onvoldoende interesse tonen werkt het in de hand dat kinderen hun eigen weg verkiezen. Gezien kinderen 'alles' nog moeten leren is het van essentieel belang dat van het begin af aan dan ook te doen. Het gevaar zit hum vaak in dat onschuldig spelende kinderen hun ouders naief maken. Wanneer ze dan in de pubertijd komen, ontwikkelen ze hun eigen wil, en willen dat dan maar al te graag afzetten tegen de dwingende orde van ouders.

Wouter_Masselink

Als iemand zichzelf oud genoeg acht om met drugs/alcohol bezig te gaan dan moeten ze zich realiseren dat ze zelf verantwoordelijk zijn. Hoewel een deel van de verantwoordelijkheid bij de ouders ligt, is en blijft het toch hun keus.

groepsdruk vind ik een zeer zwak argument. Rokende/Blowende mensen kom ik vaak genoeg tegen. Ik heb nog nooit met het idee lopen spelen om hieraan te beginnen. (alcohol is mijn vergif, daar wil ik het graag bij houden) Zoals ik eerder al zei: iedereen is verantwoordelijk voor zichzelf. Ben je volgens de wet nog niet volwassen, maar je vind jezelf toch groot genoeg om hieraan te beginnen dan zijn de gevolgen voor jou.

Mocht iemand verslaafd raken en hier serieus vanaf willen, dan vind ik dat deze persoon geholpen moet worden met het afkicken. Mensen die hun leven willen beteren is alleen maar aan te moedigen. Natuurlijk is preventie ook een belangrijk onderdeel. voorlichting is zo'n beetje het belangrijkste wat je kan doen. Nu doel ik niet op de zoetsappige voorlichting die je soms ziet, maar dat er precies wordt bescheven wat er met iemand gebeurd als hij drugs oid gebruikt. Wat de directe gevolgen hiervan zijn en wat de levensverwachting van deze personen is. Zo kunnen ze nooit zeggen: 'Ich habe es nicht gewust'.

Er is niemand die je er toe dwingt om drugs oid te gebruiken. Dit doe je helemaal zelf en is op niemand anders af te schuiven.

ConocimientA

Nu spreek je jezelf tegen.

Ja, misschien spreek ik mezelf ook wel een beetje tegen. Ik vind dit ook een moeilijk onderwerp. Aan de ene kant ben ik het helemaal met je eens dat opvoeding bijzonder belangrijk is. En dat dus een heel groot deel van de verantwoordelijkheid bij de ouders ligt. Maar kinderen brengen ontzettend veel tijd door op school, dus of je nu wilt of niet, de leerkrachten en schoolomgeving spelen ook een grote rol in de vorming en ontwikkeling van een kind. Je zegt dat het meemaken van veel ellende veroorzaakt wordt door een gebrekkige bescherming vanuit de ouders. Voor een heel groot deel ben ik het hier mee eens en ik ben het er zeker mee eens dat ouders te veel van hun eigen verantwoordelijkheid op anderen afschuiven. Ik denk alleen wel dat de mogelijkheden van ouders maar tot een bepaald punt reiken. Je kunt als ouder niet alle ellende voorkomen door je kind maar genoeg te beschermen. Een teveel aan bescherming is ook weer niet goed, omdat een kind dan niet leert zelf beslissingen te nemen en verloren is zodra de ouders niet meer in de buurt zijn.

Verder vind ik het altijd heel eng om te zeggen dat de ouders, maatschappij of omgeving verantwoordelijk was voor het ontstaan van het alcohol of drugsgebruik, zelfs wanneer dit inderdaad het geval was. Het kan namelijk een soort van aangeleerde hulpeloosheid veroorzaken wanneer een kind volwassen wordt. Je loopt het risico dat zo iemand dan zelf gaat geloven er helemaal geen invloed meer op uit te kunnen oefenen en gaat denken: 'Ik kan er niets aan doen, het is me allemaal overkomen', waardoor de persoon in kwestie ook de verantwoordelijkheid voor het stoppen van het gebruik niet bij zichzelf legt.

Er is vaak geen tijd voor een goed gesprek, geen tijd voor overleg, geen tijd voor gezamenlijke activiteiten. En er is schrijnend gebrek aan echt respect voor het kind zelf als persoon met eigen behoeften, een eigen karakter. Ook je eigen kind moet je leren kennen als ouder, en dat lukt niet als je er nooit voor dat kind bent.

Hier kan ik het alleen maar helemaal mee eens zijn.

Veertje

Aan de ene kant ben ik het helemaal met je eens dat opvoeding bijzonder belangrijk is. En dat dus een heel groot deel van de verantwoordelijkheid bij de ouders ligt. Maar kinderen brengen ontzettend veel tijd door op school, dus of je nu wilt of niet, de leerkrachten en schoolomgeving spelen ook een grote rol in de vorming en ontwikkeling van een kind.

Een teveel aan bescherming is ook weer niet goed, omdat een kind dan niet leert zelf beslissingen te nemen en verloren is zodra de ouders niet meer in de buurt zijn.

Allebei is volgens mij waar. Maar als je als ouders in staat bent om die vertrouwensband met je kinderen op te bouwen door ze

- als volwaardige, zelfdenkende mensen te behandelen

- van hen te houden zoals ze zijn

- ze te vertellen dat het okee is om fouten te maken, iedereen maakt ze

- jezelf niet als "pefect" en "feilloos" neer te zetten

zullen ze bij conflicten/problemen ook bij jou komen voor advies, en blijf je toch een een beetje een beeld houden van wat er speelt en kun je daarop inspringen.

Je moet als ouder dan oppassen dat je je er zelf niet zomaar mee gaat bemoeien. Doe je dat wel geef je het kind het signaal: "ik denk dat jij niet in staat bent om dit op te lossen, ik los het wel op, want, logisch, ik weet het beter". Zo'n signaal is niet goed.

Je kunt raad geven (met argumentatie waarom je denkt dat iets zou werken), en het kind zelf dingen op laten lossen. Een kind moet in staat gesteld worden om te leren dat het inderdaad in staat is om ZELF iets op te lossen.

Als dat echt niet lukt, dan moet je duidelijk maken dat het kind niet gefaald heeft, maar zijn best gedaan heeft en dat er altijd wel situaties zijn waarbij je als mens hulp nodig hebt.

Dan kun je altijd nog inspringen, in overleg met je kind. Ook daar moet je duidelijk maken dat je het niet zomaar overneemt, maar dat je gezamenlijk een plan van aanpak maakt.

Ouders hebben volgens mij de grootste invloed erop hoe kinderen in de wereld staan, en hoe ze dingen aanpakken als ouders er niet bij zijn. Daar hoort bescherming bij maar net zo goed op de goede momenten "los laten". En praten, praten, praten.

Als ouder moet je je kind de kans te geven sterk en weerbaar te worden en van zichzelf te houden. Onnodig te zeggen dat je als ouders regelmatig de nadruk legt op de positieve kanten en verworvenheden van je kind, vanaf jongsaf aan. En dat je de minder positieve kanten bespreekbaar maakt, zonder het kind het gevoel te geven dat het waardeloos is.

Als jij het kind accepteert zoals het is, en het kind zichzelf accepteert zoals het is, dan zal het ook niet zo gauw te beïnvloeden zijn en het zo vreselijk belangrijk vinden om ergens bij te horen.

ZVOO

Oké. Wat als de jeugd niet met zijn of haar ouders wil praten? Ouders proberen een ingang te vinden bij het kind maar het kind staat het niet toe. Het kind sluit zich af van zijn of haar ouders. Ouders kunnen niet doordringen. Het kind gaat zijn eigen gang, leeft voornamelijk buiten de deur. Ouders hebben geen zicht op wat zich buiten de deur afspeelt en het kind laat hier niks over los... Ouders zien dat het kind in verkeerde kringen terecht komt. Ouders waarschuwen maar het lijkt niks uit te halen. Wat dan?

ConocimientA

Veertje schreef:Allebei is volgens mij waar. Maar als je als ouders in staat bent om die vertrouwensband met je kinderen op te bouwen door ze

- als volwaardige, zelfdenkende mensen te behandelen

- van hen te houden zoals ze zijn

- ze te vertellen dat het okee is om fouten te maken, iedereen maakt ze

- jezelf niet als "pefect" en "feilloos" neer te zetten

zullen ze bij conflicten/problemen ook bij jou komen voor advies, en blijf je toch een een beetje een beeld houden van wat er speelt en kun je daarop inspringen.

Je moet als ouder dan oppassen dat je je er zelf niet zomaar mee gaat bemoeien. Doe je dat wel geef je het kind het signaal: "ik denk dat jij niet in staat bent om dit op te lossen, ik los het wel op, want, logisch, ik weet het beter". Zo'n signaal is niet goed.

Je kunt raad geven (met argumentatie waarom je denkt dat iets zou werken), en het kind zelf dingen op laten lossen. Een kind moet in staat gesteld worden om te leren dat het inderdaad in staat is om ZELF iets op te lossen.

Als dat echt niet lukt, dan moet je duidelijk maken dat het kind niet gefaald heeft, maar zijn best gedaan heeft en dat er altijd wel situaties zijn waarbij je als mens hulp nodig hebt.

Dan kun je altijd nog inspringen, in overleg met je kind. Ook daar moet je duidelijk maken dat je het niet zomaar overneemt, maar dat je gezamenlijk een plan van aanpak maakt.

Ouders hebben volgens mij de grootste invloed erop hoe kinderen in de wereld staan, en hoe ze dingen aanpakken als ouders er niet bij zijn. Daar hoort bescherming bij maar net zo goed op de goede momenten "los laten". En praten, praten, praten.

Als ouder moet je je kind de kans te geven sterk en weerbaar te worden en van zichzelf te houden. Onnodig te zeggen dat je als ouders regelmatig de nadruk legt op de positieve kanten en verworvenheden van je kind, vanaf jongsaf aan. En dat je de minder positieve kanten bespreekbaar maakt, zonder het kind het gevoel te geven dat het waardeloos is.

Als jij het kind accepteert zoals het is, en het kind zichzelf accepteert zoals het is, dan zal het ook niet zo gauw te beïnvloeden zijn en het zo vreselijk belangrijk vinden om ergens bij te horen.

Goh... ik wou dat jij mijn moeder was

.

Maar als de ouders dit niet kunnen, heeft een kind dan pech? Of wie is er dan verantwoordelijk om dat te signaleren en hier iets aan te doen? Ik geloof namelijk echt dat de meeste ouders eerst uitgebreide psychologische hulp zullen moeten zoeken voordat ze tot deze dingen in staat zijn.

Sjorssnors

Oké. Wat als de jeugd niet met zijn of haar ouders wil praten? Ouders proberen een ingang te vinden bij het kind maar het kind staat het niet toe. Het kind sluit zich af van zijn of haar ouders. Ouders kunnen niet doordringen. Het kind gaat zijn eigen gang, leeft voornamelijk buiten de deur. Ouders hebben geen zicht op wat zich buiten de deur afspeelt en het kind laat hier niks over los... Ouders zien dat het kind in verkeerde kringen terecht komt. Ouders waarschuwen maar het lijkt niks uit te halen. Wat dan?

Als je een kind juist benaderd 'vanaf het begin af aan', is het normaal voor het kind en weet het niet beter. Als dat moeilijk blijkt te zijn moet je er hulp bij zoeken. Als ouders dat niet inzien moeten ze er op geattendeerd worden dat een andere aanpak meer vruchten afwerpt. Momenteel is het in de maak dat vanaf de geboorte een medisch dossier aangelegd wordt van elke nieuwgeborene. Een koppeling van instanties daaraan monitoort het verloop daarvan, en als ook scholen gespecialiceerden in huis hebben om dat te realiseren, heeft het z'n preventieve werking (voorkomen is veel beter dan genezen).

Veertje

In Zweden biedt de overheid hulp aan ouders op verschillende fronten en neemt daarmee een deel van de verantwoordelijkheid op zich.

http://opvoedendoejezo.kro.nl/achtergrond/...620_zweden.aspx (ouderschapscursussen, bestaan al zo'n 30 jaar!)

http://www.bredeschool.nl/99_pdf/2004-04-2...is%20Zweden.pdf (brede scholen, persoons gekoppelde toelagen)

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?

Re: Alcohol en drugsgebruik (jeugd), wie is verantwoordelijk?