Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Moderator: Astro

Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 3.135

Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Afbeelding


Na meer dan twaalf maanden meten heeft de Europese GOCE-satelliet genoeg gegevens verzameld om het zwaartekrachtsveld van de aarde nauwkeuriger dan ooit in kaart te brengen. Het resultaat, een driedimensionaal model dat een geoïde wordt genoemd, werd donderdag in München gepresenteerd.


De geoïde is het oppervlak van een denkbeeldige, wereldomvattende oceaan waarin geen getijden en stromingen optreden. De vorm ervan wordt uitsluitend bepaald door het feit dat de aantrekkingskracht aan het oppervlak van onze planeet niet overal even groot is. Het model wordt onder meer gebruikt om oceaanstromingen en veranderingen van de zeespiegel te leren begrijpen.


Lees meer ... Allesoversterrenkunde


Lees meer ... ESA
Heb je interesse in journalistiek? Wij zoeken versterking! Speurwerk, deel van het team, meer weten: klik.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Prachtig resultaat van de GOCE satteliet, zie HIERvoor het filmpje en de uitleg.


Een geoïde is een denkbeeldig oppervlak waarvoor geldt dat alle punten ervan een gelijke aantrekkingskracht ondervinden. Dit is een wat meer exacte uitleg. Daar waar er bijvoorbeeld door een grote massa zwaar basalt lokaal een wat grotere aantrekkingskracht heerst, onstaat en een 'bult' in dat oppervlak, en daar waar een grote massa water is (dat lichter is dan de aardkorst) is de zwaartekrachtswerking wat minder groot, en liggen de punten van het oppervlak wat dichter bij de Aarde. Volkomen helder.


Maar dan de wat gepopulariseerde en beter te visualiseren uitleg die werkelijk overal gegeven wordt:



"De geoïde is het oppervlak van een denkbeeldige, wereldomvattende oceaan waarin geen getijden en stromingen optreden."


Klopt dit wel? Mij klinkt dit contra-intuïtief in de oren. Ik zou juist een dal in het oppervlak verwachten bij grotere zwaartekracht en een berg bij lagere-, exact tegenoversteld aan de geoïde dus.


Als ik het probleempje minimaliseer tot communicerende vaten wordt het er niet beter op: Die twee vaten met water zijn verbonden en kennen de volgende overeenkomsten: Het waterpail is bij beiden even hoog, en de druk bij de bodem is gelijk. Nu schuif ik onder een van die twee vaten een enorm stuk lood, bij dat vat wordt de aantrekkingskracht dus wat groter, en dientegevolge het gewicht van het water. Dus is de druk bij de bodem daar groter en stroomt er water naar het andere vat. Resultaat: Laagste peil bij de grootste zwaartekracht.


Ga ik met deze redenatie ergens de mist in en waar, of is die populaire uitleg overal fout?


Ben benieuwd naar de reacties

Gebruikersavatar
Berichten: 33

Re: Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Is het waar dat, in de gebieden waar de aantrekkingskracht kleiner is de mensen langer zijn? En de gebieden waar de aantrekkingskracht groter is de mensen kleiner zijn?

Ik hoorde dit ergens laatst?

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Is het waar dat, in de gebieden waar de aantrekkingskracht kleiner is de mensen langer zijn? En de gebieden waar de aantrekkingskracht groter is de mensen kleiner zijn?

Het maximale zwaartekrachtsverschil (hoogste kracht op de polen omdat je daar ruim 20 kilometer dichter bij het centrum van de Aarde zit, laagste op de evenaar vanwege de grotere afstand tot het centrum en de middelpuntvliedende kracht) is ongeveer 0,4%, oftewel zo'n 300 gram gewichtsverschil bij een volwasse. Ik betwijfel of je gevolgen daavan ooit terug kunt zien in de gemiddelde lengte van mensen. De onderlinge verschillen in lengte zijn door andere oorzaken véél groter.


Wel zou je in theorie op de evenaar een paar milimeter hoger kunnen springen.

Gebruikersavatar
Berichten: 3.135

Re: Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Uphoff schreef:...

Ik zou juist een dal in het oppervlak verwachten bij grotere zwaartekracht en een berg bij lagere-, exact tegenoversteld aan de geoïde dus.


Als ik het probleempje minimaliseer tot communicerende vaten wordt het er niet beter op: Die twee vaten met water zijn verbonden en kennen de volgende overeenkomsten: Het waterpeil is bij beiden even hoog, en de druk bij de bodem is gelijk. Nu schuif ik onder een van die twee vaten een enorm stuk lood, bij dat vat wordt de aantrekkingskracht dus wat groter, en dientengevolge het gewicht van het water. Dus is de druk bij de bodem daar groter en stroomt er water naar het andere vat. Resultaat: Laagste peil bij de grootste zwaartekracht.

Dat zou een mooie vraagstelling zijn voor een wetenschapsquiz! ;)


Je stelt je voor dat je een groot stuk lood schuift onder één van de vaten, een zo groot stuk zelfs dat het plaatselijk de zwaartekracht beïnvloed. Maar dit lood zal dan niet alleen massa aantrekken die boven het lood is, maar ook massa die zich er van opzij bevindt. Het stuk lood trekt ook het water aan dat zich bevindt in de leiding tussen de beide vaten. De wet van de communicerende vaten dat de druk op de bodem van beide vaten gelijk is, gaat daarom niet meer op.


Het zeer zware stuk lood trekt massa aan. Dus het vat boven dat stuk lood zal volgens mij, meer massa naar zich toetrekken dan het vat waar zich geen stuk lood onder bevindt. De waterkolom boven het vat waaronder zich lood bevindt, zal hoger zijn.
Heb je interesse in journalistiek? Wij zoeken versterking! Speurwerk, deel van het team, meer weten: klik.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: Zwaartekrachtsveld aarde in kaart gebracht

Het stuk lood trekt ook het water aan dat zich bevindt in de leiding tussen de beide vaten.

Dank voor je antwoord en meedenken,


Die gedachte speelde mij ook door het hoofd, hierdoor zal de druk bij beide bodemvaten niet meer hetzelfde blijven. Het zou dan ook moeten betekenen dat de aantrekkingskracht op het nabije water in de leiding zo groot is, dat dat water een tegendruk oplevert die voldoende moet zijn om én het principe van de communicerende vaten ongedaan te maken plus de zwaardere waterkolom (in het glas boven het lood) te laten stijgen.


Ik kom wat filosoferend niet verder dan dat die tegendruk misschien net genoeg is om het communiceren op te heffen, maar ik zie nog niet in dat de tegendruk zo groot kan zijn dat het water in het glas gaat stijgen. Ergo, ik kom niet verder dan dat er dan niets zou gebeuren met beide waterspiegels.


Er moet toch ergens een analogie te vinden zijn die duidelijk aantoont dat ik het bij het verkeerde eind heb?

Reageer