Wetenschapsforum

De volgende longitudinale studie is een mooi voorbeeld van gen-omgevingsinteractie (= hoe de omgeving (zoals het optreden van stress bij ouders) de expressie van onze genen kan beïnvloeden):


Voor deze studie werd het DNA van 100 jonge kinderen en peuters onderzocht in 1990-'91. De onderzoekers vergeleken dit 'oude' DNA-staaltje met een nieuw DNA-staal, eenmaal die 100 kinderen in hun adolescentie zaten.

Daaruit bleek dat ouderlijke stress gedurende de kindertijd van hun zoon/ dochter, de genen van zoon/ dochter kan 'veranderen' en die verandering duurt minstens voort tot aan de adolescentie van die zoon/ dochter. Het zou gaan om chemische veranderingen thv. het DNA (methylering).

En vermoedelijk zullen deze DNA-veranderingen een invloed hebben op het (latere) gedrag/ gezondheid van het kind.


De onderzoekers zagen dat een hogere stress bij de moeders tijdens het eerste levensjaar van het kind samenhing met veranderingen op 139 plaatsen van het DNA bij de adolescent.

Er waren ook veranderingen thv. 31 DNA-plaatsen die samenhingen met stress bij de vader in de periode dat het kind 3.5 tot 4.5 jaar was. Het ziet er dus naar uit dat stress bij de moeder vooral belangrijk is tijdens het eerste levensjaar van het kind, terwijl stress bij de vader vooral telt als het kind al ietsje ouder is (3.5 à 4.5 jaar).

Bovendien was stress bij de vader vooral geassocieerd met DNA-veranderingen bij de dochters, terwijl stress bij de moeders samenhing met veranderingen bij hun dochters én zonen.

De methylering (= de DNA-veranderingen) traden oa. op thv. genen die instonden voor de regeling van insuline secretie en de genen die een rol speelden bij de ontwikkeling van de hersenen.


De resultaten bevestigen dat onze eerste levensjaren (hier: het optreden van stress bij de ouders) cruciaal zijn voor veel van wat er gebeurt, later in ons leven. Dit onderzoek zou ook verklaren waarom de socio-economische status van de ouders van het kind de belangrijkste predictor is van de gezondheid van het kind en z'n gezondheid later in z'n leven.


Dit zou het eerste onderzoek zijn dat aantoont dat er langdurige DNA-veranderingen kunnen optreden bij kinderen waarvan de ouders tegenspoed (stress) kenden.


uit: Parents' stress leaves lasting marks on children's genes: UBC-CFRI research (30 aug. 2011)


Dido