Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Moderator: Rhiannon

Gebruikersavatar
Berichten: 3.135

Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Mensen die tijdens hun slaap een bepaalde opdracht actief houden zijn de volgende ochtend beter in het vinden van een creatieve oplossing. Bovendien kunnen ze de meest creatieve oplossingen uit hun eigen rijtje beter herkennen.

Afbeelding

De onderzoekers slaagden erin de opdracht actief te houden door deelnemers gedurende hun slaap bloot te stellen aan een geconditioneerde geur. De resultaten zijn een eerste wetenschappelijke aanwijzing hoe slaap actief gebruikt kan worden om creativiteit te stimuleren.

Slaap speelt een rol bij het leren en het vastleggen van informatie in het geheugen. Ook heeft slaap invloed op creativiteit en cognitieve flexibiliteit. Psychologe Simone Ritter heeft ontdekt dat door het actief houden van een creativiteitstaak gedurende de slaap het effect van slaap op creativiteit sterker wordt. ‘We bedachten dat we een taak onbewust actief konden houden door deze te koppelen aan een geur' licht Ritter toe: ‘Je zou het ook kunnen doen met muziek of kleur, maar die hebben storende bijeffecten, geur verspreidt zich zonder dat het je gedurende de slaap hoeft te storen.'

Vanillegeur

Aan het onderzoek namen 49 proefpersonen deel in de leeftijd van 18 tot 29 jaar. Ze kregen 's avonds filmfragmenten te zien over vrijwilligerswerk in een ruimte subtiel geparfumeerd met een vanillegeur. Vervolgens kregen ze de opdracht om meteen na het opstaan de volgende dag ideeën te leveren om mensen te motiveren voor vrijwilligerswerk. Een derde van de deelnemers sliep 's nachts met de geur die verspreid werd in de filmruimte, een tweede groep rook een controlegeur tijdens de slaap en de derde groep sliep zonder geur. Een team van beoordelaars bekeek de geleverde ideeën op creativiteit. Wat bleek: de groep die geslapen had met dezelfde geur die verspreid was bij het zien van de filmfragmenten had een significant hogere creativiteitsscore. Bovendien bleek deze groep ook beter te scoren op de vraag wat nu het creatiefste idee was dat ze hadden aangeleverd. Ze waren daarin twee keer zo goed als de twee andere groepen.

Wat betekent dit nu?

Simone Ritter: ‘Er bestaat onderzoek naar de rol van slaap op geheugenprocessen, maar over de rol van slaap op creativiteit is nog weinig bekend. Ons onderzoek laat zien dat het mogelijk is een taak tijdens de slaap actief te houden zodat je tijdens het slapen met het probleem bezig blijft. Het is een eerste indicatie hoe slaap actief gebruikt kan worden voor het creëren van nieuwe ideeën en het vinden van creatieve oplossingen.'

Bron:

Radboud Universiteit Nijmegen

Wetenschappelijke publicatie:

Simone M. Ritter, et al.: Good morning creativity: task reactivation during sleep enhances beneficial effect of sleep on creative performance
Heb je interesse in journalistiek? Wij zoeken versterking! Speurwerk, deel van het team, meer weten: klik.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Het zou me interesseren om te weten hoe de slaapkwaliteit was van deze proefpersonen. Het zou bv. kunnen dat zij onrustiger sliepen of minder uren konden slapen, tijdens deze conditionering i/d slaap.

Als dat inderdaad het geval is, dan is dit een niet te verwaarlozen nadelig effect van de methode, vind ik.

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 3.135

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Helaas kon ik alleen linken naar de abstract, het paper is niet openbaar. Misschien dat ze de slaapkwaliteit van de deelnemers ook hebben gemeten. Dat interesseert mij ook, omdat als die slaap evengoed zou zijn geweest als normaal, dit een handige truc is om de creativiteit te stimuleren.

P.s.: uit eigen ervaring weet ik dat gaan slapen met de bedoeling in de slaap een probleem creatief op te lossen, mij in elk geval niet erg helpt. Een onrustige slaap en gebroken opstaan is het gevolg. Mij helpt het beter gewoon te gaan slapen, nergens aan te denken, en de volgende ochtend weer fris aan de slag gaan. Maar goed, ik heb dan ook geen geurconditionerring toegepast.
Heb je interesse in journalistiek? Wij zoeken versterking! Speurwerk, deel van het team, meer weten: klik.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

P.s.: uit eigen ervaring weet ik dat gaan slapen met de bedoeling in de slaap een probleem creatief op te lossen, mij in elk geval niet erg helpt. Een onrustige slaap en gebroken opstaan is het gevolg. Mij helpt het beter gewoon te gaan slapen, nergens aan te denken, en de volgende ochtend weer fris aan de slag gaan.
Heel herkenbaar... :)
Helaas kon ik alleen linken naar de abstract, het paper is niet openbaar. Misschien dat ze de slaapkwaliteit van de deelnemers ook hebben gemeten. Dat interesseert mij ook, omdat als die slaap evengoed zou zijn geweest als normaal, dit een handige truc is om de creativiteit te stimuleren.
Ik heb even wat huiswerk gedaan en het artikel opgezocht. De onderzoekers hebben de slaapkwaliteit niet nagegaan.



Op zich heb ik de neiging om te denken dat de slaapkwaliteit niet aangetast zal worden door het stimuleren van de creativiteit. Simpel eigenlijk omdat ik me niet kan voorstellen dat als je erbij zou zitten met een slaperige kop, je dan toch creatief kan zijn. Meer creativiteit zou dan, volgens mij, eerder gelinkt moeten zijn met goed uitgerust en wakker zijn.

Anderzijds staat er in het artikel dat een deel van de verklaring mogelijk ligt bij de REM-slaap:
Rapid eye movement (REM) sleep enhances the formation of associative networks and the integration of unassociated information for creative problem solving (Cai et al., 2009).

...

Previous research has demonstrated that, compared with quiet rest and non-REM sleep, REM enhanced the formation

of associative networks and the integration of unassociated information (Cai et al., 2009).

Met de volgende referentie:

Cai, J. D., Mednick, S. A., Harrison, E. M., Kanady, J. C. and Mednick, S. C. REM, not incubation, improves creativity by priming associate networks. PNAS , 2009, 106: 10130–10134.
Ik zou me dus kunnen voorstellen dat deze mensen langer in de REM-fase bleven hangen tijdens hun slaap (aangewakkerd via de geur), mogelijks ten koste van hun delta slaap (= diepe slaap). In die zin zou de slaap dan wat ontregeld kunnen zijn, wat de slaapkwaliteit vermoedelijk niet ten goede zou komen.

Maar goed, het blijft nog gissen natuurlijk.
Maar goed, ik heb dan ook geen geurconditionerring toegepast.
Hmmm... misschien moeten we het toch eens proberen? :)

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 3.135

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Meer creativiteit als het nodig is, wie wil dat niet? Ik ben al een aantal dagen aan het dubben hoe ik de resultaten van dit onderzoek zou kunnen uitproberen. Gedachten:

1: Ik zou de resultaten van het onderzoek voor waar kunnen aannemen. Zo goed mogelijk proberen die resultaten in praktijk te brengen. Bijvoorbeeld door 's avonds een probleemstelling te schrijven van een project waar ik aan werk, terwijl een vanille geur aanwezig is. Dan gaan slapen met die vanille geur op de achtergrond aanwezig. De volgende ochtend zoveel mogelijk schetsen maken en oplossingen bedenken. Op die manier heb ik de methode in praktijk gebracht. Maar een vraag die knaagt, is hoe ik dan kan weten of die methode mij werkelijk creatiever heeft gemaakt? Waren mijn oplossingen creatiever in vergelijking met dat ik de methode niet had toegepast? Had ik méér oplossingen dan als ik de methode niet had toegepast? Samengevat: hoe kan ik weten of het waar is dat de methode bij mij heeft gewerkt?

2: Ik zou een test kunnen proberen op te zetten om de methode zelf te valideren. Maar hoe? Is het een goede test als ik voordat ik ga slapen mij bijvoorbeeld een probleem voorleg zoveel mogelijk woorden te bedenken met een aantal scrabble letters dat ik aselect pak. Om de avond ofwel mét een vanille geur op de achtergrond en 's nachts tijdens het slapen, ofwel zónder vanille geur. De volgende ochtend in vijf minuten zoveel mogelijk woorden met die letters opschrijven. Als ik dit een paar weken volhoud, dan is misschien een verschil aantoonbaar tussen de dagen met en de dagen zonder de geurmethode. Maar twijfel besluipt mij of dit wetenschappelijk zou zijn. Ben ik wel iedere ochtend even gemotiveerd? Ook speelt er denk ik een leereffect mee, waarvan ik mij afvraag is hoeverre die een goede test in de weg zal staan. Is het bedenken van scrabble woorden creatief?

3: Is het onmogelijk om de wetenschappelijke resultaten van psychologisch onderzoek te valideren door alleen jezelf als testpersoon te gebruiken?
Heb je interesse in journalistiek? Wij zoeken versterking! Speurwerk, deel van het team, meer weten: klik.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

confusie schreef: za 24 mar 2012, 10:26 ...

3: Is het onmogelijk om de wetenschappelijke resultaten van psychologisch onderzoek te valideren door alleen jezelf als testpersoon te gebruiken?
Goede vraag, maar volgens mij niet. Je zou in het beste geval dan misschien kunnen zeggen of deze hypothese voor jou geldt, maar generaliseren over een populatie (buiten jezelf) zal dan natuurlijk niet kunnen.

Maar je zou dan dus wel op 't einde (nadat je bv. 1000 van die proefjes deed, onder diverse omstandigheden) kunnen zeggen dat deze hypothese, gemiddeld genomen, wel of niet toepasbaar is bij jou? :-k En dat kan dan natuurlijk wel interessant om weten zijn, voor jou als individu.

Maar ik ben hier dus ook niet zeker van m'n antwoord... Iemand met wat meer kennis over statistiek zou hier mogelijks nog beter kunnen op antwoorden?

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 5.609

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Maar ik ben hier dus ook niet zeker van m'n antwoord... Iemand met wat meer kennis over statistiek zou hier mogelijks nog beter kunnen op antwoorden?
Klopt wat je zegt :D

Door op 1 persoon te testen kun je hoogstens iets zeggen over die ene persoon, iets over een populatie kun je enkel zeggen als je voldoende willekeurige trekkingen doet uit een populatie.

Statistisch onderzoek op jezelf lijkt me een beetje onzin, eerlijkgezegd :) Dat is niet echt een populatie waar je trekkingen uit doet, daar komen ook leereffecten e.d. bij kijken.
What it all comes down to, is that I haven't got it all figured out just yet

And I've got one hand in my pocket and the other one is giving the peace sign

-Alanis Morisette-

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

In deze richting zou je verder kunnen zoeken:

http://www.efp.nl/si...__v241108_0.pdf

(Ik heb die tekst niet helemaal doorgenomen, het gaat om het idee. Dido kan die zaak na dit opzetje zonder twijfel wel verder uitpluizen.)

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

317070 schreef: ma 02 apr 2012, 18:28
Klopt wat je zegt :D

...

Statistisch onderzoek op jezelf lijkt me een beetje onzin, eerlijkgezegd :) Dat is niet echt een populatie waar je trekkingen uit doet, daar komen ook leereffecten e.d. bij kijken.
Aha, ik dacht vooral aan jou toen ik voorstelde dat iemand met meer kennis over statistiek hier beter een antwoord op zou kunnen formuleren. ;)

Verder kan ik je wel volgen als je stelt dat het weinig zinvol is omdat dan inderdaad ook leereffecten beginnen mee te spelen. Op die manier (testen van steeds dezelfde persoon) gaat het ook niet meer om onafhankelijke data, dus da's ook al niet goed.
Bartjes schreef: ma 02 apr 2012, 18:31
... (Ik heb die tekst niet helemaal doorgenomen, het gaat om het idee. Dido kan die zaak na dit opzetje zonder twijfel wel verder uitpluizen.)
Ik apprecieer ten zeerste jouw vertrouwen in me, Bartjes, alleen is het document me ietsje te lang om door te nemen. :mrgreen:

Het lijkt me wel een interessant document voor wat de vraag van Confusie betreft. Maar ik vetrouw er terug op dat 317070 een sneller en betrouwbaarder antwoord kan geven dan ikzelf (wat hij al deed trouwens)... ;)

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-


Gebruikersavatar
Berichten: 5.609

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Bartjes schreef: ma 02 apr 2012, 18:31
In deze richting zou je verder kunnen zoeken:

http://www.efp.nl/si...__v241108_0.pdf

(Ik heb die tekst niet helemaal doorgenomen, het gaat om het idee. Dido kan die zaak na dit opzetje zonder twijfel wel verder uitpluizen.)
Het kan inderdaad welzeker, er zijn voldoende methoden voor onderzoek op zogenaamde tijdsreeksen. Je moet wel in je wiskunde rekening houden dat er correlatie kan zijn over de tijd tussen je resultaten (hence: leereffecten), maar als je daar rekening mee houdt kun je daar om heen werken.

Het blijft de vraag dan wat de relevantie is, want je toont wel nog altijd enkel dingen aan voor jezelf. Dus die methode werkt meer/minder dan gemiddeld op jezelf. Je kunt niets zeggen over de rest van de populatie.
What it all comes down to, is that I haven't got it all figured out just yet

And I've got one hand in my pocket and the other one is giving the peace sign

-Alanis Morisette-

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Misschien nog ter aanvulling en verduidelijking van wat het betekent om een test af te nemen bij 1 zelfde persoon:

Je zou bv. kunnen onderzoeken of 'behandeling' A een effect heeft op persoon X, door vooraf enkele variabelen van pers. X te meten. Bijvoorbeeld z'n welbevinden: z'n vermoeidheid, pijnklachten. Of, zoals in de studie, z'n creativiteit (probleem is wel dat creativiteit niet echt goed gemeten kan worden).

Daarna pas je behandeling A toe op persoon X (bv. de methode zoals voorgesteld in het onderzoek hierboven, dus gebaseerd op de geconditioneerde vanillegeur).

Tenslotte meet je terug diezelfde variabelen, zoals voor de behandeling, bij persoon X.

Idealiter zou je dan kunnen stellen dat de creativiteit van pers. X wel/ niet is toegenomen na de behandeling.

Je zou dit proces nog een aantal keren kunnen herhalen bij diezelfde persoon X, om nog een beter zicht te hebben of behandeling A nu wel of niet effect heeft op pers. X.

Er stellen zich echter meerdere problemen bij die aanpak:

1) Mogelijks heeft de persoon in de tussentijd (tussen afname 1 en 2) nog een aantal andere zaken gedaan of zijn er nog zaken gebeurd, die een effect kunnen gehad hebben op het testresultaat van de 2de afname. De vraag is dan: is het resultaat van afname 2 nu echt enkel en alleen door behandeling A of spelen die andere factoren (= confounders) die gebeurden ook een rol in het testresultaat? Op zich zou je die confounders ook kunnen meenemen in de berekeningen, maar je zal ze nooit allemaal kunnen meenemen.

2) Als de test die je gebruikt al onderzocht is voor een populatie, dan is het mogelijk dat er normen bestaan van die test. Deze normen geven dan weer wat bv. een middenscore is voor de populatie (bv. score tussen de 40 en de 50 is 'normaal', score tussen de 20 en de 40 is 'laag', enz...). Deze normen kan je dan wel gebruiken om te zien waar een individu scoort tov. de groep. Je kan dan vaak ook jouw resultaat vergelijken met bv. de gemiddelde score van de populatie enz...

3) Het is ook zo dat je eenzelfde test vaak moeilijk kan herhalen bij persoon X. Want, nadat X al 2 keer (of vaker) de meting heeft doorstaan, begint hij vermoedelijk door te krijgen (eventueel onbewust) hoe de meting in z'n werk gaat en hoe hij het best kan antwoorden op de vragen (dus, hoe hij het testresultaat kan beïnvloeden).

En dit is eigenlijk een basisbeginsel bij testing van een vaardigheid van een persoon (zoals creativiteit): je mag eenzelfde test maar een 1 keer (ev. een beperkt aantal keren) gebruiken bij eenzelfde persoon om diezelfde vaardigheid (creativiteit) te meten.

Zo is het niet zomaar toegestaan om het IQ te meten van een persoon en dan bv. 3 maand later nogmaals diezelfde IQ-test te gebruiken bij diezelfde persoon, omdat de persoon bv. door de 1ste afname al bepaalde oefeningen heeft kunnen trainen (zoals het leggen van bepaalde figuren).

Je kan het nog als volgt bekijken: als de IQ-test een vraag bevat waarin gevraagd wordt om een bepaald woord uit te leggen (bv. 'leg uit wat progressief betekent'), dan zal de persoon tussen de 1ste en 2de afname misschien dit woord opzoeken in een woordenboek. Of hij zal nieuwsgieriger zijn naar het woord, als hij het ergens toevallig leest in die periode, en door de aandacht die hij eraan geeft zal hij de betekenis ervan proberen af te leiden uit de context. Op dat moment leert hij de betekenis dus kennen van 'progressief' en als hij dan 3 maand later dezelfde IQ-test te zien krijgt, dan zal hij vermoedelijk wel het antwoord kennen op die vraag en dus een hogere IQ-score behalen. In extremis kan je je dan kunnen voorstellen dat de persoon de ganse IQ-test van buiten leert na de 1ste afname (en daarbij niet noodzakelijk ook snapt hoe men tot die antwoorden komt), en daardoor bij de 2de afname alle vragen correct heeft. In dat geval zal z'n IQ-score maximaal zijn, maar dat zal helemaal niet meer een afspiegeling zijn van z'n échte intelligentie. Zelfs al zou de persoon nog snappen vanwaar de antwoorden komen, dan zou hij er nog niks van bakken mocht de IQ-test erg gelijkaardige, maar toch net iets andere vragen gebruiken dan de 1ste keer.

Intelligentie verandert ook niet zomaar, het wordt gezien als een getal dat redelijk vaststaat voor dat individu en dat niet zomaar verandert oiv. het feit dat iemand de subtestjes van de IQ-test de 2de keer al wat beter kent, waardoor hij beter zal scoren.

In sommige gevallen kan je het wel verantwoorden dat iemand, later, nog eens dezelfde test invult. Bv. als er enkele jaren tussen de afnames zit, dan zal de persoon vermoedelijk de vragen alweer vergeten zijn en het leereffect bij sommige subtests zal dan vermoedelijk alweer serieus gezakt zijn.

Je kan ook besluiten om een andere IQ-test te gebruiken, bij een latere afname, zodat de persoon weer volledig nieuwe vragen voorgeschoteld krijgt.

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

Het ligt er maar net aan wat je wil weten. Gaat het om gemiddelde effecten van eenmalige ingrepen op de gehele bevolking, of ben je geïnteresseerd in de resultaten wanneer één persoon een heel traject van ingrepen doorloopt en daarbij onderweg ook van alles opsteekt (bijleert).

(Een psychologie die zich tevreden stelt met het vaststellen van gemiddelde effecten op de gehele bevolking vind ik persoonlijk nogal oninteressant. Het interesseert mij meer hoe psychologische mechanismen op individueel niveau werken.)

Berichten: 2

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

ik denk dat de creativiteit nie t verbonden aan de vermoeidheid is.om te kunnen zien hoe de psychologische mechanismen op individueel niveau werken moet je een representatieve sample en control groep hebben en dan nog is de vraag of de sample groot genoeg was en de methodiek passend en nog de onderzoek op een goede moment en de statistische verwerking van de rezultaten

op tijd is gedaan.de wereld bewegt nl.constant

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: Creatievere oplossingen als probleem tijdens slaap actief blijft

(Een psychologie die zich tevreden stelt met het vaststellen van gemiddelde effecten op de gehele bevolking vind ik persoonlijk nogal oninteressant. Het interesseert mij meer hoe psychologische mechanismen op individueel niveau werken.)
Het klopt dat het voor een psycholoog (tenzij die onderzoekswerk doet) vaker interessant is om te weten hoe het met dat ene individu gaat, in vergelijking met hoe het met een groep is gesteld.

Vandaar dat er vaak onderzoek wordt gedaan bij 1 individu om het verloop van het therapeutisch effect te kunnen inschatten op die persoon. Maar in dat geval gaat het bijna steeds om klachtenlijsten (= nagaan van klachten/ symptomen) of eventueel om persoonlijkheidsonderzoek. Men zal dus maar zelden vaardigheden testen bij een cliënt/ patiënt bij een persoonlijke begeleiding. Tenzij dan eventueel een IQ-test als onderdeel van de diagnostiek van die cliënt/ patiënt. En zo'n klachtenlijst of persoonlijkheidsvragenlijst kent natuurlijk geen foute of goede antwoorden. Een leereffect speelt hier dus niet. Bij deze vragenlijsten zijn er dan ook minder/ geen bezwaren om die meermaals af te nemen bij dezelfde persoon.

Verder is het voor een psycholoog/ therapeut ook interessant om toch die normgegevens te hebben van de afgenomen test (en deze worden verkregen via onderzoek van de populatie). Omdat de psycholoog/ therapeut enkel dan een duidelijk idee kan hebben of de testresultaten van de cliënt/ patiënt in de klinische zone liggen of niet. Zo kan je ook uitmaken of het nog echt nodig is dat de cliënt/ patiënt verder therapie krijgt. Als deze laatste immers mooi in de 'normale' zone scoort en geen klinische score meer vertoont voor een bepaald onderdeel, dan betekent dit dat de therapie waarschijnlijk gestopt kan worden, of dat ze best een andere focus krijgt.

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Reageer