klokreactie

Moderator: ArcherBarry

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 5

klokreactie

Hoi,

Ik ben bezig met een klokreactie voor school (6 atheneum)

De bedoeling is H2SO3 bij HIO3 te doen. Dit moet dan H2SO4 en HI vormen.

Even later zal het HIO3 opnieuw reageren met het net gevormde HI. Hieruit ontstaan dan H2O en I2.

Bij de oplossing is een zetmeeloplossing gedaan zodat er een blauwe kleur ontstaat met het I2. Direct daarna moet de oplossing weer doorzichtig worden, doordat het overgebleven H2SO3 reageert met H2O en I2 waardoor weer H2SO4 en HI ontstaan.

De hoeveelheden H2SO3 zijn constant (5 mL) net als de hoeveelheid zetmeeloplossing (5 mL) en H2O (100 mL).

De hoeveelheid HIO3 zal ik echter telkens moeten veranderen zodat op bepaalde momenten (die ik uitkies) de blauwe kleur ontstaat.

Dit leek me allemaal best te doen, maar wat er gebeurde was dit:

De blauwe kleur ontstond niet na 14 sec (zoals ik wilde) maar direct en werd nooit meer doorzichtig. :)

Dus...

en nou weet ik niet precies wat er is misgegaan.

Ik denk zelf dat de hoeveelheden HIO3 niet kloppen en veel kleiner moeten zijn, maar misschien is er wel heel iets anders aan de hand. (de hoeveelheden HIO3 heb ik uit een engels artikel dat ik van mijn leraar heb gekregen, misschien zijn die dus wel fout)

Weet iemand of het aan de hoeveelheden HIO3 ligt, of ligt het ergens anders aan?

Jorim: Gebruik sub- en superscript aub! Bekijk de helpfunctie hoe sub- en superscript te gebruiken.

Berichten: 1.153

Re: klokreactie

wat zijn je concentraties?

heb je een link naar dat artikel? naam, tijdschrift?

maar heb je ook geprobeerd met kleinere hoeveelheid HIO3?

Gebruikersavatar
Beheer
Berichten: 5.917

Re: klokreactie

Gaat dit niet over de Belousov-Zhabotinskii-reactie ?? Die ken ik als chemische klok, maar gaat wel iets anders :)

Zie hier...

Berichten: 3.145

Re: klokreactie

Jorim schreef:Gaat dit niet over de Belousov-Zhabotinskii-reactie ?? Die ken ik als chemische klok, maar gaat wel iets anders :)

Zie hier...
Nee, de klok reactie is wat anders dan de Belousov-Zhabotinski reactie. De laatste is een oscillerende reactie.

Wat 'klok' hier aangeeft is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

jodaat reageert langzaam tot jood (en jodide) met een reductor

jood reageert snel met een sterkere reductor tot jodide

Je hebt nu het systeem SO2 / I2 / IO3-

Jodaat zal langzaam reageren tot jood (en jodide) en hiervoor wordt SO2 gebruikt. Eventueel gevormd jood wordt ogenblikkelijk weggenomen door SO2.

Netto wordt dus SO2 opgebruikt met een bepaalde snelheid, die wordt bepaald door hoe snel jodaat reageert en hierbij wordt jodide gevormd.

Zodra de SO2 is opgebruikt (alles is omgezet naar zwavelzuur), dan blijft jodide over als reductor en onstaat jood, wat niet meer weggevangen wordt.

Het idee is nu om een overmaat jodaat (t.o.v. SO2) te nemen en wat zetmeel toe te voegen als jood-indicator. Zolang er nog SO2 aanwezig is, zal de vloeistof kleurloos/witachtig zijn en zodra de SO2 op is zal in een fractie van een seconde de kleur omslaan naar donkerblauw/zwart.

Deze reactie werkt goed, maar de concentraties van de stoffen moeten laag zijn, anders reageert het jodaat te snel. Die lage concentratie kan ook prima, want die zetmeel indicator is echt heel gevoelig voor jood.

Voor iedere mol jodaat wordt drie mol SO2 (ik neem aan dat dit gemaakt wordt in-situ door natriumsulfiet op te lossen en daar wat verdund zwavelzuur aan toe te voegen) omgezet.

Neem een kleine overmaat jodaat (bijvoorbeeld 20%). Werk met een constante concentratie voor jodaat en speel met de concentratie van SO2. Op deze manier moet het zeker mogelijk zijn om een leuke klokreactie te krijgen.

Kijk maar eens naar de volgende link (ik heb even gegoogled op clock reaction iodate en het was meteen raak)

http://www.uni-regensburg.de/Fakultaeten/n...D-Landolt-e.htm

Hier gebruiken ze ook lage concentraties in de grootte orde van maar enkele mmol per liter. Ik heb mijn uitleg in termen van SO2 gegeven, in de link gebruiken ze bisulfiet, maar dat maakt niet veel uit. Bisulfiet in water is weinig anders dan SO2, maar dan iets minder zuur.

Berichten: 5

Re: klokreactie

Hartelijk bedankt voor jullie reacties,

Woelen: je zegt alleen dat ik de hoeveelheden SO2 moet veranderen, maar die moet gelijk blijven volgens mijn leraar. Ik zal dus als ik het goed begrijp de hoeveelheden jodaat erg moeten verkleinen om het goede effect te krijgen.

In het artikel (dat niet meer op internet te lezen is) staan de volgende concentraties:

- 5 ml 0.1M H2SO3

- 0.1 M HIO3 in de hoeveelheden: 11mL 10.9 mL 9.3 mL enz tot 4.0 mL

Klopt het dat die hoeveelheden dan veel kleiner moeten, of de H2SO3 groter moet om wel het goede effect te krijgen?

Jorim: Gebruik sub- en superscript aub! Bekijk de helpfunctie hoe sub- en superscript te gebruiken.

Berichten: 5

Re: klokreactie

Ik heb die site bekeken die 'woelen' heeft neergezet. Hier staat ook een videoclip op waar de reactie te zien is. Je ziet hier dat het geheel blauw wordt na een bepaald aantal secondes, maar ook dit wordt niet meer doorzichtig, terwijl dat wel de bedoeling is. Doen zij dan niet ook iets fout?

Berichten: 3.145

Re: klokreactie

Ik zou de concentraties van de HIO3 maar eens flink verlagen. 0.1M is best veel. Begin maar eens met 0.02 M voor zowel de SO2 als de HIO3. Als je begint met 5 ml SO2 oplossing, dan zul je zien, dat als je meer neemt dan 1.66 ml HIO3 oplossing dat je blauwkleuring krijgt. Met 11 ml jodaat-oplossing heb je wel een heel erg grote overmaat.

Wat betreft dat weer doorzichtig worden na een bepaalde tijd, weet je zeker dat dat de bedoeling is? Daar had ik inderdaad over heen gelezen. In ieder geval weet ik wel dat met het SO2/jodaat systeem alleen een voorloopperiode van doorzichtigheid is te realiseren, niet dat na een bepaalde periode de boel ook weer doorzichtig wordt. Als je het laatste wilt, dan zul je een oscillerende reactie moeten nemen.

Berichten: 5

Re: klokreactie

bedankt, dat zal ik dan doen.

Het is niet de bedoeling dat het na 'een bepaalde tijd' weer doorzichtig wordt, het is de bedoeling dat het 'direct' weer doorzichtig wordt, omdat overgebleven H2SO3 direct reageert met het gevormde I2 en H2O.
Jodaat zal langzaam reageren tot jood (en jodide) en hiervoor wordt SO2 gebruikt. Eventueel gevormd jood wordt ogenblikkelijk weggenomen door SO2.

Netto wordt dus SO2 opgebruikt met een bepaalde snelheid, die wordt bepaald door hoe snel jodaat reageert en hierbij wordt jodide gevormd.

Zodra de SO2 is opgebruikt (alles is omgezet naar zwavelzuur), dan blijft jodide over als reductor en onstaat jood, wat niet meer weggevangen wordt.
Als het waar is wat jij hier zegt, dan kan het dus helemaal niet dat het weer doorzichtig wordt en zal het artikel het wel fout hebben.

Berichten: 5

Re: klokreactie

Het is gelukt!

Met de molariteit verlaagt naar 0.02 en de HIO3 vanaf 16 mL wordt het geheel na de juiste tijd blauw.

Het wordt niet meer doorzichtig, maar dat laat ik dan maar achterwege, dat zal wel een fout zijn in het artikel.

Berichten: 3.145

Re: klokreactie

Mooi om te vernemen dat het is gelukt. Je kunt zelf waarschijnlijk nu ook wel beredeneren, waarom het spul niet weer kleurloos wordt na een bepaalde tijd.

Reageer