Hallo!
Ik houd mijn profielwerkstuk samen met een vriendin over het ontwikkelen en/of adrukken van fotorolletjes.
Wij zijn bezig met uitzoeken wat we precies willen onderzoeken, omdat we van verscheidene mensen gehoord hebben dat er veel te veel is om te behandelen en waarover we experimenten kunnen doen.
Wij kunnen dit echter helemaal niet echt vinden, en in de bieb of op internet komen wij niet echt verder.
We lezen daar wel aardig wat dingen over het (zelf) ontwikkelen van rolletjes, maar alles blijft vaag.
Bv: gaat het ontwikkelen in een doka over het rolletje of over het papier, of eventueel over allebei? En zo ja, ondergaat dit dan hetzelfde proces?
Omdat we vastlopen vragen wij via deze route hulp. Kan iemand ons helpen hierbij, bijvoorbeeld al door een titel van een boek te noemen waar we echt wat aan hebben? Wat dus niet alleen een vrij algemeen geschiedenispraatje houdt, maar wat écht op de theorie ingaat (bv over de samenstelling van je chemie)?
Alvast bedankt, en als wij iets vinden laten we het weten!
Gr. Marjolein
Laatste berichten
-
08:29
Programmeren met vectoren 5
-
23:12
speciale rel. theorie 10
-
22:57
Straatklok loopt 5 minuten voor 11
-
22:57
wig 6
-
22:36
Gravity and gravitation 4
-
22:24
[scheikunde] vraag Chemie - wat is de oplossing? 10
-
19:47
Bruine vlekken op treinaanwijzerbord 10
-
19:44
Vogels in de stad zijn goede klussers 2
-
19:12
Rood laserlicht 3
-
17:30
Herleiden afmetingen vanaf een foto 21
-
16:34
[wiskunde] Prijs Product per KG; Alternatief Inzicht 3
-
13:57
do-re-mi-fa-so vliegtuigen 9
-
13:16
geen minkowski-ruimte toch? Doe ik dit nou fout? 17
-
13:12
[natuurkunde] kroon van koning op Syracuse 10
-
25 apr
2013 – Augustus Vraag 3 3
-
24 apr
Vraag 2009 Juli Vraag 5 5
-
24 apr
positie 2
-
24 apr
Schroefdraad berekening 8
-
24 apr
[scheikunde] Kan chloorgas de geleiding van elektriciteit belemmeren? 9
-
23 apr
Weerfrustratie 9
Nieuwsberichten
-
04 mar
Een nieuw soort magnetisme: altermagnetisme
-
31 okt
AI kan via stem diabetes vaststellen 11
-
21 okt
Einstein krijgt wéér gelijk 45
-
07 feb
witter dan wit 20
-
19 jun
irrigatie en de aardas
[scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Moderators: ArcherBarry, Fuzzwood
-
- Berichten: 3.145
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
De volgende links geven aardig wat informatie over de chemie achter de fotografie.
Samengevat: AgBr (of AgCl / AgI) wordt door licht geactiveerd.
M.b.v. een reductor wordt het geactiveerde (belichte) deel gereduceerd tot metaal:
AgBr + red --> Ag + Br- + red+
Hierbij is red een complex molecuul, dat een electron afstaat, red is de ontwikkelaar. Bovenstaande is het basisprincipe, in het echt is het wat ingewikkelder, maar dat zie je wel in de links. Geschikte reductoren zijn hydrochinon, catechol, metol, vitamine C of combinaties hiervan. Dit proces van omzetten naar metallisch (zwart) zilver noemt men ontwikkelen.
Nu heb je een beeld, met Ag-metaal, dat zwart is. Ongereageerd AgBr is ook nog aanwezig. Dit moet er uitgehaald worden, anders wordt de foto snel helemaal zwart. Dit proces noemt men fixeren. Ongereageerd AgBr wordt opgelost door een complex-vormend zout.
AgBr + compl ---> Ag+(compl) + Br-
Het zilver(I) wordt middels een complex in oplossing gebracht en vervolgens uitgespoeld. Als complexvormer wordt meestal thiosulfaat ion gebruikt (fixeer).
Bovenstaande is het basisidee, in het echt heb je ook nog een stopbad, om het ontwikkelproces ineens te stoppen, voordat de fixeerstap wordt gedaan.
Fotografie maakt negatieven: belichte delen worden donkerder.
Bij rolletjes wordt een negatief ontwikkeld, door dat negatief te projecteren en nog een keer te ontwikkelen krijg je een positief beeld. Dat positieve beeld kan op een film (dan krijg je een dia), maar ook op papier (dan krijg je een foto).
http://www.cheresources.com/photochem.shtml
http://wwwchem.csustan.edu/chem2500/labs/photolab.htm
http://science.csustan.edu/nhuy/chem1002/photoexp.htm
Samengevat: AgBr (of AgCl / AgI) wordt door licht geactiveerd.
M.b.v. een reductor wordt het geactiveerde (belichte) deel gereduceerd tot metaal:
AgBr + red --> Ag + Br- + red+
Hierbij is red een complex molecuul, dat een electron afstaat, red is de ontwikkelaar. Bovenstaande is het basisprincipe, in het echt is het wat ingewikkelder, maar dat zie je wel in de links. Geschikte reductoren zijn hydrochinon, catechol, metol, vitamine C of combinaties hiervan. Dit proces van omzetten naar metallisch (zwart) zilver noemt men ontwikkelen.
Nu heb je een beeld, met Ag-metaal, dat zwart is. Ongereageerd AgBr is ook nog aanwezig. Dit moet er uitgehaald worden, anders wordt de foto snel helemaal zwart. Dit proces noemt men fixeren. Ongereageerd AgBr wordt opgelost door een complex-vormend zout.
AgBr + compl ---> Ag+(compl) + Br-
Het zilver(I) wordt middels een complex in oplossing gebracht en vervolgens uitgespoeld. Als complexvormer wordt meestal thiosulfaat ion gebruikt (fixeer).
Bovenstaande is het basisidee, in het echt heb je ook nog een stopbad, om het ontwikkelproces ineens te stoppen, voordat de fixeerstap wordt gedaan.
Fotografie maakt negatieven: belichte delen worden donkerder.
Bij rolletjes wordt een negatief ontwikkeld, door dat negatief te projecteren en nog een keer te ontwikkelen krijg je een positief beeld. Dat positieve beeld kan op een film (dan krijg je een dia), maar ook op papier (dan krijg je een foto).
http://www.cheresources.com/photochem.shtml
http://wwwchem.csustan.edu/chem2500/labs/photolab.htm
http://science.csustan.edu/nhuy/chem1002/photoexp.htm
-
- Berichten: 3
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Alvast heel erg bedankt voor de informatie! Ik ga op mijn gemak alles doorlezen en als ik nog vragen heb laat ik het weten.
Maar, voor zover ik het nu bekeken heb hebben we hier zeker wat aan. :j
Gr. Marjolein
Maar, voor zover ik het nu bekeken heb hebben we hier zeker wat aan. :j
Gr. Marjolein
-
- Berichten: 516
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Alle stappen mogen dan wel ingewikkeld zijn, maar je kan toch "zelf je eigen rolletje ontwikkelen"? dat lijkt me als opdracht in een profielwerkstuk al leuk en voldoende. want als je 1 reactiestap van de hele ketting gaat doen, ja dan heb zo'n spectaculair resultaat niet.
Je vindt vast wel ergens een fotograaf die jullie een handje kan/wil helpen...
Succes!
Je vindt vast wel ergens een fotograaf die jullie een handje kan/wil helpen...
Succes!
-
- Berichten: 67
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Toen ik nog zelf zwart-wit filmpjes ontwikkelde en afdrukte, deed ik dit meestal met films/papier en chemicalien van de firma Ilford. De firma bestaat nog steeds: misschien kun je informatie aanvragen via
http://www.ilford.com/
http://www.ilford.com/
-
- Berichten: 3.145
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Ik zou niet zelf rolletjes gaan ontwikkelen. Voor een beginner is het veel leuker om een afdruk op papier te maken. Foto-papier in formaat 10x15 of 13x18 cm is helemaal niet duur en is heel aardig voor experimenten. In feite is dit een zilverhalogenide in een glanzende gel, die langzaam vloeistof kan absorberen.
Als het je gaat om begrip van het proces, dan zou ik niet zomaar een fles standaard ontwikkelaar pakken. Voor een echte fotograaf is dat natuurlijk wel gemakkelijk, maar voor een profielwerkstuk lijkt mij dat minder zinvol. Dan doe je gewoon een kunstje, zonder dat je echt begrijpt wat er gebeurt.
Probeer juist eens een heel simpele ontwikkelaar te maken met alleen conserveermiddel (natrium sulfiet) en een reductor (hydrochinon, para HO-C6H4-OH). Hier kun je al leuk mee experimenteren.
Als stopbad gebruik je gewoon huis- tuin en keuken schoonmaak azijn, half om half verdund met water. Als fixeer een oplossing van natriumthiosulfaat. Allemaal stoffen waar je eenvoudig aan kunt komen. Mocht je lastig aan hydrochinon kunnen komen, mail dan maar even (via de forumsoftware), je zou ook eens kunnen experimenteren met ascorbinezuur (vitamine C).
Als het je gaat om begrip van het proces, dan zou ik niet zomaar een fles standaard ontwikkelaar pakken. Voor een echte fotograaf is dat natuurlijk wel gemakkelijk, maar voor een profielwerkstuk lijkt mij dat minder zinvol. Dan doe je gewoon een kunstje, zonder dat je echt begrijpt wat er gebeurt.
Probeer juist eens een heel simpele ontwikkelaar te maken met alleen conserveermiddel (natrium sulfiet) en een reductor (hydrochinon, para HO-C6H4-OH). Hier kun je al leuk mee experimenteren.
Als stopbad gebruik je gewoon huis- tuin en keuken schoonmaak azijn, half om half verdund met water. Als fixeer een oplossing van natriumthiosulfaat. Allemaal stoffen waar je eenvoudig aan kunt komen. Mocht je lastig aan hydrochinon kunnen komen, mail dan maar even (via de forumsoftware), je zou ook eens kunnen experimenteren met ascorbinezuur (vitamine C).
-
- Berichten: 3
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Allemaal alvast heel erg bedankt!
@Woelens; er zit zeker wat in dat afdrukken veel leuker is, daar hadden we eigenlijk nog niet bij stilgestaan. We hadden de volgende 'receptjes' gevonden, en voor zover we begrepen kan je dit voor zowel een negatief als een afdruk maken gebruiken. Klopt dat?
Bad A; 5 gram Metol; 100 gram Natriumsulfiet
Bad B; 15 gram Natriumcarbonaat
Stopbad; Huishoudazijn, tot 2/3% verdund
Fixeer; Zeezout (waarvan we nog niet echt wisten of we dat gewoon op moesten lossen of iets dergelijks)
Bad A: 12 gram metol; 80 gram natriumsulfiet per liter
Bad B: 250 gram natriumcarbonaat, de supermarktvariant.
Bad A:
1¾ L water
35 gr sodiumsulfiet
6.0 gr hydroquinone
2,5 gr metol
6.0 gr sodiumbisulfiet
Bad B:
1¾ L water
20 g carbonaat
65 g sulfiet
20 g natriummetaboraat
We gaan dan, in overleg met de docent, bepalen wat we precies gaan doen. Of we er hier één van kiezen en daarop variatie's maken (temp, concentraties, kiepen, met/zonder fixeer/stopbad, alleen bad a/b, enz) of dat we ze allemaal doen bij de recepten aangegeven optimale omstandigheden.
@Woelens; er zit zeker wat in dat afdrukken veel leuker is, daar hadden we eigenlijk nog niet bij stilgestaan. We hadden de volgende 'receptjes' gevonden, en voor zover we begrepen kan je dit voor zowel een negatief als een afdruk maken gebruiken. Klopt dat?
Bad A; 5 gram Metol; 100 gram Natriumsulfiet
Bad B; 15 gram Natriumcarbonaat
Stopbad; Huishoudazijn, tot 2/3% verdund
Fixeer; Zeezout (waarvan we nog niet echt wisten of we dat gewoon op moesten lossen of iets dergelijks)
Bad A: 12 gram metol; 80 gram natriumsulfiet per liter
Bad B: 250 gram natriumcarbonaat, de supermarktvariant.
Bad A:
1¾ L water
35 gr sodiumsulfiet
6.0 gr hydroquinone
2,5 gr metol
6.0 gr sodiumbisulfiet
Bad B:
1¾ L water
20 g carbonaat
65 g sulfiet
20 g natriummetaboraat
We gaan dan, in overleg met de docent, bepalen wat we precies gaan doen. Of we er hier één van kiezen en daarop variatie's maken (temp, concentraties, kiepen, met/zonder fixeer/stopbad, alleen bad a/b, enz) of dat we ze allemaal doen bij de recepten aangegeven optimale omstandigheden.
-
- Berichten: 3.145
Re: [scheikunde] Profielwerkstuk Fotografie
Ik zou zeggen, houd het zo simpel mogelijk. Werken met bad A en B is helemaal niet nodig voor een eerste experiment.
Gebruik als ontwikkelaar het volgende (in de aangegeven volgorde oplossen, hoeveelheden luisteren niet nauw, dus staat er 20 gram en het wordt per ongeluk 21 gram, geen probleem, een afwijking van 10% is OK):
500 ml water
1.5 gram metol
20 gram natriumsulfiet
5 gram hydrochinon
30 gram natriumcarbonaat (watervrij, Na2CO3)
aanvullen met water tot 1 liter
Gebruik als stopbad gewoon schoonmaakazijn, 250 ml met water aangevuld tot 1 liter.
Gebruik als fixeer een oplossing van natriumthiosulfaat in water (100 gram per liter oplossing). Je kunt ook een fles fixeer halen bij de fotograaf, dat is een geconcentreerde oplossing van ammonium thiosulfaat, vaak met nog wat stabilisator (veelal natrium bisulfiet), om het langer te kunnen bewaren. Een oplossing van natriumthiosulfaat kun je namelijk niet langer dan een paar uur bewaren, het ontleedt langzaam. Fixeer is wel duurder dan natriumthiosulfaat, dus als je toch niet van plan bent om de oplossingen te bewaren na de experimenten, gebruik dan natriumthiosulfaat.
Alle hierbovengenoemde oplossingen kun je direct gebruiken, zonder verdunning. In flessen van 1 liter kun je ze ook redelijk lang bewaren, behalve de fixeer. Met deze 1 liter vloeistoffen kun je heel wat foto's van 10x15 cm afdrukken. Vele tientallen.
Wat nu leuk is, is het experimenten met kaliumbromide, toegevoegd aan de ontwikkelaar. Maak hiertoe een oplossing van 1 gram KBr in 10 ml water. Voeg iedere keer 1 ml van deze oplossing toe aan de ontwikkelaar en ontwikkel dan een afdruk in de vloeistof en kijk wat het effect is. KBr is nl. een zgn. 'restrainer', het maakt het ontwikkelproces trager, het onderdrukt het a.h.w. Zonder KBr hebben ook volledig onbelichte stukken papier de neiging toch enigszins te zwarten tijdens ontwikkeling, met KBr onderdruk je dat. Als je heel veel KBr toevoegt, dan wordt die onderdrukking zo sterk dat alleen de allersterkst belichte stukken papier nog redelijk gezwart worden tijdens ontwikkeling. Het is leuk om hier eens mee te experimenteren (verder alle andere parameters gelijk houden).
Gebruik als ontwikkelaar het volgende (in de aangegeven volgorde oplossen, hoeveelheden luisteren niet nauw, dus staat er 20 gram en het wordt per ongeluk 21 gram, geen probleem, een afwijking van 10% is OK):
500 ml water
1.5 gram metol
20 gram natriumsulfiet
5 gram hydrochinon
30 gram natriumcarbonaat (watervrij, Na2CO3)
aanvullen met water tot 1 liter
Gebruik als stopbad gewoon schoonmaakazijn, 250 ml met water aangevuld tot 1 liter.
Gebruik als fixeer een oplossing van natriumthiosulfaat in water (100 gram per liter oplossing). Je kunt ook een fles fixeer halen bij de fotograaf, dat is een geconcentreerde oplossing van ammonium thiosulfaat, vaak met nog wat stabilisator (veelal natrium bisulfiet), om het langer te kunnen bewaren. Een oplossing van natriumthiosulfaat kun je namelijk niet langer dan een paar uur bewaren, het ontleedt langzaam. Fixeer is wel duurder dan natriumthiosulfaat, dus als je toch niet van plan bent om de oplossingen te bewaren na de experimenten, gebruik dan natriumthiosulfaat.
Alle hierbovengenoemde oplossingen kun je direct gebruiken, zonder verdunning. In flessen van 1 liter kun je ze ook redelijk lang bewaren, behalve de fixeer. Met deze 1 liter vloeistoffen kun je heel wat foto's van 10x15 cm afdrukken. Vele tientallen.
Wat nu leuk is, is het experimenten met kaliumbromide, toegevoegd aan de ontwikkelaar. Maak hiertoe een oplossing van 1 gram KBr in 10 ml water. Voeg iedere keer 1 ml van deze oplossing toe aan de ontwikkelaar en ontwikkel dan een afdruk in de vloeistof en kijk wat het effect is. KBr is nl. een zgn. 'restrainer', het maakt het ontwikkelproces trager, het onderdrukt het a.h.w. Zonder KBr hebben ook volledig onbelichte stukken papier de neiging toch enigszins te zwarten tijdens ontwikkeling, met KBr onderdruk je dat. Als je heel veel KBr toevoegt, dan wordt die onderdrukking zo sterk dat alleen de allersterkst belichte stukken papier nog redelijk gezwart worden tijdens ontwikkeling. Het is leuk om hier eens mee te experimenteren (verder alle andere parameters gelijk houden).
