Koningswater
Moderator: ArcherBarry
- Berichten: 245
Koningswater
Goedenavond,
Ik zag zojuist 2 flessen van de drogisterij, eentje waar op stond <10% zoutzuur en eentje van 53% salpeterzuur.
Toen ik die twee flessen zo samen zag dacht ik natuurlijk meteen aan koningswater, en vroeg ik mij af hoe je dat nou in de juiste verhouding mengt? De verhouding is 3:1 voor zover ik me kan herinneren, maar deze zuren zijn verdund. Hoe reken je uit hoeveel mL van beide je nodig hebt? (Ook lastig dat er staat <10% ipv gewoon 10% maar dat moet maar genegeerd worden).
Die percentages, is dat massa% of volume% vraag ik mij af?
Ik vind het ook heel slecht van mijzelf dat ik dit niet zelf (meer) kan uitrekenen terwijl ik vrijdag een examen scheikunde heb, waar vast wel zulke vragen in voorkomen
Wat ik ook trouwens leuk vind, is dat je echt een groot verschil in gewicht kan voelen tussen een 1L fles <10% zoutzuur en 1L 53% salpeterzuur, door het verschil in molmassa (denk ik)
Ik zag zojuist 2 flessen van de drogisterij, eentje waar op stond <10% zoutzuur en eentje van 53% salpeterzuur.
Toen ik die twee flessen zo samen zag dacht ik natuurlijk meteen aan koningswater, en vroeg ik mij af hoe je dat nou in de juiste verhouding mengt? De verhouding is 3:1 voor zover ik me kan herinneren, maar deze zuren zijn verdund. Hoe reken je uit hoeveel mL van beide je nodig hebt? (Ook lastig dat er staat <10% ipv gewoon 10% maar dat moet maar genegeerd worden).
Die percentages, is dat massa% of volume% vraag ik mij af?
Ik vind het ook heel slecht van mijzelf dat ik dit niet zelf (meer) kan uitrekenen terwijl ik vrijdag een examen scheikunde heb, waar vast wel zulke vragen in voorkomen
Wat ik ook trouwens leuk vind, is dat je echt een groot verschil in gewicht kan voelen tussen een 1L fles <10% zoutzuur en 1L 53% salpeterzuur, door het verschil in molmassa (denk ik)
- Berichten: 11.177
Re: Koningswater
Je hebt daar echt de meest geconcentreerd mogelijke oplossingen voor nodig dacht ik, dat is dus 37% HCl en 65% salpeterzuur.
Die % staan bijna altijd voor massaprocenten. De molmassa heeft niet veel invloed, buiten het feit dat salpeterzuur natuurlijk bijna 2x zoveel weegt. Het gaat echt om het % van de inhoud wat daadwerkelijk salpeterzuur is wat de fles dus een stuk zwaarder maakt.
Die % staan bijna altijd voor massaprocenten. De molmassa heeft niet veel invloed, buiten het feit dat salpeterzuur natuurlijk bijna 2x zoveel weegt. Het gaat echt om het % van de inhoud wat daadwerkelijk salpeterzuur is wat de fles dus een stuk zwaarder maakt.
- Berichten: 6.314
Re: Koningswater
Zelfs door de juiste verhouding te kiezen, maak je nog geen koningswater... hooguit verdund koningswater. Maar de verdunning is niet zo heel weinig dus verwacht niet de eigenschappen van onverdund koningswater.
En kijk je uit, want dit is een behoorlijk corrosief goedje. En als je het wilt maken, doe het dan in de juiste volgorde!
En kijk je uit, want dit is een behoorlijk corrosief goedje. En als je het wilt maken, doe het dan in de juiste volgorde!
You can't possibly be a scientist if you mind people thinking that you're a fool. (Douglas Adams)
-
- Berichten: 3.145
Re: Koningswater
Koningswater maak je door HCl en HNO3 in de juiste molverhouding (3 : 1) te mengen. Je hebt hiervoor redelijk sterk geconcentreerde zuren nodig. Je salpeterzuur is prima, maar je zoutzuur is te slap. Je kunt echter ook wel 30% HCl kopen in jerrycans van 5 liter (bijv. bij Welkoop).
De 3 : 1 molverhouding is optimaal. Je krijgt dan het volgende evenwicht:
3HCl + HNO3 <--> Cl2 + ONCl + 2H2O
De reden waarom je geconcentreerde zuren moet gebruiken is dat ide verdunde zuren sterk geioniseerd zijn in H+ en het zuurrest anion. Deze ionen vertonen niet de evenwichtsreactie. In 52% HNO3 zit al heel veel niet geioniseerd zuur, maar in 10% HCl heb je toch echt te weinig hiervan.
De evenwichtsreactie zoals hierboven beschreven is vrij traag en het evenwicht treedt niet direct op, maar neemt bij kamertemperatuur al gauw een paar uur. Koningswater moet dus 'rijpen'. Initieel is de vloeistof kleurloos, maar hij wordt na verloop van tijd geel door de mix van opgelost choor en nitrosylchloride (groen en oranje, mengkleur is geel).
Bij 30% HCl en 52% HNO3 is de vloeistofverhouding ook redelijk vergelijkbaar met de molverhouding. Ik weet het niet precies, maar beide zuren zijn in deze concentratie heel ruw geschat zo'n 10 mol/l, dus de vloeistoffen moet je dan ruwweg in de volumeverhouding 3 : 1 bij elkaar mengen. Om die volumeverhouding voor deze concentraties precies te bepalen zou ik echter wat moeten rekenen.
Koningswater moet je niet dagenlang bewaren in een afgesloten fles! Zowel ONCl als Cl2 zijn gassen en er zal drukopbouw zijn. Beste is om een klein beetje te maken en het te verwarmen, bijv. in een reageerbuis. Dan gaat de rijping veel sneller (minuten) en dan kun je daar mee experimenteren. Let wel op, heet 'gerijpt' koningswater is extreem corrosief, pas hier goed mee op!!!
De 3 : 1 molverhouding is optimaal. Je krijgt dan het volgende evenwicht:
3HCl + HNO3 <--> Cl2 + ONCl + 2H2O
De reden waarom je geconcentreerde zuren moet gebruiken is dat ide verdunde zuren sterk geioniseerd zijn in H+ en het zuurrest anion. Deze ionen vertonen niet de evenwichtsreactie. In 52% HNO3 zit al heel veel niet geioniseerd zuur, maar in 10% HCl heb je toch echt te weinig hiervan.
De evenwichtsreactie zoals hierboven beschreven is vrij traag en het evenwicht treedt niet direct op, maar neemt bij kamertemperatuur al gauw een paar uur. Koningswater moet dus 'rijpen'. Initieel is de vloeistof kleurloos, maar hij wordt na verloop van tijd geel door de mix van opgelost choor en nitrosylchloride (groen en oranje, mengkleur is geel).
Bij 30% HCl en 52% HNO3 is de vloeistofverhouding ook redelijk vergelijkbaar met de molverhouding. Ik weet het niet precies, maar beide zuren zijn in deze concentratie heel ruw geschat zo'n 10 mol/l, dus de vloeistoffen moet je dan ruwweg in de volumeverhouding 3 : 1 bij elkaar mengen. Om die volumeverhouding voor deze concentraties precies te bepalen zou ik echter wat moeten rekenen.
Koningswater moet je niet dagenlang bewaren in een afgesloten fles! Zowel ONCl als Cl2 zijn gassen en er zal drukopbouw zijn. Beste is om een klein beetje te maken en het te verwarmen, bijv. in een reageerbuis. Dan gaat de rijping veel sneller (minuten) en dan kun je daar mee experimenteren. Let wel op, heet 'gerijpt' koningswater is extreem corrosief, pas hier goed mee op!!!
-
- Berichten: 840
Re: Koningswater
Sinds wanneer is salpeterzuur nog bij een drogist te koop? Zeker een ouderwetse of niet?
-
- Berichten: 86
Re: Koningswater
Dat is nog steeds te koop geloof ik. 53%, Tendo's. "Voor het etsen van printplaatjes"
- Berichten: 245
Re: Koningswater
Ik weet niet of de drogist ouderwets is, maar dat is er gewoon te koop ja. Ik denk dat woelen ook geregeld bij de spaanse vlieg (zo heet de drogisterij) te vinden is
Bedankt iedereen voor de heldere uitleg, en ik wist ook niet dat het evenwicht 3HCl + HNO3 <--> Cl2 + ONCl + 2H2O zich instelde. Omdat het beide sterke zuren zijn verwachtte ik geen evenwichtsreactie. Maar dat nitrosylchloride is hetgeen dat zo corrosief is? Ik zie namelijk aan de rechter kant van het evenwicht helemaal geen zuur meer, klopt dat?
En er komt ook chloorgas vrij zie ik, hierdoor loopt zeker het evenwicht naar rechts en verliest koningswater op den duur zijn werking?
Het is mij echter nog niet helemaal duidelijk hoe je nou moet berekenen wanneer je een 3:1 verhouding hebt. Dit komt waarschijnlijk ook omdat de hele mol/l een beetje is weggezakt bij mij, dus ik zal weer in de boeken duiken
Bedankt iedereen voor de heldere uitleg, en ik wist ook niet dat het evenwicht 3HCl + HNO3 <--> Cl2 + ONCl + 2H2O zich instelde. Omdat het beide sterke zuren zijn verwachtte ik geen evenwichtsreactie. Maar dat nitrosylchloride is hetgeen dat zo corrosief is? Ik zie namelijk aan de rechter kant van het evenwicht helemaal geen zuur meer, klopt dat?
En er komt ook chloorgas vrij zie ik, hierdoor loopt zeker het evenwicht naar rechts en verliest koningswater op den duur zijn werking?
Het is mij echter nog niet helemaal duidelijk hoe je nou moet berekenen wanneer je een 3:1 verhouding hebt. Dit komt waarschijnlijk ook omdat de hele mol/l een beetje is weggezakt bij mij, dus ik zal weer in de boeken duiken
- Berichten: 336
Re: Koningswater
Er is sprake van een evenwicht: dat wil zeggen dat er altijd HCl en HNO3 (dus zuren) aanwezig blijven, waaraan de corrosiviteit met name te "danken" is.Ragbips schreef: Bedankt iedereen voor de heldere uitleg, en ik wist ook niet dat het evenwicht 3HCl + HNO3 <--> Cl2 + ONCl + 2H2O zich instelde. Omdat het beide sterke zuren zijn verwachtte ik geen evenwichtsreactie. Maar dat nitrosylchloride is hetgeen dat zo corrosief is? Ik zie namelijk aan de rechter kant van het evenwicht helemaal geen zuur meer, klopt dat?
En er komt ook chloorgas vrij zie ik, hierdoor loopt zeker het evenwicht naar rechts en verliest koningswater op den duur zijn werking?
Verder word je van de dampen die van dit goedje af komen ook niet helemaal lekker:
Cl2 + H2O (bijv. vochtige slijmvliezen) <--> HOCl (zeer schadelijk voor eiwitten) + HCl
2 ONCl <--> 2 NO + Cl2
-
- Berichten: 1.816
Re: Koningswater
In mijn tijd sprak men nog van Chloor ISN, bij koningswater, bestaat dat begrip nog?
LiA
- Berichten: 4.771
Re: Koningswater
ISN als in ´in statu nascendi´?
Ik heb er nog nooit van gehoord...
<table border='0' align='left' cellpadding='3' cellspacing='0'><tr><td padding='0' celspacing='0' align='left'><font size='1'># Moderatoropmerking</font></td></tr><tr><td id='moderator'><font size='1'>Marjanne: Overigens: topic verplaatst naar passender forum.</font></td></tr></table>
<div class='postcolor'>
Ik heb er nog nooit van gehoord...
<table border='0' align='left' cellpadding='3' cellspacing='0'><tr><td padding='0' celspacing='0' align='left'><font size='1'># Moderatoropmerking</font></td></tr><tr><td id='moderator'><font size='1'>Marjanne: Overigens: topic verplaatst naar passender forum.</font></td></tr></table>
<div class='postcolor'>
-
- Berichten: 1.816
Re: Koningswater
Zo goed is mijn latijn niet, maar ik meen, in statu(s?) nascendi, in staat van wording betekent dat ofzo.
Hoe dan ook, dat was de uitleg dat goud werd aangetast door koningswater en verder heb ik daar nooit over nagedacht. Dus vroeg ik me dit nu af, of dat nog steeds zo was.
Hoe dan ook, dat was de uitleg dat goud werd aangetast door koningswater en verder heb ik daar nooit over nagedacht. Dus vroeg ik me dit nu af, of dat nog steeds zo was.
LiA
- Berichten: 336
Re: Koningswater
In feite is salpeterzuur genoeg om goud te oxideren tot Au3+, ware het niet dat dit een evenwicht is dat zwaar aan de linkerkant ligt. De chloride-ionen die in koningswater extra aanwezig zijn reageren met Au3+ tot AuCl4- en trekken het Au <--> Au3+ evenwicht daardoor meer naar rechts.
Naast salpeterzuur kan ook Cl2 goud oxideren.
Naast salpeterzuur kan ook Cl2 goud oxideren.
-
- Berichten: 3.145
Re: Koningswater
Voor basischemicalien kom ik daar ook. Zoutzuur, 96% zwavelzuur en 53% salpeterzuur, maar ook 30% waterstofperoxide, natrium(bi)sulfiet, 80% azijnzuur, aceton, diethylether, methanol en nog een reeks andere gangbare stofjes zijn daar nog steeds te koop. Helaas niet meer in kleine verpakking, alleen voorverpakt materiaal van 1 liter of 1 kilo.Ik weet niet of de drogist ouderwets is, maar dat is er gewoon te koop ja. Ik denk dat woelen ook geregeld bij de spaanse vlieg (zo heet de drogisterij) te vinden is
Hij kan ook 5 liter jerrycans van 30% zoutzuur leveren of 1 liter flessen van zuivere 37% HCl zodat je echt koningswater kunt maken, maar die moet je wel bestellen, die heeft hij niet in de winkel staan vanwege de vochtige zooi aan de jerrycans/flessen. Op die manier ben ik aan mijn liter zuivere 37% HCl gekomen.
- Berichten: 245
Re: Koningswater
Zwavelzuur ook? Dat heb ik helemaal niet gezien, ik dacht dat dat heel moeilijk te krijgen was in 96% vorm