Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Moderator: ArcherBarry

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Gebruikersavatar
Beheer
Berichten: 5.917

Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

via Kennislink op C2W:
Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig schreef:Met de veiligheid van scheikundepractica in het middelbaar onderwijs is veel mis. Dat valt op te maken uit een rapport dat zojuist is gepubliceerd door de Arbeidsinspectie.

Het rapport is gebaseerd op 514 controles en bezoeken bij in totaal 236 vmbo-, mbo- en vo-onderwijsinstellingen. Daarbij werd in 9 van de 10 gevallen minstens één overtreding van de Arbowet geconstateerd.

"In natuur- en scheikundelokalen en laboratoria kwamen overtredingen voor met gevaarlijke chemicaliën. Hier ontbrak bijvoorbeeld een lekbak of waren de stoffen niet juist opgeslagen. Bij onjuiste opslag kunnen verschillende stoffen samen leiden tot bijvoorbeeld brand”, aldus het rapport.

Opvallend is dat met geen woord wordt gerept over de recente stroom van berichten over uitgekristalliseerd picrinezuur, waar telkens de Explosieven Opruimingsdienst aan te pas moet komen.

Verrassend is de waarschuwing voor het gevaar van stofexplosies in houtbewerkingslokalen. Veel schoolleidingen blijken nog nooit te hebben gehoord van het belang van goede stofafzuiging en Atex-gecertificeerde apparatuur, wellicht omdat ze ook nog nooit hebben gehoord dat er daadwerkelijk iets ontplofte.

Even verderop wordt het gevaar een beetje gerelativeerd: "Door de grote verscheidenheid aan activiteiten in een onderwijsinstelling is er een diversiteit aan gevaarlijke stoffen. Echter op een aantal uitzonderingen na heeft men binnen het voortgezet onderwijs niet te maken met de aanwezigheid van grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Het is voor werknemers en leerlingen wel zeer belangrijk dat ze weten waarmee ze werken, hoe ze ermee moeten omgaan en hoe de stoffen dienen te worden opgeslagen.”

Aan dat laatste mankeert inderdaad nog wel eens iets. Het rapport maakt melding van een incident waarbij de inspecteur de lessen in een scheikundelokaal per direct stillegde nadat een docent een hoeveelheid spiritus had laten ontploffen. Verschillende leerlingen liepen brandwonden op. "Er bleek in het lokaal van alles op arbo-gebied mis te zijn.”

Ook wordt melding gemaakt van een detailhandelsopleiding die leerling-caissières liet oefenen met echte flessen chloor.

"De Arbeidsinspectie vindt het extra belangrijk dat deze risico"s worden aangepakt omdat het gaat om leerlingen op een leeftijd waar ongelukken door onervarenheid of onoplettendheid op de loer liggen. Leerlingen zijn bovendien de toekomstige werknemers. Het is daarom van belang dat veilig en gezond werken in de opleiding goed wordt aangeleerd”, aldus het rapport.

Een beetje wonderlijk is dan wel de volgende opmerking: "Een goede ontwikkeling is het gebruik van Chemistrycomputerprogramma"s waarin scheikundeproeven worden gesimuleerd. Groot voordeel: Er ontploft niks!”

Of dát nu de meest geschikte manier is om veilig te leren werken, is een interessant didactisch vraagstuk.
Hoe denken wij hier op Chemieforum.nl hierover? Ik kan van bij mij op het HLO nog wel een moment herinneren waarbij benzeen werd gebruikt voor een GC ijklijn en dat er dus een flink bekerglas met benzeen stond te (ver)dampen... Vervolgens blijkt er met koeienletters op de fles te staan dat het alleen met specifieke toestemming van de docent gebruikt mocht worden. Gebrek aan begeleiding? Slecht geïnstrueerde studenten? Had het gewoon niet in de kast moeten staan?

In het eerste jaar waren wij verplicht om de R en S zinnen van elke stof die we gingen gebruiken op te zoeken en in ons labjournaal te noteren. Ik zal niet zeggen dat je ze dan allemaal leest, maar je besteed er wel aandacht aan en scant het wel...

Gebruikersavatar
Berichten: 6.314

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Bij mijn middelbare school stelde het ook niet al teveel voor, maar er werd wel altijd indien nodig gebruik gemaakt van zuurkasten etc. Ik denk dat het ook een kwestie is van de begeleiding op orde hebben: zorgen dat er geen niet- of onvoldoende opgeleide begeleiding is, en zorgen dat er voldoende aandacht is tijdens het werk.

Wat betreft de potten picrinezuur is het niet zozeer het probleem dat men niet op de hoogte is van de risico's, maar meer dat men niet op de hoogte is van wat er aanwezig is in de kasten. Helaas is het zo dat door personeelstekort en bezuiniging ergens op gekort moet worden; op dit soort toezicht/controles wordt dan vaak als eerste gekort.
You can't possibly be a scientist if you mind people thinking that you're a fool. (Douglas Adams)

Berichten: 306

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

O, in dat geval kan ik je ook wel iets leuks vertellen:

Op mijn HLO in Deventer werd extra aandacht hieraan besteed (we waren net verhuisd van een oud, zeer brandgevaarlijk scheikundelab lokaal naar een "modern" nieuw gebouw), maar toen ik stage liep op het farmaceutisch lab van het Sophia, werkten we daar gewoon met benzeen (voor diverse kleurreacties ter identificatie i.p.v. met IR-spectrometrie) zonder ook maar adequate handschoenen e.d. voor handen te hebben! De arbeidsinspectie was wel op school bij ons heel actief, maar op stageplekken (wat mijns inziens ook onder de verantwoordelijkheid van de school valt), werd daar niet over gerept! Over een dubbele standaard gesproken.........

Gebruikersavatar
Berichten: 6.853

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Natuurlijk maakt een veiligheidscursus deel uit van elke chemische studie. Helaas blijkt dat heel veel studenten braaf de instructies volgen door de veiligheidsinstructies van alle stoffen waarmee ze werken op te zoeken en over te schrijven maar heel weinig studenten blijken daar ook werkelijk conclusies aan verbinden. Voorbeeld: "Goh wat leuk, kijk nou, ik heb mijn manometer gebroken en ben nu lief met de druppels kwik aan het spelen", in plaats van de instructie te volgen voor het opruimen van kwik....

Nog een voorbeeld: Als er op een praktikum brand uitbreekt in een zuurkast moet je als assistent door een cordon van gapend toekijkende studenten heenbeuken om de zaak te kunnen blussen, terwijl iedereen precies hoort te weten welk type brand hoe moet worden aangepakt....

Berichten: 243

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Op de middelbare school deden we zulke ongevaarlijke proefjes, daar kon amper iets misgaan :P

Op het HLO heb ik afgelopen jaar samen met een aantal medestudenten het lab moeten nalopen rondom zaken als veiligheid en ARBO-wetgeving (uiteindelijk zijn er zelfs nog een aantal dingen aangepast!) :D

Berichten: 4

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Zie dat dit een redelijk oude discussie is maar ik hoop toch dat er iemand reageert. Ik ben namelijk nieuw in het onderwijs (en chemie) en sinds een paar weken TOA scheikunde en wil uiteindelijk zij-instromen. Ik ben in de chemicalienkast hier op de middelbare school enkele stoffen tegengekomen waarbij ik vraagtekens zet omtrent de veiligheid. Het gaat hier om de stoffen als kwik, kwiknitraat, ammoniumdichromaat (en misschien kom ik nog wel meer tegen). Nou kan ik met mijn nihile ervaring niet de hier gevestigde oude orde gaan lopen aanvallen maar ik maak me toch zorgen. Dus vandaar mijn volgende vraag.

zijn er landelijke richtlijnen voor veiligheid of veiligheidsprotocolen voor scheikunde en chemicalien op middelbare scholen en zo ja, welke (overheids)instantie verzorgt deze? of anders een lijst met chemicalien die wel op een middelbare school aangetroffen zouden kunnen worden maar er niet thuis horen?

ps. op de site van http://www.arbocatalogus-vo.nl/ kan ik namelijk geen lijst vinden die de aanwezigheid van of omgang met specifieke chemicalien op een middelbare school afraad/verbied.

Berichten: 4

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

heb na lang zoeken zelf iets gevonden wat er op lijkt en voor de mensen die het ook wilde weten:

http://onderwijs-opleiding.kvcv.be/cos.pdf

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

zijn er landelijke richtlijnen voor veiligheid of veiligheidsprotocolen voor scheikunde en chemicalien op middelbare scholen en zo ja, welke (overheids)instantie verzorgt deze? of anders een lijst met chemicalien die wel op een middelbare school aangetroffen zouden kunnen worden maar er niet thuis horen?
Wat mij zorgen baart is dat je deze vraag hier moet stellen, het antwoord hierop zou binnen het beleid van de school moeten worden gegeven. De link in je volgende post geeft onder hoofdstuk 6 de verantwoordelijkheden op dit punt aan. Je moet binnen de school het antwoord kunnen vinden en als dit er niet het geval is pogingen in het werk moeten stellen om dit geregeld te krijgen.

Gebruikersavatar
Berichten: 560

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

ajonker schreef: O, in dat geval kan ik je ook wel iets leuks vertellen:

Op mijn HLO in Deventer werd extra aandacht hieraan besteed (we waren net verhuisd van een oud, zeer brandgevaarlijk scheikundelab lokaal naar een "modern" nieuw gebouw), maar toen ik stage liep op het farmaceutisch lab van het Sophia, werkten we daar gewoon met benzeen (voor diverse kleurreacties ter identificatie i.p.v. met IR-spectrometrie) zonder ook maar adequate handschoenen e.d. voor handen te hebben! De arbeidsinspectie was wel op school bij ons heel actief, maar op stageplekken (wat mijns inziens ook onder de verantwoordelijkheid van de school valt), werd daar niet over gerept! Over een dubbele standaard gesproken.........
Ik moet heel eerlijk zijn dat ik die veiligheid nog wel een beetje tegen vond vallen op het lab tijdens mijn opleiding in Deventer. Ik heb vaak genoeg door een gebrek aan (kundige) begeleiding dingen zien gebeuren die niet door de beugel kunnen.

In theorie waren ze er mee bezig maar praktisch was er uiteindelijk nou niet erg veel sprake van. Maar als ik zo lees dat jij de verhuizing hebt meegemaakt dan ben ik van een periode later.

Berichten: 4

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Wat mij zorgen baart is dat je deze vraag hier moet stellen, het antwoord hierop zou binnen het beleid van de school moeten worden gegeven. De link in je volgende post geeft onder hoofdstuk 6 de verantwoordelijkheden op dit punt aan. Je moet binnen de school het antwoord kunnen vinden en als dit er niet het geval is pogingen in het werk moeten stellen om dit geregeld te krijgen.


Je was zojuist getuigen van een van mijn vele pogingen. Ik heb ook telefonisch contact genomen met TOA's en leraren van drie andere middelbare scholen en met TUDelft (waar ikzelf vandaan kom) maar dan met de scheikunde faculteit, internet afzoeken naar informatie en instanties en dus ook hier een post achtergelaten. Wat jou zorgen baart, baart mij ook zorgen. Mocht je constructieve tips hebben hoor ik het graag.

Berichten: 243

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Wat moet je op de middelbare school in vredesnaam met stoffen als kwiknitraat?? Volgens mij zit er echt een gigantisch verschil in practica die op scholen gedaan worden, want bij mij op de middelbare school destijds werden alleen maar neerslagexperimentjes gedaan met een stuk of 10 ongevaarlijke zoutoplossingen :P

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.238

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

kwiknitraat misschien hydrolyse demonstratie?
Niet geschoten is altijd mis, en te snel schieten vaak ook.
 
Ik ben intelligent want ik weet dat ik niks weet. Socrates

Berichten: 91

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Ik weet wel zeker dat mijn school ook niet goed genoeg is want bij ons slingeren ook overal chemicalien rond....

En ook zijn bij ons de douches buiten gebruik in elk lokaal dusja...

Berichten: 840

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

Ik denk dat stoffen als kwiknitraat en kwik inderdaad niet thuishoren op een middelbare school. Vaak vind ik dat er over dit soort stoffen overdreven wordt en dat er wel degelijk door iemand met een beetje ervaring goed veilig mee gewerkt kan worden, maar niet door lolmakende scholieren.

Ik zat op een school waar echt een gigantische hoeveelheid chemicalien waren, en aangezien ik daar al bij PO's, profielwerkstukken deed, heb ik alles daar gezien. Ik ben echt dingen tegengekomen waarvan ik denk dat het er niet thuishoort.

-allerlei kwikzouten in 100-250g hoeveelheden

-een kilo kwik

-500g arseentrioxide

-250g kaliumcyanide

-een pot strychnine, was een donatie aan de school.

Het was wel leuk om tijdens al die onderzoekjes het hele lab (onder toezicht van een TOA) voor mezelf te hebben, 2 grote zuurkasten, werkbanken, en een heel magazijn chemicalien. Good times :P

Berichten: 4

Re: Arbeidsinspectie: scheikundelokalen onveilig

klinkt ook lekker fris....arseenoxide ben ik ondertussen ook nog tegengekomen maar gelukkig geen 500 gram!

Raar dat dit niet landelijk geregeld met een officiele instantie dat hier een mening heeft. Denk dat het een gevalletje is van wachten tot het goed mis gaat en dan gaan we achteraf maar wat regelen.

Reageer