Wetenschapsforum

Vanaf welke leeftijd worden bij mensen de eerste herinneringen opgeslagen? Ik dacht dat het ergens in het tweede levensjaar begon, maar dat weet ik niet zeker. Ook vraag ik mij af of er extreme uitschieters zijn. Zijn er bijvoorbeeld mensen met (onbewuste) herinneringen van voor de geboorte?

Alkartus schreef: ↑do 07 jun 2012, 02:36
Vanaf welke leeftijd worden bij mensen de eerste herinneringen opgeslagen? Ik dacht dat het ergens in het tweede levensjaar begon, maar dat weet ik niet zeker.

Gemiddeld genomen zo vanaf de leeftijd van zo'n 3.5 jaar (al zal hier ook wel een lichte spreiding in merkbaar zijn).

Ook vraag ik mij af of er extreme uitschieters zijn.

Bij mijn weten niet echt. De hersenen moeten sowieso al voldoende gerijpt zijn om gebeurtenissen te kunnen opslaan en te herinneren. Al zouden er toch soms uitschieters kunnen optreden, maar deze worden dan vaak toch weer vergeten.

Zijn er bijvoorbeeld mensen met (onbewuste) herinneringen van voor de geboorte?

Eerst en vooral wil ik er even op wijzen dat zolang iets onbewust is, het ook niet woordelijk (of met beelden) herinnerd kan worden.

Wat er wel mogelijk is, is dat erg jonge kinderen (voor de leeftijd van 3 jaar) bepaalde (vooral traumatische) gebeurtenissen kunnen opslaan, waardoor het 'lichaam' (in feite een bepaalde geheugen, nl. het impliciete geheugen) ahw. nog weet wat het geheugen (hier bedoeld als dat wat we woordelijk, beelden terug kunnen oproepen) al lang vergeten is of waarvan het geheugen zelfs nooit bewust is geweest. Ik besef dat ik in die laatste zin wel enkele woorden niet helemaal correct gebruik, maar ik hoop het zo iets duidelijker te maken.

Het komt er dan bv. op neer dat een baby/ jonge peuter bepaalde patronen heeft opgeslagen via priming:

Priming is het sneller herkennen van, of reageren op een bepaalde stimulus als men deze eerder heeft waargenomen. ...

Als hij ouder wordt, dan zal hij zich dat patroon vaak niet meer woordelijk of met beelden kunnen herinneren, maar 'reflexmatig' (via het impliciete geheugen, en dus priming) kan het goed zijn dat z'n lichaam nog steeds op een welbepaalde manier zal reageren, zoals dit vroeger gebeurde (z'n lichaam weet ahw. nog wat er zich toen afspeelde en reageert daar ook naar).

Het impliciete geheugen kan je als volgt bekijken:

Onbewust onthouden

Informatie in je geheugen heb je lang niet allemaal bewust opgeslagen. We hebben een heleboel onthouden zonder het te weten. Dit noemen we het impliciete geheugen. Zo denken we dat we advertenties en reclames niet meer zien. We besteden er geen bewuste aandacht aan en kunnen niet eens herinneren welke reclames op televisie zijn geweest. Maar toch kopen we over het algemeen vaker het product dat onlangs gepromoot is geweest.

Dit impliciete geheugen bevat bv. ook de info over hoe we moeten fietsen, hoe we wandelen enz... Dus hoe we iets doen ipv. wat we doen.

Concreet denk ik dan vooral aan hechtingspatronen:

Hechting (attachment) is de duurzame affectieve relatie tussen een kind en één of meer opvoeders. Veilig gehechte kinderen zullen in perioden van stress de nabijheid zoeken van personen aan wie zij zijn gehecht. In een onbekende situatie zijn zulke personen de uitvalsbasis waarvandaan zij de omgeving verkennen. Onveilig gehechte kinderen klampen zich vast aan hun verzorger, of ze gedragen zich juist heel onverschillig en zelfstandig, ongeacht of de situatie stressvol is of niet. Alle kinderen hebben een gehechtheidsrelatie met hun opvoeders, maar onveilig gehechte kinderen krijgen veel vaker te kampen met leer- of relatieproblemen, zijn lastig aanspreekbaar, en ontwikkelen een laag gevoel voor eigenwaarde. ...

De meest kritieke periode waarin hechting ontstaat is vooral vanaf dat de baby zo'n 7-8 mnd. oud is en duurt dan vaak tot hij zo'n 1.5 à 2 jr. is. Maar eigenlijk gaat deze periode door gedurende het ganse leven, al weegt die vroege basis toch vaak meer door dan later voorkomende hechtingspatronen. Sommigen beweren zelfs dat het hechtingsgedrag reeds voor de geboorte begint te vormen. In elk geval is het duidelijk dat het hechtingspatroon dat we opbouwden als erg jong kind, vaak een invloed heeft op hoe we later in het leven omgaan met relaties.

Zo komt een onveilige hechting erg vaak voor bij kinderen die geadopteerd werden. Zelfs als ze nog erg jong waren voor de adoptie (bv. 1 jaar). De kans is dan groot dat ze zich niks meer herinneren van hoe het was voor ze bij hun adoptieouders terecht kwamen, maar vaak zal 'hun lichaam/ het impliciete geheugen' wel nog weten hoe het was in die periode. Velen van hen hebben in hun geboorteland in die vroege jaren (emotionele) verwaarlozing gekend. Er waren geen ouders die hen in bescherming namen en die 'goed' reageerden op de noden van dat kind, vooral als ze in een pleeghuis werden geplaatst. Ze hebben daar ervaren dat ze bv. toch geen troost kregen als ze troost nodig hadden. Er was niemand beschikbaar voor hen, op momenten dat ze dat nodig hadden. Deze kinderen zie je dan vaak op 1 van de 2 manieren evolueren:

1) ze sluiten zich volledig af en gaan geen binding meer aan met volwassenen. Ze lijden ahw. in stilte. Ze gaan zich vermijdend opstellen tav. anderen.

2) ze worden erg aanklampend (ze blijven bv. schreien als ze honger hebben) omdat ze bv. onbewust al merkten dat, als ze maar lang genoeg volhouden, er uiteindelijk toch iemand komt om hen te troosten, te voeden enz... Ze hebben ook erg veel angst om die ander terug te verliezen (zoals ze als baby/ peuter vaak meemaakten), waardoor ze die ander bijna niet kunnen 'lossen'.

Ondanks het feit dat deze patronen zich ontwikkelden in een periode waarin ze nog geen 'gewone' herinneringen opslaan waarvan ze zich op elk moment weer bewust van kunnen worden, heeft hun 'lichaam'/ impliciete geheugen toch al opgeslagen dat ze zich, ofwel beter afsluiten van anderen (ik moet het in m'n eentje klaren), ofwel dat ze door vast te houden aan de ander/ zich aanklampend op te stellen, uiteindelijk toch iets kunnen krijgen van anderen (bv. liefde, zorg, enz...).

En, wat simpel gesteld, beïnvloedt dit vaak ook de latere relaties die die kinderen zullen hebben. Zo zullen ze zich bv. erg vaak vermijdend opstellen tav. anderen, anderen zullen zich dan bv. vooral aanklampend blijven opstellen tav. anderen. Het gaat hier om een onveilige hechting die is opgetreden en waarvan de basis gelegd is in de vroege kindertijd.

Volledigheidshalve moet ik er wel nog aan toevoegen dat die basis later nog wel gecorrigeerd kan worden als ze erin slagen relaties op te bouwen met mensen die betrouwbaar zijn of door therapie ed.. Maar toch is hechting een redelijk stabiel patroon door de jaren heen.

Een genuanceerder en uitgebreider antwoord over die eerste herinneringen kan je hier lezen (Engelstalige Wikipedia)

Je kan hier bv. nog meer lezen over hechting.

Dido

Bedankt voor te nadere toelichting. Ik vraag me dus alleen nog af of het lichaam ook al impliciet geheugen kan opslaan voor de geboorte. Waarschijnlijk moet dat nog onderzocht worden.