Wetenschapsforum

Emoties kunnen hoog oplopen bij het zien, maar nog sterker bij het ruiken of proeven van voedsel. Deze vluchtige emoties zijn mede bepalend of we een product zullen kopen en eten. Onderzoekers hebben een methode bedacht om de ware emoties te meten bij de confrontatie met een voedingsmiddel.


De confrontatie met voedsel lokt een emotionele reactie uit bij de mens. De aanblik van een lekker hapje roept een positieve emotie, zoals blijdschap op; het voorschotelen van een vies hapje daarentegen negatieve emoties zoals kwaadheid of zelfs walging. Emoties zijn voor de consument zelf moeilijk te doorgronden. Kortstondige en subtiele emoties zijn echter wel fysiologisch meetbaar. Zo daalt bij de emoties ’angst’ en ‘boosheid’ de vingertemperatuur, en nemen de hartslag en de elektrische weerstand van de huid toe. Bij het geluksgevoel gaat de hartslag omlaag, maar stijgt de vingertemperatuur juist. Op die manier kenmerkt elke emotie zich met een karakteristiek patroon van deze drie fysiologische metingen en vormen die samen met de gezichtsuitdrukking een betrouwbare maatstaf voor de werkelijke emotie ofwel het ‘onderbuikgevoel’ bij het kiezen van voedsel.

Het onderzoekersteam vroeg 16 kinderen (8-10 jaar) en 15 jong volwassenen (gemiddeld 22 jaar) om naar de laboratoria van het Restaurant van de Toekomst te komen. Daar gaven de proefpersonen aan welke producten zij lekker vinden en welke vies. Bij sommige proefpersonen stond roggebrood en eiersalade in het rijtje van lekkere hapjes, bij anderen, vooral bij de kinderen, kwamen die producten juist voor op de lijst van vieze hapjes. Andere van het totaalaantal van 48 producten waren hagelslag, tomaten, stroop, roombrie en ontbijtkoek. De proefpersonen kregen ieder tweemaal drie kleine, onverpakte hapjes van beide categorieën voedselproducten aangeboden.

Bij de eerste aanblik van de hapjes werden de hartslag, vingertemperatuur en weerstand van de huid gemeten. Tegelijk werd in deze fractie van een seconde de gezichtsuitdrukking vastgelegd. Dezelfde procedure pasten de onderzoekers toe op het moment dat de proefpersonen de taak kregen om het product van dichtbij te bekijken, te ruiken of te proeven.

De onderzoekers constateren dat de emoties niet altijd zijn gebonden aan de kwaliteiten van het product (een kaas die sterk ruikt), maar ook aan de taak (‘ruik er eens aan’). “Het is een drietrapsraket”, legt onderzoeker René de Wijk uit. “Op basis van de eerste zichtwaarneming bepaal je of het product jou aanstaat. Daarna kijk je preciezer, ruik je en dan pas eet je ervan. Of niet natuurlijk. Die keuze gebeurt vrijwel onbewust.”

De onderzoekers constateerden dat met name het ruiken en vooral het proeven van een product een sterkere emotionele reactie veroorzaakt dan het zien. “Dit hangt samen met het onbewuste maar scherpe controlemechanisme van de mens. Bij ruiken en proeven gaat het voedsel je lichaam in en kan dan bedreigender zijn”.


Wetenschappelijke publicatie:

René A. de Wijk, et al.: Autonomic nervous system responses on and facial expressions to the sight, smell, and taste of liked and disliked foods


Bron:

Universiteit Wageningen