Wetenschapsforum

We zouden door het vele nieuws over Curiosity bijna vergeten dat er aan de overzijde van Mars nog een robotwagentje rond rijdt met een weliswaar veel bescheidener instrumentarium aan boord, maar met een onovertroffen staat van dienst. Al ruim acht en een half jaar lang doet de voor een levensduur van 3 maanden ontworpen robot Opportunity onderzoek naar de Marsbodem.


Terwijl het Mars Science Lab 'Curiosity' de inlaatkleppen voor het inwendige lab test:


Doet haar stokoude voorloper 8300 kilometer verderop aan de andere zijde van Mars nog steeds onderzoek en maakt prachtige foto's.


Kirkwoord is een wat uitstekende, gelaagde rotspartij bij het noordwestelijke 'Cape York' segment van de Endeavour krater:

Cape York op Mars. Bron: Nasa/Jpl

KLIK om te vergroten

Kirkwood op Mars. Bron: Nasa/Jpl

KLIK om te vergroten


Curiosity heeft daar op 6 september (sol 3064) met haar macrocamera een bodemlaag gefotografeerd die de onderzoekers volkomen verrast heeft:

Mystery spheres op Mars. Bron Nasa/Jpl

KLIK om te vergroten


Het segment is bezaaid met soms deels weggeërodeerde bolvormige uitstulpsels van ongeveer 3 mm in doorsnede.


In eerste instantie lijken ze op de acht en een half jaar geleden door Opportunity ontdekte, inmiddels beroemde 'blueberries'. Die bleken na analyse rijk aan hematiet en wezen op een natte omgeving in het verre verleden.

Blueberries op Mars. Bron: Nasa/Jpl


De nu gevonden bolletjes zijn echter geen hematiet. De samenstelling van de mysterieuze bolletjes wordt in de komende weken verdergaand onderzocht, maar een eerste analyse wijst uit dat ze niet ijzerrijk zijn zoals hematiet.


Ook de interne structuur roept veel vragen op; de bolletjes hebben kennelijk een hardere schil en een zachtere binnenkant en verschillen onderling gedeeltelijk van samenstelling en structuur. Ze lijken qua grootte en gelaagdheid wel wat op de bekende anijsmuisjes met hun harde schil en zachtere inhoud. Enkele bolletjes die half weggeërodeerd zijn lijken weer hardere 'pitten' te hebben.


Steve Squyres, de hoofdonderzoeker van het Opportunity team, stelt dat de foto tot de meest buitengewone van de lange missie behoort en heeft nog geen idee over de oorsprong van deze vreemde bolletjes.


Meer lezen? KLIK

Steve Squyres meldt in antwoord op vragen van NbcNews het volgende:


"Op dit moment is het eenvoudiger te zeggen wat het niet is, dan wat het wel is.


De bolletjes zijn veel kleiner dan het gezichtsveld van de Alpha Particle X-ray Spectrometer (APXS), dus kunnen we de samenstelling van een individueel bolletje nog niet vaststellen. In het meetvlak bevinden zich naast de tientallen bolletjes ook de structuur waarin ze opgesloten zitten, het geheel noemen we de matrix.


In deze matrix zitten dus ten minste twee verschillende materialen, en de totale samenstelling van deze mix wijkt niet veel af van wat we elders op Mars ook tegenkomen. Dat betekent dus ook, dat het geheel van bolletjes en 'cement' niet rijk is aan ijzer of zwavel, want dan hadden we dat in de matrix mix gezien, vandaar dat wij weten dat de samenstelling anders is dan die van de blueberries.


Nu er nog slechts één meting heeft plaatsgevonden is het onmogelijk de verschillen in samenstelling tussen de twee materialen te onderscheiden.


Wat we waarschijnlijk gaan doen is een aantal metingen verrichten met APXS met bij iedere meting een wat andere verhouding tussen bolletjes en 'cement' zodat we na wat rekenwerk de onderlinge samenstelling van bolletjes en cement kunnen afleiden".


Jammer dat Opportunity geen ChemCam (zie DIT bericht) aan boord heeft zoals het veel geavanceerder MSL (Curiosity). Die had met zijn laser 'zapper' de samenstelling van dergelijke fijne structuren waarschijnlijk zeer nauwkeurig kunnen vaststellen.