Wetenschapsforum

waarom is er minder effect van eb en vloed aan de evenaar als bij ons aan de kust?

Dat heeft niet zoveel met de evenaar te maken, maar meer met stromingen, de kustvorm en het hoogteverloop van de zeebodem. Aan de west-europese kust is het getijde behoorlijk hoog, maar aan de amerikaanse oostkust veel lager op ongeveer gelijke noorderbreedte.

Dichtbij de evenaar zie je ook hier en daar behoorlijk grote getijdeverschillen, bijvoorbeeld in noordwest australie en hier en daar in indonesie.

Als er nergens continenten en grote eilanden in de weg lagen zou het getijde-effect aan de evenaar juist het sterkst zijn, omdat maan en zon ongeveer in dat evenaarvlak liggen. Maar in werkelijkheid is de zee een grote, op het eerste gezicht onvoorspelbare klotsbak. Bijvoorbeeld, in de Noordzee zijn er drie punten waar er zelfs helemaal geen getijverschil merkbaar is, een van die punten ligt ruwweg midden tussen IJmuiden en Lowestoft. En als het in IJmuiden hoogwater is, is het in Lowestoft laagwater en andersom, terwijl de maan in Lowestoft op zijn best een kwartiertje later passeert.

Om 11 uur morgenochtend staat de maan ongeveer op zijn hoogst boven Nederland. Op een "ideale" wereld zou heel Nederland dan tegen de middag hoogwater moeten hebben. Rond die tijd zal het in IJmuiden dan echter zowat laagwater zijn. Cadzand is op datzelfde tijdstip halfweg naar hoogwater, maar Vlieland nog halfweg naar laagwater.

Elk hoogwater in Nederland is een vloedgolf die door de maan onder Zuid-Afrika door uit de Indische Oceaan de Zuid-Atlantische Oceaan ingesleurd wordt, een een paar dagen later om Schotland heen de Noordzee intrekt, langs de Engelse kunst naar het zuiden en langs onze kust weer terug naar het noorden. Dat heeft allemaal geen enkel verband met een lokale maanstand.