Wetenschapsforum

Via dit bericht wil ik jullie graag uitnodigen voor deelname aan de volgende enquête:



Titel: Omschrijvingen van gedrag: wat kan er uit afgeleid worden?

Aanleiding van de enquête: Masterthesis

Doelgroep: Nederlands sprekenden

Verwachte tijdsduur voor invullen: 15 minuten

Sluitingsdatum voor deze enquête: 07-05-2013

Wanneer worden de resultaten verwacht: 01-07-2013

Volg hier de link naar de enquête



Toelichting

Dit onderzoek richt zich op beschrijvingen van gedrag. Uit beschrijvingen van gedrag kunt u vaak dingen afleiden die niet direct letterlijk gezegd worden. We zijn benieuwd naar de informatie die u afleidt uit verschillende gedragsbeschrijvingen.

Beste respondent,

Medio april heeft u deelgenomen aan mijn onderzoek over taalgebruik bij het omschrijven van gedrag. Daarvoor wil ik u hartelijk bedanken! De resultaten zijn inmiddels binnen en zoals beloofd zal ik hierbij verder uitweiden over het onderwerp en de uitkomsten.

Het specifieke doel van het onderzoek was het achterhalen in hoeverre er een relatie bestaat tussen stereotype verwachtingen en het gebruik van taalintensiteit bij het omschrijven van andermans gedrag. Taalintensiteit wordt gedefinieerd als een middel om een oordeel in een zin te versterken danwel af te zwakken. Daarom werd er in het onderzoek gekeken naar de afzonderlijke effecten van het gebruik van versterkers (bijv. ontzettend) en afzwakkers (bijv. tamelijk). In totaal zijn er twee verschillende experimenten uitgevoerd, waarvan u er aan een (of misschien twee) heeft deelgenomen.

Het eerste experiment bekeek de gebruikerskant van het onderwerp; in hoeverre beïnvloeden stereotype verwachtingen het gebruik van versterkers en afzwakkers bij het omschrijven van gedrag? Uit de data bleek dat er aanwijzingen zijn dat versterkers toepasselijker worden bevonden bij het omschrijven van stereotype-inconsistent (onverwacht) gedrag en versterkers bij stereotype-consistent (verwacht) gedrag. Anders gezegd lijken mensen de neiging te hebben om onverwacht gedrag te benadrukken en te versterken (bijv. de professor die laag scoorde op de IQ test is ontzettend dom) en verwacht gedrag te bagatelliseren (bijv. de professor die hoog scoorde op de IQ test is redelijk slim).

Het tweede experiment ging na wat ontvangers uit de versterkte en afgezwakte omschrijvingen opmaken; in hoeverre leiden ontvangers stereotype verwachtingen af uit gedragsomschrijvingen met versterkers en afzwakkers? Uit de resultaten bleek dat ontvangers van versterkte omschrijvingen (bijv. Hij was enorm langzaam. Hij heeft enorm slecht gelopen) in hogere mate stereotype verwachtingen van de spreker afleiden. Volgens de ontvanger had de spreker het gedrag in dit geval verwacht en schrijft hij het in meerdere mate toe aan persoonlijke eigenschappen in plaats van aan de situatie. Bij afgezwakte omschrijvingen (bijv. Hij was vrij langzaam. Hij heeft vrij slecht gelopen) bleek het tegenovergestelde. Hier werd het omschreven gedrag als minder verwacht beschouwd en werd het meer aan situationele factoren dan aan persoonlijke eigenschappen toegeschreven. Zodoende leiden ontvangers in mindere mate stereotype verwachtingen af uit afgezwakte omschrijvingen.

Hoewel de resultaten van beide experimenten significant zijn, spreken ze elkaar toch tegen. Volgens deze uitkomsten worden versterkers vaker gecommuniceerd bij onverwacht gedrag, maar leiden ontvangers hier in meerdere mate uit af dat de spreker het gedrag verwacht had. Het tegenovergestelde geldt voor het gebruik van afzwakkers. Desalniettemin bieden de uitkomsten sterke aanwijzingen voor een relatie tussen taalintensiteit en stereotype verwachtingen. Daarmee is een degelijke basis gelegd vervolgonderzoek.

Nogmaals bedankt voor uw deelname! Vragen zijn altijd welkom, ik ben bereikbaar op dit emailadres. Voor meer informatie over de relatie van taalgebruik met stereotype verwachtingen zoekt u op ‘linguistic bias’.

Met vriendelijke groet,

Jaime Korbee