Imidacloprid is in ruim tien jaar tijd uitgegroeid tot het meest gebruikte insecticide ter wereld. Het middel wordt op zo’n grote schaal gebruikt, spoelt gemakkelijk uit en het is zo giftig en breed werkend dat zijn dodelijke uitwerking niet beperkt blijft tot de plaaginsecten in akker of achtertuin. Onderzoek brengt aan het licht dat het gebruik van imidacloprid zeer negatieve impact heeft op de insectenrijkdom en andere ongewervelde diertjes in en om het oppervlaktewater.
De wetenschappers maakten gebruik van het feit dat Nederlandse waterbeheerders periodiek de hoeveelheid ongewervelden in het oppervlaktewater tellen, en tevens de pesticideconcentraties monitoren. Ze hoefden ‘alleen maar’ beide datasets naast elkaar te leggen om te constateren dat de imidaclopridconcentratie omgekeerd evenredig is aan de faunarijkdom.
De relatie is statistisch gezien significant voor Amphipoda (vlokreeften), Diptera (vliegen en muggen), Ephemeroptera (haften), Isopoda (pissebedden) en Basommatophora (slakken). Voor Odonata (libellen) werd die significantie net niet gehaald. Bizar genoeg bleken Actinedida (watermijten) als enige onderzochte orde juist te profiteren van imidacloprid.
Minder ongewervelde diertjes
Het middel blijkt grote negatieve gevolgen te hebben voor ecosystemen in oppervlaktewater. Op bijna de helft van het aantal plekken waar de afgelopen acht jaar in Nederland gemeten is zit er te veel imidacloprid in het water. “Op die plekken vonden we gemiddeld drie keer minder ongewervelde diertjes dan in water dat wel aan de norm voldoet.”
25.000 keer boven de norm
Om het milieu te beschermen heeft de overheid een aantal milieukwaliteitsnormen vastgesteld. Deze normen geven de risicogrenzen aan voor stoffen in oppervlaktewater. Uit het onderzoek blijkt dat deze normen al jaren lang fors worden overschreden. Sommige metingen gaven aan dat de concentratie imidacloprid in het oppervlaktewater 25.000 keer boven de norm was. “In dat slootwater zat zoveel insecticide dat je het zo zou kunnen gebruiken als luizenverdelgingsmiddel. Een bij of hommel die er van zou drinken zou binnen een dag overlijden.”
Dit insecticide is zo giftig en blijft zo lang in het milieu dat het gebruik drastisch omlaag moet. Een internationaal verbod is zeker op zijn plaats”, aldus de onderzoeker.
Internationaal verbod
Niet alleen in Nederland staat het gebruik van imidacloprid hoog op de agenda. Ook in de rest van Europa, de VS en Japan wordt ingezien dat de negatieve gevolgen van o.a. imidacloprid groot zijn en is er een beleidsdebat gaande over het mogelijk verbieden van neonicotiniode-insecticiden. Europa besloot eerder deze week het gebruik in voor bijen aantrekkelijke gewassen in te perken.
Bron/ lees meer:
Universiteit Utrecht
C2W
Wetenschappelijke publicatie:
Tessa C. Van Dijk, Marja A. Van Staalduinen, Jeroen P. Van der Sluijs: Macro-Invertebrate Decline in Surface Water Polluted with Imidacloprid
