De blanke Afrikaanse bovenklasse staat een multicultureel Zuid-Afrika voor, maar onttrekt zich aan het proces van integratie. Tegelijkertijd kan de lagere middenklasse niet aan integratie ontsnappen, maar houdt zij toch vast aan een blanke Afrikaner identiteit.
Daderstrauma
Verzoening en raciale integratie in Zuid-Afrika wordt vaak voorgesteld als een proces dat van twee kanten moet komen, maar het is vooral de blanke minderheid die zich moet aanpassen. Zij moet afscheid nemen van hun blanke privileges, meerderwaardigheidsgevoel en racistisch denken. Afrikaners hebben last van een cultureel trauma: een dadertrauma. Blank-zijn ervaren veel Afrikaners als een stigma, dat leidt tot schaamte. De lagere middenklasse heeft hier het meeste last van.
Statusverlies
De onderzoeker wijst ook op de rol van gender en klasse. De Afrikaanse man heeft meer moeite zich aan te passen dan de vrouw. Ideeën over mannelijkheid schrijven voor dat hij zich voordoet als sterk, controlerend en onafhankelijk. Maar Afrikaners hebben aan status verloren en zijn steeds meer afhankelijk geworden van hun zwarte medeburger. Dat geldt vooral voor de blanke, lager opgeleide man. Ook de houding van de ‘vrijgeboren generatie’, Afrikaners die na 1990 zijn geboren en de apartheid niet hebben meegemaakt, is opvallend. Jonge mannen uit de lagere klassen vertonen het meeste ressentiment (wrok) tegen de nieuwe democratische orde.
De onderzoeker concludeert dat ondanks Mandela’s verzoeningspogingen, de zwarte meerderheid niet snel zal vergeven en vergeten wat er tijdens apartheid is gebeurd. Ze zullen niet stoppen Afrikaners te stigmatiseren. Daarom is het belangrijk dat blanke Afrikaners zichzelf bevrijden. Zij moeten zelf worden wat zij denken dat een goede Zuid-Afrikaanse burger is.
Wetenschappelijke publikatie (Nederlandse samenvatting):
Dhr. J.R. Boersema: Afrikaner, Nevertheless: Stigma, Sociology, and the Sociology of Cultural Trauma.
Bron:
Universiteit van Amsterdam
