[scheikunde] Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Kliche

Laatst een poging gedaan de concentratie trinatriumcitraat-dihydraat in een standaard erytrocytenproduct te berekenen met de onderstaande gegevens. Is gewoon concentraties doorberekenen maar volgens mij gaat het helemaal mis. Als iemand mee wil kijken, mijn dank is groot:

De afname voor een standaard erytrocytenproduct (Sanquin) bestaat uit het volgende:

Afname van 500mL volbloed in 70mL CPD

Totaalvolume volbloed afnameproduct 570mL

Na scheiding van de buffycoat, leukocytenfiltratie en toevoegen van bewaarvloeistof bevat het uiteindelijke product:

135-180mL erytrocyten (40-54g Hb), 90-100mL SAGM, 10-20mL plasma

Totaalvolume erytrocyten-eindproduct gemiddeld 277,5mL

CPD is kort voor Citraat-Phosphate-Dextrose (citraat als dihydraat) in oplossing. Deze bevat:

26,3g/L trinatriumcitraat dihydraat 294,10g/mol (citraat = 192,12g/mol)

Nu heb ik de concentratie trinatriumcitraat dihydraat in het afnameproduct berekend:

1,000L trinatriumcitraat-dihydraat in CPD = 26,3g

26,3g trinatriumcitraat-dihydraat in CPD = 26,3/294,1 = 0,089425mol

1,000L trinatriumcitraat-dihydraat in CPD = 0,089425mol

0,070L trinatriumcitraat-dihydraat in CPD = 0,89425*0,070 = 0,00626mol

0,070L trinatriumcitraat-dihydraat + 0,500L erytrocyten = 0,570L = verdunningfactor(8,1429)

0,570L rode cellen in CPD = 0,00626/8,1429 = 7,68772E-4mol trinatriumcitraat-dihydraat

Dus:

7,68772E-4mol trinatriumcitraat-dihydraat in 0,570L = 0,570*7,68772E-4 = 4,381839E-4mol/L

Een 0,570L volbloed afnameproduct bevat plusminus 4,381839E-4mol/L trinatriumcitraat dihydraat

Hier twijfel ik al over het doorberekenen van de concentratie. Met de 135-180mL rode cellen komt geen citraat mee. Dus dan hoef ik alleen de concentratie citraat in de 10-20mL plasma mee te nemen in de berekening?

0,015L plasma in eindproduct = 4,382E-4*0,015 = 6,573E-6mol/L

0,2775L erytrocyten-eindproduct = 6,573E-6/(0,2775/0,015) = 3,55E-7mol/L

Een 277,5mL standaard erytrocytenproduct bevat een minimale hoeveelheid plasma van 10-20mL en een plusminus 3,55E-7mol/L concentratie trinatriumcitraat-dihydraat.

Zit ik in de goede richting? Des te langer ik er naar kijk des te meer ik het idee krijg dat er iets totaal niet klopt.

(En als het toch klopt: Hoe kan iemand een metabole alkalose oplopen bij massale transfusie met stel 10-20 zakken? Dit komt regelmatig voor. De oorzaak wordt in de literatuur, in de schoolbanken en @ work toegeschreven aan het toegevoegde citraat dat in z'n metabolisme bicarbonaat genereert. Maar met dit soort concentraties kom je niet in de buurt van een alkalose.)

Jan van de Velde

Dus:

7,68772E-4mol trinatriumcitraat-dihydraat in 0,570L = 0,570*7,68772E-4 = 4,381839E-4mol/L

dit stukje klopt niet. dat moet om en nabij de 13,5·10^-4 mol/L zijn.

(als 0,5 liter oplossing 3 mol van iets bevat, is de concentratie 3/0,5 = 6 mol/L, en niet 0,5 x 3 = 1,5 mol/L)

verderop loop ik vast in het medische vakjargon

Kliche

Thnks ik zie het. Ik kom nu zelf op 0,001348 mol/L à 1,35E-3 mol/L

Dan wordt de rest:

Een 0,570L volbloed afnameproduct bevat plusminus 1,35E-3 mol/L trinatriumcitraat dihydraat

0,015L plasma voor eindproduct = 1,35E-3*0,015 = 2,02E-5 mol/L

0,2775L erytrocyten-eindproduct = 2,02E-5/(0,2775/0,015) = 1,09E-6 mol/L
Een 277,5mL standaard erytrocytenproduct bevat dan een minimale hoeveelheid plasma van 10-20mL en een plusminus 1,09E-6mol/L concentratie trinatriumcitraat-dihydraat.

Jan van de Velde

0,015L plasma voor eindproduct = 1,35E-3*0,015 = 2,02E-5 mol/L

0,2775L erytrocyten-eindproduct = 2,02E-5/(0,2775/0,015) = 1,09E-6 mol/L

Nogmaals, ik zie niet goed wat hier gebeurt, bij gebrek aan medische (jargon)kennis. Maar als ik probeer te begrijpen wat hier gebeurt lijkt het erop dat je 15 mL plasma uit 570 mL volbloed haalt. Aangenomen dat hierbij evenredig trinatriumcitraat dihydraat meekomt (geen idee hoe dat proces van plasma uit volbloed halen verloopt) mag de concentratie niet veranderen, en zou je hoogstens kunnen zeggen dat 15 mL plasma 2,02·10^-5 mol (en niet mol/L) trinatriumcitraat dihydraat bevat.

Kliche

Jan van de Velde schreef: ↑zo 29 sep 2013, 00:25
Nogmaals, ik zie niet goed wat hier gebeurt, bij gebrek aan medische (jargon)kennis. Maar als ik probeer te begrijpen wat hier gebeurt lijkt het erop dat je 15 mL plasma uit 570 mL volbloed haalt. Aangenomen dat hierbij evenredig [/size][/font][/color]trinatriumcitraat dihydraat meekomt (geen idee hoe dat proces van plasma uit volbloed halen verloopt) mag de concentratie niet veranderen, en zou je hoogstens kunnen zeggen dat 15 mL plasma 2,02·10-5 mol (en niet mol/L) trinatriumcitraat dihydraat bevat.

Ik ga het even opnieuw uitwerken, want dat klopt inderdaad niet. En was nog iets vergeten mee te nemen in de berekening, dus dat ga ik nu toevoegen. Zal het proberen overzichtelijk te houden.

Kliche

Heb het even anders gedaan, was zelfs nog iets vergeten. Nieuwe poging.

Ik ga ten eerste de concentratie citraat in het afnameproduct berekenen. Tevens houd ik nu rekening met het volume dat de cellen innemen (gemiddeld 40% van de afname van 0,500L).

Ik heb:

- 1,000L CPD met daarin opgelost 26,3g natriumcitraat-dihydraat (molair gewicht 294,10 g/mol)

- 1,000L CPD bevat dan 26,3 / 294,10 = 8,94E-2 mol natriumcitraat-dihydraat

Hiervan neem ik 70mL:

- 0,070L CPD bevat 8,94E-2 * 0,070 = 6,26E-3 mol natriumcitraat-dihydraat

Er wordt vervolgens 500mL bloed aan de 70mL CPD toegevoegd, waardoor een totaalvolume van 570mL ontstaat. Maar omdat 40% van de 500mL wordt ingenomen door de cellen zal het citraat slechts oplossen in de overige 370mL.

Ik krijg dan:

- 0,300L plasma, daaraan voeg ik toe 70mL CPD met 6,26E-3 mol natriumcitraat-dihydraat

- 0,370L van de oplossing bevat dan 6,26E-3 / 0,370 = 1,70E-2 mol/L natriumcitraat-dihydraat

Vervolgens vindt er een bewerking plaats waarbij alle overbodige rommel uit het product wordt gefilterd en de rode cellen (157,5mL) met een heel klein beetje plasma (15mL) worden overgebracht in een nieuwe zak.

De absolute hoeveelheid natriumcitraat-dihydraat in die 15mL plasma:

- 1,70E-2 * 0,015 = 2,54E-4 mol

Volgens Sanquin gaan die 15mL plasma en 157,5mL rode cellen in een zak samen met 95mL SAGM bewaarvloeistof. Je krijgt dan een eindproduct van 267,5mL, waarbij 157,5mL wordt ingenomen door de rode cellen en 110mL door het plasma+bewaarvloeistof. Het citraat is opgelost in alleen die 110mL.

In die 110mL zit dan een hoeveel natriumcitraat-dihydraat van 2,54E-4 mol

Omgerekend naar concentratie kom ik dan op 2,54E-4 / 0,110 = 2,31E-3 mol/L

(of op deze manier: 2,54E-4 * (1,000/0,110) = 2,31E-3 mol/L)

Jan van de Velde

dit klopt dan wel zo te zien.

een bedenkinkje gezien de werkwijze zoals ik die hier lees:

eerst laat je 200 mL van de 570 mL buiten beschouwing omdat dat rode cellen zouden zijn, en stel je dat dat citraat in 370 mL zit opgelost

Later kom je echter af met 157,5 mL rode cellen, da's 42,5 mL minder. Zat dat oorspronkelijke citraat dus eigenlijk niet in 370 + 42,5 = 412,5 mL opgelost? Of zijn die 42,5 mL ook "vaste" bestanddelen?

Kliche

Die 42,5 mL minder zijn overige bloedcellen (vaste bestanddelen) zoals witte bloedcellen en bloedplaatjes die bij de zogenaamde bewerking gescheiden worden van de rode cellen. Die 157,5mL en 200mL zijn ook gebaseerd op een gemiddelde, net zoals de meeste gegevens hierboven. De gegevens komen van Sanquin.

Het gaat me voornamelijk om een idee te krijgen van hoeveel trinatriumcitraat-dihydraat er ongeveer in een zak zit.

Jan van de Velde

nou, dat is dan intussen wel gelukt....

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

[scheikunde] Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen

Re: Concentratie citraat in transfusieproduct berekenen