sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Moderator: ArcherBarry

Gebruikersavatar
Berichten: 338

sensorische, sensibele en motorische zenuwen

1. Waarom wordt er een onderscheid gemaakt in sensorische en sensibele zenuwen?

Ze komen toch beide van zintuigen af.

2. Sensorische/sensibele en motorische zenuwbanen liggen perifeer.

Is het juist dat de afferente banen in de witte stof van het ruggenmerg geen sensorische en sensibele zenuwen meer mogen worden genoemd en de efferente zenuwbanen geen motorische zenuwen meer zijn.

Hoe worden ze dan genoemd? Interneuronen?
perifeer en centraal zst.jpg
perifeer en centraal zst.jpg (70.69 KiB) 5777 keer bekeken

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

In principe is er geen verschil tussen sensorische en sensibele zenuwen, kwestie van semantiek. Ik prefereer wél bij de afferente informatie uit de viscera, sensorisch te gebruiken. Maar dat is puur een voorkeur..

Bij die 2de vraag moet je voorzichtig zijn met je termen. Een motorische baan is een groep van uitlopers van de motorische neuronen: de axonen. Dus een onderdeel van een neuron, vandaar dat het ongebruikelijk is ze neuronen te noemen. In de neurologie noemen we het: de lange banen (wat nauwkeuriger de achterstreng of lemniscus medialis die bestaat uit de fasciculus cuneatus en gracilis) en de corticospinalis (die wat lateraal ligt, maar je hebt ook een klein ventraal deel).

Terzijde, maar het plaatje klopt anatomisch trouwens niet.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Het gaat mij idd over de juiste terminologie met name ten aanzien van de zenuwen die perifeer en centraal lopen.

Een zenuw bestaat uit zenuwbundels. Een zenuwbundel bestaat uit zenuwvezels of uitlopers (de dendrieten en neurieten of axonen)

Zenuwvezels zijn onderdeel van een neuron of zenuwcel.

Een neuron bestaat uit dendrieten, cellichaam, neuriet of axon eventueel omgeven door een mergschede voor de saltatorische impulsgeleiding.

Perifere zenuwen zijn de sensorische/sensibele en motorische zenuwen (zenuwbanen), waarbij het cellichaam van de motorische zenuwen echter centraal is gelegen, zo ook de schakelneuronen.

Spreekt men in de witte stof van het ruggenmerg alleen nog maar over uitlopers: afferente banen (neurieten/axonen) die sensorische informatie naar de cerebrale cortex en efferente banen die motorische impulsen vanuit de cortex naar spieren en klieren voeren?

De termen afferent en efferent gelden toch ook voor sensorische respectievelijk motorische zenuwbanen?

Plaatje in orde?

Afbeelding

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

egos schreef: zo 16 feb 2014, 10:53
Perifere zenuwen zijn de sensorische/sensibele en motorische zenuwen (zenuwbanen), waarbij het cellichaam van de motorische zenuwen echter centraal is gelegen, zo ook de schakelneuronen.
Het cellichaam van de 2de orde motorische neuron behoort tot het perifere zenuwstelsel ondanks dat het in het ruggenmerg ligt (motorische voorhoorn), niet centraal. Zoek dat verschil nog even op, want dat is een uiterst belangrijk verschil.
egos schreef: zo 16 feb 2014, 10:53
Spreekt men in de witte stof van het ruggenmerg alleen nog maar over uitlopers: afferente banen (neurieten/axonen) die sensorische informatie naar de cerebrale cortex en efferente banen die motorische impulsen vanuit de cortex naar spieren en klieren voeren?
Ja, wat ik al zei: de achterstrengen bij de gnostische sensibiliteit. Let wel dat je zoiets hebt als gnostische en vitale sensibiliteit en die banen niet op dezelfde plek lopen (die laatste noemen we het anterolateraal systeem of tractus spinothalamicus).
egos schreef: zo 16 feb 2014, 10:53
De termen afferent en efferent gelden toch ook voor sensorische respectievelijk motorische zenuwbanen?
Ja.
egos schreef: zo 16 feb 2014, 10:53
Plaatje in orde?

Afbeelding
Het plaatje kan ik niet zien.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Vreemd, dat het jpeg plaatje niet onder de tekst werd bijgevoegd.

Ik heb de afbeelding nu als .png in de bijlage kunnen toevoegen.
Bijlagen
perifeer en centraal zst.png
perifeer en centraal zst.png (1.02 MiB) 5763 keer bekeken

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Het plaatje is niet correct. Weet niet waar je het vandaan hebt gehaald? Maar de 2de orde neuron die in de motorische voorhoorn ligt in het ruggenmerg is perifeer en niet centraal. Een vrij grote blunder zeg maar, want klinisch geeft dat volledig andere neurologische verschijnselen (perifere symptomen en geen centrale ofwel piramidale symptomen). Of ze bedoelen de 1ste orde neuron in de hersenen, maar daar hebben interneuronen weer niets mee van doen, dus ik vermoed dat het plaatje verwijst naar het ruggenmerg en dan behoort de motorische voorhoorncel tot het perifere zenuwstelsel.

Dat plaatje dus snel vergeten ;)
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Blunders moeten worden voorkomen!

Ik kan op dit moment even niet achterhalen waar ik dat plaatje vandaan heb, maar vergelijkbare plaatjes geven hetzelfde weer. Een afbeelding komt uit Biology van Campbell fourth edition. Het andere uit een anatomie PPT van een hogeschool.

Wellicht heb jij een afbeelding voor mij met de juiste voorstelling?
Bijlagen
motorische prikkel.jpg
motorische prikkel.jpg (84.31 KiB) 5765 keer bekeken
Scan 0.jpg
Scan 0.jpg (196.24 KiB) 5762 keer bekeken

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Ik kan wel plaatjes posten, maar het is gewoon zo :lol:

Die plaatjes die jij post gaan over de lokalisatie. De 2de orde motorneuron (lower motor neuron of LMN i.t.t. upper motor neuron of UMN) ligt in het myelum (wat als het centrale zenuwstelsel wordt beschouwd). Maar klinisch (wat het belangrijkste is voor ziektes e.d.) behoort de 2de motorneuron tot het perifere zenuwstelsel, ondanks dat het cellichaam zich in het myelum bevindt.

Het zou ook vreemd zijn dat het cellichaam bij het centrale zenuwstelsel wordt gerekend en hopsakee, hij verlaat het myelum en dezelfde neuron wordt opeens tot het perifere zenuwstelsel gerekend. Dat kan niet; het is het één of het ander.

Dat heeft te maken met het feit dat dergelijke plaatjes door mensen worden gemaakt die de ballen snappen van neurologie.

Het juiste plaatje moet zijn:

Afbeelding

Waarbij lichtblauw = PZS

Grijs = CZS

De rechthoek rechts = het ruggenmerg (zoals ze ook aangeven middels die pijl)
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Neurologie is ook niet het gemakkelijkste onderwerp. Ben ik blij dat ik op dit wetenschappelijke forum vakkundige informatie krijg en ook nog wel op zondag!

Bedankt!

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Na deze discussie heb ik zelf een schematisch overzicht gemaakt van de positie van de 3 type neuronen. Vaak geeft dat een duidelijker beeld dan een hele lap tekst. De 1e, 2e en derde orde neuronen zijn erin verwerkt.

Mijn vraag aan de anusthesist: kan deze afbeelding de andere afbeeldingen in deze discussie op waardig wijze vervangen?

Verder heb ik nog een vraag t.a.v. de reflexboog.

Hoe is het fysiologisch mogelijk, dat het lichaam bij een reflex weet dat de informatie eerst via een sensorisch, eventueel schakelneuron en motorisch neuron naar de spiervezels wordt gestuurd en pas daarna via opstijgende sensorische banen naar de sensibele cortex, zodat er ook bewustwording optreedt?
Bijlagen
anatomie en fysiologie zenuwstelsel.jpg
anatomie en fysiologie zenuwstelsel.jpg (141.72 KiB) 5767 keer bekeken

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Vind het plaatje niet héél overzichtelijk. Zoek ook nog eens het verschil op tussen het extrapiramidale systeem en het piramidale systeem want het onderscheid zoals je nu maakt klopt niet.

Ten aanzien van de 2de vraag:

Welke afstand is groter: die van je knie naar L4, terug naar je knie (dus zeg maar van je knie naar heuphoogte en weer naar je knie), of de afstand van je knie naar je hoofd?

Bewustwording is ook helemaal niet noodzakelijk voor een reflex. Zou zelfs contraproductief kunnen werken.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Je bent niet duidelijk in wat er niet klopt m.b.t. tot het onderscheid dat ik in het overzicht heb gemaakt tussen het piramidaal en extrapiramidale systeem.

De neurale verbindingen van het extrapiramidaal systeem bijvoorbeeld, zijn dermate ingewikkeld dat het slechts mogelijk is met een sterk vereenvoudigd schema de ligging en de functie duidelijk te maken.

Anatomisch lopen de piramide en extrapiramidale zenuwbanen niet zoals in de afbeelding aangegeven is, want ze lopen naast elkaar en hebben ook verbinding met elkaar. Bedoel je dat misschien?

Hetgeen mijnsinziens wel duidelijk tot uiting komt is, dat

1. Er perifere en centrale sensorische en motorische neuronen zijn.

2. De schakelneuronen in de cortex van de hersenen en het ruggenmerg zijn gelegen.

3. De centrale motorische zenuwen bestaan uit een piramidaal en extrapiramidaal systeem.

4. Het piramidaal systeem impulsen geleidt die onder invloed van de wil tot stand komen en het extrapiramidaal systeem volledig automatisch werkt.

Ik houd me echter aanbevolen voor een aanpassing!

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Omdat het nu net overkomt alsof het extrapiramidale systeem alléén het autonome zenuwstelsel beïnvloedt, maar deze is juist heel belangrijk voor de motoriek. Vandaar dat een parkinsonpatiënt traag is, tremoren heeft en een verhoogde spiertonus.

Met andere woorden extrapiramidaal is niet synoniem aan autonoom.

Ik denk dat het makkelijker is een overzicht te maken vanuit de cellichamen zelf.

Motorisch: 1ste orde is centraal, 2de orde is perifeer (beide gelegen in het CZS)

Sensorisch: 1ste orde is perifeer, 2de orde is centraal, 3de orde is centraal (laatste 2 gelegen in het CZS waar bij de gnostische sensibiliteit de 2de orde zich in de medulla oblongata bevindt (ongekruist) en bij de vitale sensibiliteit de 2de orde zich een niveau hoger in het myelum bevindt (direct gekruist).

Het extrapiramidale systeem zou ik gewoon weglaten, maakt het onnodig ingewikkeld. Als je maar de functie snapt.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 338

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

Oké, dus punt 4 uit mijn rijtje is onjuist. Het extrapiramidaal systeem is volgens jou zowel animaal als autonoom onderhevig. Dit is wel essentieel voor de begripsvorming!

Zoals ik het altijd begrepen heb, zijn de impulsen die via het piramidale systeem lopen voor de willekeurige spierbewegingen en de fijne motoriek. Bij uitval van dit systeem treden verlammingen en een hoge spiertonus op.

Het extrapiramidale systeem zorgt voor de onbewuste automatische bewegingen, de grove motoriek, de wijze van bewegen, de mimiek, de reflexen en de spiertonus. Bij uitval van dit systeem treden symptomen op die idd bij parkinsonpatiënten te zien zijn, zoals tremors, vertraagde bewegingen en een verhoogde spiertonus.

Concreet:

Om de rechtopstaande houding te handhaven zijn spierspoeltjes voortdurend actief om deze houding onbewust in stand te houden via extrapiramidale innervatie van de extrafusale spiervezels. Dit gebeurt automatisch/autonoom.

Wanneer genoemde houding echter bewust wordt veranderd, dan is het piramidaal systeem actief.

Bij het aanleren van motorische vaardigheden worden de bewegingen in eerste instantie piramidaal gestuurd.

Naarmate de bewegingen efficiënter verlopen nemen extrapiramidale zenuwbanen de motorische aansturing over.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: sensorische, sensibele en motorische zenuwen

egos schreef: vr 14 mar 2014, 09:15
Oké, dus punt 4 uit mijn rijtje is onjuist. Het extrapiramidaal systeem is volgens jou zowel animaal als autonoom onderhevig.


Klopt. De motorische feedback via het extrapiramidale systeem hoort nog bij het animale zenuwstelsel. Daarnaast vindt er ook via dit systeem autonome feedback plaats. Autonome dysfunctie is een veel voorkomend verschijnsel bij parkinsonpatiënten.
egos schreef: vr 14 mar 2014, 09:15
Zoals ik het altijd begrepen heb, zijn de impulsen die via het piramidale systeem lopen voor de willekeurige spierbewegingen en de fijne motoriek. Bij uitval van dit systeem treden verlammingen en een hoge spiertonus op.


Je ziet niet altijd een verhoogde spiertonus, helemaal niet in de acute fase. Grote intracerebrale bloedingen willen nog wel eens direct spasticiteit geven, maar dat terzijde.
egos schreef: vr 14 mar 2014, 09:15
Het extrapiramidale systeem zorgt voor de onbewuste automatische bewegingen, de grove motoriek, de wijze van bewegen, de mimiek, de reflexen en de spiertonus. Bij uitval van dit systeem treden symptomen op die idd bij parkinsonpatiënten te zien zijn, zoals tremors, vertraagde bewegingen en een verhoogde spiertonus.
Klopt. Let wel dat we in dit geval spreken over rigiditeit en niet over spasticiteit. Dus hypertonie valt onder te verdelen in 2 soorten:

1) Spasticiteit = piramidaal (officieel gedefinieerd als: toename van de spiertonus bij passieve beweging, evenredig aan de snelheid waarmee je passief beweegt, met daarna wegvallen van de tonus; het zogenaamde knipmesfenomeen)

2) Rigiditeit = extrapiramidaal (gedefinieerd als toegenomen spiertonus onafhankelijk van de beweging en in elk traject van de beweging; het zogenaamde loden-pijpfenomeen)
egos schreef: vr 14 mar 2014, 09:15
Concreet:

Om de rechtopstaande houding te handhaven zijn spierspoeltjes voortdurend actief om deze houding onbewust in stand te houden via extrapiramidale innervatie van de extrafusale spiervezels. Dit gebeurt automatisch/autonoom.

Wanneer genoemde houding echter bewust wordt veranderd, dan is het piramidaal systeem actief.

Bij het aanleren van motorische vaardigheden worden de bewegingen in eerste instantie piramidaal gestuurd.

Naarmate de bewegingen efficiënter verlopen nemen extrapiramidale zenuwbanen de motorische aansturing over.
Als de houding wordt veranderd is natuurlijk ook het extrapiramidale systeem actief. Vandaar dat mensen met M. Parkinson verminderde houdingsreflexen hebben.

Ten aanzien van het tweede: het piramidale systeem wordt continu bijgestuurd door het extrapiramidale systeem, vandaar dat je niet echt kunt spreken over 'het overnemen van bewegingen'. Dit is meer een 'samenwerking'.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Reageer