[scheikunde] "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Moderators: ArcherBarry, Fuzzwood

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

"een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Hallo,

Ik zie dat hier "een" wordt gebruikt:

Afbeelding

Maar hier wordt er "en" gebruikt!:

Afbeelding

Hierdoor ben ik wat in de war gekomen. Kan iemand mij uitleggen wanneer we "een" en wanneer we "en" gebruiken en waarom deze hier verschillend zijn?

Berichten: 12.262

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Ik vraag me af of die IUPAC naam voor vynylaceteen wel correct is. Het zou overigens best kunnen aangezien "buut-een-een-drie-ien" nogal een tongbreker is, maar dan zijn stofnamen wel vaker.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Wat zou het dan wel moeten zijn volgens u?

En nog ook de ethenyl groep die is ook zo, geen "etheenyl" maar "ethenyl".

Gebruikersavatar
Berichten: 10.563

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Als het de uitgang is, is het -een. Staat het halverwege de naam, is het -en-
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Bedankt juist wat ik nodig had! Maar mag ik nog iets vragen, het mocht toch ook als 1,3-butenyn geschreven worden, nietwaar?

Gebruikersavatar
Berichten: 1.253

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Nope. Want waar slaat de 1 en de 3 op??

Eigenlijk mag hij ook als butenyn, omdat de bindingen niet op een andere plaats kunnen.

Wdeb
Is liefde Chemie? ...In elk geval is Chemie wel bijna liefde.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

En mag het zo: 1-buten-3-yn ? Maar ik ben niet zeker of die éné "e" wel voldoende is, maar Marko u zegt dat als het halvewege de naam staat we "en" gebruiken zoals hier en als het een uitgang is, dat we dan "een" gebruiken.

Moet het niet 1-buteen-3-yn zijn ipv 1-buten-3-yn ?

Gebruikersavatar
Berichten: 1.253

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Volgens mij is hier een taalprobleem. Ik dacht dat in het Engels idd -en als tussenvoegsel wordt gebruikt, maar in het Nederlands altijd -een, ook tussendoor. Dit ivm verschil in uitspraak. Enkel als het voor de klank niet uithaalt, mag de -en gebruikt worden. Dus volgens mij is je laatste suggestie de juiste, maar wel een beetje overdadig vanwege de nummers....

Wdeb
Is liefde Chemie? ...In elk geval is Chemie wel bijna liefde.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

In het engels is het inderdaad zo. Ik denk dat ze dan op wiki zelf een engelse afbeelding hebben genomen zoals u zegt. Dus voor nederlands is het altijd een.

Dus omdat er een klankprobleem ontstaat, mag je eventueel een "en" gebruiken, maar met "een" zou het ook correct zijn. Dus voor als er geen klankprobleem ontstaat, altijd "een" gebruiken. Bijvoorbeeld als de alkeen gelocaliseerd zou zijn door 2 en niet door 1 zou dit juist zijn:

2-buteen-3-yn

of

but-2-een-3-yn

Zou ik mogen vragen wat u bedoelt met:
Dus volgens mij is je laatste suggestie de juiste, maar wel een beetje overdadig vanwege de nummers....
De nummers zijn toch goed geplaatst, je kan de nummers op 2 manieren plaatsen volgens de IUPAC.

Gebruikersavatar
Berichten: 10.563

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Ze zijn wel juist geplaatst maar zijn overbodig. Er is maar 1 butenyn en dat is but-1-en-3-yn

De dubbele binding kan niet op plaats 2 zitten vanwege de valentie van koolstof.

Voor de rest begrijp je Wdeb niet goed. De suggestie is juist het tegenovergestelde: als er verwarring zou ontstaan over de uitspraak, kun je "een" gebruiken. Door de -3- achter "en" zou je geneigd kunnen zijn om het uit te spreken als èn, en om dat te voorkomen zou je but-1-een-3-yn schrijven.

Dat zou kunnen, maar een dergelijke regel is mij onbekend.

Als er geen verwarring kan ontstaan (bijvoorbeeld bij butenyn of zoals je al eerder noemde ethenyl) schrijf je sowieso gewoon en.

Voor Nederlands is het dus niet "altijd een".

Ook mag je niet zomaar de cijfers op willekeurig andere plaatsen in de naam zetten. De meest recente afspraak is zelfs heel strikt: de plaatsaanduiding komt direct voor het fragment dat de groep aangeeft. Vandaar, but-1-en-3-yn, en niet 1,3-butenyn, 1-buten-3-yn, 1-butenyn-3 of welke andere volgorde dan ook.

Tenslotte: Het is zeker niet zo dat "ze" op Wikipedia rechttoe-rechtaan een Engels plaatje hebben gekopieerd. De Engelse term is immers butenyne (of but-1-en-3-yne) met nog een extra e'tje erachter.
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

en niet 1,3-butenyn, 1-buten-3-yn, 1-butenyn-3 of welke andere volgorde dan ook.
Ik heb dit in de theorie van de scheikunde olympiade gevonden:

Afbeelding

Ik weet niet of dat ons toestaat om pent-1-een-4-yn te schrijven. Dit kan zo een beetje zeer verwarrend zijn. Ik denk gewoon dat we het niet zo serieus moeten nemen.Misschien hebben ze dan toch een fout gemaakt op de nederlandse wiki en mag er geen "en" worden geschreven?

Gebruikersavatar
Berichten: 10.563

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Als je maar lang genoeg zoekt komt je vanzelf 2 dingen tegen die elkaar tegenspreken.

Ik sprak ook niet van "de meest recente afspraak". Grote kans dat die info die jij hier plakt van voor die tijd is. Maar ja, als je je enkel beperkt tot plakken en geen bronvermelding geeft valt dat niet na te gaan.

Er is een boekje van de KNCV (zie hier), waarin de Nederlandse toepassing van de IUPAC nomenclatuur staat beschreven.

Als je het echt graag wil weten, bestel je dat boek en leer je het uit je hoofd. Bedenk wel dat dit boekje gebaseerd is op richtlijnen uit 2004 en dus óók niet de meest recente wijzigingen behandelt.

Echt belangrijk is het sowieso niet. De wereld vergaat niet van een e'tje te veel of te weinig in de naam. Er zal ook bij niemand verwarring over de bedoelde structuur ontstaan.

Ik denk dat je je aandacht beter kunt richten op het goed in de vingers krijgen van zuren en basen en van redoxreacties. Je hebt er op je examen in ieder geval geen klap aan als je wel perfect de juiste naamgeving van vinylacetyleen kunt opschrijven, maar met iedere zuur-basereactie de mist in gaat.
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Gebruikersavatar
Berichten: 1.129

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Bedankt! Mag ik nog een laaste vb geven en het volgens de meest recente wijziging benoemen(?):

Afbeelding

hexa-1,3-dien-5-yn

Ik zal dus altijd "en" blijven gebruiken als het als tussenvoegsel wordt gebruikt, maar als het als uitgang wordt gebruikt dan zal ik "een" gebruiken wat ook staat in de meest recente wijziging:

Afbeelding

Helaas staat er geen 1 als tussenvoegsel hierboven.

Bron: http://www.noordhoff...ngen+op+een+rij

Berichten: 12.262

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

Tja, maar dit geeft wel praktische problemen. Het deel -dien- moet uitgesproken worden als "die en", niet als "dien(blad)". Zeker omdat 'dien' klinkt als 'dyn' kan dat nogal verwarrend zijn. Bovendien is de naam niet volledig beschrijvend gezien de dubbele bindingen zowel cis als trans kunnen zijn - iets dat je feitelijk wel moet aangeven om deze naam specifiek te maken voor een unieke stof.

Overigens zou ik me er niet druk over maken, de nederlandse naamgeving wordt maar zeer zelden gebruikt gezien men normaliter alles in het engels publiceert met bijbehorende nomenclatuur.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 1.253

Re: "een" of "en" gebruiken bij alkenen.

En naar mijn beste weten moet het dus hexa-1,3-dieen-5-yn zijn.

Wauw, ik moet wel rap druk gaan maken over de "nieuwe" afspraken. Want ik merk dat ik het in de consistentie inconsistent vind....of zoiets.

Wdeb
Is liefde Chemie? ...In elk geval is Chemie wel bijna liefde.

Reageer