Wetenschapsforum

Met de langste dag van een jaar wordt meestal de dag bedoeld wanneer de zon het langst te zien is.
Hier in Nederland valt dat ergens in juni dacht ik.
 
Maar men kan de lengte van een dag ook anders meten.
Bijvoorbeeld van zonsopgang tot zonsopgang of van de hoogste zonnestand tot de volgende hoogste zonnestand.
 
Ik heb me eens laten wijsmaken dat dan de kortste dag in (onze) zomer valt.
 
Ik heb er eens naar gezocht maar eigenlijk niets van gevonden.
 
Wat ik me afvraag heeft deze korste dag een naam?
Is er een tabeltje van te vinden op welke dag van het jaar deze dag valt?

De daglengte is de duur tussen zonsopgang en ondergang, en de langste dag ligt op het noordelijk halfrond rond 21 juni. De kortste dag ligt op dit halfrond altijd rond 21 december. Op het zuidelijk halfrond is het andersom.

Het is, omdat er niet een geheel aantal dagen in een jaar valt, en er dus dmv schrikkeldagen gecorrigeerd moet worden vrijwel nooit op precies de 21e om 12 uur, maar kan 1 of 2 dagen vroeger en later zijn.

Misschien gebruik ik de verkeerde naam.
 
Maar de schijnbare omwenteling van de aarde om zijn as ten opzichte van de zon is niet helemaal constant door de ellipische baan.
 
Het gaat om die schijnbare omwenteling, niet hoelang er zonlicht is.
 
Iets duidelijker misschien.
 
Nu is het 24uur per dag licht op de Noordpool maar wel draait de zon van daaruit schijnbaar rond.
Maar hij zal niet altijd de zelfde tijd nodig hebben om 360graden rond te draaien.
Die verschillen zullen minimaal zijn lijkt me, maar ze moeten er wel zijn.

Die 360 graden per 24h is wel heel erg constant, omdat de aarde een erg grote draaiintertie heeft en zodanig symmetrisch is dat er niet veel is dat hem daar van af kan brengen.
 
Wat wel waar is, is dat om van hoogste zonnestand naar hoogste zonnestand te gaan je iets meer nodig hebt dan 360 graden, omdat de aarde om de zon draait. De aarde draait in dezelfde richting om haar as als rond de zon, dus doet ze per dag iets meer dan 360 graden. Hoeveel meer hangt af van hoeveel graden ze rond de zon aflegt, en die hoek is het kleinst op het moment dat de aarde zich op haar aphelion bevindt. Daar is namelijk de snelheid van de aarde rond de zon het kleinst (want de afstand het grootst, wet van Kepler). Bijgevolg is dat de kortste dag van het jaar, en die valt dit jaar op 4 juli. (De langste dag, op het perihelion, valt op 4 januari). Die dag is ieder jaar ongeveer hetzelfde, behalve een wisseling van een paar dagen omwille van onze kalender.
 
Je hebt je dat dus correct laten wijsmaken, lijkt mij. Hier is trouwens een tabelletje met de dagen de komende en afgelopen jaren: https://en.wikipedia.org/wiki/Apsis#Perihelion_and_aphelion_of_the_Earth

Ah bedankt dat was wat ik wilde weten.
 
Wel ben ik wat beschaamd het zelf niet op het net gevonden te hebben.

Yep, en ik heb het nu ook op het net gevonden: https://en.wikipedia.org/wiki/Solar_time
Het is blijkbaar maar ~30 seconden per jaar.

317070 schreef: Yep, en ik heb het nu ook op het net gevonden: https://en.wikipedia.org/wiki/Solar_time
Het is blijkbaar maar ~30 seconden per jaar.

Weer bedankt dacht wel dat het weinig zou zijn, maar had het toch wel in de minuten geschat.

Als je daar namen aan wil hangen dan zijn dat de summer en winter solstices steeds afgewisseld door een equinox.

summer en winter solstices

 

Dat zijn de bekende zonnewende momenten waar ik op doelde, en die vallen rond de 21e.

 

Tempelier bleek om de langste en kortste zonnedag (synodische dag), de tijdsduur tussen twee opeenvolgende doorgangen van het centrum van de Zon door de meridiaan, te vragen. Die vallen samen de momenten waarop de Aarde haar grootste en laagste baansnelheid heeft, rond 4 januari (perihelium) en 4 juli (aphelium). Zie ook dit bericht. Overigens is de afwijking -18 tot +30 seconden per dag.

 

Deze kortste en langste synodische dagen hebben voor zover mij bekend geen namen.

De dag van de zomerzonnewende heet ook wel St. Jan.
De winterzonnewende heeft niet echt een naam, maar luidt het begin van het Joelfeest in.

tempelier schreef:  dacht wel dat het weinig zou zijn, maar had het toch wel in de minuten geschat.

dat zou dan betekenen dat in sommige seizoenen het middagtijdstip(hoogste zonnestand)  op onze 24 uursklok misschien wel 2 uur in een maand zou opschuiven. Zo heftig is dat gelukkig niet. 
https://en.wikipedia.org/wiki/File:Equation_of_time.svg
 
ongeveer een half uur op honderd dagen tijd (ca 20 s per dag) is de snelste verschuiving volgens die grafiek

Alle afwijkingen van de positie van de Zon op een vast moment van de dag zijn zichtbaar in een zogenaamd analemma, een vervormde 8:
  Bron: Robert Pölzl en Us Coast and Gedodetic survey. Klik voor grotere afbeelding.
 
De vertikale component wordt veroorzaakt door de schuine stand van de as van de Aarde tov de ecliptica, maar de horizontale afwijkingen kennen twee oorzaken; eveneens de hoek van de aardas en de excentriciteit van haar omloopbaan, en deze laatste is voor maximaal 8 minuten afwijking verantwoordelijk. De asstand veroorzaakt een maximale afwijking van ongeveer 10 minuten.
 
[/color]
Bron: Rob Cook.
 
Bij elkaar levert deze invloeden de tijdsvereffeningsgrafiek en het analemma op:
[/color]
Bron: Rob Cook.
 
De totale maximale afwijking is ongeveer een kwartier (plus en min).