We weten inmiddels, dat de Melkweg van vorm verandert en dat sterren, waaronder de Zon, migreren tussen de spiraalarmen. Periodes waarin de Zon zich tussen die armen bevond lijken overeen te komen met extreem koude periodes in de Aardse geschiedenis. Zie onder meer het Gaia topic (klik).
De reis van de Zon door de Melkweg in 500 miljoen jaar op basis van de metingen van Hipparcos. Bron: Esa/mu
Er is nog een ander beweging die de Zon door Melkweg maakt; een op- en neergaande golfbeweging door het galactisch vlak met een geschatte periode van ongeveer 30 miljoen jaar. De Melkweg is afgeplat, en de dichtheid neemt toe naarmate het galactische vlak genaderd wordt. Omdat de Zon ook een snelheid loodrecht op dit vlak heeft schiet ze er doorheen, remt door de gravitatie af en keert weer terug naar het vlak. Een jojo beweging waarbij de Zon periodiek door de dichte en minder dichte gebieden van de Melkweg heen reist:
- weaving trough galactic plane.jpg (28.18 KiB) 542 keer bekeken
Geschat wordt dat we ongeveer drie miljoen jaar geleden door het vlak gegaan zijn en er over ruwweg 30 miljoen jaar weer doorheen trekken.
Massa-extinctie
Algemeen wordt aangenomen dat het uitsterven van (onder veel meer) de dinosaurussen zo'n 65 miljoen jaar geleden veroorzaakt werd door de inslag van een forse meteoriet in de Yucatan. Een inslag waarvan de 180 km grote Chicxulub krater het litteken is.
Er zijn meer momenten in de historie aan te wijzen waarop uitsterven op grote schaal optrad, en er lijkt een terugkerend patroon te zijn waardoor het uitsterven in golven van ruwweg 30 miljoen jaar piekt. Al jaren wordt er tussen de wetenschappers gesteggeld over een mogelijk verband tussen de leeftijd van inslagkraters en grootschalig uitsterven.
Zou het kunnen zijn, dat wanneer Aarde en Zon door de dichtere gebieden van de Melkweg reizen er door de toenemende zwaartekracht en nauwere sterpassages periodiek meer ruimtepuin uit de Hills-wolk of de Oortwolk losgetrokken wordt?
Het klinkt zeker niet onmogelijk want de gravitatie van de Zon is op de afstand van de Oortwolk (tussen 0,3 en wellicht meer dan 1 lichtjaar) zeer zwak, en er is dus maar weinig nodig om een aantal van de duizenden miljarden kometen uit hun baan te stoten. De meeste zullen door de verstoringen uit het zonnestelsel verdwijnen, maar een deel zal richting Zon en dus de Aarde worden gedirigeerd, met een toename van het aantal inslagen op Aarde tot gevolg.
Ondersteuning voor een controversiële hypothese
In een artikel in de 'Monthly Notices' van de Royal Astronomical Society linken de geoloog Michael Rampino en wetenschapper Ken Caldeira de meest recente schattingen van de leeftijd van een aantal inslagkraters op Aarde aan de pieken van massaal uitsterven. Hun onderzoek laat een cyclisch patroon zien met tussenpozen van 26 tot 27 miljoen jaar.
De wetenschappers stellen dat er een stevige correlatie is tussen episoden van massaal sterven en de leeftijd van grotere inslagkraters. De leeftijd van vijf van de zes grootste inslagkraters die de afgelopen 260 miljoen jaar ontstonden correleren met massa-extincties, en zes van de meest recente massa-extincties traden op in een periode dat er bovengemiddeld veel ruimtepuin op de Aarde insloeg.
- Rampino extinctions.jpg (61.86 KiB) 542 keer bekeken
Our work, and the recent work of others, support the idea that impacts and extinction events are periodic, with a period of ∼26-27 Myr, and that the hypothesis of periodic extraterrestrial impacts as a contributing cause of periodic extinctions of life, while controversial, is still viable.
Wetenschappelijk paper:
