Uitspraak ae in het latijn

Moderator: Rhiannon

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Berichten: 216

Uitspraak ae in het latijn

Kan iemand me vertellen hoe "ae" wordt uitgesproken in onderstaande gevallen:
Caecum ("Ceekum"?)
Caesar ("Kaijsar"?)
 
Op het internet vind je verscheidene uitspraken terug waaronder "ee" en "ai". In welke context wordt welke uitspraak nu precies gebruikt? In de onderbouw heb ik altijd geleerd dat ae wordt uitgesproken als "ee", maar dit wordt door verschillende bronnen tegengesproken. 
 
 
 
 

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Uitspraak ae in het latijn

ae = 'ai' in klassiek Latijn (ontstaan vanuit ai in Oud Latijn) en 'ee' in Kerklatijn.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Berichten: 216

Re: Uitspraak ae in het latijn

Oke, interessant. Waar je voorkeur naar uitgaat dus :) 

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Uitspraak ae in het latijn

Als je Latijn krijgt op de middelbare school, dan heeft de leraar niet zoveel aan de boodschap: 'maar mijn voorkeur gaat uit naar 'ee' meneer' ;) Dat wordt dus fout gerekend.

De 'ee'-klank hoor je trouwens wel veel meer tegenwoordig, omdat de enige plek waar je het nog hoort (buiten school om) de kerk is.

Hoe het dus niet moet:

https://youtu.be/krrvQuesZRI

Hoe het eigenlijk zou moeten:

https://youtu.be/cZRHUGMnty4
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Berichten: 12.262

Re: Uitspraak ae in het latijn

Het lastige is dat het moeilijk te bepalen is wie er hier gewoon gelijk heeft - er zijn geen geluidsopnamen uit die tijd waarmee dat te verifieren valt (en al waren die er wel is het nog de vraag of er sprake is van een dialect bij de spreker).
 
Overigens is dat niet per se een oudheidkundig probleem: Als je tegenwoordig een aantal mensen met engels als moedertaal een zin laat uitspreken is het resultaat ook nogal afhankelijk van waar je die persoon treft: Londen, leeds, texas, australie, maleisie of singapore - er komt iets heel anders uit exact dezelfde geschreven tekst ;)
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Uitspraak ae in het latijn

Middels fonetische vertalingen naar destijds voornamelijk het Grieks weten we nochtans aardig goed hoe de originele uitspraak was (caesar = Καισαρ ofwel 'kaisar').
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Berichten: 12.262

Re: Uitspraak ae in het latijn

Toen ik het moest leren ging ik er wel van uit dat de uitspraak klopte zoals onderwezen werd, maar achteraf bezien heb ik er meer twijfels aan. Het school-latijn zal vermoeddelijk beter zijn dan het kerk-latijn met nogal itialiaanse tongval, maar of het ECHT klopt weet ik niet. 
 
Het lastige is dat je wel gegevens hebt over transcriptie van een woord in zowel latijn als oud-grieks, maar van beide talen geen goede bronnen hebt waar je aan kunt horen hoe men iets daadwerkelijk uitsprak. 
 
Ergens lijkt uitspraak ook heel snel te veranderen door de tijd, ook wat nederlands betreft. Als je naar pakweg 100 jaar opgeslagen geluid luistert hoor je verschillen tussen dezelfde zin uitgesproken in pakweg 1916 en 2016. Ik kan me voorstellen dat de deviatie in latijn nog groter moet zijn gezien de lange tijd waarin het gebruikt is en het gebrek aan een centrale bron als een radiozender waarbij men voortdurend referentie heeft, zelfs in meer geisoleerde gebieden. 
Victory through technology

Berichten: 216

Re: Uitspraak ae in het latijn

anusthesist schreef: Als je Latijn krijgt op de middelbare school, dan heeft de leraar niet zoveel aan de boodschap: 'maar mijn voorkeur gaat uit naar 'ee' meneer' ;) Dat wordt dus fout gerekend.
 
Heb ik chance dat ik de middelbare school al even gepasseerd ben dan ;). Als ik het mag vergelijken met een dialect zoals Benm aanhaalt, dan kunnen beide uitspraken eigenlijk worden gebruikt. Op de een of andere manier ervaar ik het zogenaamde kerklatijn toch als natuurlijker en zal ik daarom onbewust geneigd zijn deze uitspraak dan ook te verkiezen. Maar dat is wat kort door de bocht zeker. 
 
Wat die filmpjes betreft. Wat een contrast eigenlijk. Je luistert precies naar een Germaanse taal in dat tweede. Ik vind het toch een interessant concept hoe die verschillen in uitspraak zich hebben gemanifesteerd doorheen de tijd.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 4.361

Re: Uitspraak ae in het latijn

Toen ik (decennia geleden) op de middelbare school zat, zei de leraar klassieke talen dat alleen diegenen die misdienaar waren het Latijn mochten uitspreken zoals hun was geleerd in de kerk. Zo kreeg hij dan geen ruzie met de pastoor, die in het Brabantse land in de jaren vijftig nog zeer veel invloed had.
Contra principia negantem disputari non potest.

Berichten: 12.262

Re: Uitspraak ae in het latijn

Wat dat betreft zijn de tijden denk ik wel veranderd :)
 
Anderzijds kun je je afvragen of een bestaand accent geaccepteerd moet worden, bijvoorbeeld voor de uitspraak van een moderne taal waarvan de leerling toevallig native speaker is. Het zou best kunnen dat er in een nederlandse klas een leerling terecht komt die goed engels spreekt maar met een dik brits, amerikaans of australisch accent. Ergens lijkt het contraproductief dat te gaan afleren, maar onderwijs moet m.i. ook eerlijk zijn en daarmee hetzelfde accent accepteren van iemand die het niet vooraf had. 
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Uitspraak ae in het latijn

Toen ik het moest leren ging ik er wel van uit dat de uitspraak klopte zoals onderwezen werd, maar achteraf bezien heb ik er meer twijfels aan. Het school-latijn zal vermoeddelijk beter zijn dan het kerk-latijn met nogal itialiaanse tongval, maar of het ECHT klopt weet ik niet. 
Een andere vraag die ik mezelf dan weer stel is hoe relevant dit nu eigenlijk is. In principe zijn er 2 smaken voor de 'ae': 'ee' en 'ai'. Dat laatste wordt feitelijk door iedereen die klassiek Latijn onderwijst als juiste uitspraak gezien binnen de context van het klassiek Latijn.

Of die uitspraak 100% overeenkomt met wat ze 2000 jaar geleden spraken, is leuk om over te speculeren, maar meer ook niet. Anno nu wordt 'ai' geaccepteerd als de klassiek Latijnse uitspraak van 'ae'. En aangezien je zelf aangeeft dat er geen geluidsopnames zijn van weleer, moeten we het daar gewoon mee doen vrees ik. Misschien spraken ze het wel uit als 'oe'...wie kan het met zekerheid zeggen?
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.238

Re: Uitspraak ae in het latijn

anusthesist schreef: Of die uitspraak 100% overeenkomt met wat ze 2000 jaar geleden spraken, is leuk om over te speculeren, maar meer ook niet. Anno nu wordt 'ai' geaccepteerd als de klassiek Latijnse uitspraak van 'ae'. En aangezien je zelf aangeeft dat er geen geluidsopnames zijn van weleer, moeten we het daar gewoon mee doen vrees ik. Misschien spraken ze het wel uit als 'oe'...wie kan het met zekerheid zeggen?
 
Waarom, als ik dit topic lees, krijg ik een blij gevoel met het feit dat ik nooit Latijn op school heb gehad.
 
Disciplina vitae scipio (lang leve google ;) )
Niet geschoten is altijd mis, en te snel schieten vaak ook.
 
Ik ben intelligent want ik weet dat ik niks weet. Socrates

Gebruikersavatar
Pluimdrager
Berichten: 7.933

Re: Uitspraak ae in het latijn

Ik heb ook geen klassieke talen geleerd, maar het onderwerp intrigeert me wel.
Het feit dat wij keizer zeggen en de Duitsers Kaiser doet mij vermoeden dat kaisar de correcte uitspraak is.
Waarom de Fransen dan hardnekkig sesar blijven zeggen zal wel altijd een raadsel blijven.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 4.096

Re: Uitspraak ae in het latijn

Uit het feit dat wij keizer, de Duitsers Kaiser en de Fransen sesar zeggen, kan ik eigenlijk helemaal geen conclusie trekken.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Uitspraak ae in het latijn

Jawel hoor PA, dat Fransen maar malloten zijn :D

Hoe noemen ze een computer ook alweer? ;)
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Reageer