[Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Moderators: jkien, Xilvo

Gebruikersavatar
Berichten: 3.437

[Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

(Ik weet het antwoord op deze vraag; uitleg volgt over een paar dagen, als niemand me voor was...)

Ik dacht dat jullie dit wel grappig zouden vinden om eens te zien / realiseren:

Zoals je waarschijnlijk wel weet, zit er in een normale televisie een electronenbundel welke een fosforlaag bestraald die tegen de binnenkant van de beeldbuis zit 'aangeplakt'. [Let op: het woord 'fosfor' wordt hier gebruikt om een klasse chemische verbindingen aan te geven, welke licht geven onder dit soort bestraling. Een voorbeeld van zo'n verbinding is zink-sulfide met zilver erin. Dus het is niet zo dat deze fosforlaag uit het chemische element fosfor bestaat!] Na bestraling geeft deze fosforlaag dan licht (3 verschillende fosforen, voor de drie primaire kleuren: rood, groen en blauw), en dat zien wij als beeld. Simpel genoeg. :shock:

Wat jullie misschien nog niet wisten, was dat deze fosforlaag eigenlijk helemaal niet zo goed tegen die electronenbundel kan: hij gaat kapot door bestraling. Het is zelfs zo erg, dat in de typische levensduur van zo'n apparaat (10.000 uur) deze fosfor-laag voor ongeveer 50 % kapot gaat! Om een gevoel te krijgen voor hoe stabiel de fosforlaag is, zou je eigenlijk moeten zeggen dat deze voor ongeveer 50 % kapot gaat in de tijd dat deze bestraald is door de electronenbundel. Nu de vraag: hoe lang is dat? Hoeveel tijd wordt de fosfor eigenlijk bestraald door de electronenbundel in de typische levensduur van zo'n apparaat (die 10.000 uur)?

Om het anders te formuleren: hoe lang denk je dat elke pixel in je televisie eigenlijk licht heeft gegeven als je je televisie gedurende 10.000 uur aan hebt laten staan?

Ben benieuwd wat de poll als antwoorden gaat geven. Ennnuh: je hoeft niet naar de uitkomst te gaan kijken, want ik stem nu toch nog niet... ;)

Berichten: 81

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Ik ga direct voor het meest onlogische

dat moet wel juist zijn

Gebruikersavatar
Berichten: 3.437

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Ben benieuwd wat jij het meest onlogische vind... :wink:

Gebruikersavatar
Berichten: 1.107

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

1 Seconde, gewoon een wilde gok

Gebruikersavatar
Berichten: 117

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Ik denk erg kort..

voor elke pixel zijn er zowiezo drie keuzes.

dan wordt het beeld 50 keer per seconde ververst

hoeveel pixels heeft een beeldscherm??? ( veel )

dus de tijd dat een enkele pixel bestraald wordt lijkt me erg kort

heb voor een minuut gekozen...

Gebruikersavatar
Berichten: 3.437

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Antwoord en uitleg volgen maandag... :shock:

Berichten: 1.404

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Ik koos voor één dag. Ben benieuwd of mijn redenering klopt.

Gebruikersavatar
Berichten: 117

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

heej tis al dinsdag waar blijft de uitleg en het antwoord :shock:

Gebruikersavatar
Berichten: 589

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Ik schat dat er 400.000 "pixeltjes" op een beeldscherm zitten.

10.000 uur = 600.000 minuten.

600.000 min. / 400.000 = 1,5 minuut.

Dus ik kies voor 1 minuut. :shock:
How will it end?

Gebruikersavatar
Berichten: 5.679

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Ik heb een minuut genomen. Veel meer kan het sowieso niet zijn lijkt me, want met 10.000 branduur bij een resolutie van 720x576 pixels (PAL) hou je maximaal 1:26 min. (86 seconden) per pixel over. Hier zal nog wel wat overhead vanaf gaan (electronenkanon moet elk frame en elke scanline ook weer terug, en nog wat overscan die je niet ziet), dus 1 minuut dan maar :shock:
In theory, there's no difference between theory and practice. In practice, there is.

Gebruikersavatar
Berichten: 5.679

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

ah... great minds think alike! :shock:
In theory, there's no difference between theory and practice. In practice, there is.

Gebruikersavatar
Berichten: 5.679

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Hmm wacht even, er zijn 3 componenten per pixel (rood, groen, en blauw) en die worden afzonderlijk bestraald, dus dan kan het nog maar maximaal 1e4 uur / (720*576*3) = 29 sec zijn... :shock:

En daar gaat nog de nodige overhead vanaf, plus dat ik me kan voorstellen dat fosfor misschien wel aanzienlijk minder dan 1/50e seconde bestraald hoeft te worden om 1/50 sec lang licht te geven (de tijd van 1 frame).

Dus dan zou het 1 seconde zijn...?

Aan de andere kant, die resolutie van 720x576 klopt eigenlijk ook niet helemaal: de verticale resolutie is in feite maar de helft, en met interlacing faken ze die 576 pixels (720x288 @ 50Hz kan er uitzien als 720x576 @ 25Hz). Daarom is TV beeld ook eigenlijk zo lelijk. En met 1e4 / (720x288x3) kom je ongeveer op 60 seconden per pixelcomponent uit... ;)

Naja what the ****, suyver vertel het maar ;)
In theory, there's no difference between theory and practice. In practice, there is.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.107

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

Hmm wacht even, er zijn 3 componenten per pixel (rood, groen, en blauw) en die worden afzonderlijk bestraald, dus dan kan het nog maar maximaal 1e4 uur / (720*576*3) = 29 sec zijn... :shock:


Dat was geen van de opties ;)

Gebruikersavatar
Berichten: 589

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

De vraag is: Hoe groot is het lichtstipje dat het elektronenkanon maakt? Als dat 1/60e van zo´n pixeltje is dan kom je aan 1 seconde. :shock: 8)
How will it end?

Gebruikersavatar
Berichten: 3.437

Re: [Raadseltje] "Belichting" van het fosfor in een TV

(Sorry, ik was deze thread even vergeten).

Het goede antwoord is (ongeveer) 1-2 minuten. Hier de ruwwe redenering:
Veel meer kan het sowieso niet zijn lijkt me, want met 10.000 branduur bij een resolutie van 720x576 pixels (PAL) hou je maximaal 1:26 min. (86 seconden) per pixel over.
Klopt bijna helemaal. Je bent alleen twee zaken nog vergeten:

1) de spot-grootte: de electronenbundel heeft een bepaalde afmeting en daardoor slaat hij meerdere fosforkorrels (die vlak bij elkaar liggen) tegelijk aan. Hierdoor wordt de effectieve excitatietijd van de fosfor-laag wat hoger dan wat jij uitrekende, het scheelt zo'n factor 5.

2) de refresh-tijd: de electronenbundel heeft een bepaalde tijd nodig als hij aan het einde van een lijn is, om weer terug te gaan naar het begin van de volgende lijn (of weer helemaal naar boven aan het einde van een totaal beeld). Hierdoor wordt de effectieve excitatietijd van de fosfor-laag wat lager, het scheelt zo'n factor 2-3 (afhankelijk van de electronica in de TV).

Netto resultaat: de fosfor in je TV verliest 50 % van zijn efficientie in 1 a 2 minuten effectieve bestraling!

Overigens, de nalichttijd van 2 van de 3 fosforen (rood en blauw) is extreem kort: rond de 0.0001 seconde. Alleen de groene nalichttijd is significant: typisch zo'n 0.02 seconde (*). Dat we toch geen snel bewegend lichtpuntje zien, komt doordat deze te snel beweegt voor ons oog. Daardoor denken we dat we naar een lichtgevend vlak kijken, en niet naar een heel snel bewegend lichtgevend puntje. Het is net zoiets als een lasershow: het lijken oplichtende lijnen (in de lucht ofzo), maar eigenlijk komt het licht maar van 1 specifieke plek op elk moment.

Voor de mensen die de precieze details willen weten: er zitten 3 fosforen in je TV:

1) Rood: Y2O2S:Eu3+

2) Groen: Zn2SiO4:Mn2+

3) Blauw: ZnS:Ag,Cl

(*) Het 'vervelende' aan de groene fosfor is het feit dat deze een niet-lineair verval kent. Hierdoor zal de groene fosfor zelfs na ~1 seconde nog steeds zichtbaar kunnen zijn. Dit kan je (soms) zien als je in een goed verduisterde kamer de TV uit zet. Hier is verder niets aan te doen.
Never underestimate the predictability of stupidity...

Reageer