Jeuk

Moderator: ArcherBarry

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Berichten: 23

Jeuk

Wat ik mij vaak afvraag, is de fucntie van bepaald krabgedrag. Van veel krabgedrag is de functie duidelijk, bvb het wegwerken van ectoparasieten. Maar krabgedrag lijkt mij in veel gevallen eerder schadelijk. Bijvoorbeeld het krabben aan wonden dat ge kunt waarnemen bij vele zoogdieren (zijn er nog andere diergroepen die krabben onder de stimulus van jeuk?). De wonde infecteert en geneest veel trager. Dus afgezien van alle mogelijke voordelen hiervan (om nog een voorbeeld te geven: het wegknabbelen van teken), lijkt krabben mij in veel gevallen niet zo'n goede zaak (en dan heb ik het in feite enkel over het nodeloos (?) openkrabben van wonden, of het openkrabben van vel door jeuk, waar het in feite beter blijkt om er af te blijven).

Heeft er toevallig ideeën hieromtrent? Is het "nodeloos" krabben aan bvb wonden een ongewild bij-effect van de werking van nuttige jeuk-krab gedragingen? Is dit evolutief niet gemakkelijk weg te werken? Of: is krabben aan een genezende wond (soms) wél heilzaam?
het claimen van wetenschappelijkheid is altijd "the tricky part"

Gebruikersavatar
Berichten: 266

Re: Jeuk

Het lijkt me niet heilzaam maar ik denk dat het een van de vele ongemakken van het lichaam is.

Een genezende wond gaat nou eenmaal jeuken en het is heel logisch om dan automatisch te krabben.

Kijk maar naar jezelf. Probeer zelf maar eens niet te krabben als iets jeukt.
Vanaf hier is alles wat het lijkt.

Berichten: 23

Re: Jeuk

Ok, maar mijn vraag is eerder waarom een wond gaat jeuken (niet zozeer de fysiologie ervan, hoewel dat wel belangrijk is in het antwoord op vraagstelling in laatste zin-->). Hoe is dat gedrag overeind gebleven in een evolutieve context, als het (?) schadelijk is.

Ik zoek antwoorden in de trant van een onwegwerkbare bijkomstigheid van de wél nuttige jeukstimula/krab gedragingen.
het claimen van wetenschappelijkheid is altijd "the tricky part"

Berichten: 4.546

Re: Jeuk

mijn gok: het aanmaken van nieuwe zenuwuiteinden, en dat het daarom gaat jeuken. maar jeuk is ZEKER niet nuttig, ik kan het weten, mijn knie mist op dit moment het grootste deel van de opperhuid en dat doet pijn (dr schuurt een broek overheen, ouch, er is ook geen ruimte voor pleisters) :S misschien is het een

en waarom het er nog is, nou wij zijn evolutionair gezien nog jong, we zitten nog vol met fouten die eruit gaan, dat duurt alleen nog wel fftjes :roll:
'The universe has a way of not caring about what you believe.'



- Robert Heinlein -

Gebruikersavatar
Berichten: 1.349

Re: Jeuk

Dat is wel een goede vraag...

Een theorie: misschien dat het nut van de jeuk is dat het de aandacht naar de wond toetrekt. Op die manier vergeet je minder snel om er voorzichting mee oom te gaan en het schoon te houden.

Verder is jeuk gewoonlijk een teken dat het weefsel zich goed aan het herstellen is, dus op zich is het een positief teken.

Veel lastiger zijn zaken zoals eczeem, waarbij de jeuk echt verschrikkelijk kan zijn en krabben het alleen maar erger maakt...
Give a man a fire, and he's warm for a day. Set him on fire, and he's warm for the rest of his life!

Berichten: 23

Re: Jeuk

Voor de aandacht naar de wond toe te trekken, denk ik dat pijn wel efficiënter is.

Nu nog een heilzame reactie is op jeuk, is het lekken aan de wonden, om ze schoon te houden. Dit ziet men dan ook bij vele dieren. Het is dus wel goed mogelijk om vele nuttige functies aan jeuk te vinden. Ik denk dat het inderdaad gewoon een ongewenste bijkomstigheid is dat jeuk soms gepaard gaat met ongewenste jeukreacties. Een evolutief moeilijk weg te werken foutje veronderstel ik (zoals hier al voorgesteld)
het claimen van wetenschappelijkheid is altijd "the tricky part"

Gebruikersavatar
Berichten: 196

Re: Jeuk

Mij lijkt het duidelijk; als ik bijvoorbeeld door een teek gebeten wordt voel ik het behoorlijk jeuken. Dit merk ik nog voordat de teek zich helemaal heeft vastgebeten. Zo heb ik al talloze teken van mijn lijf gehaald en nog nooit UIT mijn lijf, als je begrijpt wat ik bedoel. Dit vind ik van mijzelf een aardig evolutionair voordeel tegenover bv mijn vrienden die al vaker antibiotica tegen Lymeziekte hebben moeten slikken.

Ik heb verder wel eens gehoord dat jeuk wordt gemedieerd door dezelfde receptoren als de receptoren die pijn registreren. Wellicht is jeuk "een beetje pijn" en als zodanig een bijprodukt van het gehele pijnsysteem. De evolutionaire zin van het pijnsysteem lijkt mij buiten twijfel.
"Pfff... Facts. You can prove anything with facts" -

Homer Simpson

Gebruikersavatar
Berichten: 824

Re: Jeuk

Als je een wonde hebt die jeukt, kan wrijven ook al volstaan. Dus met je vinger erover wrijven, zonder je nagels of iets anders 'scherp' te gebruiken.
Be careful whose advice you buy, but be patient with those who supply it.

Berichten: 4.546

Re: Jeuk

de jeuk die jij bedoelt Bartsel is een lichte reactie op het speeksel van de teek die hij in je spuit om het bloed vloeibaar te houden, een gevolg daarvan is jeuk. maar het zou best kunnen dat jeuk inderdaad zoiets is als pijn maar dan voor de lichtere dingen, de delen die neit zo erg beschadigt zijn, hoe meer schade, hoe meer pijn, en zoals je zelf al zei is jeuk dan misschien hele lichte pijn.

en @ raintjah, laat ik het zo zegge: ik krab niet echt maar wrijf, maar mn opperhuid licht er welf...
'The universe has a way of not caring about what you believe.'



- Robert Heinlein -

Berichten: 199

Re: Jeuk

Nog een theorie:

Misschien is jeuk wel via krabben (of inderdaad wrijven) bedoeld om de doorbloeding op die plek te stimuleren, zodat het wondherstel sneller gaat en/of infecties sneller afgevoerd worden. Dat 'wij' dan krabben tot het vel opengaat, is dan een bijkomstigheid door aanwezigheid van onze nagels :-( ...

t is maar een opgeworpen balletje hoor ;-)

Berichten: 23

Re: Jeuk

Met enkele fysiologische experimenten zouden we al veel te weten komen.

Tis trouwens een interessant idee, dat van die doorbloeding.
het claimen van wetenschappelijkheid is altijd "the tricky part"

Berichten: 199

Re: Jeuk

Hoe zou je zo'n experiment op moeten zetten> waar denk je aan? Ik vind het wel een interessant onderwerp.

Maar je moet je dan denk ik wel beperken tot 1 bepaald soort jeuk; jeuk kan natuurlijk veroorzaakt worden door zo veel verschillende dingen.

Zoals we al zagen bijv. door de enzymen die een teek of mug inspuiten om het bloed ter plekke vloeibaar te houden, of door het genezen van een wond...

Ik denk dat de eerste vraagstelling moet zijn of jeuk een 'bijverschijnsel' is van iets anders, of dat het een functionele aanleiding is om gedrag op te roepen (bijvoorbeeld dus krabben> doorbloeding stimuleren). Want als het functioneel is, dan kun je natuurlijk ook nog redeneren dat zo'n enzym jeuk veroorzaakt>zodat wij gaan krabben> zodat de doorbloeding gestimuleerd wordt> zodat de enzymen sneller afgebroken worden en je sneller geneest. Externe oorzaak met een intern functioneel gevolg dus.

(maar ja, zo kun je overal wel naartoe redeneren natuurlijk ;-) )

Berichten: 23

Re: Jeuk

Ik denk dat de eerste vraagstelling moet zijn of jeuk een 'bijverschijnsel' is van iets anders, of dat het een functionele aanleiding is om gedrag op te roepen (bijvoorbeeld dus krabben> doorbloeding stimuleren). Want als het functioneel is, dan kun je natuurlijk ook nog redeneren dat zo'n enzym jeuk veroorzaakt>zodat wij gaan krabben> zodat de doorbloeding gestimuleerd wordt> zodat de enzymen sneller afgebroken worden en je sneller geneest. Externe oorzaak met een intern functioneel gevolg dus.
Wat de effecten zijn van krabben of niet krabben aan wonden valt gemakkelijk na te gaan door gewoon wondherstel op te meten. De chemische basis van jeukreacties kan men dan ook gaan linken aan onnuttige en schadelijke krabreacties. Het is ook interessant om krabgedrag te gaan vergelijken tussen zoogdieren onderling; in welke fase van wondheling stopt het gedrag?

Als blijkt dat een wond er op geen enkele manier bij baat om gekrabd te worden, zit het probleem misschien in het feit dat eerder mechanische uitwendige stimuli (vb insecten) oorzaak zijn van jeuk, en dat door chemische irritaties en helende wonden,..., jeuksignalen opgewekt worden. Het systeem zou dan niet verfijnd genoeg zijn om "foute" jeukstimuli uit te sluiten.

Met enkele simpele waarnemingen kan men al veel te weten komen, maar om het probleem goed te begrijpen is wel redelijk veel "microscopisch" onderzoekwerk nodig.
het claimen van wetenschappelijkheid is altijd "the tricky part"

Gebruikersavatar
Berichten: 4

Re: Jeuk

Sinds ik weer ruim last heb van de jeuk van mijn spataderen ben ik me ook gaan afvragen waarom jeuk bestaat. Als ervaren krabber aan aambeien kan ik u melden dat deze acties somtijds een orgastisch genoegen opwekken, zij het dat het hoogtepunt achterwege blijft. Er moet derhalve haast wel een relatie bestaan - in evolutionair opzicht wel te verstaan - tussen jeuk en sex. Met jeuk meer voortplantingssucces en daarom bestaat jeuk? De rest lijkt me overbodige hinder en het wachten is wellicht op een mutatie die de niet-seksuele jeuk inruilt voor pijn en daarmee een groter overlevingssucces scoort dan deze stakker.

Berichten: 199

Re: Jeuk

Natuurlijk heeft jeuk een relatie met sex, hoewel misschien niet op de manier die jij bedoelt.

Zowel bij jeuk als bij sex-bijv. masturbatie- stimuleer je zenuwuiteinden- in de huid danwel op de eikel/clitoris. Bij de uitwendige geslachtsdelen en dan met name de eikel en de clitoris, is de concentratie van zenuwuiteinden per vierkante mm veel hoger dan op de rest van onze huid. Het effect van aanraken is dus ook veel heftiger; ok pijn wordt daar veel heftiger waargenomen. Een clitoris heeft geloof ik ca 8000 zenuwuiteinden- niet een plek om te gaan krabben dus, veel te heftig.

Dat je meer voelt als je aan je aambeien krabt is ook niet onlogisch- ook in en rond het rectum zitten veel zenuwuiteinden.

Overigens is het totaal maar dan ook totaal onverstandig om aan je aambeien te krabben, omdat ze dan open kunnen gaan en ontsteken.

Beter is het om ze te genezen/voorkomen door aanpassingen in je leefstijl en voeding- maar ieder zijn meug natuurlijk...

Reageer