psychologie & onderzoeksmethodiek

Moderator: Rhiannon

Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 579

psychologie & onderzoeksmethodiek

Ik heb een vraag... In de psychologie onderzoekt men allerlei aspecten van de mens. Ik vraag me af of er eigenlijk wel causale verbanden gelegd kunnen worden, of er wel uitspraken gedaan kunnen worden op individueel niveau nav onderzoeksresultaten.

Hoe ik het nu zie neemt men vaak groepen mensen onder de loep, met controlegroepen. Het is net of men hypothesen loslaat op een zeer complexe machine (de mensheid) met allemaal verschillende radartjes (individuen). Men probeert van de radartjes gemeenschappelijke stukjes/overlap te vinden om uitspraken te kunnen doen over de waarschijnlijkheid hoe ze zullen reageren op iets. Daarmee tracht men de individuen en de mensheid te begrijpen...

Maar zal men op individueel eigenlijk nooit sluitende uitspraken kunnen doen toch?

Het is zo onvoorspelbaar vergeleken met het balletje dat je steeds van dezelfde hoek laat rollen en dan de snelheid gaat meten...

Het balletje mens ondergaat zoveel meer invloeden (naast de complexiteit van binnenuit) dat ik het gevoel krijg dat onze onderzoeksmethoden niet toereikend zijn.

Ben benieuwd of deze ooit eens drastisch aangepast zullen worden en hoe.

Gebruikersavatar
Berichten: 789

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Ik vind ook dat met 'te beperkte invalshoeken' de psyche benaderd wordt. Inderdaad wordt meer gekeken naar overeenkomstige verschijnselen van groepen mensen, wat automatische veel uitsluit als het gaat om het verkrijgen van nieuwe inzichten. Vaak wordt iemand pas geholpen als zijn psyche al op de loop is gegaan met bepaalde denkprocessen, wat pervasief van invloed is op het gedrag en sowieso het hele levensverloop. Een intensievere benadering van kinderen, waarbij meer gelet wordt op gedrag, karakter en andere persoonlijke eigenschappen, kan zeer veel ellende in de toekomst voorkomen, maar dan moet wel getracht worden er een 'totaal andere kijk op aan te passen'.

Berichten: 252

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

psychologie testen testen in de eerste plaats de eerlijkheid van de respondent. typerend vond ik bijvoorbeeld een documentaire over een psychiatrische instelling, waarin een jongen aan het woord kwam met psychische problemen. "hoor je die stemmen nou nog steeds?" werd hem door de tv-ploeg gevraagd, waarop hij antwoordde "ja, maar ik zeg er niks meer over tegen de leiding, want dan kom ik hier nooit meer weg"

statistische gegevens zijn helemaal bedrieglijk, de vragen zijn vaak tendentieus, en 1 depressief iemand en 1 manisch iemand maken samen nog geen normaal iemand. behalve in de statistiek dan. nee, dan kun je toch echt beter een goed boek lezen. over de evolutionaire psychologie bv. ongelooflijk wat ze daar allemaal al mee kunnen tegenwoordig.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.293

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Henriette schreef:Ik heb een vraag... In de psychologie onderzoekt men allerlei aspecten van de mens. Ik vraag me af of er eigenlijk wel causale verbanden gelegd kunnen worden, of er wel uitspraken gedaan kunnen worden op individueel niveau nav onderzoeksresultaten.

Hoe ik het nu zie neemt men vaak groepen mensen onder de loep, met controlegroepen. Het is net of men hypothesen loslaat op een zeer complexe machine (de mensheid) met allemaal verschillende radartjes (individuen). Men probeert van de radartjes gemeenschappelijke stukjes/overlap te vinden om uitspraken te kunnen doen over de waarschijnlijkheid hoe ze zullen reageren op iets. Daarmee tracht men de individuen en de mensheid te begrijpen...

Maar zal men op individueel eigenlijk nooit sluitende uitspraken kunnen doen toch?

Het is zo onvoorspelbaar vergeleken met het balletje dat je steeds van dezelfde hoek laat rollen en dan de snelheid gaat meten...  

Het balletje mens ondergaat zoveel meer invloeden (naast de complexiteit van binnenuit) dat ik het gevoel krijg dat onze onderzoeksmethoden niet toereikend zijn.

Ben benieuwd of deze ooit eens drastisch aangepast zullen worden en hoe.
Het is me niet helemaal duidelijk of je nu doelt op wetenschappelijk onderzoek binnen de psychologie als wetenschap, of individueel psychologisch onderzoek.

Wat betreft wetenschappelijk onderzoek binnen de psychologie, uiteraard is het de bedoeling antwoorden te krijgen die een zekere mate van generaliseerbaarheid hebben, dat is net het idee van wetenschappelijk onderzoek, en dat doet men door het juist gebruik van methoden en statistiek. Er kunnen causale verbanden gelegd worden, al zijn die vaak in termen van wa ik maar even noem 'gedeelte causaliteit', dus dat er meestal niet een één op één relatie is aan te wijzen. Soms ook wel trouwens. Hierdoor moet je steeds op individueel niveau alle factoren in kaart brengen. Maar dan kun je wel gedrag voorspellen binnen redelijke grenzen. Zo sterk als het voorspellen van de zwaartekracht zal het nooit worden binnen de psychologie, dat is ook geen doel op zich, het gaat vaak om het inschatten van kansen.

Op persoonlijk niveau kun je iemands persoonlijkheid goed in kaart brengen.
keeping an open mind is a virtue, but not so open that your brains fall out.

Gebruikersavatar
Berichten: 778

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

In een experiment ga je bovendien zoveel mogelijk factoren constant houden. Hoe moeilijk dat ook is. Als je robuuste grote effecten vindt hebben de storende variabelen minder invloed dan bij kleine effecten.

Daarom is interne replicatie zo belangrijk. Als je de resultaten tien keer terugvindt mag je je hypothtese in die context aannemen.
An diesem Beispiel sehen Sie, meine Damen und Herren, dass Politiker, die die Nase vorn haben, Intellektuelle ins Schlepptau nehmen können

Gebruikersavatar
Berichten: 579

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Wat betreft wetenschappelijk onderzoek binnen de psychologie, uiteraard is het de bedoeling antwoorden te krijgen die een zekere mate van generaliseerbaarheid hebben, dat is net het idee van wetenschappelijk onderzoek, en dat doet men door het juist gebruik van methoden en statistiek. Er kunnen causale verbanden gelegd worden, al zijn die vaak in termen van wa ik maar even noem 'gedeelte causaliteit', dus dat er meestal niet een één op één relatie is aan te wijzen. Soms ook wel trouwens. Hierdoor moet je steeds op individueel niveau alle factoren in kaart brengen. Maar dan kun je wel gedrag voorspellen binnen redelijke grenzen. Zo sterk als het voorspellen van de zwaartekracht zal het nooit worden binnen de psychologie, dat is ook geen doel op zich, het gaat vaak om het inschatten van kansen


Windsurfer... dat is wat ik bedoel! Wetenschappelijk onderzoek in de psychologie kan nooit zulke stevige causale verbanden neerleggen/gedrag voorspellen als bijv. in de natuurkunde. Men kan alleen een soort 'kans' aangeven, een globaal beeld. Het lijkt meer op het onderzoeken van mensheid ... als een geheel. Over het gedrag van een individue kan men vrijwel geen uitspraken doen omdat labsituaties niet bestaan in de werkelijkheid.

Onderzoek wordt gedaan buiten labs... er zijn ontelbare factoren die onderzoeksresultaten 'vertekenen'.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.293

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Wat betreft wetenschappelijk onderzoek binnen de psychologie, uiteraard is het de bedoeling antwoorden te krijgen die een zekere mate van generaliseerbaarheid hebben, dat is net het idee van wetenschappelijk onderzoek, en dat doet men door het juist gebruik van methoden en statistiek. Er kunnen causale verbanden gelegd worden, al zijn die vaak in termen van wa ik maar even noem 'gedeelte causaliteit', dus dat er meestal niet een één op één relatie is aan te wijzen. Soms ook wel trouwens. Hierdoor moet je steeds op individueel niveau alle factoren in kaart brengen. Maar dan kun je wel gedrag voorspellen binnen redelijke grenzen. Zo sterk als het voorspellen van de zwaartekracht zal het nooit worden binnen de psychologie, dat is ook geen doel op zich, het gaat vaak om het inschatten van kansen


Windsurfer... dat is wat ik bedoel! Wetenschappelijk onderzoek in de psychologie kan nooit zulke stevige causale verbanden neerleggen/gedrag voorspellen als bijv. in de natuurkunde. Men kan alleen een soort 'kans' aangeven, een globaal beeld. Het lijkt meer op het onderzoeken van mensheid ... als een geheel. Over het gedrag van een individue kan men vrijwel geen uitspraken doen omdat labsituaties niet bestaan in de werkelijkheid.

Onderzoek wordt gedaan buiten labs... er zijn ontelbare factoren die onderzoeksresultaten 'vertekenen'.


Het feit dat verbanden niet altijd zo stevig causaal zijn, wil niet zeggen dat je geen uitspraken kunt doen op het gebied van het individu. Onderzoek gebeurt bij psychologie juist in de werkelijkheid; labsituaties komen vrijwel niet voor, al is het alleen al door het subject: de mens.

Middels het gebruik van statistiek probeer je juist de vertekeningen te controleren. Dat is hetgeen waarvoor de methoden en statistiek nodig zijn. Het probleem zoals jij het schetst is veel te zwart wit.

Daarbij: bedoel je nu onderzoek op persoonlijk niveau of psychologisch- wetenschappelijk?
keeping an open mind is a virtue, but not so open that your brains fall out.

Gebruikersavatar
Berichten: 579

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Het probleem zoals jij het schetst is veel te zwart wit.  

Daarbij: bedoel je nu onderzoek op persoonlijk niveau of psychologisch- wetenschappelijk?
Dat kan best zijn (zwart-wit) want ik ben nog niet helemaal thuis in onderzoek... ben het nog maar aan het verkennen (leren) en probeer m'n gedachten erover te ordenen snap je?

Ik zie haken en ogen die het 'harde' van de uitspraken dwars zitten... bedoel je dat met zwart-wit? Is dat niet gewoon reeel?

Ik bedoel overigens wetenschappelijk (schreef ik ook boven hoor). In natuurkunde kan je die doortrekken naar 1 ding (balletje rolt over zelfde baan naar beneden of zo... zelfde balletje maken of vinden is niet zo moeilijk). Maar mensen verschillen onderling zo veel dat je veel minder controle hebt dus alleen maar kan generaliseren... klopt toch? En daar is niks mis mee men leert er veel van... maar echt snappen hoe het individu in elkaar steekt??

Misschien valt het gewoon niet te onderzoeken, dat kan ook... of is men neurofysiologisch niet ver genoeg (komt men nooit ver genoeg).

:roll: bedenk me nu pas dat dat eigenlijk ook wel 'eng' kan zijn... als men zoveel inzicht in de mens zou hebben als waar ik nieuwsgierig naar ben.

Berichten: 32

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Psychologie is niet perse psychische stoornissen.

Wat betreft causale verbanden: die kun je leggen wanneer je een experimenteel onderzoek doet. Dit houdt in dat je mensen random toewijst aan een conditie en de onafhankelijke variabele (hetgeen waarvan je het effect wilt onderzoeken) manipuleert (onder andere). Je zult begrijpen dat je dit soort onderzoek niet kunt doen met depressieven. Je kunt niet random bepalen of mensen depressief zijn of niet.

Als het over cognitieve processen of iets dergelijks gaat, kun je beter aan de slag. Bijvoorbeeld of mensen beinvloed worden door niet-bewust-waarneembare woorden. Zo kun je de ene helft van de mensen wel die woorden laten zien, de andere groep niet, en vervolgens naar het verschil kijken.

Daarnaast komen psychologische theorieen ook echt niet uit de lucht vallen. Deze worden gevormd op basis van observaties, (niet-)experimenteel onderzoek en logisch denken. En theorie wordt ook door collega-wetenschappers getest, bekritiseerd en dergelijke. Het is dus niet zo dat het allemaal natte-vinger werk is, er is heel veel te zeggen over oorzaken en gevolgen van bijvoorbeeld stoornissen, ook zonder experimenteel onderzoek.

Berichten: 954

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Het uitvoeren van experimenten is altijd een kwestie van het terugbrengen van een complexe situatie naar een overzichtelijke, minder-complexe, waarbij het effect van een bepaalde conditie wordt onderzocht. Dat geldt binnen de sociale wetenschappen net zo goed als binnen de natuurwetenschappen.

Of een causaal verband ooit ergens is aan te tonen is overigens eerder een filosofisch dan een empirisch probleem. Je kunt in het beste geval laten zien dat een bepaalde variabelen invloed heeft op de andere en aannemelijk maken dat het verband causaal is. Overigens is de experimentele opzet ook wel meteen de enige mogelijkheid die daarvoor voorhanden is, elke andere methode van onderzoek maakt causale verbanden moeilijker aannemelijk te maken, zelf als gebruik wordt gemaakt van paneldata.

En als laatste punt nog even over het onderscheid tussen sociaalwetenschappelijk en natuurwetenschappelijk onderzoek. In beide gevallen is experimenteel onderzoek niet altijd mogelijk. Om maar iets te noemen: de Big Bang is niet experimenteel te onderzoeken en toch weten natuurwetenschappers daar theorieen over op te stellen. Oftewel, theoretisch werk, zou ik ook niet uitvlakken als het gaat om de ontwikkeling van kennis.

Gebruikersavatar
Berichten: 579

Re: psychologie & onderzoeksmethodiek

Hoi :D

Dit is een oudje zeg... inmiddels ben ik alweer 2 studiejaren en een tijdje terug een inleiding in de wetenschapsfilosofie rijker.

Nog steeds vind ik methodiek van onderzoek juist in de psychologie erg boeiend. Het staat elke keer weer voor complexe puzzeltjes en afwegingen. En je moet ze verdraaid goed kennen wil je de conclusies die worden getrokken op waarde kunnen schatten.

NB tuurlijk zelfde systeempje als in natuurwetenschappen Ferry... maar je onderzoektsobjecten zitten als geheel complex in elkaar en doen hele onverwachte dingen. Beetje als stuiterballen op een ouderwetse kinderhoofjes weg. De omgevingsfactoren worden zo verschillend verwerkt. De wet van grote getallen zorgt voor uitspraken.

Maar ook bedankt voor de laatste 2 reacties.

Wist niet eens meer dat ik dit hier ook al weer had gepost.

groetjes!

Henriette
Bonum vinum laetificat cor hominis

Reageer