De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Moderators: Michel Uphoff, jkien

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Berichten: 2.589

De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Hallo, al veel mensen heb ik horen lachen als we het hebben over het feit dat de wereld rond is. Nu weet ik wel dat we op een bol leven maar vraag me toch af hoe mensen uit de middel eeuwen zonder technische middelen (satellieten ruimte tuigen enz) konden weten dat die aarde een bol is ooit hoorden ik iemand op een reportage zeggen “ze moesten maar kijken en ze zagen dat die aarde rond is”. Maar hoe is het nu te bewijzen zonder technische middelen of die aarde rond is en hoe deden die mensen dat vroeger?

Dank bij voorbaat.

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Bert F schreef:Hallo,  al veel mensen heb ik horen lachen als we het hebben over het feit dat de wereld rond is. Nu weet ik wel dat we op een bol leven maar vraag me toch af hoe mensen uit de middel eeuwen zonder technische middelen (satellieten ruimte tuigen enz) konden weten dat die aarde een bol is ooit hoorden ik iemand op een reportage zeggen “ze moesten maar kijken en ze zagen dat die aarde rond is”. Maar hoe is het nu te bewijzen zonder technische middelen of die aarde rond is en hoe deden die mensen dat vroeger?

Dank bij voorbaat.
Die mensen van vroeger hebben dat onrechtstreeks kunnen afleiden door de schepen die aan de horizon verdwenen/verschenen, Als ze verder weg gingen bleef de mast nog een tijdje zichtbaar terwijl de romp al onder de horizon verdwenen was, als een schip verscheen, verscheen de mast altijd het eerst.

Daardoor moest men er van uitgaan dat de aarde een soort kromming maakte, omdat deze kromming langs alle kanten gelijk is moest het wel zo zijn dat de aarde een bol is, zo eenvoudig is het!!

Gebruikersavatar
Berichten: 1.172

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Dat niet alleen, tijdens een maansverduistering zie je een ronde schaduw op de maan vallen. ook een indicatie

Berichten: 10

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

tuurlik niet vergeten dat de aarde niet perfect rond is, maar dat ze door haar eigen asrotatie afgeplat is aan noord een zuidpool

Berichten: 34

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Ik hoorde ooit een verhaal over twee diepe putten in Egypte, de theorie is juist dus het zou waar kunnen zijn.

In het zuiden en noorden van Egypte waren twee waterputten, beide loodrecht en ongeveer even diep. In de zomer stond de zon zo hoog dat het zonlicht de bodem van de zuidelijk gelegen put bescheen. Op de zelfde dag scheen de zon niet op de bodem van de noordelijk gelegen put.

Of het verhaal waar is of niet, het is in elk geval een methode om aan te tonen dat het aardoppervlak niet vlak is. Bij nauwkeurige meting van de randvoorwaarden (afstand tussen de twee putten, perfecte noord-zuid ligging, diepte, tijdstip van waarneming, enz.) kun je de omtrek van het aardoppervlak zelfs redelijk nauwkeurig berekenen.

Berichten: 20

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Dit lijkt mij onwaarschijnlijk, aangezien de verhouding tussen afstand put1-put2 en halve omtrek aarde erg klein is en je dus een aanzienlijke afstand over het aardoppervlak als vlak mag beschouwen...

Berichten: 43

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Ali Bahbah schreef:Ik hoorde ooit een verhaal over twee diepe putten in Egypte, de theorie is juist dus het zou waar kunnen zijn.

In het zuiden en noorden van Egypte waren twee waterputten, beide loodrecht en ongeveer even diep. In de zomer stond de zon zo hoog dat het zonlicht de bodem van de zuidelijk gelegen put bescheen. Op de zelfde dag scheen de zon niet op de bodem van de noordelijk gelegen put.

Of het verhaal waar is of niet, het is in elk geval een methode om aan te tonen dat het aardoppervlak niet vlak is. Bij nauwkeurige meting van de randvoorwaarden (afstand tussen de twee putten, perfecte noord-zuid ligging, diepte, tijdstip van waarneming, enz.) kun je de omtrek van het aardoppervlak zelfs redelijk nauwkeurig berekenen.
broodje aap-verhaal

Berichten: 34

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

broodje aap-verhaal


Misschien is het verhaal van de waterputten inderdaad uit de dikke duim gezogen. Ik heb het ooit iemand tijdens een voordracht horen vertellen, ik kan ook niet op zijn waarheidsgehalte controleren. En toch, qua ambachtelijke ontwikkeling, wiskundige kennis en precisie waren de Egyptenaren niet achterlijk, bovendien werden de beste zeekaarten in Egypte getekend. Zeevaarders als Columbus haalden hun informatie o.a. uit Alexandrië, er deden al langer geruchten de ronde dat de aarde rond was, en daar had de kerkelijke macht het erg moeilijk mee. Maar dat is een ander onderwerp.

De topicstarter vraagt zich af hoe je kunt aantonen dat het aardoppervlak gebogen is, dat kan in principe door op precies het zelfde tijdstip op twee verschillende plaatsen (die alletwee op exact dezelfde lengtegraad liggen) de hoek van inval van het zonlicht t.o.v. een waterpas oppervlak te meten. Dat verschil wordt steeds groter naarmate de twee op dezelfde lengtegraad gelegen meetpunten verder uitelkaar liggen. Als je de zon als een puntvormige lichtbron beschouwd kan het niet anders of het verschil wordt veroorzaakt door een andere hoek van het aardoppervlak. anders gezegd: het oppervlak is niet vlak maar gebogen. Het gebruik van loodrechte putten is wellicht wat omslachtig, het verandert niets aan het principe. Het was misschien net voldoende om iemand op een idee te brengen en het met meer voor de hand liggende middelen verder te onderzoeken.

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Jawel, het is inderdaad een goede manier als je weet datdeputten loodrecht zijn, maar dan geldt nog steeds dat de putten op dezelfde lengtegraad ergver uit elkaar moeten staan, omdat anders het hoekverschil ongeveer gelijk is aan de fout die je maakt met het loodrecht makenvan de put. Dit omdat op een kleine afstand de kromming heel erg kleinis.

Het klopt dat ze richting het midden-oosten al heel veel wisten van de exacte wetenschappen; veel wiskundige kennis etc is daar vandaan gekomen. Alleen willen wij dat niet erkennen... zeker niet nu wereldpapa het daar enkel als terroristen broeinest ziet he. Maar ze waren heel intelligent daar

Gebruikersavatar
Berichten: 1.172

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Ik ken het verhaal op een andere manier, namelijk dat in Griekenland een 'filosoof' op het midden van de dag (als de zon het hoogst staat) de schaduw mat van een stok. Een dag later deed hij hetzelfde op hetzelfde tijdstip, maar dan op een andere plek pakweg 40km verderop. Aan de hand van het verschil in lengte van de schaduw toonde hij niet alleen aan dat de aarde rond was, maar berekende hij ook nog eens de omtrek van de aarde. Hij kwam nog goed uit ook! iets van 30 a 40 duizend km.

Overigens: die stok kan ook best twee even hoge gebouwen zijn geweest

Gebruikersavatar
Berichten: 9.240

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Ik zeg niet dat het ooit is zo bedacht in de prehistorie, maar zonder al te veel kennis heb ik zelf aantgetoond dat de aarde rond is. Maar goed dat ik geen 1000 jaar geleden op de aarde rond liep, want dan hadden ze mij voor de leeuwen gegooit.

Er is dus wel één grote kennis voor nodig, en dat is dat men moet weten dat licht kan worden opgedeeld in meerder kleuren.

Men kon zich vroeger afvragen waarom de lucht rood kleurde in de morgen en avond.

Als de aarder plat is, staat 's avonds en 's morgens de zon gewoon parallel op de atmosfeer en wordt er niks afgebogen.

Maar de lucht kleurt eerst rood, en gaat dan van oranje naar wit.

Dat komt omdat de kleur rood minder wordt afgebogen dan andere kleuren. De eerste lichtstralen van de zon worden, als deze schuin op de aardbol staan, afgebogen door de atmosfeer, en men zal dus het eerste licht rood zien.

Als middeleeuwer zou je dus vast kunnen stellen dat des morgens de zon niet loodrecht op de 'zijkant' van de atmosfeer staat. Het wordt namelijk ergens door afgebogen. Deze middeleeuwer zou het zelfde proefje kunnen doen met een glazen bol en een klein gaatje waar licht doorkomt achter in de oude schuur. Maar het moet wel iemand zijn geweest die ergens gericht naar aan het zoeken was.

8)

Berichten: 34

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Als er een middeleeuwse 'Newton' had geleefd had het gekund. :shock:

Gebruikersavatar
Berichten: 742

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Zeevaarders als Columbus haalden hun informatie o.a. uit Alexandrië, er deden al langer geruchten de ronde dat de aarde rond was, en daar had de kerkelijke macht het erg moeilijk mee. Maar dat is een ander onderwerp.
Maar goed dat ik geen 1000 jaar geleden op de aarde rond liep, want dan hadden ze mij voor de leeuwen gegooit.


Grove misvatting! Lang niet alle middeleeuwers waren idioten! Columbus daarentegen, was wél een idioot want alhoewel iedere geleerde in zijn tijd bij benadering wist hoe groot de Aarde was (door die Griek met zijn stokjes) bleef hij ervan overtuigd dat ze veel kleiner was en dat hij dus in één keer naar Indie zou kunnen doorvaren door in de verkeerde richting te vertrekken. Dat was gewoonweg achterlijk en hij mag van geluk spreken dat zijn bemanning niet het gezonde verstand gehad heeft om hem de keel over te snijden en in zee te dumpen.
Zeg nooit: 'Ik kan me niet voorstellen dat dit-of-dat zich heeft kunnen ontwikkelen door natuurlijke selectie' en neem iemand die dat zegt nooit serieus. Keer op keer blijkt het een inleiding te zijn tot een intellectuele bananenschil-ervaring.(Dawkins)

Gebruikersavatar
Berichten: 9.240

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Grove misvatting! Lang niet alle middeleeuwers waren idioten! Columbus daarentegen, was wél een idioot want alhoewel iedere geleerde in zijn tijd bij benadering wist hoe groot de Aarde was (door die Griek met zijn stokjes) bleef hij ervan overtuigd dat ze veel kleiner was en dat hij dus in één keer naar Indie zou kunnen doorvaren door in de verkeerde richting te vertrekken. Dat was gewoonweg achterlijk en hij mag van geluk spreken dat zijn bemanning niet het gezonde verstand gehad heeft om hem de keel over te snijden en in zee te dumpen.


Het is nooit idioot om een staande uitspraak tegen te spreken. Laat staan om de kettingen ervan los te rukken, en de uitspraak te toetsen. Wat er ook gebeurt was, Columbus had India wel gehaalt, alleen wat langer over gedaan.

Gebruikersavatar
Berichten: 742

Re: De aarde is rond maar hoe kan je dat weten?

Een redelijkere verwachting is volgens mij dat, als hij niet de ongelofelijke meevaller gekend had van op Amerika te botsen, hij verhongerd of uitgedroogd gestorven zou zijn op de Stille Oceaan. (Of alsnog overboord gekieperd door zijn bemanning) Je kan vergelijken met de rampzalige overtocht van Magelhaen in 1520/21, en die was naar alle waarschijnlijkheid beter voorbereid.
Zeg nooit: 'Ik kan me niet voorstellen dat dit-of-dat zich heeft kunnen ontwikkelen door natuurlijke selectie' en neem iemand die dat zegt nooit serieus. Keer op keer blijkt het een inleiding te zijn tot een intellectuele bananenschil-ervaring.(Dawkins)

Reageer