Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten

Veertje

We kennen allemaal wel gevallen van "dierenliefde". De huiskat die dikke maatjes is met het huiskonijn, de hond en kat die onafscheidelijk zijn, etc. We verklaren dit soort gedrag doorgaans door te zeggen dat de betreffende dieren geen natuurlijk instinct meer hebben door domesticatie of voeren een "identiteits-crisis" aan als verklaring (waarbij een dier denkt dat het een mens is, of een ander dier, bij gebrek aan soortgenoten in zijn leefomgeving).

Toch kom je zaken tegen die verder gaan dan dat.

Neem nu het geval van de leeuwin Kamanyak ("the blessed one" zoals ze door de lokale Samburu in Kenia wordt genoemd), die een springbokje adopteerde en waar Saba Douglas-Hamilton een documentaire voor de NGC over maakte, genaamd "Heart of a Lioness".

Of het geval van het luipaardvrouwtje Legadema waarover ik net een artikel las in het National Geographic Magazine van April 2007 (pag 146), dat voor een nacht een bavianenjong onder haar hoede nam (na de moeder gedood te hebben).

Je kunt je natuurlijk voorstellen dat een roofdier uit balans raakt op het moment dat een prooidier niet doet wat van hem verwacht wordt. Het springbokje ging er niet vandoor, het bavianenjong stak zijn armen uit naar de roofkat (zo werd het beschreven in het NGC magazine van april 2007).

Dat een roofdier zo'n jong dan met rust laat, klinkt logisch.

Maar de volgende stap, het meenemen van een prooidier, puur met het doel het te koesteren/verzorgen (er staat een prachtige foto van Legadema met het bavianenjong in het NGC magazine, waarbij ze tegen elkaar aangekropen in een boom slapen), is voor mij toch een raadsel.

Denk ook aan de mensen-wolfskinderen Kamala en Amala.

Wat maakt dat een compleet wild roofdier een prooidier wil verzorgen? Welke mechanismen zorgen voor het uitschakelen van die instincten, die wij in dat geval als natuurlijk zouden beschouwen?

Hans Sterling

Wat maakt dat een compleet wild roofdier een prooidier wil verzorgen? Welke mechanismen zorgen voor het uitschakelen van die instincten, die wij in dat geval als natuurlijk zouden beschouwen?

Omdat bij de leeuwin Kamanyak en het luipaardvrouwtje Legadema,door het opeten van de moeders van de jongen,de primaire drang tot overleven bevredigd was,zorgde de secondaire drang tot voortplanten (ter behoud van de soort,en de noodzakelijke zorg voor het nageslacht c.q. onvolwassen dieren,die er bij de hogere diersoorten uit voortkomt),er in deze extreme gevallen voor,dat zelfs jongen van een andere soort verzorgingsgedrag bij beide vrouwtjesdieren opwekten (mogelijk mede door het gedrag van beide jongen),imo.

Hans Sterling

We kennen allemaal wel gevallen van "dierenliefde". De huiskat die dikke maatjes is met het huiskonijn, de hond en kat die onafscheidelijk zijn, etc. We verklaren dit soort gedrag doorgaans door te zeggen dat de betreffende dieren geen natuurlijk instinct meer hebben door domesticatie of voeren een "identiteits-crisis" aan als verklaring (waarbij een dier denkt dat het een mens is, of een ander dier, bij gebrek aan soortgenoten in zijn leefomgeving).

Bij honden wordt het tolereren van andere dieren binnen een huishouding toegeschreven aan roedelgedrag.

Alle wezens binnen een huishouding worden door een hond beschouwd als roedelgenoot.

Zo kan het gebeuren dat de eigen kat veilig is voor een hond,maar wordt de kat van de buren gegrepen,als ie de kans krijgt.

Veertje

Omdat bij de leeuwin Kamanyak en het luipaardvrouwtje Legadema,door het opeten van de moeders van de jongen,de primaire drang tot overleven bevredigd was,zorgde de secondaire drang tot voortplanten (ter behoud van de soort,en de noodzakelijke zorg voor het nageslacht c.q. onvolwassen dieren,die er bij de hogere diersoorten uit voortkomt),er in deze extreme gevallen voor,dat zelfs jongen van een andere soort verzorgingsgedrag bij beide vrouwtjesdieren opwekten (mogelijk mede door het gedrag van beide jongen),imo.

Dit zou een goede verklaring kunnen zijn ware het niet dat in beide gevallen de moeders niet zijn gegeten. Leeuwin Kamanyak ving het springbokjong, niet de moeder, en ipv het kalf op te eten ging ze het verzorgen. Twee weken lang nam ze het kalf op sleeptouw, en men begon zich al af te vragen hoe het kalf zo lang zonder moedermelk kon overleven. Het bleek dat parkwachters hadden gezien dat het kalf, op het moment dat de leeuwin sliep, nog af en toe bij de moeder dronk. De moeder bleef in de buurt. Beide dieren (leeuwin en kalf) raakten uitgeput, duidelijk zichtbare botten. Men begon zich af te vragen wie van de twee het eerst zou bezwijken, want de leeuwin ging in al die tijd dat het kalf bij haar was, niet jagen. Zie link boven.

Legadema, een puberluipaard-dame nog, had de bavianenmoeder (ondanks haar angst voor bavianen) gedood, maar zag meteen daarna het 1 dag oude jong in de vacht hangen. Omdat het bavianenjong zijn armen naar haar uitstak, werd ze in verwarring gebracht, en toen hyenas op de geur van het bloed van de net gedoode prooi afkwamen, nam ze het jong hoog mee de bomen in om het in veiligheid te stellen. Het jong viel die nacht verschillende keren uit de boom, maar Legadema racete iedere keer naar beneden om het jong weer in veiligheid te stellen (zie link boven). Het bavianenjong overleed vervolgens diezelfde nacht aan kou en ontbering. Pas daarna liet Legadema het jong links liggen en zette zich aan het karkas van de bavianenmoeder. (NG Magazine, April 2007, pag 154).

Hans Sterling

Dit zou een goede verklaring kunnen zijn ware het niet dat in beide gevallen de moeders niet zijn gegeten.

Ai,niet goed gelezen door mij.

De leeuwin at zelfs niet,in de tijd dat het kalf bij haar was.

Raadselachtig,de reden van het moedergedrag naar jongen van een ander soort toe,maar het typeert wel hoe extreem sterk de natuurlijke drang om jongen te beschermen,kan zijn.

De twee voorvallen doen me denken aan een bericht in de krant,van een jaar of twee geleden:

ADDIS ABEBA (ANP) - Drie leeuwen hebben in Ethiopië een meisje uit de handen van haar ontvoerders gered. De wilde dieren verjoegen de mannen, die de 12-jarige tot een huwelijk wilden dwingen.

Politie en familie van het meisje troffen haar in een uithoek van het land aan. De leeuwen bleken de jonge tiener al een halve dag te bewaken, aldus de politie.

De mannen hadden het meisje zeven dagen geleden ontvoerd, meldde de Amerikaanse nieuwszender CNN dinsdag.

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten

Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten

Re: Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten

Re: Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten

Re: Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten

Re: Verzorgingsinstinct bij (hogere) diersoorten