Het laatste naoorlogse taboe?

Dorus

Onder deze titel geeft het weekblad KNACK een interview weer met een van de schrijvers van 'Gewillig België'.

Het laatste oorlogstaboe

10/05/2007 15:00

Vorige week verscheen: Gewillig België, een kanjer van bijna 1200 bladzijden waarin vier historici verslag doen van hun onderzoek naar de houding van de Belgische overheid tegenover de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In een gesprek met Knack vraagt auteur Rudi Van Doorslaer, directeur van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij, zich onder meer af waarom de Antwerpse politie wel en de Brusselse niet aan razzia's tegen Joden meewerkte. En waarom de Antwerpse oorlogsburgemeester Leo Delwaide daarvoor na de bevrijding niet werd vervolgd.

'De Duitsers accepteerden dat de Belgen morele bezwaren inriepen tegen het uitvoeren van Duitse opdrachten', zegt Van Doorslaer. 'In 1941 weigerde de rijkswacht van Seraing om mee te doen aan een jacht op communisten omdat die mensen geen enkele Belgische wet hadden overtreden. De Brusselse burgemeester weigerde om Jodensterren uit te delen en zijn politie in te schakelen bij razzia's tegen Joden. In Antwerpen gebeurde dat wel. In de nacht van 28 op 29 augustus 1942 voerde de Antwerpse politie zelfs autonoom een razzia uit waarbij meer dan 1200 Joden uit hun huizen werden gehaald en aan de Duitsers overgedragen om te worden weggevoerd. Niemand reageerde: de burgemeester niet en de procureur des Konings niet.'

Het blijft een raadsel waarom Delwaide daarvoor niet werd vervolgd en tot zijn dood in 1978 ongestoord voor de CVP in Antwerpen schepen van de Haven kon blijven.

Is dat het laatste oorlogstaboe, vraagt Van Doorslaer zich af. De aandacht voor het verslag bleek in de Vlaamse media duidelijk minder groot dan bij de Franstalige collega's. 'De krijgsauditeur besliste om het onderzoek stop te zetten en niet te vervolgen. De zaak tegen Delwaide, een voorman van het Vlaamse conservatiefkatholieke establishment, was te kies. Een gedegen onderzoek kwam er niet.'(....)

Hubert van Humbeeck

eendavid

de man zat vorige week over de middag op klara. Hij probeerde te benadrukken dat de Brusselse beslissing niet zo zeer een ethische beslissing was, uit liefde voor de joden, maar veeleer te maken had met een poging de macht terug naar zich te trekken.

In feite was het de Belgische overheid die een beleid voerde dat volledig strookte met de Duitse wil, en in die mate moet ook daar de nadruk op gelegd worden. Een niet te onderschatten reden is dat in die tijd Duitsland als onoverwinnelijk werd gezien. De verschillen tussen Antwerpen en Brussel waren natuurlijk significant, maar blijken eerder te wijten aan een machtstrijd in Brussel. Het Brusselse bestuur beet meer van zich af, om Duitsgezinde tegenkandidaten te weren, enig patriotisme is hierbij uiteraard altijd handig. In Antwerpen was de nood daartoe veel minder groot omdat er een stabiel bestuur was.

Wat pijnlijk is, is dat erkenning van het probleem zo lang op zich liet (laat) wachten. Maar volgens mij is dit eerder kwestie van een taboe over het nazisme in het algemeen. Ik meen in heel wat uitspraken die vaak losweg worden gedaan sterke invloeden van deze ideologie te ontwaren. De vraag naar nazistische invloeden op onze maatschappij wordt te snel onder tafel geveegd. Allicht is dit te wijten aan een vrees de emoties waarop het nazisme steunt los te wekken.

Dorus

Op eigen initiatief joden gaan opsporen en aanhouden, lijkt mij toch van een ander kaliber dan machtsstrijd of 'stabiel bestuur'.

Zoiets is regelrechte moord, medewerken aan volkenmoord. Een politiecommissaris kan zoiets niet bevelen zonder de steun en goedkeuring van het democratisch hoofd van de politie: de burgemeester, i.c. Delwaide.

Er wordt nogal gemakkelijk in één richting gewezen als fascisme en nazisme ter sprake komt in West Europa. Het zou de democratie ten goede komen als ook eens naar de historische waarheid wordt verwezen.

eendavid

Wat bedoel je te zeggen? Dat Delwaide een opportunist was, of dat hij een actieve ondersteuner was van de nazistische idee in België? Ik neig nl. eerder naar het eerste, om redenen hierboven vermeld.

Ik vind het overigens gek enkel Delwaide eruit te nemen, terwijl in '40 door de Belgische overheid werd beslist de deportatie van Joden goed te keuren.

Dorus

Waarom de journalist van KNACK Delwaide eruit pikt kan ik niet invullen.

De figuur en het geval Delwaide sluiten echter goed aan bij wat de journalisten Peter Fransen en Ludo Martens schrijven in hun boek: 'Het geld van de CVP' (ISBN 90-6445-583X).

Daarin staat namelijk te lezen dat een ander CVP-kopstuk August Cool, na de oorlog decennialang voorzitter van de christelijk vakbond ACV en een van de machtigste mannen in het na-oorlogse België, voor veel geld katholieke arbeiders aanmoedigde om in Duitsland deel te nemen aan de oorlogsinspanning.

De schrijvers spreken van mensenhandel tegen betaling.

Is het toeval dat 2 voormannen uit 1 partij dezelfde politiek aanhangen en uitvoeren? Mogen we dan spreken van een partijstellingname?

Ook en vooral omdat uit het geciteerde boek blijkt dat juist met dat fortuin na WOII de partij werd omgevormd tot CVP en uiteindelijk de volstrekte meerderheid in beide kamers behaalde.

Het zijn vragen waarop tot op heden nog geen antwoord is gegeven.

Een eenvoudige en eerlijk erkenning van gemaakte fouten zou de christelijke partij toch sieren, niet?

eendavid

Even tussen haakjes, ik ben ook een sterke fan van EPO-boeken. Zoalng ze er maar duidelijk over blijven dat ze geen objectieve bron proberen te zijn. Ik zou hem inderdaad graag eens lezen.

Ik weet eigenlijk te weinig van Belgische politiek ten tijde van WOII om te gaan eisen dat specifiek CD&V haar excuses aanbiedt dan wel België als land, hoewel mijn idee eerder België als land zou zijn. Immers, er is op vele plaatsen in Europa, niet in het minst in Italië en Duitsland zelf, gebleken dat de lokale (economoische dan wel politieke) machthebbers zich vlot konden aanpassen om zoveel mogelijk macht te houden binnen een fascistisch regime. Ik zou dan ook ter discussie willen stellen dat het specifiek een schande voor de christenen is (hoewel ze misschien wel erg gewillig waren, laat ons de oostfronters niet vergeten).

Dorus

eendavid schreef:Even tussen haakjes, ik ben ook een sterke fan van EPO-boeken. Zoalng ze er maar duidelijk over blijven dat ze geen objectieve bron proberen te zijn. Ik zou hem inderdaad graag eens lezen.

Ik weet eigenlijk te weinig van Belgische politiek ten tijde van WOII om te gaan eisen dat specifiek CD&V haar excuses aanbiedt dan wel België als land, hoewel mijn idee eerder België als land zou zijn. Immers, er is op vele plaatsen in Europa, niet in het minst in Italië en Duitsland zelf, gebleken dat de lokale (economoische dan wel politieke) machthebbers zich vlot konden aanpassen om zoveel mogelijk macht te houden binnen een fascistisch regime. Ik zou dan ook ter discussie willen stellen dat het specifiek een schande voor de christenen is (hoewel ze misschien wel erg gewillig waren, laat ons de oostfronters niet vergeten).

Over de rol van de Belgische overheden is heel wat te vinden in een aantal bewerkte doctoraatstheses aan de ULB en die zijn gepubliceerd.

Ik citeer er 2 belangrijke: 'Camille Gutt, Les finances de la guerre' Jean-François Crombois Ed. Quorum ISBN 2-87399-102-X

en

'Paul Van Zeeland 1893-1973' Vincent Dujardin & MichelDumoulin Ed. Racine ISBN 2-87386-114-2

Een ander zeer interessant werkje, dat zijdelings maar toch zeer duidelijk de financiële toestand van België na WOII, tengevolge van het collaboratiebeleid, aanduidt is: 'In de tent van de veldheer' Prof. Dr. John van Waterschoot Roularta Books ISBN 90 5466 057 0

De geciteerde werken geven rechtstreeks of zijdelings een verbijsterend beeld van een officiële collaboratie, die het land zowel moreel als economisch in de vernieling bracht.

Spijtig genoeg is dit onderwerp nog steeds taboe en niet alleen in België.

Misschien ligt deze terughoudendheid aan de basis van de rabiate en niets ontziende kruistocht die ook nog heden wordt gevoerd tegen bewegingen die niets meer doen dan vragen wat in het buitenland, Nederland bv., vanzelfsprekend is en tot voor kort tot het regeringsbeleid hoorde.

Angst voor de historische waarheid blijkt een slechte raadgever te zijn.

eendavid

Ik merk weinig van een kruistocht. Ik vraag me af: gebruik je gewoon graag holle frasen of onderschat je wat een immense beweging een kruistocht is?

Ik zou toch nogmaals de nadruk willen leggen op het opportunisme dat in gans Europa zichtbaar werd onder de politieke leiders. Een "officiële collaboratie" lijkt me dan ook een term die er enkel op gericht kan zijn emoties los te wekken dan een inhoudelijke discussie te voeren.

Laat ons dan eens concreet gaan. Uw wil is excuses te horen van de christelijke partij. Dat is m.i. een bedisputeerbare stelling, hoewel dit toch eerder een Belgische aangelegenheid is (de koning had overduidelijk voldoende hoop op een schikking). Ik beschouw het hierbij vanzelfsprekend dat het vlaams blok reeds te ver over de schreef gaat. Openlijke contacten met ons aller Leon Degrelle en de bezem als rechtstreeks over genomen symbool zijn slechts 2 wel zeer prominente aspecten. Ondertussen laat een voorzitter van een regeringspartij zich lovend uit over Karel Dillen.

Maar eigenlijk zit het probleem veel dieper. Het probleem is dat de huidige publieke opinie, niet in het minst door de oppervlakkige verslaggeving op beide Belgische nieuwszenders, bijna openlijk insinueert dat alles veel beter zou zijn moesten onze Belgische (bekend voor onze gastvrijheid) niet verstoord worden door immigranten. De reden hiervoor wordt ook steeds gelegd in "de aard van de andere cultuur". Doet dit niet denken aan... jawel, ariosofie. Het is deze zwakzinnige opvatting, die vastgeroest zit in de mensen, die het grote probleem vormt in onze maatschappij. Niet één of andere kruistocht.

NB: het hoeft niet gezegd dat deze ariosofische gedachte in moeilijkheden komt in de context van sociologische onderzoeken.

Dorus

eendavid schreef:Ik merk weinig van een kruistocht. Ik vraag me af: gebruik je gewoon graag holle frasen of onderschat je wat een immense beweging een kruistocht is?

Ik zou toch nogmaals de nadruk willen leggen op het opportunisme dat in gans Europa zichtbaar werd onder de politieke leiders. Een "officiële collaboratie" lijkt me dan ook een term die er enkel op gericht kan zijn emoties los te wekken dan een inhoudelijke discussie te voeren.

Laat ons dan eens concreet gaan. Uw wil is excuses te horen van de christelijke partij. Dat is m.i. een bedisputeerbare stelling, hoewel dit toch eerder een Belgische aangelegenheid is (de koning had overduidelijk voldoende hoop op een schikking). Ik beschouw het hierbij vanzelfsprekend dat het vlaams blok reeds te ver over de schreef gaat. Openlijke contacten met ons aller Leon Degrelle en de bezem als rechtstreeks over genomen symbool zijn slechts 2 wel zeer prominente aspecten. Ondertussen laat een voorzitter van een regeringspartij zich lovend uit over Karel Dillen.

Maar eigenlijk zit het probleem veel dieper. Het probleem is dat de huidige publieke opinie, niet in het minst door de oppervlakkige verslaggeving op beide Belgische nieuwszenders, bijna openlijk insinueert dat alles veel beter zou zijn moesten onze Belgische (bekend voor onze gastvrijheid) niet verstoord worden door immigranten. De reden hiervoor wordt ook steeds gelegd in "de aard van de andere cultuur". Doet dit niet denken aan... jawel, ariosofie. Het is deze zwakzinnige opvatting, die vastgeroest zit in de mensen, die het grote probleem vormt in onze maatschappij. Niet één of andere kruistocht.

NB: het hoeft niet gezegd dat deze ariosofische gedachte in moeilijkheden komt in de context van sociologische onderzoeken.

Of u iets merkt van een kruistocht is niet terzake doende. Evenmin wil ik ingaan op beschuldigingen die kant noch wal raken, aangezien ik geen lid ben van welke politieke beweging dan ook, zelfs niet van een beweging tout court. Deze kwakkel blijkt ontstaan in het brein van blijkbaar krampachtig verwrongen geesten.

Wat ik aankaart is de dubbelzinnige houding van het repressieapparaat na WOII, houding die tot op vandaag gevolgen heeft.

Wat ik aanklaag is de onrechtvaardigheid van deze toestand en het voortdurend onwijken, zelfs ontkennen van historische waarheden.

Als dit een wetenschapsforum is, dan neem ik aan dat de zoektocht naar de waarheid ook hier een zekere prioriteit geniet.

Het is niet omdat die waarheid toevallig niet kadert in bepaalde verkrampte opinies, dat hij niet mag geuit worden. Of niet?

In de vorige post heb ik u een reeks lectuur aangeboden, die mijn standpunt verduidelijkt en ondersteunt. Kan het nuttig zijn, u vooreerst met de inhoud ervan vertrouwd te maken alvorens zwart-witte conclusies te trekken?

EelcoStorm

Dorus schreef:Wat ik aankaart is de dubbelzinnige houding van het repressieapparaat na WOII, houding die tot op vandaag gevolgen heeft.

Wat ik aanklaag is de onrechtvaardigheid van deze toestand en het voortdurend onwijken, zelfs ontkennen van historische waarheden.

Na WO II heeft men te maken gehad met de wens om WO II niet als caesuur te zien. Alles moest weer verder gaan als in de jaren voorafgaand aan de oorlog. De oorlog zelf werd snel glad gestreken en men ging over tot de orde van de dag. Dat is, historisch gezien, laakbaar. Maar toen het verstandigste wat men had kunnen doen denk ik.

De gevolgen tegewnoordig zijn er nauwelijks naar mijn idee. En ik vind het wat ver gaan om 60 jaar na dato, waarbij de toen betrokken mensen vrijwel allemaal reeds lang gestorven zijn, over te gaan tot een geschiedkundige correctie.

Eelco

Adpruys

Dat laatste is wel een bijzonder wonderlijk standpunt voor een historicus

EelcoStorm

Goed, mezelf even corrigerend: er is hier geen sprake van een historische correctie, alles is immers bekend. Ik bedoelde te zeggen dat excuses in mijn ogen vergezocht zijn als bijna alle direct betrokkenen reeds lang dood zijn.

Eelco

Adpruys

Ik moet bekennen niet bijzonder goed op de hoogte te zijn van de Belgische geschiedenis noch van de huidige politieke situatie.

Waar Dorus naartoe wil is wellicht niet zonder relevantie. is het zo dat de bestraffing van de Vlaamse seperatistische collaborateurs na WO 2 voor landverraad als excuus is gebruikt om het Vlaams nationalisme uit te schakelen?

Hieruit volgt de vraag in hoeverre het cordon sanitair (ik verneem dat F de Winter niet aan de politieke debatten op tv mag meedoen) niet zozeer ingegeven is door hun vreemdelingen-integratie standpunten maar is de achterliggende reden voor de politici niet hun streven naar seperatisme?

eendavid

(ik verneem dat F de Winter niet aan de politieke debatten op tv mag meedoen)

Dit is nonsens, en het lijkt me wel erg zinvol wanneer je nog eens iets wild verneemt eerst eens zelf te kijken wat er gebeurt. Hij neemt deel aan debatten en probeert daar steeds elk inhoudelijk thema te ontwijken. Hij heeft tijdens de laatste verkiezingen meermaals geweigerd deel te nemen aan debatprogramma's op de openbare omroep. Het zijn dergelijke verwijzingen naar 'kruistochten' die kant noch wal raken (verder meer over kant-noch-wal)

@dorus: het boeit mij niet wat uw politieke voorkeur is (of wel, maar niet in deze discussie). U hebt op geen enkel inhoudelijk punt van mijn post gereageerd. dat getuigt niet echt van veel inhoud, maar van, zoals al gezegd, loze kreten. Er werd namelijk een aanvraag tot onderzoek ingediend. Meer in het bijzonder, werd er al inhoudelijk ingegaan op "de historische waarheid" in dit topic. Ik begrijp dan ook niet waar je precies heen wil met uitspraken als

Als dit een wetenschapsforum is, dan neem ik aan dat de zoektocht naar de waarheid ook hier een zekere prioriteit geniet.

Het is niet omdat die waarheid toevallig niet kadert in bepaalde verkrampte opinies, dat hij niet mag geuit worden. Of niet?

Ik begrijp ook niet welke beschuldiging kant noch wal raken, en dat je op deze beschuldigingen niet wil ingaan terwijl het je te doen is om

de onrechtvaardigheid van deze toestand en het voortdurend onwijken, zelfs ontkennen van historische waarheden.

Adpruys

Vlaams Belang-voorzitter Frank Vanhecke hekelt de ondemocratische houding van de VRT die besliste de partij niet uit te nodigen voor de grote verkiezingsdebatten van 20 mei en 3 juni.

http://www.hln.be/hln/alg/pag/hln_index.js...amp;p_page_nr=1

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Het laatste naoorlogse taboe?

Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?

Re: Het laatste naoorlogse taboe?