Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Moderator: Rhiannon
- Berichten: 11.085
Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
In dit topic vind je de achtergrond informatie bij de ambigue zin waarover in dit topic werd bevraagd.
Zoals reeds gezegd gaat het over het begrijpen van taal, en meer specifiek de betekenis van zinnen (waarvoor een proces van taalkundige ontleding of "parsing" nodig is). Dit gebeurt op basis van grammaticale factoren, maar ook niet-grammaticale factoren spelen een rol. Onderzoek hiernaar wordt verricht met "intuinzinnen", die een ambiguïteit bevatten.
Cuetos en Mitchell (1988) onderzochten niet-grammaticale factoren met de genoemde zin. Zij vonden dat in het Engels een voorkeur bestaat voor lage hechting (late sluiting1), m.a.w. Engelse lezers hechten die meestal aan de actrice. Met exacte vertalingen van de zin vond men dat ook in het Braziliaans, het Portugees, het Zweeds, het Noors en het Roemeens een voorkeur bestaat voor lage hechting. In het Spaans, het Frans en het Duits zou men een voorkeur hebben voor hoge hechting. Hetzelfde zou gelden voor het Nederlands (dus die en de butler).
Ikzelf hechte bij eerste lezing die aan de actrice. Ik vond het dan ook interessant om eens te kijken hoe de taalkundeforumbezoekers de zin zouden interpreteren (en tot nu toe blijkt dat dubbel zo veel gebruikers hechten aan de actrice).
1 Volgens het principe van late sluiting wordt een nieuw element bij voorkeur gehecht aan het zinsdeel dat thans onder verwerking is.
Bron: Psychologische functieleer II: Taal en hogere cognitie, Prof. Dr. A. Vandierendonck, Academia Press
Zoals reeds gezegd gaat het over het begrijpen van taal, en meer specifiek de betekenis van zinnen (waarvoor een proces van taalkundige ontleding of "parsing" nodig is). Dit gebeurt op basis van grammaticale factoren, maar ook niet-grammaticale factoren spelen een rol. Onderzoek hiernaar wordt verricht met "intuinzinnen", die een ambiguïteit bevatten.
Cuetos en Mitchell (1988) onderzochten niet-grammaticale factoren met de genoemde zin. Zij vonden dat in het Engels een voorkeur bestaat voor lage hechting (late sluiting1), m.a.w. Engelse lezers hechten die meestal aan de actrice. Met exacte vertalingen van de zin vond men dat ook in het Braziliaans, het Portugees, het Zweeds, het Noors en het Roemeens een voorkeur bestaat voor lage hechting. In het Spaans, het Frans en het Duits zou men een voorkeur hebben voor hoge hechting. Hetzelfde zou gelden voor het Nederlands (dus die en de butler).
Ikzelf hechte bij eerste lezing die aan de actrice. Ik vond het dan ook interessant om eens te kijken hoe de taalkundeforumbezoekers de zin zouden interpreteren (en tot nu toe blijkt dat dubbel zo veel gebruikers hechten aan de actrice).
1 Volgens het principe van late sluiting wordt een nieuw element bij voorkeur gehecht aan het zinsdeel dat thans onder verwerking is.
Bron: Psychologische functieleer II: Taal en hogere cognitie, Prof. Dr. A. Vandierendonck, Academia Press
- Berichten: 976
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Volgens het principe van late sluiting wordt een nieuw element bij voorkeur gehecht aan het zinsdeel dat thans onder verwerking is
Interpretatie is dus onder andere afhankelijk van woordvolgorde?
- Berichten: 11.085
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Begrip van taal is o.a. afhankelijk van
Woordvolgorde speelt daarin dus ook mee. Merk wel op dat woordvolgorde wordt bepaald door grammatica, en grammatica hier geen eenduidige oplossing biedt. Dan beginnen andere principes en strategieën te werken.
- grammaticale factoren
- lexicale beperkingen
- contextuele beperkingen
- frequentie van uitdrukkingen
- voorafbestaande kennis
- ...
Woordvolgorde speelt daarin dus ook mee. Merk wel op dat woordvolgorde wordt bepaald door grammatica, en grammatica hier geen eenduidige oplossing biedt. Dan beginnen andere principes en strategieën te werken.
- Berichten: 976
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Begrip van taal is o.a. afhankelijk van
grammaticale factoren
lexicale beperkingen
contextuele beperkingen
frequentie van uitdrukkingen
voorafbestaande kennis
...
Zou het zo kunnen zijn dat alles dat in taal is gevat noodzakelijkerwijs ambigu is?
-
- Berichten: 8.614
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Waarom zou dat zo zijn?
Geloof niet alles wat je leest.
Heb jij verstand van PHP? Word Technicus en help mee om Wetenschapsforum nog beter te maken!
Heb jij verstand van PHP? Word Technicus en help mee om Wetenschapsforum nog beter te maken!
- Berichten: 11.085
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Enkele taalkundige reacties zijn afgesplitst naar
(Ik had eerst "gras is groen" in gedachten, maar daar kun je oneindig over discussiëren. Binnen zijn context zal echter niemand deze zin ambigu vinden.)
Let wel: waar ik een "beperking" noemde, gaat het niet om factoren die begrip beperken, maar het aantal mogelijke verklaringen van een zin beperken.
Eén voorbeeld volstaat om dit te weerleggen: "Jan is groter dan Piet."Zou het zo kunnen zijn dat alles dat in taal is gevat noodzakelijkerwijs ambigu is?
(Ik had eerst "gras is groen" in gedachten, maar daar kun je oneindig over discussiëren. Binnen zijn context zal echter niemand deze zin ambigu vinden.)
Let wel: waar ik een "beperking" noemde, gaat het niet om factoren die begrip beperken, maar het aantal mogelijke verklaringen van een zin beperken.
- Berichten: 976
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Zou het zo kunnen zijn dat alles dat in taal is gevat noodzakelijkerwijs ambigu is?
Waarom zou dat zo zijn?
Ik vroeg me eigenlijk af of er altijd spraken is van lage hechting (late sluiting) of hoge hechting (vroege sluiting)?Eén voorbeeld volstaat om dit te weerleggen: "Jan is groter dan Piet."
Wat betekenen eigenlijk hoog en laag?
- Berichten: 11.085
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Zoals blijkt uit onderzoek verschilt dit per taal, en zoals mag blijken uit de poll verschillen de voorkeuren binnen een taalsegment ook nog.Ik vroeg me eigenlijk af of er altijd spraken is van lage hechting (late sluiting) of hoge hechting (vroege sluiting)?
Voor meer uitleg over "binding" verwijs ik je voorlopig naar Frazier, die de theorie uitwerkte en er onderzoek naar deed.
-
- Berichten: 85
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Ik had zoiets van, het kan beide, dus ik laat 'ratio' bepalen welke van de twee ik ga kiezen.. (zie topic in Taalkunde) Waar behoor ik dan toe?
Of ligt dat dan aan mijn nederlandse grammatica dat op een laag pitje ligt...
Of ligt dat dan aan mijn nederlandse grammatica dat op een laag pitje ligt...
- Berichten: 79
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Ik associeerde juist 'die' met butler. Een butler van 'een actrice die op een balkon staat' vind ik een vreemde uitdrukking. Het butler zijn heeft namelijk weinig te maken met het situationele 'op het balkon staan'. Een butler van iemand zijn geeft een wat langduriger relatie aan. Maar ik moet zeggen dat nu ik de zin een paar keer herlezen heb, ik weer geneigd ben 'die' met actrice te verbinden. Vreemd zuks...
-
- Berichten: 43
Re: Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond
Net als Kaze leek het me dat 'die op het balkon stond' zinvoller wanneer het op de butler betrekking heeft dan op de actrice.