Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Moderator: Rhiannon

Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 6.716

Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Ja, maar een sociaal probleem is niet meteen een sociologisch probleem. Dat was één van de eerste dingen die in onze basiscursus aan bod kwam :D
Ook ferry onderstreepte in de betreffende discussie [kinderen te verwend - klik op snapback/rood pijltje] deze zin nogmaals. Er is blijkbaar een belangrijk onderscheid.

Dus mijn vraag (ik heb de basiscursus niet gehad :P ) is: wanneer wordt een sociaal probleem een sociologisch probleem? Wat zijn de definities?
I am not young enough to know everything - Oscar Wilde

Berichten: 954

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Een sociaal probleem heeft betrekking op een "onwenselijke" situatie in de maatschappij (ik zet onwenselijk even tussen haakjes omdat wat als onwenselijk wordt gezien natuurlijk per persoon, per plaats en per periode verschilt), zoals armoede, verloedering, geweld, criminaliteit, normverval, en ga zo maar door. Het probleem is een discrepantie tussen een gewenste en de werkelijke maatschappelijke situatie. Het oplossen ervan uit zich bijvoorbeeld in het ontwikkelen van beleid, het straffen van overtreders, het uitvoeren van interventies, etc. Het liefst door het toepassen van kennis, maar vaak zijn deze ingrepen ideologisch van aard.

En sociologisch probleem heeft betrekking op de sociologie, de wetenschap die de maatschappij bestudeert. In dat geval bestaat een probleem eruit dat we iets zouden willen weten of willen verklaren en dat niet voldoende kunnen doen met de huidige stand van theoretische en empirische kennis. Dan gaat het om fundamentele sociologische vragen als wat is een samenleving, op welke wijze komen normen tot stand, hoe is de sociale structuur gerelateerd aan industrialisatie, modernisering, individualisering, globalisering, etc. Het werken aan sociologische problemen levert niet direct een maatschappelijke verbetering op, en is daar ook niet op gericht, maar een bijdrage aan de wetenschap.

Kortom, het onderscheid tussen een sociaal probleem en een sociologisch probleem is die tussen een praktisch probleem en een theoretisch probleem, net zo goed dat er een verschil is tussen een psychisch probleem en psychologische problemen, bedrijfsproblemen en bedrijfskundige problemen, problemen met wiskunde en wiskundige problemen, natuurrampen en natuurkundige problemen....

Gebruikersavatar
Berichten: 6.716

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Kortom, het onderscheid tussen een sociaal probleem en een sociologisch probleem is die tussen een praktisch probleem en een theoretisch probleem, net zo goed dat er een verschil is tussen een psychisch probleem en psychologische problemen, bedrijfsproblemen en bedrijfskundige problemen, problemen met wiskunde en wiskundige problemen, natuurrampen en natuurkundige problemen....
Het onderscheid aan de hand van de analogieën die je plaatst is me niet helemaal duidelijk. Wat ik er tot nu toe van snap: als ik bijvoorbeeld met een psychisch probleem naar de psycholoog ga, dan wordt mijn probleem haast automatisch een psychologisch probleem op het moment dat hij/zij mijn probleem kan "plaatsen". Dat wil zeggen dat een probleem wetenschappelijk moet zijn erkend als probleem, voordat het binnen die wetenschap als probleem mag gelden. Als mijn psychisch probleem dan kenmerken heeft van een veelvoorkomend, onderzocht, gedefinieerd probleem dan is het een psychologisch probleem geworden, omdat men er, theoretisch, mee aan de gang kan gaan.

In die context begrijp ik dan wel het "niet meteen" in Ypsilon's statement.
Ja, maar een sociaal probleem is niet meteen een sociologisch probleem
Een sociaal probleem is dan dus pas een sociologisch probleem als er is vastgesteld dat het om een onderzoekenswaardig (omdat het veel voorkomt) of al onderzocht fenomeen gaat waarbij het beestje een naam heeft gekregen binnen de sociologie.

Maar: Ypsilon plaatste zijn commentaar in het kader van de opmerking van gebruikers dat de topic in kwestie (kinderen te verwend ---> vandaar probleemjongeren) onterecht naar filosofie was verplaatst. Het bezwaar was dat het toch om een sociologisch probleem zou gaan. Nee, werd er gezegd, dit is geen sociologisch probleem, dit is een sociaal probleem (ik wil hier absoluut geen beslissing aanvechten, no pun intended, maar begrijpen wat het verschil tussen sociaal probleem en sociologisch probleem is in deze context, en ook in het algemeen).

In die context kan ik het niet helpen te denken dat er nog een ander definitieverschil moet zijn dan het verschil tussen praktisch (en subjectief) en theoretisch (en objectief). Anders komt het namelijk nogal kunstmatig op me over. Als ik naar de definitie van sociologie kijk op Wikipedia dan kan ik niet anders dan het volgende denken: als een probleem wordt gesignaleerd als "toename van probleemjongeren" dan is dat een sociologisch probleem. Maar als je er een oorzaak aan vastplakt als: kinderen worden teveel verwend, dan wordt het anders. Want ten eerste moet "kinderen worden verwend" als probleem erkend worden. Het heeft psychische consequenties, maar is daarmee nog geen psychisch probleem omdat er sprake moet zijn van "ongewenste consequenties" (voor wie eigenlijk?) Volgens jou, ferry is het, zelfs als het dan een psychisch probleem mag heten, nog steeds geen psychologisch probleem. Wanneer wordt het dan een psychologisch probleem, m.a.w. een probleem binnen de psychologie? En idem dito, wanneer wordt een sociaal probleem (een fenomeen dat ongewenste gevolgen heeft, met nog steeds de vraag "voor wie?") dan een sociologisch probleem?

Als je er dan puur, als onderscheid, een kenmerk als theoretisch (in plaats van praktisch) aan vastplakt, hoe zit dat dan? Immers, op het moment dat men zich gaat buigen over een sociaal probleem, in wetenschappelijke zin, onderzoekend, wordt het dan niet, naar analogie van wat jij ferry hierboven hebt uitgelegd, automatisch een sociologisch probleem? Omdat het dan een theoretisch probleem is geworden? Dan kan ik niet anders dan concluderen dat een geconstateerd fenomeen als "toename van probleemjongeren" een sociologisch probleem mag heten, ongeacht de onderliggende argumentatie. Of is het dan nog steeds geen sociologisch probleem, puur omdat het geen naam heeft gekregen, nog niet voldoende wetenschappelijk onderzocht is, en derhalve niet als "probleem" mag gelden binnen de sociologie? Is het dan niet eerder een kwestie van een nog niet bewezen (met duidelijke oorzaak-gevolg aannames) fenomeen in plaats van een sociaal probleem dat nog geen sociologisch probleem mag heten omdat het niet theoretisch wordt benaderd? Of wordt "fenomeen dat theoretisch benaderd wordt" gelijkgesteld met "fenomeen dat binnen de betreffende wetenschapstak als bewezen wordt geacht" .

Met andere woorden, ik snap het gewoon nog niet.
I am not young enough to know everything - Oscar Wilde

Berichten: 954

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Misschien helpt het volgende, afkomstig uit een samenvatting voor het vak "Hoofdvragen van de sociologie".
1.7 Sociale problemen en sociologische problemen

Sociologische problemen en sociale problemen worden nogal eens door elkaar gehaald. Sommige kenmerken van de samenleving zijn door sociologen ‘geproblematiseerd’ en daardoor tot de hoofdvragen van de sociologie geworden.

Sociale problemen ontstaan onder meer wanneer betrekkelijk algemeen gedeelde doeleinden niet worden bereikt en mensen dat als ‘problematisch’ ervaren.

De oplossing van een sociologisch probleem bevredigt in eerste instantie alleen de nieuwsgierigheid van sociologen. Toch is er geen brede kloof tussen sociale en sociologische problemen. In ieder geval zijn bruggen tussen hen mogelijk. We bespreken er drie;

Sociale problemen kunnen ten eerste de aanleiding vormen voor sociologische vragen. Voorts zijn soms de oplossingen voor sociale problemen te ontlenen aan antwoorden op de hoofdvragen van de sociologie. Daarnaast wijst sociologisch onderzoek meer dan eens uit dat bepaalde ‘oplossingen’ van sociale problemen in de praktijk niet voldoen.

Sociale problemen zijn op de eerste plaats normatief en praktisch van aard en sociologische problemen beschrijvend en verklarend. Dit leidt tevens dat in sociale problemen, wanneer ze worden uitgewerkt, allerlei sociologische vragen zijn vervat. Er is dus een brug tussen sociale en sociologische problemen. Wanneer de antwoorden op sociologische vragen in de beschouwing wordt getrokken, blijkt er een tweede brug tussen sociale en sociologische problemen te ontstaan. Na toetsingsvragen komen toepassingsvragen aan bod. Richtlijnen voor praktisch handelen blijken, zodra ze conditioneel worden geformuleerd, niet fundamenteel van verklarende theorieën te verschillen. In de empirisch-theoretische sociologie wordt wel gesproken van onafhankelijke (verklarende)en afhankelijke (te verklaren)variabelen In de toegepaste sociologie spreekt men over doel-en instrumentvariabelen (na te streven en te manipuleren variabelen).Sociologische kennis heeft een verklarend doel, als x het geval is, dan zal ook y het geval zijn; en een sturende functie, als u doel y wilt bereiken, dan kunt u middel x inzetten.

Ten slotte nog een brug. Politici en beleidsvoerders kunnen namelijk ook als theoretici worden beschouwd. Politiek en praktijk zijn te beschouwen als levensechte experimenten, waaruit kan blijken in hoeverre beleidstheorieën voldoen. Sociologisch onderzoek naar de uitkomsten van die experimenten kan iets dergelijks aantonen. Dergelijk onderzoek kan vele, elkaar soms overlappende vormen aannemen. Zo zijn er doelbereikingsonderzoek, effectrapportage, effectiviteitonderzoek en evaluatieonderzoek. Dit neemt niet weg dat sociale problemen vooral handelings-en waarderingskwesties zijn, terwijl sociologische vragen allereerst kwesties zijn van logische argumenten en empirische onderzoeken.

Berichten: 8.614

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Alhoewel het niet mijn vakgebied is denk ik dat ik het probleem (no pun intended) begrijp.
Wat ik er tot nu toe van snap: als ik bijvoorbeeld met een psychisch probleem naar de psycholoog ga, dan wordt mijn probleem haast automatisch een psychologisch probleem op het moment dat hij/zij mijn probleem kan "plaatsen". Dat wil zeggen dat een probleem wetenschappelijk moet zijn erkend als probleem, voordat het binnen die wetenschap als probleem mag gelden. Als mijn psychisch probleem dan kenmerken heeft van een veelvoorkomend, onderzocht, gedefinieerd probleem dan is het een psychologisch probleem geworden, omdat men er, theoretisch, mee aan de gang kan gaan.
Volgens mij is dit niet helemaal wat ferry bedoelde. Als ik zijn uitleg goed begrijp is een psychisch probleem een welbenoemde geestelijke aandoening zoals schizofrenie, paranoia, of een obsessieve-compulsieve stoornis. M.a.w. een psychisch probleem is een praktisch probleem (wat ferry eerder al zei, maar dan met een sociaal probleem als voorbeeld). Een psychologisch probleem is dan één van de grote vragen waarop de gehele psychologie een antwoord probeert te vinden, bijvoorbeeld "Hoe reageert een individu in een bepaalde situatie?" Het ligt voor de hand dat dit eerder een theoretisch probleem is.

Niettemin vind ik het psychisch/psychologisch voorbeeld ook nogal verwarrend en denk ik dat het beter weggelaten was. Nog even wat verklaring bij de andere voorbeelden van ferry:
  • bedrijfsprobleem/bedrijfskundig probleem: een voorbeeld van het eerste zou een nakend faillissement (praktisch) zijn, het tweede bijvoorbeeld een vraag als "Hoe beheer ik een bedrijf optimaal?" (theoretisch);
  • probleem met wiskunde/wiskundig probleem: een voorbeeld van het eerste: "Reken de nulpunten van volgende functie uit." (praktisch), het tweede is bijvoorbeeld: "Bewijs de Riemannhypothese." (theoretisch).
Veertje schreef:In die context begrijp ik dan wel het "niet meteen" in Ypsilon's statement.

Een sociaal probleem is dan dus pas een sociologisch probleem als er is vastgesteld dat het om een onderzoekenswaardig (omdat het veel voorkomt) of al onderzocht fenomeen gaat waarbij het beestje een naam heeft gekregen binnen de sociologie.
Ik denk niet dat een sociaal probleem altijd een sociologisch probleem moet/kan worden.

EDIT: Ferry was me voor.
Geloof niet alles wat je leest.


Heb jij verstand van PHP? Word Technicus en help mee om Wetenschapsforum nog beter te maken!

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

De vraag komt n.a.v. een welbepaald topic, dus laten we dat even als voorbeeld gebruiken. De vraag "Zijn kinderen te verwend?" is eigenlijk normatief. Voor je dit op individueel (en dus eerder psychologisch) niveau kan beantwoorden, moet je eerst concretiseren wat een "verwennende opvoeding" is, hoe die door het kind wordt gepercipieerd (liefst met onderzoek naar temperamentskenmerken etc.) en wat voor impact dat heeft op het kind. Dit kan zowel idiografisch (het ene geval onderzoeken) als nomothetisch (breder onderzoek).

Voor dit een sociologische vraagstelling wordt, moet er objectief een duidelijke maatschappelijke verandering geobserveerd worden. Als dat gebeurt kan men vanuit de sociologie op zoek gaan naar de oorzaken. Ook hier moet elk punt geoperationaliseerd, m.a.w. concreet gedefinieerd, (kunnen) worden.

Het onderscheid tussen sociale en sociologische problemen is soms vaag (de sociologie onderzoekt o.a. sociaal deviant gedrag), maar het is de wetenschappelijke methode die steeds het verschil uitmaakt. Het centrale punt in genoemd topic is echter veeleer een ethische vraagstelling.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.716

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Klintersaas schreef:Alhoewel het niet mijn vakgebied is denk ik dat ik het probleem (no pun intended) begrijp.
Wat ik er tot nu toe van snap: als ik bijvoorbeeld met een psychisch probleem naar de psycholoog ga, dan wordt mijn probleem haast automatisch een psychologisch probleem op het moment dat hij/zij mijn probleem kan "plaatsen". Dat wil zeggen dat een probleem wetenschappelijk moet zijn erkend als probleem, voordat het binnen die wetenschap als probleem mag gelden. Als mijn psychisch probleem dan kenmerken heeft van een veelvoorkomend, onderzocht, gedefinieerd probleem dan is het een psychologisch probleem geworden, omdat men er, theoretisch, mee aan de gang kan gaan.
Volgens mij is dit niet helemaal wat ferry bedoelde. Als ik zijn uitleg goed begrijp is een psychisch probleem een welbenoemde geestelijke aandoening zoals schizofrenie, paranoia, of een obsessieve-compulsieve stoornis. M.a.w. een psychisch probleem is een praktisch probleem (wat ferry eerder al zei, maar dan met een sociaal probleem als voorbeeld). Een psychologisch probleem is dan één van de grote vragen waarop de gehele psychologie een antwoord probeert te vinden, bijvoorbeeld "Hoe reageert een individu in een bepaalde situatie?" Het ligt voor de hand dat dit eerder een theoretisch probleem is.
Als ik naar een psycholoog ga, en hij mijn probleem kan plaatsen, hoe praktisch het ook is, dan zal het vallen onder één van de grote vragen waarop de gehele psychologie een antwoord probeert te vinden. Hij plaatst het immers binnen een bepaald kader, een kader dat hoort bij wat hij weet een heeft geleerd, en daarmee wordt mijn probleem een psychologisch probleem ipv een psychisch probleem. Hij zal het immers, als expert, binnen de psychologie proberen op te lossen en het automatisch onder 1 van de grote vragen plaatsen.
Klintersaas schreef:
Veertje schreef:In die context begrijp ik dan wel het "niet meteen" in Ypsilon's statement.

Een sociaal probleem is dan dus pas een sociologisch probleem als er is vastgesteld dat het om een onderzoekenswaardig (omdat het veel voorkomt) of al onderzocht fenomeen gaat waarbij het beestje een naam heeft gekregen binnen de sociologie.
Ik denk niet dat een sociaal probleem altijd een sociologisch probleem moet/kan worden.
Nee, dat begreep ik (wel - las je misschien bovenstaande "wel" als "niet"?) maar als er aanleiding is om het te onderzoeken en men een probleem een naam heeft gegeven dan is het een sociologisch probleem geworden. Tenzij er nog iets zit in de definitie van sociologisch probleem dat hier nog niet aan de orde is gekomen. Ook het volgende geeft daar nog niet meer duidelijkheid over:
Misschien helpt het volgende, afkomstig uit een samenvatting voor het vak "Hoofdvragen van de sociologie".
Dit zegt eigenlijk niet meer dan wat ik hier al zei:
Een sociaal probleem is dan dus pas een sociologisch probleem als er is vastgesteld dat het om een onderzoekenswaardig (omdat het veel voorkomt) of al onderzocht fenomeen gaat waarbij het beestje een naam heeft gekregen binnen de sociologie.
De vraag komt n.a.v. een welbepaald topic, dus laten we dat even als voorbeeld gebruiken. De vraag "Zijn kinderen te verwend?" is eigenlijk normatief. Voor je dit op individueel (en dus eerder psychologisch) niveau kan beantwoorden, moet je eerst concretiseren wat een "verwennende opvoeding" is, hoe die door het kind wordt gepercipieerd (liefst met onderzoek naar temperamentskenmerken etc.) en wat voor impact dat heeft op het kind. Dit kan zowel idiografisch (het ene geval onderzoeken) als nomothetisch (breder onderzoek).
Dit is wat ik bedoelde met:
Als ik naar de In die context kan ik het niet helpen te denken dat er nog een ander definitieverschil moet zijn dan het verschil tussen praktisch (en subjectief) en theoretisch (en objectief). Anders komt het namelijk nogal kunstmatig op me over.
Laat ik het dus anders formuleren:

Het woord probleem impliceert dat er iets niet goed gaat. Of we het nu over een sociaal probleem of een sociologisch probleem hebben. Er is een sociaal probleem. N.a.v. alles wat hierboven geschreven is, is dat een probleem dat door mensen, subjectief vooralsnog, als probleem wordt ervaren. Echter is nog niet duidelijk of dat nu ook daadwerkelijk als probleem aangemerkt kan worden binnen de wetenschapstak sociologie. Mijn vraag is nog steeds: welke kenmerken moet een probleem hebben om binnen de wetenschapstak sociologie als "sociologisch probleem" aangemerkt te kunnen worden? Is dat alleen maar dat het aan sociologisch onderzoek is onderworpen (en desnoods daarbij ook binnen andere wetenschapstakken zoals de psychologie) en dus binnen de sociologie is benoemd? Of moet het probleem ook nog aan andere voorwaarden voldoen?

Het antwoord ligt dan waarschijnlijk in Ypsilon's formulering:
Voor dit een sociologische vraagstelling wordt, moet er objectief een duidelijke maatschappelijke verandering geobserveerd worden.
Waarbij ik me dan afvraag: door WIE moet/mag die verandering geobserveerd worden (voorlopig persoonlijk antwoord: allen die het OBJECTIEF kunnen beoordelen), en wanneer is er DUIDELIJK sprake van een maatschappelijke verandering?
I am not young enough to know everything - Oscar Wilde

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Veertje schreef:Het antwoord ligt dan waarschijnlijk in Ypsilon's formulering: (...)

Waarbij ik me dan afvraag: door WIE moet/mag die verandering geobserveerd worden (voorlopig persoonlijk antwoord: allen die het OBJECTIEF kunnen beoordelen), en wanneer is er DUIDELIJK sprake van een maatschappelijke verandering?
Dat zijn moeilijke vragen. Ik hoop dat Ferry misschien nog meer toelichting kan verschaffen. Veel hangt af van de onderzoekers en de operationele definitie: welke evidentie wordt als voldoende beschouwd in het licht van een bepaald criterium? Hulpdisciplines zoals de sociografie kunnen daarvoor gebruikt worden.

In de vraag van het topic werd een en ander op een andere manier aangebracht: er werd impliciet aangenomen dat kinderen vandaag te verwend zijn, en dat dit een probleem is, om daarvan dan de oorzaken te duiden. Er is niet eerst een breed probleem geobserveerd (laten we even aannemen: de gevolgen van verwendheid), om dan te controleren waar het vandaan komt (laten we aannemen dat verwendheid als oorzaak uit de bus komt) om daarvan weer andere oorzaken te duiden.

Dergelijk onderzoek kan moeilijk door onze forummers uitgevoerd worden natuurlijk, maar vooralsnog is het daardoor een maatschappelijk-normatief probleem, waarover getheoretiseerd kan worden buiten de meer stringente onderzoekskaders.

Berichten: 954

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Ok, laat ik nog een poging doen.

Bij een sociologisch probleem gaat het om het zoeken van een verklaring voor een sociaal proces of een uitkomst en dat hoeft niet per se een sociaal probleem te zijn. Het is een theoretisch probleem. Stel de vraag is "hoe is groepscohesie te verklaren?", dan heb je een sociologisch probleem, want vervolgens kun je vanuit verschillen sociologische theorieen beredeneren wat sociale cohesie is, waar het vandaan komt en toetsbare hypothesen opstellen. Het probleem is hier een discrepantie tussen iets dat we weten en iets dat we niet weten.

Een sociaal probleem is een discrepantie tussen een maatschappelijk gezien wenselijke situatie en een feitelijke situatie. Wat een probleem een probleem maakt wordt gedefinieerd door burgers, wetenschappers, politici, kortom iedereen. Alleen hoeft zo'n probleem geen sociologisch probleem te zijn, in de zin van een theoretisch probleem, maar een praktisch probleem. Stel, er wordt gesteld dat de veiligheid op straat afneemt en we willen dat de veiligheid toeneemt, dus we plaatsen camera's. Daar komt geen sociologisch probleem aan te pas, wordt gewoon een interventie gepleegd om te zien wat er gaat gebeuren.

Berichten: 954

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Trouwens, ik zie nu dat een deel van de verwarring komt door wat je onder probleem verstaat. Een sociaal probleem is als mensen vinden dat iets niet goed gaat, een sociologische probleem, betekent een probleemstelling, dat wil niet zeggen dat er iets niet goed zou gaan. Dat is iets totaal anders.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.716

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Trouwens, ik zie nu dat een deel van de verwarring komt door wat je onder probleem verstaat. Een sociaal probleem is als mensen vinden dat iets niet goed gaat, een sociologische probleem, betekent een probleemstelling, dat wil niet zeggen dat er iets niet goed zou gaan. Dat is iets totaal anders.
Een probleemstelling is niets anders dan het stellen (poneren) van een probleem. Je stelt/poneert een probleem door jezelf vragen te stellen als:
  • Wat is geconstateerd (feitelijk probleem)?
  • Wat is de aanleiding van deze situatie/probleem?
  • Wat is de wenselijke situatie? Het probleem zelf staat daar dus nog steeds aan de basis.
  • Wat is je doelstelling?
  • Wat zijn mogelijke producten om het doel te realiseren?
Bron

Waarbij de vraag die Ypsilon hierboven formuleert: welke evidentie wordt als voldoende beschouwd in het licht van een bepaald criterium? volgens mij van belang is om vooral (maar niet uitsluitend) het eerste punt, nl. constatering van het feitelijke probleem, te kunnen beschrijven.

Een onderscheid maken tussen probleemstelling en probleem is hier dus niet het onderscheid dat bepaalt of we het hebben over een sociaal probleem of een sociologisch probleem. Er is in beide gevallen, probleem of probleemstelling, altijd sprake van een probleem dat behandeld wordt. Puur en alleen het formuleren, beschrijven van een probleem (de probleemstelling) maakt dat specifieke probleem nog niet sociologisch ipv sociaal. Volgens mij.

Ik heb denk ik wel begrepen wat hier de knelpunten zijn.

En ook wat jullie insteken zijn (en die verschillen volgens mij van elkaar, terwijl ze met betrekking tot de tegenstelling "wetenschappelijk benaderd" vs. "volgens ervaring beleefd" elkaar deels overlappen).

Daarom wil ik het nog (als jullie mijn pitbull gedrag nog niet zat zijn) even over een andere boeg gooien. Als jullie zouden moeten bepalen aan welke voorwaarden een sociologisch probleem (of zo je wilt, een sociologische probleemstelling, wat niets anders is dan een beschrijving van een probleem binnen het vakgebied sociologie) zou moeten voldoen om hier geplaatst te mogen worden als zodanig, welke eisen zouden jullie dan stellen? Wat zijn de basisvoorwaarden voor de formulering van een sociologisch probleem alhier? En welk soort probleem kan hier als sociologisch probleem worden aangekaart. Op basis van wat?

Het antwoord op die vragen is dan iets waar iedereen, die in dit subforum een probleem wil poneren, iets aan heeft. Waardoor deze topic zin en invulling gaat krijgen.

Het mooie van deze discussie hier te voeren is overigens m.i. dat in ieder geval duidelijk wordt hoe moeilijk het soms kan zijn bepaalde definities te formuleren en daar bepaalde praktische richtlijnen aan te koppelen.
I am not young enough to know everything - Oscar Wilde

Berichten: 954

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Het antwoord hierop is: De site van de Fontys-leraren opleiding is geen goede bron voor het bepalen wat een wetenschappelijke probleemstelling is.

Nog een keer terug naar social cohesie. Het verklaren van sociale cohesie is een sociologisch probleem maar geen sociaal probleem. Waarom? Je kunt sociale cohesie op verschillende niveaus onderzoeken en aan de hand van verschillende theorieen (marxisten zullen het verklaren door te verwijzen naar klasseverschillen, de ruiltheorie zal het hebben over het uitwisselen van sociale hulpbronnen, etc), op basis van toetsbare theorieen kun je vervolgens onderzoeken of sociale cohesie door de ene theorie beter verklaard wordt dan door de andere. Echter, daarmee onderzoek je geen sociaal probleem.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Daarom wil ik het nog (als jullie mijn pitbull gedrag nog niet zat zijn) even over een andere boeg gooien.
Nee hoor, dit soort reflectie kan zeer nuttig zijn. Ik denk dat we dit even moeten afzetten tegen de betawetenschappen hier. Als iemand daar met een vraag komt, valt meestal vrij formeel - aan de hand van formules en wetten - een oplossing te formuleren. Die structurele werking is eigenlijk eenvoudiger (de inhoud daarom niet of toch niet noodzakelijk).

Aan de andere kant hebben we de psychologie. Daarvoor is een gelijkaardige discussie reeds een hele tijd geleden gevoerd (en daar heb ik rekening mee gehouden in het opstellen van de bijsluiter, zoals je weet). De conclusie was daar dat wetenschappelijke psychologische theorievorming de basis voor dit forum moest zijn. Lekentheorieën (dat is overigens geen vies woord) kunnen daar een plaats in gegeven worden, maar moeten niet de hoofdmoot gaan uitmaken.

Mijn visie op sociologie in dit kader sluit bij dit tweede aan. Daar sociologie de studie is van "de interactie tussen personen en/of sociale eenheden, van de wijze waarop het verloop van deze sociale interactie wordt bepaald door de omgeving en resulteert in de ontwikkeling van vaste patronen en van de gevolgen daarvan voor het menselijk gedrag", kortweg: alle sociale interactie, kunnen en zúllen sociologische en sociale problemen overlappen. Net zoals bij psychologische* theorievorming zal ook hier iedereen wel een mening hebben en die ter tafel willen brengen. Dat kan, maar daar lijkt het filosofieforum me meer geschikt voor. Hier, vind ik, moeten de wetenschappelijke methoden en theorieën van de sociologie de wegwijzer zijn. Dat kan gezien worden als een beperktere insteek (al hoeft het dat niet te zijn), maar het lijkt me dat we liever een forum zien waarvan de vlag de lading dekt.

*
Verborgen inhoud
ik heb daaromtrent in de bijsluiter al aangestuurd op het feit dat wilde theorievorming de bal ferm kan misslaan. Dat geldt ook voor supra-individuele processen zoals bestudeerd door de sociologie. Ik zou de puntjes in de bijsluiter nog kunnen aanvullen. Sommige psychologen hebben betoogd (en onderzocht) dat mensen vreselijk slechte waarnemers zijn. Ik ben het daar niet zonder meer mee eens, maar toch: mensen gaan niet zo goed om met kansberekening en grote getallen in het algemeen, zijn niet echt goed in het observeren van correlaties, brengen base-rates van gebeurtenissen vaak niet in rekening, hebben vaak geen inzicht in regressietendensen, wegen saillante informatie relatief zwaarder dan andere data, en vallen ten prooi aan confirmation bias. Dat lijken me trouwens puntjes die in TO ook een vermelding waard zijn.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.293

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Ik denk niet dat het mogelijk is in één zin aan te geven of en zo ja hoe er verschil is tussen sociale problemen en sociologische problemen. De term 'sociaal' staat voor de neiging van een soort om met andere soortgenoten samen te leven. Als daar problemen ontstaan, is de grens tussen een 'sociaal probleem' en 'sociologisch probleem' vaak dun; soms ook heel groot, afhankelijk van de context en de grootte van de groep die het betreft. Het is vooral een discussie over semantiek als je het mij vraagt. En eigenlijk ook niet zo boeiend, maar dat vind ik.

@veertje:
als ik bijvoorbeeld met een psychisch probleem naar de psycholoog ga, dan wordt mijn probleem haast automatisch een psychologisch probleem op het moment dat hij/zij mijn probleem kan "plaatsen". Dat wil zeggen dat een probleem wetenschappelijk moet zijn erkend als probleem, voordat het binnen die wetenschap als probleem mag gelden. Als mijn psychisch probleem dan kenmerken heeft van een veelvoorkomend, onderzocht, gedefinieerd probleem dan is het een psychologisch probleem geworden, omdat men er, theoretisch, mee aan de gang kan gaan.
Je gooit hier het hebben van een psychisch probleem op één hoop met psychopathologie. Of iemand een psychisch probleem heeft staat op zich los van psychopathologie en ook los van theorie. Er is een verschil tussen psychologie als wetenschap en psychotherapie als discipline. Psychotherapie maakt onder meer gebruik van principes en kennis die voortkomt uit wetenschap, maar is op zichzelf geen wetenschap maar een vak.
keeping an open mind is a virtue, but not so open that your brains fall out.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: Definities sociaal probleem en sociologisch probleem

Vraag omtrent depressie als sociaal probleem afgesplitst naar een nieuw onderwerp

Reageer