Averechts effect gedragsbeïnvloedend programma

benb

Ik kom geregeld op een deens bedrijf, plm 125 medewerkers, waarin via een gesloten tv circuit mededelingen worden gedaan aan het personeel.

De laatste 2 maanden zie ik dat er aandacht wordt besteed aan pesten op het werk, hier mobning genoemd. Het is een plaatje met 2 smiley's, de lachende met een tekst 'wees goed voor elkaar etc' en een trieste met een tekst dat mobning absoluut fout is.

Op zich is het idee goed, edoch de betreffende dia komt om 1 a 2 minuten steeds door, 24/7

Ik begon mij af te vragen of dit tempo en de 24/7 aanpak (hij draait dus al 2 maanden) er kan leiden dat juist een verhoging van mobning kan plaats vinden.

Mijn redenatie is dat er mogelijk mensen zijn met latente behoeften in deze en gaat/wil ontdekken wat de ruimte is om mobning toe te passen. Of mensen die het al subtiel toepassen juist meer stimuleren.

Ik herinner mij jaren geleden, dat in nl commercials op tv voor snoepgoed een tandenborstel vignet moesten hebben als waarschuwing, alsmede om het snoepen af te remmen.

De praktijk was dat het totaal niet werkte. De redenatie van de snoeper bleek te zijn: och als je je tanden poetst dan mag je snoepen.

In deze geest breng ik dit onderwerp onder de aandacht.

Wie heeft hier een mening over?

ypsilon

Wie heeft hier een mening over?

Toch even dit: niet gewoon meningen graag, maar vooral wetenschappelijk onderbouwde uiteenzettingen.

Rogresalor

Toch even dit: niet gewoon meningen graag, maar vooral wetenschappelijk onderbouwde uiteenzettingen.

Hmmm, burgers hebben ieder een eigen standpunt, maar neem een standpunt dat algemeen aanvaart is.. klinkt beter.

Deze smilies die continu op beeld verschijnen zouden:

1. het werk verstoren omdat de aandacht afgeleid wordt. Men komt uit concentratie en moet er weer aan denken.

2. Inderdaad aanzetten tot mobning ofwel mobbing in het Engels.

Een directere aanpak is beter zoals ik volledig achter mijn baas sta.

De redenering die heel goed blijkt te werken is dat zodra er sprake is van mobbing dat de persoon gewoon wordt ontslagen.

Een slogan van "pestkoppen komen in de bijstand" zou hard zijn, maar wel werken en hier gewoon een banner van maken dat onderin je programma staat afgebeeld.

Zal perfect werken.

ypsilon

Hmmm, burgers hebben ieder een eigen standpunt, maar neem een standpunt dat algemeen aanvaart is.. klinkt beter.

Dat heb ik dus niet gezegd. Wat ik bedoel is: geen opmerkingen à la "Ik vind pesten op de werkvloer...", "Ik vind dat er dit of dat moet aangedaan worden...", "Zus of zo is volgens mij..." maar wél: "Uit wetenschappelijk onderzoek i.v.m. pesten op de werkvloer blijkt...", "Dit of dat programma tegen pesten heeft in de praktijk zijn nut bewezen, zie: etc.".

Lathander

"Uit wetenschappelijk onderzoek i.v.m. pesten op de werkvloer blijkt...", "Dit of dat programma tegen pesten heeft in de praktijk zijn nut bewezen, zie: etc.".

Daar heeft de topicstarter niet omgevraagd...

Kan je net zogoed dit topic deleten, want de oorsprong vraagt meningen, geen wetenschappelijke feiten. En zo kan je dus ongeveer iedere discussie weren uit wetenschappelijke kringen op basis van het feit dat er nog geen onderzoek rond gepleegd is. Mensen blijven zitten met hun ideeën en frustraties, in naam van de wetenschap

ypsilon

Ik sta er eigenlijk nog steeds versteld van dat men het zo moeilijk blijkt te hebben met de vraag om wetenschappelijke discussie op een wetenschapsforum. Als de naam nog geen dead give-away is, staat alles in onze regels, de sectie "over dit forum" en de bijsluiter uitgespeld. Natúúrlijk mogen ideeën aangedragen worden, maar wel op een degelijk onderbouwde manier. Als er over een onderwerp weinig bekend is hebben we het theorieontwikkelingsforum. Maar voor pesten en mobbing bestaat er naar alle waarschijnlijkheid méér dan genoeg onderzoek waar de discussie op gebaseerd kan worden. Als dat niet mogelijk is, zal hier inderdaad een slotje op komen

Verborgen inhoud

.

Edit: topic titel aangepast.

Snow white

Ik wil graag een redenering geven ten aanzien van dit onderwerp. Ik zal wel wetenschappelijke termen gebruiken, maar aangezien het om algemene aannames gaat kan ik niet tot op de bladzijde toe vermelden welke bronnen bijdroegen aan mijn redenering. Hopende dat dit voldoet - voor zowel topicstarter als moderator. Ik respecteer namelijk weldegelijk de wetenschappelijke werkwijze.

Er zijn 'merely' drie mogelijkheden, waarbij ik het zal hebben over correlaties en niet over causaliteit (het moge duidelijk zijn waarom):

1) Er blijkt een negatieve correlatie op te treden tussen nD (aantal keer dat de dia wordt vertoond en ook gezien) en nM (aantal keer dat er wordt gepest ofwel aantal keer dat mobning voorkomt). Hierbij geldt dat hoe vaker de dia wordt vertoond, hoe minder er gepest wordt. We gaan er hier vanuit dat dit betrekking heeft op het werk, omdat de werkvloer de plaats is waar wordt geleerd m.b.v. de dia. Deze optie is uiteraard het 'effect' waar op gedoeld wordt.

2) Er blijkt geen ofwel een nulcorrelatie op te treden tussen nD en nM. Je zou verwachten dat deze nulcorrelatie niet optreedt, omdat de dia immers maandenlang intensief wordt gedraait. Toch is het mogelijk dat - hoewel de dia ongetwijfeld in gedachten blijft, zoals bij Benb - het gedrag niet voldoende beinvloed wordt middels de dia. Verklaar dit via de cognitieve gedragsleer: mogelijk is de dia niet representatief genoeg voor het gedrag, waardoor het geillustreerde effect (een verdrietig gezichtje) niet representatief genoeg is voor de gevolgen van het gedrag en de eigen gedachten daarover.

3) Er treedt een positieve correlatie op: hoe vaker de dia wordt weergegeven, hoe meer er gepest wordt. Het is natuurlijk zo dat mensen op de werkvloer enorm geprimed worden met de term mobning, en volgens de cognitieve psychologie raakt het schema van pestgedrag hierdoor meer toegankelijk. (hier heb ik wel een bron bij, bijvoorbeeld cognitieve sociale psychologie van prof. dr. R. Vonk). Dit is tevens het effect waar jij bezorgd om bent - of in ieder geval in je vraag op doelt.

Verder zijn er twee termen die naar mijn idee (niet mening) meespelen. Habituatie is de eerste: men raakt gewend aan de beelden. Het gevolg hiervan is dat de boodschap als minder belangrijk en soms zelfs irritant wordt gezien. Dit effect observeert men ook in (gezonde) baby's: zij verliezen na enige tijd hun interesse voor een speeltje en gaan op zoek naar iets nieuws. De tweede term stelt mij voor een uitdaging: ik ken het woord ervoor namelijk niet. Ik doel op de situatie waarin dat wat verboden is, juist extra aantrekkelijk wordt...

En inderdaad, zoals boven mij al geopperd, maar misschien niet zodanig bedoeld: de dia kan er middels verbreken van de concentratie wellicht voor zorgen dat er een kettingreactie in wordt gezet: dia --> vraagt aandacht --> afleiding --> minder concentratie --> energie gaat ergens anders heen --> collega's zijn nabij...

-----

Vanaf hier wil ik het aan een ander forumgebruiker overlaten: welke correlatie acht jij alszijnde waar? Hoe onderbouw/beredeneer je dit? Is de link met andere commercials en hun effecten terecht? Zo ja, wat leveren die uitkomsten ons op in de zoektocht naar een antwoord?

benb

Snow White

Dank je wel voor je antwoord. Maar ik ga nu een nieuw aspect er aan toevoegen en dat is dat de betreffende dia serie al een geruime tijd niet meer draait.

Je weet eigenlijk niet wat het effect is geweest. Je zou kunnen meten of er meer-minder of dezelfde aantallen mobning zijn geweest. Maar dat beeld kan verstoord worden door nieuw personeel en personeel dat is weggegaan, voor zover je al mobning kunt meten daar het niet/nauwelijks 'zichtbaar' te maken is.

De vraag is nu of de diaserie zin heeft gehad en ook de vraag of het zin heeft om de serie over een poosjes weer te herhalen, immers mede verwijzend naar jouw antwoord, kan men denken, ach daar heb je die serie ook weer, laat verder maar.

Tegen dit licht kan de echte mobner denken, dat hij zijn slag wel -weer- kan slaan. En dat zou dan inhouden dat mobning pdf niet te bestrijden is.

Snow white

Interessant.

Je komt uit bij experimenteel onderzoek, waar je werkt met condities, controlegroepen en variabelen. Als je weet wat experimenteel onderzoek inhoudt, kan je doorgaan met mijn volgende alinea. Een experimenteel onderzoek toegespitst op deze situatie zou als volgt verlopen. Het personeel wordt opgedeeld in twee groepen. Dit gebeurt op toevalsbasis, maar waarschijnlijk komen de in-real-life verhoudingen tussen geslacht en leeftijd wel in uitdrukking bij deze loting. Vervolgens worden alle variabelen die mogelijkerwijs kunnen storen, veranderd in constanten. Er komt dus geen nieuw personeel meer bij. Ontslag nemen of ontvangen is van de baan. Alle contact wordt op een of andere manier vastgelegd en het personeel ondergaat psychologisch onderzoek - allerlei manieren om het verborgene boven tafel te krijgen. Tot hier zijn de condities voor beide groepen gelijk. Echter, alleen op de werkvloer van groep 1 wordt de dia vertoond. Dit gebeurt na enige tijd van observeren, zodat de voor-situatie bekend is. Op deze manier kan je het verschil meten tussen groep 1 en 2. Als het goed is, komt alle verschil in pestgedrag door de dia. Zij is immers de enige variabele die de groepen niet gemeen hebben.

Tegelijkertijd is deze onderzoeksconditie verre van ideaal. Zo is de aanwezigheid van onderzoekers en apparatuur nogal een trigger voor sociaal wenselijk gedrag. Ook is - zoals jij al zei - mobning moeilijk te meten. Zelfs met goede technieken zal dit moeilijk blijven, want de vraag is ook: hoe definieer je mobning? Wat doe je met non-verbale uitingen? Bepaalt de belaagde of hij gepest is, of is dit niet objectief genoeg?... Moeilijk, moeilijk. Maargoed, een experimenteel onderzoek kan er wel voor zorgen dat enkele storende variabelen op voorhand worden uitgesloten.

Wat betreft jouw vraag over de herhaling van de diaserie, dat kan alle kanten op. Ook dat zou je in een experimenteel onderzoek kunnen plaatsen. Enerzijds zorgt herhaling van de dia voor re-activatie van de gedachten aan niet-pesten. Bedenk je echter wel dat anderzijds de dia mogelijk meer associaties met zich meebracht: irritatie, gewenning, bagetalisering van de inhoud. Om die reden kwam ik tot de conclusie dat het inderdaad alle kanten op kan.

Verder vraag ik mij ten zeerste af of de dia wel tot de oorzaak van het pestgedrag rijkt. Zouden werknemers pesten, enkel en alleen omdat zij niet weten dat pesten iemand kan raken? Of zou er meer dan besef achter dit gedrag schuilgaan? Interessante vragen, maargoed dat gaat allemaal off topic.

benb

Als ik hier zo over nadenk, dan is het een lastig onderwerp: geen duidelijke definitie wat mobning is, niet geschoolde leiders in organisaties mbt dit onderwerp die dit kunnen herkennen, geniepig gedrag en goedwillende werknemers die niet weten wat ze er mee aan moeten en tenslotte het slachtoffer zelf.

Je zou uit kunnen komen in soort manual, waarin alle werknemers kunnen opmaken wat de seintjes zijn van mobning, de leider een soort DSM IV heeft en kan terugvallen op een geschoolde -academische- expert, die de leider terzijde kan staan en wel in een breed verband, opsporen, gesprekken voeren met de betrokkenen.

Heeft m.i. ook een preventieve funktie.

Rogresalor

ypsilon schreef:Ik sta er eigenlijk nog steeds versteld van dat men het zo moeilijk blijkt te hebben met de vraag om wetenschappelijke discussie op een wetenschapsforum. Als de naam nog geen dead give-away is, staat alles in onze regels, de sectie "over dit forum" en de bijsluiter uitgespeld. Natúúrlijk mogen ideeën aangedragen worden, maar wel op een degelijk onderbouwde manier. Als er over een onderwerp weinig bekend is hebben we het theorieontwikkelingsforum. Maar voor pesten en mobbing bestaat er naar alle waarschijnlijkheid méér dan genoeg onderzoek waar de discussie op gebaseerd kan worden. Als dat niet mogelijk is, zal hier inderdaad een slotje op komen
Verborgen inhoud
daar heb ik geen moeite mee
.

Edit: topic titel aangepast.

Calm down my friend,

Op elk forum of deze nu over Astma gaat, Anorexia of over wetenschap keuvelen mensen altijd wel met elkaar.

De maatschappij is wel koud, maar mijn ervaring is dat als je closer bent met iemand (contact cassiëre, contact dame kledingzaak) dat er vaak losse praatjes komen van "Goh, wat een enorm leuke ketting heb je om"

Vaak knappen de meest chagrijnige caissières op bij een goedgeplaatste leuke oprechte opmerking.

"Straks thuis lekker achter de TV, nog 2 uurtjes, meid!" worden vaak gewaardeerd.

Mobbing op het werk werkt net zo. Als je afwijkend bent gaan mensen met je experimenteren omdat ze het gedrag niet kunnen plaatsen, maar het gaat verder en soms zoeken mensen gewoon iets om mee te kloten.

Edoch zal ik hoe wetenschappelijk ook mededelen dat pesters de meest meelijwekkende personen zijn en juist zij hebben hulp nodig en zeker als ze van hun werk getrapt worden. Zielig is het juist woord.

Persoonlijke verhalen laat ik achterwege (Ja, Ypsilon, hier heb je gelijk, we houden het formeel), maar uiteindelijkt trekt de pester aan het kortste eind en zwijgen is goud.

De moderne mobiele telefoon kan filmen en/of alleen geluid opnemen, dus denk verder zelf over de toepassing na

In plaats van stomme smilies op het scherm zou ik eerder elke week een borrelmiddag organiseren waar collega's ook op een andere manier kijk krijgen op mede collega's. Is het waar of niet??!

Het woordje; vertrouwenspersoon heb ik nog niet gezien, de perfecte weg als zelf de baas de pik op je heeft.

Edoch ik het niet kan laten te melden dat ik "prijs de heer" heel goed met mijn baas en collega's door een deur kan en er bij ons geen sprake is van mobbing, niet dat ik weet.

Ik ben doorgaans nooit gepest op wat treiterijtjes na, maar dat zal iedereen wel hebben.

Snow white

N.a.v. de meest recente reactie van benb:

Het is een mogelijkheid die je hier aankaart... Echter, ook dan volgen bezwaren. Ik zal ze niet uiteen zetten omdat zij niets meer met psychologie of sociologie te maken hebben, maar je kan denken aan kosten, tijd (=kosten), rompslomp en bovendien weten we niets over de effectiviteit van een dergelijk gedocumenteerd systeem met experts.

En in dat moet ik Rogresalor gelijk geven: het alledaagse praatje, de vrijdagmiddagborrel... Misschien zijn dat betere middelen dan een strikt klinische benadering van iets dat mogelijk voorkomt op de werkvloer. Ik kan deze bewering slechts anekdotisch ondersteunen... Neem bijvoorbeeld het studiejaar. Het studiejaar begint over enkele weken en sommige introducties zijn nu al volop aan de gang! Een stukje van die introductie is erop gericht dat mensen elkaar in een ontspannen en informele sfeer leren kennen. Iedereen is nieuw, iedereen staat voor schut en dat schept een band.

Nu is een sociale bijeenkomst buiten werktijd niet hetzelfde als een introductie, maar ik acht het mogelijk dat dezelfde psychologische mechanismen werkzaam zijn. Het beeld dat collega's van elkaar hebben zal absoluut veranderen wanneer ze elkaar ook informeel benaderen. Stel dat iemand op het werk altijd de klos is. Zo'n mensen zijn er gegarandeerd in ieder kantoor waar je binnen loopt. Normaal wordt deze persoon misschien beschouwd als collega die de pesterijen en plagerijen wel kan hebben - of maar moet zien te verduren. Wanneer hij echter in beeld komt als de alleenstaande vader, mantelzorger of gelijk welk 'skeleton in the closet'... Wellicht dat hij dan meer humaan behandeld zal worden door anderen.

Dan kom je uit bij geheel andere vragen, zoals de wenselijkheid van amicale verhoudingen op het werk. Maar dat gaat compleet buiten dit topic om. Ik nodig jullie allen uit om hierop te reageren, maar voor nu wil ik voorstellen dat we in dit topic bespreken of er al dan niet sprake is van een averechts effect.

benb

Het is een mogelijkheid die je hier aankaart... Echter, ook dan volgen bezwaren. Ik zal ze niet uiteen zetten omdat zij niets meer met psychologie of sociologie te maken hebben, maar je kan denken aan kosten, tijd (=kosten), rompslomp en bovendien weten we niets over de effectiviteit van een dergelijk gedocumenteerd systeem met experts.

Daar ben ik totaal niet bang voor, zodra een -commerciele-organisatie inziet dat mobning geld kost en mensen daardoor weggaan -de bad guys blijven en de good guys gaan weg namelijk- hebben ze interesse in ze.

Ik deel de mening van Rogresalor niet, op zo'n bijeenkomst zal de pester zich een sociaal gewenst gedrag aanmeten, het is maar voor een uurtje ofzo, dat houdt ie wel vol.

Ik nodig jullie allen uit om hierop te reageren, maar voor nu wil ik voorstellen dat we in dit topic bespreken of er al dan niet sprake is van een averechts effect.

Ik ben ook benieuwd.

ypsilon

Je komt uit bij experimenteel onderzoek...

Lijkt me bijzonder moeilijk. In het beste geval kun je semi-experimenteel gaan werken: zoek een manier om na te gaan hoeveel er doorgaans gepest wordt (vragenlijsten? monitoring? Elke methode zal zijn voor- en nadelen hebben), voer op afdeling A de procedure uit, laat op afdeling B gewoon begaan (dus geen random toewijzing) en kijk daarna wat er gebeurd is... 't Is pover, maar wel het eenvoudigste opzet, denk ik.

Als ik hier zo over nadenk, dan is het een lastig onderwerp: geen duidelijke definitie wat mobning is, niet geschoolde leiders in organisaties mbt dit onderwerp die dit kunnen herkennen, geniepig gedrag en goedwillende werknemers die niet weten wat ze er mee aan moeten en tenslotte het slachtoffer zelf.

Mij lijkt het vooral dat het bedrijf een beetje lijdt onder het adagium "Let's spend the money and hope for the best" (volgens sommige bedrijfspsychologen is dat zowat de attitude die wordt aangenomen: er is een budget, en er wordt verwacht dat er iets gedaan wordt aan een bepaalde toestand, maar er is amper coördinatie m.b.t. de manier waarop).

Je zou uit kunnen komen in soort manual, waarin alle werknemers kunnen opmaken wat de seintjes zijn van mobning, de leider een soort DSM IV heeft en kan terugvallen op een geschoolde -academische- expert, die de leider terzijde kan staan en wel in een breed verband, opsporen, gesprekken voeren met de betrokkenen.

Dat is één van de dingen die (althans wat pesten op school betreft) wordt aangevoerd: er moet een klimaat bekomen worden waarin het duidelijk is dat pesten not-done is, en waarin er de mogelijkheid is om anoniem te melden wanneer er gepest wordt.

Calm down my friend,

Ik ben kalm hoor, zo snel wind ik me niet op. Maar je moet toch wel begrijpen dat ik al eens raar opkijk als gebruikers zich niet kunnen vinden in de vraag om toch op wetenschappelijke basis te werk te gaan. Het hele team steekt werk in het niveau van dit forum, en daar houden we nogal aan.

En in dat moet ik Rogresalor gelijk geven: het alledaagse praatje, de vrijdagmiddagborrel... Misschien zijn dat betere middelen dan een strikt klinische benadering van iets dat mogelijk voorkomt op de werkvloer. Ik kan deze bewering slechts anekdotisch ondersteunen... Neem bijvoorbeeld het studiejaar. Het studiejaar begint over enkele weken en sommige introducties zijn nu al volop aan de gang! Een stukje van die introductie is erop gericht dat mensen elkaar in een ontspannen en informele sfeer leren kennen. Iedereen is nieuw, iedereen staat voor schut en dat schept een band.

Ik ben het deels eens, deels oneens. Hetgeen je hier schets lijkt me deel uit te maken van het scheppen van een algemeen positief klimaat op het bedrijf. Persoonlijke initiatieven kunnen daarbij zeer waardevol zijn. Maar langs de andere kant moet men ook geen schrik hebben om methoden die hun werkzaamheid bewezen hebben toe te passen, of algemeen: uit te gaan van bedrijfspsychologische principes. Zeker als er geld wordt tegenaan gesmeten, lijkt het me beter om ervoor te zorgen dat het niet gewoon het venster uitwaait.

Ik nodig jullie allen uit om hierop te reageren, maar voor nu wil ik voorstellen dat we in dit topic bespreken of er al dan niet sprake is van een averechts effect.

Lijkt me een prima idee!

ferry

Hm, een averechts effect van beleid een experimenteel onderzoek. Dat komt wel erg overeen met een onderzoek waarover ik net een rapportage de deur uit heb gedaan. In dit geval ging het om een vignettenonderzoek (oftewel semi-experimenteel onderzoek) naar het volgen van organisatieregels door medewerkers (ja, dat is iets anders dan pesten, er zijn echter in dit geval wel overeenkomsten te vinden, omdat er een expliciete regel kan worden opgesteld dat pesten niet is toegestaan, wat eigenlijk gecommuniceerd wordt in dit geval, waardoor het onderliggende mechanisme wel eens overeen zou komen). Goed, we hebben formele en informele aspecten van het werk onderzocht. En een van de uitkomsten is dat het benadrukken van een regel, terwijl een medewerker weet dat het niet is toegestaan, en het gebruikelijk is dat niet te doen, leidt juist tot het omgekeerde gedrag, namelijk een sterkere neiging de regel te overtreden.

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Averechts effect gedragsbeïnvloedend programma

Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe

Re: Averechts effect gedragsbe