"puntje van de tong"-effect

Moderator: Rhiannon

Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

"puntje van de tong"-effect

Onderstaande werd weggeknipt uit de respectieve posts in
Hoe kan men het 'op het tipje van de tong'-effect uitleggen?

Snow white schreef:Tip of the tongue effect, voor zover ik me kan herinneren, heeft het te maken met schema-activatie. We houden het lekker cognitief vanavond. In de cognitieve psychologie spreekt men van schema's: constructen van kennis rondom een bepaald object/fenomeen/persoon/gelijk wat. Bij dit effect kan het zo zijn dat het schema wel opgespoord raakt - bvb door activatie van een ander schema dat er raakvlakken mee vertoont - maar de activatie is dan niet sterk genoeg om het schema volledig op te roepen.

Ook opmerkelijk aan dit effect: volledige herinnering van de gezochte informatie vindt meestal plaats wanneer de persoon er niet meer aan denkt. Dit heeft mogelijk te maken met het rebound effect van Wegner e.a., maar de verklaring is niet dekkend omdat het rebound-effect vooral motivationeel wordt uitgelegd. (ergens juist niet aan proberen te denken, zoals aan een roze olifant).

-------

Conclusie? Ik heb je vragen (edit ypsilon: voor de andere vraag zie snapback) niet geheel kunnen beantwoorden, maar je hebt wel een paar fenomenen om op verder te zoeken 8-)

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: "puntje van de tong"-effect

Als jij er de cognitieve theorieën bijhaalt, Snow White, kan ik er misschien de neurobiologische bij betrekken... 8-)

Al hebben die 2 natuurlijk wel heel wat gemeen.

In onze hersenen zit de informatie opgeslagen in een netwerk van neuronen, in feite de connecties ertussen. We slaan de info op & bewaren die ahw. in verschillende knooppunten (= de connecties tussen neuronen).

- knooppunt A wordt bv. enkel geactiveerd door oproepaanwijzer (= kapstok) X

als we denken aan oproepaanwijzer X (kapstok: bv. stad in Frankrijk), dan wordt knooppunt A geactiveerd en komt haar info vrij: de info dus waar we naar op zoek waren: bv. Rijsel.

- knooppunt B wordt bv. geactiveerd door oproepaanwijzer X (Franse stad) én Y (hoofdstad). Als we dan denken aan X en Y, dan komt de info vrij van knooppunt B: Parijs

Als je een kapstok gebruikt die zowel knooppunt A, als knooppunt B, als knooppunt C activeert (wat vaak het geval is), dan is de kans natuurlijk groter dat je bij het denken aan die kapstok ook uitkomt bij knooppunt B en/ of C, maar nu net niet knooppunt A waarnaar je op zoek bent. Volgens mij zal dit je ook het gevoel bezorgen van: 'het ligt op het puntje van m'n tong'.

Aangezien echter knooppunt A, B en C meerdere zaken gemeenschappelijk zullen hebben (ze hebben immers dezelfde kapstok), kan het dan helpen om te gaan associëren: 'vrije associatie' zoals Freud dat noemde. Gewoon alles opnoemen wat er in je opkomt bij die kapstok of zelfs bij de info van knooppunt B en C. Dan heb je kans dat het één tot het ander leidt en je zo toch nog komt tot de juiste info, dus die van knooppunt A.

Vandaar dat het goed is om

- tijdens het memoriseren verschillende oproepaanwijzers te gebruiken. Hoe meer kapstokken, hoe meer kans dat we bij het juiste knooppunt terechtkomen.

- Als je beschikt over 1 unieke oproepaanwijzer (en niet over een zelfde kapstok die bv. 10 knooppunten activeert) dan is de kans ook groter dat je bij het juiste knooppunt terecht komt, tenminste als je die ene unieke kapstok herinnert.

- Het is sowieso ook duidelijk dat, hoe sterker de oproepaanwijzer verbonden is met het knooppunt (dus hoe beter het in je geheugen geprent zit), hoe meer kans je hebt om het knoopunt te activeren.

Ik weet niet of dit helemaal duidelijk is... 't Was een lange werkdag voor mij... :D

Bovendien zitten er mogelijks hier en daar wat hiaten in m'n uitleg. Ik kreeg niet helemaal geschreven, wat ik eigenlijk wou schrijven... 't Lag zowat op het puntje van m'n tong, maar 't kwam er niet volledig uit, naar mijn aanvoelen! :P

eventjes m'n berichtje bewerkt: de netwerkjes van neuronen, kan je dan opvatten als de schema's waarover Snow White sprak.
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: "puntje van de tong"-effect

Zijn die knooppunten niet veeleer theoretische constructen in een cognitief model dan een aangetoonde neurologische realiteit? Het kan hoor, maar ik vraag me af op welke manier men dat zou moeten getest hebben.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: "puntje van de tong"-effect

Zijn die knooppunten niet veeleer theoretische constructen in een cognitief model dan een aangetoonde neurologische realiteit? Het kan hoor, maar ik vraag me af op welke manier men dat zou moeten getest hebben.


Of het echt is aangetoond, dat weet ik inderdaad niet. Je hebt in elk geval gelijk dat dit moeilijk zou zijn.

Ik baseer me eigenlijk op het model van Mc.Clelland. Blijkbaar zou dit model 'voorspellingen' maken rond het geheugen die heel goed lijken overeen te komen met wat men waarneemt bij de mens (boek Brysbaert: Psychologie, pag. 283). Ik probeer nog wat extra info op te zoeken daarrond, maar 't zal niet meer voor vannacht zijn... 8-)
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: "puntje van de tong"-effect

Heb het even nagekijken met het boek van Brysbaert en een snelle google-search, en het is inderdaad een neuraal model. Ik denk echter dat het model gewoon zeer goed in staat is gebleken om de resultaten van een aantal experimenten te verklaren. Het is ook een zeer elegant model, dat eenvoudig grafisch weer te geven valt. Voor zover ik kan nagaan blijft het echter wel een theoretisch construct, eerder dan een aantoonbaar netwerk van neuronen.

Gebruikersavatar
Berichten: 47

Re: "puntje van de tong"-effect

ik dacht dat bleek uit het 'tipje van de tong' dat informatie in de neuronen vervagen of dat de route naar de neuroen afgebroken is.

Dus toch niet, uiteindelijk moet het mogelijk zijn om die informatie op te sporen. Mooi zo ! bedankt
Iedereen die kent de waarheid, maar de waarheid kan nooit bestaan, daar voor iedereen alles is anders gegaan.

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: "puntje van de tong"-effect

ik dacht dat bleek uit het 'tipje van de tong' dat informatie in de neuronen vervagen of dat de route naar de neuroen afgebroken is.
Het is aannemelijk dat geheugensporen kunnen vervagen, maar dat kan het "puntje van de tong"-effect niet verklaren, aangezien de informatie die je zoekt plots weer toegankelijk kan worden als je er niet meer naar op zoek bent.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: "puntje van de tong"-effect

Heb het even nagekijken met het boek van Brysbaert en een snelle google-search, en het is inderdaad een neuraal model. Ik denk echter dat het model gewoon zeer goed in staat is gebleken om de resultaten van een aantal experimenten te verklaren. Het is ook een zeer elegant model, dat eenvoudig grafisch weer te geven valt. Voor zover ik kan nagaan blijft het echter wel een theoretisch construct, eerder dan een aantoonbaar netwerk van neuronen.


Ah... Bedankt voor het opzoekwerk! Je hebt het mij wat makkelijker gemaakt en ik heb weer iets bij geleerd!
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 11.085

Re: "puntje van de tong"-effect

Pas wel wat op met mijn interpretatie zomaar over te nemen, je weet nooit dat ik een bok schiet :D

Maar voor de rest: graag gedaan 8-)

Reageer