Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

Moderators: dirkwb, Xilvo

Reageer
Berichten: 6

Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

Beste allen,

Ik ben nieuw hier op het forum en ben van huis uit geen wiskundige. Al spelende met de wetten van Maxwell kwam ik op een betrekking die mij nog steeds wat puzzelt. Zonder na te gaan of de betrekking juist is (dat kan later altijd nog), kom ik op deze differentiaalvergelijking:
\(\cfrac{d^2 x}{d t^2} + k \cfrac{d x}{d t} = a \cfrac{d^2 x}{d y^2}\)
En ik kom er niet uit. Wie weet wat de standaardoplossing is, en of die wel bestaat?

Groet,

Jacco

Berichten: 150

Re: Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

Dit is een partiële differentiaalvergelijking.
\(x\)
hangt van
\(t\)
en van
\(y\)
af. Het is dan het handigst om scheiding van variabelen toe te passen. Schrijf dus
\(x(t,y)=Y(y)T(t)\)
.

Als je dit in je vergelijking substitueert krijg je
\(Y(y)\frac{\partial^2}{\partial t^2}T(t)+kY(y)\frac{\partial}{\partial t}T(t)=aT(t)\frac{\partial^2}{\partial y^2}Y(y)\)
.

Deel nu door
\(x(y,t)=Y(y)T(t)\)
, je krijgt dan
\(\frac{1}{T(t)}\frac{\partial^2}{\partial t^2}T(t)+k\frac{1}{T(t)}\frac{\partial}{\partial t}T(t)=a\frac{1}{Y(y)}\frac{\partial^2}{\partial y^2}Y(y)\)
.

Je ziet nu dat het linkerlid alleen van
\(t\)
afhangt, terwijl het rechterlid alleen van
\(y\)
afhangt. Dit kan alleen als beide leden constant zijn. Dus er is een constante
\(C\)
die gelijk is aan zowel het linkerlid als aan het rechterlid. Met andere woorden, de partiële differentiaalvergelijking is ontkoppeld in twee gewone differentiaalvergelijkingen
\(\frac{1}{T(t)}\frac{\partial^2}{\partial t^2}T(t)+k\frac{1}{T(t)}\frac{\partial}{\partial t}T(t)=C\)
\(a\frac{1}{Y(y)}\frac{\partial^2}{\partial y^2}Y(y)=C\)
Kan je deze wel oplossen?

Berichten: 6

Re: Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

In ieder geval bedankt, ik kan weer verder puzzelen. Zo 1-2-3 zie ik er geen gat in, maar ik zal er op studeren.

Groet,

Jacco

Berichten: 150

Re: Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

Hint, substitueer voor
\(Y(y)\)
de functie
\(Ce^{py}\)
en voor
\(T(t)\)
substitueer je
\(De^{qt}\)
. Hierbij zijn
\(C,D,p,q\)
constantes. Door deze functies in te vullen in je vergelijkingen kan je afleiden welke vorm
\(p\)
en
\(q\)
moeten hebben zodat je functies
\(Y(y)=Ce^{py}\)
en
\(T(t)=De^{qt}\)
oplossingen zijn.

Je oplossing is dan van de vorm
\(x(t,y)=Ce^{py}De^{qt}\)
.

Berichten: 6

Re: Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

The Black Mathematician schreef:Dit is een partiële differentiaalvergelijking.
\(x\)
hangt van
\(t\)
en van
\(y\)
af. Het is dan het handigst om scheiding van variabelen toe te passen. Schrijf dus
\(x(t,y)=Y(y)T(t)\)
.

Als je dit in je vergelijking substitueert krijg je
\(Y(y)\frac{\partial^2}{\partial t^2}T(t)+kY(y)\frac{\partial}{\partial t}T(t)=aT(t)\frac{\partial^2}{\partial y^2}Y(y)\)
.

Deel nu door
\(x(y,t)=Y(y)T(t)\)
, je krijgt dan
\(\frac{1}{T(t)}\frac{\partial^2}{\partial t^2}T(t)+k\frac{1}{T(t)}\frac{\partial}{\partial t}T(t)=a\frac{1}{Y(y)}\frac{\partial^2}{\partial y^2}Y(y)\)
.

Je ziet nu dat het linkerlid alleen van
\(t\)
afhangt, terwijl het rechterlid alleen van
\(y\)
afhangt. Dit kan alleen als beide leden constant zijn. Dus er is een constante
\(C\)
die gelijk is aan zowel het linkerlid als aan het rechterlid. Met andere woorden, de partiële differentiaalvergelijking is ontkoppeld in twee gewone differentiaalvergelijkingen
\(\frac{1}{T(t)}\frac{\partial^2}{\partial t^2}T(t)+k\frac{1}{T(t)}\frac{\partial}{\partial t}T(t)=C\)
\(a\frac{1}{Y(y)}\frac{\partial^2}{\partial y^2}Y(y)=C\)
Kan je deze wel oplossen?
Ja, dat denk ik wel (inmiddels). Die laatste is niet zo moeilijk en gecontroleerd met Mathematica. Die eerste is wat lastiger, alhoewel de substitutie
\(T(t)=De^{qt}\)
tot eenvoudige betrekking voor
\(q\)
leidt (ik kom op
\(0 = -C+kq+q^2\)
). De algemene oplossing waar Mathematica op komt is veel uitgebreider en daar puzzel ik nog even op.

Trouwens een leuke manier om de zaak te scheiden en ook de stelling dat het linker- en rechterlid dus een constante moet zijn heeft bij mij een kwartje doen vallen. Voor mij erg lang geleden deze theorie en vooral die laatste manier van aanpak heb ik nooit gehad op school.

Nogmaals bedankt.

Groet,

Jacco

Berichten: 150

Re: Een oplossing gezocht voor een differentiaalvergelijking die op de telegraafvergelijking lijkt.

Je zit op de goede weg. Als je die betrekking voor
\(q\)
oplost met de abc-formule, dan kom je op dezelfde twee oplossingen als Mathematica. Noot: omdat de willekeurige lineaire combinatie van twee oplossingen weer een oplossing is, geeft Mathematica een uitkomst in de vorm van
\(C_1\times\mathrm{oplossing}_1+C_2\times\mathrm{oplossing}_2\)

Reageer