De kracht van placebo

Moderator: Astro

Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

De kracht van placebo

Wikipedia omschrijft placebo als volgt:
Een placebo is een als geneesmiddel voorgeschreven of aangeprezen middel dat geen werkzame bestanddelen bevat. Het woord placebo wordt ook gebruikt als kort voor het placebo-effect. Een placebo slaat in die betekenis op een positief psychisch effect dat optreedt door vertrouwen in de heilzame werking van een behandeling (bijvoorbeeld meer gevoel van welbehagen of opluchting).
Er wordt vaak nogal minachtend gedaan over 'placebo' (dit merk je trouwens ook deels op Wikipedia)... het zit tussen de 2 oren en daarmee houdt het voor velen op.

Het is echter al langer dan vandaag bekend dat het placebo-effect niet onderschat mag worden. En dat 'kwakzalverij' een te denigrerende term is als verklaring voor placebo.


Door zoiets als geconditioneerde reacties (Pavlovs klassieke conditionering), zou het placebo-effect ervoor zorgen dat dezelfde stoffen in ons lichaam worden vrijgezet als dat het oorspronkelijk medicijn dit zou doen. Of, anders gezegd, de placebo-pil maakt mogelijks net dezelfde genezende stoffen in ons lichaam vrij, als dat de echte pil dat zou doen. Waardoor de patiënt dus dezelfde heilzame effecten ervaart.


In deze onlangs gepubliceerde dubbel-blind studie werd de kracht van placebo, of de kracht van onze eigen psyche, nog eens aangetoond. Patiënten met psoriasis die een behandeling kregen met cortisone, werden succesvol behandeld met 1/4 à 1/2 van hun gewoonlijke dosis:
Researchers used the placebo effect to successfully treat psoriasis patients with one quarter to one half of their usual dose of a widely used steroid medication, according to an early study published online in the journal Psychosomatic Medicine. Early results in human patients suggest that the new technique could improve treatment for several chronic diseases that involve mental state or the immune system, including asthma, multiple sclerosis and chronic pain.

...

To accurately define and study the placebo effect, Ader and colleagues chose to frame it as an example of a well established psychological phenomenon: the conditioned response. Nineteenth century Russian physiologist Ivan Pavlov was the first to study the phenomenon of conditioning. By ringing a bell (a conditioned stimulus) each day before giving his dogs food (an unconditioned stimulus), Pavlov found that the dogs would eventually salivate (a conditioned response) at the sound of the bell alone.

In the current study, Ader and colleagues sought to determine if a drug's therapeutic effect could be triggered by qualities associated with the drug, like its shape, color, smell and packaging, as well as by its administration by an authority figure in a white lab coat. These repeated associations, Ader argues, create conditioned responses, drug-like therapeutic effects of treatment caused, not by a drug's ingredients alone, but elicited by stimuli associated with the effects of active drug treatment. The results provide the first evidence that conditioned responses might be harnessed to influence the design of drug regimens in humans.

...

"Our study provides evidence that the placebo effect can make possible the treatment of psoriasis with an amount of drug that should be too small to work," said Robert Ader, Ph.D., M.D.(hc), distinguished university professor in the University of Rochester School of Medicine & Dentistry. "While these results are preliminary, we believe the medical establishment needs to recognize the mind's reaction to medication as a powerful part of many drug effects, and start taking advantage of it," said Ader, principal investigator of the study. The placebo effect, obviously, cannot help unconscious patients, or replace substances that the body itself is unable to produce, he added. In the absence of functioning islet cells, for example, placebos cannot stimulate the release of insulin in a Type l diabetic.

...
uit: University of Rochester Medical Center (2009, December 23). Drug andplacebo: Study redefines placebo effect as part of effective treatment.ScienceDaily


of de abstract van de studie: Robert Ader, Mary Gail Mercurio, James Walton, Deborra James, MichaelDavis, Valerie Ojha, Alexa Boer Kimball, and David Fiorentino. Conditioned Pharmacotherapeutic Effects: A Preliminary Study. Psychosom Med, Published December 22, 2009


Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: De kracht van placebo

Je kunt hier nauwelijks van een placebo spreken aangezien ze gewoon het medicijn kregen in lagere doseringen. Waarschijnlijk omdat ze een placebo niet door de medisch-ethische commissie kregen.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: De kracht van placebo

Je kunt hier nauwelijks van een placebo spreken aangezien ze gewoon het medicijn kregen in lagere doseringen.
Het is de moeite om na te gaan in hoeverre de patiënten inderdaad geen effect meer zouden ondervinden van die 1/2 of 1/4de tijd dat ze het medicament kregen in de normale dosis. Mogelijks is dit opgenomen in de volledige studie. Als ik er iets over terug vind, post ik het hier nog.


Je haalt verder terecht aan dat het nog beter was geweest als er sprake was geweest van een volledig 'nep'middel, maar ook in deze studie kan men, naar mijn mening, wel degelijk van een placebo-effect spreken.


Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: De kracht van placebo

De studie zit ietsje gecompliceerder in elkaar.

Er was wel degelijk een vorm van controlegroep opgenomen in de studie.

- de groep met de volledige dosis cortisone, smeerde op elk moment de volle dosis op het letsel (2x/dag)

- de 'placebo'groep smeerde slechts 25% à 50% van de tijd de volle dosis op het letsel en 50% à 75% van de tijd een crème zonder cortisone.

- een controlegroep smeerde op elk moment maar 25% à 50% van de dosis op het letsel. En ik vermoed dat deze mensen op de hoogte waren van het feit dat de dosis die ze smeerden lager was??


dus: de placebogroep en de controlegroep smeerden eenzelfde cumulatieve dosis cortisone op het letsel. Toch deed de placebogroep het beter dan de controlegroep vooral wat betreft het aantal recidieven.

En verder:
A description of the current findings requires expanding the definition of placebo effects to include phenomena that are not fully understood by modern medicine
Of, zoals Skepsis het stelt:
Placebo's zijn middelen, behandelingen of therapieën die geen rechtstreeks of specifiek effect hebben op de kwalen en klachten waarvoor ze worden aangewend.
De definitie van placebo speelt hier inderdaad wel een rol. Maar naar mijn mening gaat deze studie wel degelijk een placebo-effect na op deze manier. Al zou natuurlijk de full-text van de studie vermoedelijk iets meer duidelijkheid scheppen...

En daarbij komt ook dat er best nog andere onderzoeken gebeuren die de tekorten van deze studie opvangen, zodat uiteindelijk een breder én vollediger zicht wordt verkregen op 'placebo'. Al geldt dat weer voor elke studie.

Twice each day during a three-week baseline period, all patients spread a lotion containing a full dose of steroid medication (0.1% Aristocort A, triamcinolone acetonide) onto one of their two study lesions. The second lesion was coated with a moisturizing cream. Medicated and unmedicated creams were distributed in coded syringes to make them indistinguishable.


The first continued to receive 100 percent of the treatment drug at each administration for the rest of the study on his or her study lesion. A second, the partial reinforcement group, also continued to receive a full dose, but only 25 or 50 percent of the time, and a steroid-free emollient the rest of the time. The study was designed so that this second group could benefit from exposure to cues they had previously associated with active drug treatment (a conditioned therapeutic effect). A third group, the "dose control group," received active drug at every administration, but at 25 or 50 percent of the full dose used in the first and second groups. Thus, the partial reinforcement and "dose control" groups received the same total amount of active medication, but in different patterns.

Results were measured in two ways. First, a "blinded" dermatologist measured the severity of a patient's psoriasis lesions weekly using the Psoriasis Severity Scale (PSS), a standard tool used to track the redness, hardening and thickening of skin. The second measure was whether a patient experienced a "relapse" in lesion severity, defined arbitrarily as a return to a PSS score within two units of a patient's initial score.


In terms of the overall PSS severity scores, results were mixed. The Stanford study site found no group differences in PSS scores that could be attributed to the different treatment regimens. Ader believes that elevated baseline PSS scores in the randomly selected Dose Control subjects at Stanford might have obscured the differences between the dose control and partial reinforcement groups. For instance, results could have been influenced by differences in the amount of sun patients were exposed to in Upstate New York and California (ultraviolet light is an established treatment for psoriasis).


In Rochester, there were no differences between the PSS values of the Partial Reinforcement and Dose Control groups at the point in the study where experimental treatment began. In this case, partial reinforcement brought about a greater reduction in lesion severity during the experimental period than continuous reinforcement with the same cumulative amount of drug.


The relapse results were clearer. Four of 18 patients (22.2 percent) in the 100 percent reinforcement group (full dose all the time) relapsed within the eight-week experimental period. Among patients treated with a full dose of drug, but one half or one quarter of the time (50 or 25 percent reinforcement schedule), four of 15 patients (26.7 percent) relapsed. Thus, the incidence of relapse did not differ substantially between patients receiving a full dose of drug all the time and those treated under the partial reinforcement schedules, researchers said. In contrast, eight of the 13 patients (61.5 percent) in the dose control group who received active drug each time, but not the full does, relapsed in the same period of time.


Thus, the incidence of relapse in the partial reinforcement group (26.7 percent) was significantly less than in dose control patients (61.5 percent) that received the same cumulative amount of drug. Further studies are underway, and others are planned, to confirm the effect, answer the questions raised and explore the effect in other autoimmune diseases.

Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: De kracht van placebo

Nog een laatste aanvullinkje... :eusa_whistle:

Een dossier in 'Noorderlicht' toont in elk geval aan dat er heel wat controverse rond is, maar dit was me al langer bekend. En daaruit blijkt dat ook datgene wat men definieert onder 'placebo' meespeelt. Volgens sommigen vallen effecten van 'klassieke conditionering' niet onder placebo, voor anderen is dat wel het geval.

Als we natuurlijk de definitie van placebo nemen van Skepter, waarbij het gaat om niet-verklaarbare effecten, dan is het zo dat er (hopelijk) in de toekomst wél een verklaring voor komt. Het is een beetje zoals de definitie van een UFO, van zodra men verklaart heeft wat het object was, is het geen UFO meer, terwijl het dat voordien wél was.


En dit onderzoekje op Noorderlicht, in 2001 verschenen in Science, beschrijft perfect die controverse:
Een groep neurologen onder leiding van Jon Stoessl van de universiteit van British Columbia in Vancouver wilde weten hoe dat kan. Parkinson is het gevolg van een gebrek aan dopamine, een stof die er voor zorgt dat de doorgifte van prikkels in zenuwcellen soepel verloopt. Een tekort in bepaalde hersengebieden leidt tot de verstoorde bewegingsmotoriek die kenmerkend is voor Parkinsonpatiënten.Aan Stoessels onderzoek deden zes patiënten mee die al langer onder behandeling staan. Deze keer kregen ze niet te horen wat ze slikten - een echt medicijn, of een placebo. De onderzoekers wisten dat wel, en keken op een hersenscan of een patiënt na toediening van de placebo dopamine produceerde. Dat bleken ze alle zes te doen, in hoeveelheden die vergelijkbaar zijn met de productie na toediening van werkende medicijnen.


'Onze bevindingen geven aan dat het placebo-effect bij de ziekte van Parkinson sterk is, en berust op de activering van het beschadigde dopaminesysteem,' schrijven de Canadezen in het wetenschappelijke tijdschrift Science.


Maar volgens neurobioloog Lex Cools van de Katholieke Universiteit Nijmegen hebben de auteurs niets bewezen. 'De zes patiënten kregen al langer medicijnen, en konden dus anticiperen op een effect.' Zoiets kent hij ook uit dierexperimenten, waar is gemeten dat anticipatie op bepaalde gebeurtenissen gepaard kan gaan met de productie van dopamine. En dat beschadigde dopaminesysteem? 'De zes zullen nog enig dopamineproducerend zenuwweefsel hebben - de werking van het medicijn dat ze al langer krijgen, is er op gericht die productie te stimuleren. Het middel bevat zelf geen dopamine.'


Volgens Cools is dan ook niet is vast te stellen of de zes patiënten inderdaad een placebo-effect ondervonden, of dat er sprake is van conditionering. 'Misschien kan dat als het onderzoek wordt uitgevoerd met Parkinsonpatiënten die nog niet eerder zijn behandeld, en bij je ook geen dopamineproductie door anticipatie kunt verwachten.'
In een studie van 2004 (Science) werden ook neurologische correlaten gevonden voor het placebo-effect, wat natuurlijk niet verwonderlijk is. Maar wat alvast diegenen die het bestaan van placebo ontkennen, weer uitdaagden...
Deze week presenteren onderzoekers nieuw bewijs voor het placebo-effect. In het tijdschrift Science beschrijven onderzoekers van de universiteit van Michigan en van Princeton twee studies naar het effect van een nepmiddeltje bij pijn. De proefpersonen kregen een elektrisch schokje of een heet voorwerp tegen hun onderarm. Bij een deel van de proefpersonen smeerden ze van tevoren een zalfje op de arm. Ze vertelden erbij dat het zalfje – volkomen onschuldig en neutraal - de pijn zou verminderen.


En inderdaad, het zalfje werkte. Niet alleen zeiden de ingesmeerde proefpersonen zelf de schokjes of de hitte minder pijnlijk was, het was ook in hun hersenen te zien. De doorbloeding van de delen van de hersenen waar de subjectieve pijnbeleving tot stand komt – de thalamus, de insula, en de voorste cingulaire winding – was aanzienlijk verminderd. Daarnaast stroomde juist meer bloed door de prefrontale cortex. Volgens de onderzoekers kwam dat door de verwachting dat het zalfje daadwerkelijk pijnstillend werkt.

Er bestond al langere tijd discussie of een placebo nu de doorgifte van pijnsignalen verandert, of juist de waarneming van pijn. Het Amerikaanse onderzoek toont aan dat dat laatste het geval is. Het zalfje, met het bijbehorende geruststellende praatje over de pijnstillende werking, zorgt ervoor dat het brein de pijn anders ervaart.
En in een radio-uitzending over placebo (2002) komen die verklaringen ('klassieke conditionering en het verwachtingseffect) ook nog eens aan bod:

cfr.: VPRO-radioprogramma Madiwodo van 14 juni 2002. Met huisarts en hoogleraar huisartsgeneeskunde P.J.E. Bindels, prof. dr. J.M. Bensing, directrice van het NIVEL, en de epidemioloog dr. T. de Craen.


Dido
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: De kracht van placebo

Dido schreef:Er was wel degelijk een vorm van controlegroep opgenomen in de studie.

- de groep met de volledige dosis cortisone, smeerde op elk moment de volle dosis op het letsel (2x/dag)

- de 'placebo'groep smeerde slechts 25% à 50% van de tijd de volle dosis op het letsel en 50% à 75% van de tijd een crème zonder cortisone.

- een controlegroep smeerde op elk moment maar 25% à 50% van de dosis op het letsel. En ik vermoed dat deze mensen op de hoogte waren van het feit dat de dosis die ze smeerden lager was??


dus: de placebogroep en de controlegroep smeerden eenzelfde cumulatieve dosis cortisone op het letsel. Toch deed de placebogroep het beter dan de controlegroep vooral wat betreft het aantal recidieven.

Ik weet niet of je die conclusie wel kunt trekken. De placebogroep smeerde 50% van de tijd de volle dosis en 50% van de tijd niets (bijzonders). De controlegroep echter smeerde 50% van de dosis.


Als de placebogroep 2 keer smeert, 1 keer (volle dosis is voor het gemak 100mg) 50 mg en daarna niets is de dosis per dag 50mg. Als de controlegroep 2 keer smeert, dus 2 keer 50mg is de dosis per dag 100mg.


Ik snap sowieso niet waarom de opzet zo complex is.


-edit- forget about it...de placebogroep smeert natuurlijk de volle dosis, dus dat maakt ook 100mg.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.820

Re: De kracht van placebo

anusthesist schreef:Ik weet niet of je die conclusie wel kunt trekken. De placebogroep smeerde 50% van de tijd de volle dosis en 50% van de tijd niets (bijzonders). De controlegroep echter smeerde 50% van de dosis.


Als de placebogroep 2 keer smeert, 1 keer (volle dosis is voor het gemak 100mg) 50 mg en daarna niets is de dosis per dag 50mg.
Maar dat wordt dan toch, voor de placebogroep: 1 keer (volle dosis is voor het gemak 100mg) 100 mg en daarna niets: dan is de dosis per dag 100 mg.

Aangezien zij 50% van de tijd de volle dosis (dus 100 mg) smeerden?

Verborgen inhoud
Of ben ik nu te moe en daardoor verward door die cijfertjes? :eusa_whistle:


Wat dus gelijk is aan:
Als de controlegroep 2 keer smeert, dus 2 keer 50mg is de dosis per dag 100mg.
Ik denk dat er daarentegen wel eventueel gediscussieerd kan worden over de andere spreiding (terwijl de totale dosis voor beide groepen gelijk was) van de dosissen.

Ik snap sowieso niet waarom de opzet zo complex is.
Ze is inderdaad complex.

Maar ik vermoed dat de studie nog een vervolg kent en dat mogelijks de reden is... De titel ervan is: Conditioned Pharmacotherapeutic Effects: A Preliminary Study. Een voorafgaande studie dus...


Dido


-ook edit- kruisende berichtjes... I'll forget! ](*,)
Ik ben niet jong genoeg om alles te weten...
-Oscar Wilde-

Reageer