Wetenschapsforum

http://www.nu.nl/wetenschap/2242579/


AMSTERDAM – Mensen die hun handen wassen na een moeilijke beslissing, hebben minder vaak last van twijfels achteraf. Dat beweren wetenschappers van de Universiteit van Michigan in een nieuwe studie

Mooie studie!


Doet me denken aan een ander experiment over cognitieve dissonantie (want daarover gaat dit onderzoek: twijfel (én daardoor een spanning voelen) of je wel de goede keuze hebt gemaakt). Het komt erop neer dat we de spanning, typisch voor cognitieve dissonantie ook kunnen laten verminderen door te zorgen dat onze positieve zelfwaardering wordt bevestigd. Dus, door bv. iets te doen waardoor ons zelfbeeld weer opgekrikt wordt.


't Ging om een experiment van Steele: Aan studenten wetenschappen (bv. chemici) & studenten die een eerder zakelijke studie volgden (bv. management) werd gevraagd om een top 10 van hun CD’s te maken. Daarna mochten ze kiezen welke ze wilden hebben: 'hun' nr. 5 of hun nr. 6.

Ze maken dus een keuze, maar daardoor treedt cognitieve dissonantie op én dus een onaangenaam gevoel van spanning (heb ik wel de juiste beslissing genomen? Had ik niet beter toch de andere CD genomen?)

Daarna moesten ze een witte labojas aantrekken en uiteindelijk werd hen gevraagd om nog een keertje hun CD’s te evalueren. Men zag dat de meesten hun gekozen CD nu hoger evalueerden dan de CD die ze niet hadden gekozen. Dit is een erg bekend fenomeen: we besluiten dat de CD die we gekozen hebben toch echt wel beter is dan de niet-gekozen CD, want zo lossen we dat spanningsgevoel, typisch bij cognitieve dissonantie, op. We moeten ons nu niet meer gespannen voelen, want we overtuigen onszelf dat we de juiste keuze maakten!

MAAR, er was één uitzondering: de 'wetenschappelijke' studenten evalueerden hun gekozen CD niet hoger dan de CD die ze niet hadden gekozen. Dit werd als volgt verklaard: door het aantrekken van de labo-jas, bevestigden ze ahw. hun waarden en training als wetenschapper: ik bèn iemand, ik bèn wetenschapper. Zo werd hun eigen positieve identiteit (ik bèn wetenschapper) hersteld. Daardoor voelden ze geen dissonantie meer, voelden ze geen spanning meer en dus moesten ze hun attitude over die CD's niet meer veranderen. Ze moesten dus niet, zoals de studenten management, hun keuze voor die bepaalde CD gaan rechtvaardigen door hun gekozen CD zoveel hoger te gaan scoren. Ze moesten zichzelf niet meer overtuigen dat ze de goede keuze hadden gemaakt om zo hun zelfbeeld weer te versterken.

Het besluit van de studie was dat, als we iets doen dat niet past bij een positief zelfbeeld, we die dissonantie kunnen oplossen door daarna iets te doen dat onze identiteit terug versterkt.

(studie van: Steele, C. M. (1988). The psychology of self-affirmation: Sustaining the integrity of the self. In L. Berkowitz (ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 21, pp. 261-302). New York: Academic Press.)


Ik vermoed dat handen wassen dan een gelijkaardige functie heeft: 'ik ben weer proper, onschuldig' en dus voel ik geen spanning meer ten gevolge van de keuze die ik moest maken...


Dido