Willen.

Moderator: Rhiannon

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 18

Willen.

Is 'willen' het enige werkwoord waarbij de derde persoon enkelvoud geen t krijgt eigenlijk?

Ik kan er zo geen een bedenken...

We leerden toch: stam plus t, behalve als ik er voor sta of jij er achter?

Waarom dan niet: Hij wilt, maar Hij wil...

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Willen.

Ries schreef:Is 'willen' het enige werkwoord waarbij de derde persoon enkelvoud geen t krijgt eigenlijk?

Ik kan er zo geen een bedenken...
hij kunt, hij zalt, hij magt, (hij hep ;) )
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Berichten: 18

Re: Willen.

Alleen 'Hij hep' dus....das nie veul...

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Willen.

Alleen 'Hij hep' dus....das nie veul...
Euhm, voordat mijn geintje onbedoeld verkeerd begrepen wordt: zeg jij bijv. "hij kant" ipv "hij kan" ??
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Berichten: 18

Re: Willen.

Hangt er van af welke kant hij op gaat. ;)

Nee, ik heb onvoldoende nagedacht, sorry voor het storen.... ;)

Berichten: 20

Re: Willen.

‘Willen, kunnen, mogen, zullen, weten en komen’ zijn min of meer onregelmatige werkwoorden.

Alle behalve de laatste missen een -t in de 3e ps ev (al kun je dat bij ‘weten’ niet zien, maar dat het zo is, kun je bij onze oosterburen zien ‘er weiߒ).

De reden hiervan is dat de OTT van oorsprong een OVT is en in oudere stadia van Germaanse talen was het zo dat er in de OVT naast het ontbreken van een uitgang in de 3e ps ev [ik wachtte/hij stal] bij sterke werkwoorden ook een klinkerwisseling was tussen enkelvoud en meervoud (zoals dat nog in het IJslands, Faeröers en plechtstatig Zweeds het geval is ‘ég/eg/jag fann’ tgor. ‘þau/tey fundu - de fundo’).

Diezelfde klinkerwisseling tussen ev en mv [a-u] in combinatie met het ontbreken van een uitgang tref je aan bij ‘hij kan’ in vergelijking met ‘zij kunnen’, doordat het van oorsprong een OVT is, ongeveer vergelijkbaar met de zogenaamde praetero-praesentia van het Latijn [novi - ik ken] of het Grieks [οἶδα - ik weet].

In het NLs is de klinkerwisseling bij ‘weten’ niet meer zichtbaar, bij ‘willen’ ook niet, maar het ontbreken van de uitgang in de 3e ps ev van ‘willen’ is nog een restant van deze oude verbuiging.

Overigens wordt in bepaalde delen van NL bij die vorm in de spreektaal (en vaker ook in de geschreven vorm) die -t wel toegevoegd: je hoort mensen dus zeggen ‘hij wilt..’ of ‘wilt iemand…?’.

Die klinkerwisseling bij ‘willen’ is er niet meer, maar aan de tweevoudige OVT-vorm ‘wou(wen) <- woude(n) <- wolde(n)’ en het later regelmatig gevormde ‘wilde(n)’ valt nog te zien dat de stammen wol- en wil- ooit eens naast elkaar gangbaar waren, zoals dat in het Duits nog steeds het geval is [will- / woll-].

Het werkwoord komen tenslotte is niet van oorsprong een praetero-praesens, maar is om díé reden onregelmatig in de OTT, doordat in het enkelvoud de klinker verkort wordt van -oo- naar -o-: vergelijk;

tomen [toom-], ik toom

komen [koom-], ik kom

Gebruikersavatar
Berichten: 127

Re: Willen.

‘Willen, kunnen, mogen, zullen, weten en komen’ zijn min of meer onregelmatige werkwoorden.
Ofwel modale werkwoorden (http://nl.wikipedia.org/wiki/Modaal_werkwoord).
''God created everything by number, weight and measure'' - Sir Isaac Newton, 1698

Reageer