Vissenpopulatie

Moderators: ArcherBarry, Fuzzwood

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Vissenpopulatie

Hallo allemaal,

Ik heb een opdracht gekregen en ik hoop dat jullie mij op weg kunnen helpen.

Er is een beginaantal
\(V_{0}\)
vissen. De vissenpopulatie neemt per week toe doordat er een percentage
\(a\)
nieuwe visjes worden geboren. We noemen
\(a\)
het geboortecijfer. Het sterftecijfer
\(b\)
is het percentage vissen dat door natuurlijke oorzaken overlijdt. Het geboortecijfer is doorgaans hoger dan het sterftecijfer, waardoor er een geboorteoverschot plaatsvindt. Dit overschot noemen we
\(\widetilde{\alpha}\)
. Kort gezegd kunnen we nu zeggen dat het aantal visjes met een percentage
\(\widetilde{\alpha} = a - b\)
per week zal toenemen, zolang er echter geen echte beperkingen op de leefomstandigheden zijn.

In plaats van
\(\widetilde{\alpha}\)
die wordt uitgedrukt in procenten, is het gemakkelijke om te werken met een vermenigvuldigingsfactor
\(\alpha = ln(1 + \frac{\widetilde{\alpha}}{100})\)
a) Laat zien dat bij benadering
\(\alpha \thickapprox \frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
voor kleine waardes (ten opzichte van 100) van
\(\widetilde{\alpha}\)
geldt.[/b]

Dit heb ik al kunnen oplossen, denk ik zo. Ik heb voor
\(\widetilde{\alpha}\)
0,1 ingevuld (klein ten opzichte van 100) en dan krijg ik:
\(ln(1 + 0,001) \thickapprox ln(1) = 0 \thickapprox 0,001\)
. Ik neem aan dat het zo voldoende aangetoond is. Het is volgens mij niet nodig om met bewijzen o.i.d. te werken.

In het vervolg werken we direct met
\(\alpha\)
(oké, heel fijn, dus nu geldt
\(\alpha = \frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
?)[/i] Soortgelijke parameters zullen we zonder daar verder nog woorden aan vuil te maken steeds impliciet een dergelijke transformatie veronderstellen. (ik begrijp werkelijk niets van deze zin. Zou iemand deze voor me kunnen 'vertalen'?)

b) Laat zien dat het verloop van de vissenpopulatie onder deze aannamen kan worden beschreven met de differentiaalvergelijking
\(\frac{dV(t)}{dt} = \alpha V(t)\)
.

Los deze vergelijking op als er
\(V_{0}\)
vissen zijn op tijdstip t = 0.[/b]

Ik begrijp nu niet hoe ze op bovenstaande differentiaalvergelijking zijn gekomen. Ik heb zelf uitgevogeld dat voor de vissenpopulatie
\(V(t)\)
geldt:
\(V(t) = V_{0} * \alpha ^t\)
(gewoon een exponentieel verband), dus:
\(V'(t) = V_{0} * \alpha ^t * ln(\alpha)\)
-->
\(V'(t) = V(t) * ln(\alpha)\)
-->
\(\frac{dV(t)}{dt} = V(t) * ln(\alpha)\)
.

Dus
\(ln({\alpha}) = \alpha\)
?

Om het op te lossen voor
\(V(0) = V_{0}\)
maak ik wel gebruik van de gegeven differentiaalvergelijking (er is immers gezegd dat dit aangenomen wordt):
\(\frac{dV(t)}{dt} = \alpha V(t)\)
Dat is te herschrijven als
\(\frac{dV(t)}{dt} - \alpha V(t) = 0\)
. Dus
\(v(t) = K*e^{\alpha t}\)
? Zodanig dat op t = 0 geldt dat
\(V(0) = K\)
? Met
\(K\)
als constante. Ik vind dit niet echt een oplossing. Hoe moet ik het uitwerken?

Buiten de 'natuurlijke sterfte' zullen er ook visjes doodgaan omdat ze gegeten worden door haaien. De kans dat een vis gevangen wordt hangt daarbij zowel af van het aantal vissen als van het aantal haaien
\(H(t)\)
. Als het aantal vissen verdubbelt, zal bij een gelijk aantal haaien het aantal gegeten vissen ook verdubbelen. Daarnaast, als het aantal haaien verdubbelt, zal bij een gelijk aantal vissen het aantal gegeten vissen ook verdubbelen. We gebruiken de parameter
\(\beta\)
om de kans op een fatale ontmoetingen tussen één haai en één vis per week.

c) Druk het hierboven beschreven verband uit in een formule. Zodat je een nieuwe differentiaalvergelijking krijgt voor het verloop van de vissenpopulatie.

I have no idea.

Alvast bedankt voor de moeite om dit te lezen en ik hoop op goede hulp =)

Re: Vissenpopulatie

Bij vraag a), het antwoord gaat verder dan jij noemt hoor.
\(\alpha \thickapprox \frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
en
\(\alpha = ln(1 + \frac{\widetilde{\alpha}}{100})\)
betekent toch dat
\(ln(1+\alpha) \thickapprox \alpha\)
of niet? Dan moet je eerst voor alpha =1,01 en 1,02 kijken of dat ongeveer klopt.

Bij vraag b), heb je de functie e^x gehad? Die is in dit vraagstuk erg belangrijk.

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Re: Vissenpopulatie

bessie schreef:Bij vraag a), het antwoord gaat verder dan jij noemt hoor.
\(\alpha \thickapprox \frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
en
\(\alpha = ln(1 + \frac{\widetilde{\alpha}}{100})\)
betekent toch dat
\(ln(1+\alpha) \thickapprox \alpha\)
of niet? Dan moet je eerst voor alpha =1,01 en 1,02 kijken of dat ongeveer klopt.

Bij vraag b), heb je de functie e^x gehad? Die is in dit vraagstuk erg belangrijk.
Bij a) neem ik aan dat je maar één kleine waarde hoeft in te vullen en dat je dan gewoon kunt aannemen dat het klopt. Voor zover ik weet wordt er niet gevraagd naar meerdere waardes.

Bij b) weet ik dat de oplossing voor een differentiaalvergelijking van de eerste orde iets met e^x te maken heeft, maar ik begrijp dus niet hoe ik hier op kom of hoe ik het verder moet uitwerken.

Waarom kan ik mijn beginpost trouwens niet meer aanpassen?

Gebruikersavatar
Berichten: 10.179

Re: Vissenpopulatie

Posts kun je mar 15 minuten ofzo aanpassen, maar de exacte tijd ken ik zelf ook niet...

Ivm vraag a). Mij lijkt het eerder dat je het voor alle waarden moet bewijzen (los daarvan vind ik het mar vrij louche aangetoond zo :P ). Al van L'Hopital gehoord? Zoja, bereken dan eens
\(\lim_{x\rightarrow 0}\frac{\ln(1+x)}{x}\)
Dit bewijst dan dat toch al ;) . Misschien kan het simpelder, maar zo zou ik het aanpakken.
Zoek je graag naar het meest interessante wetenschapsnieuws? Wij zoeken nog een vrijwilliger voor ons nieuwspostteam.

Re: Vissenpopulatie

b). Je weet dat er een hoeveelheid vissen bijkomt gelijk aan een percentage van de bestaande hoeveelheid. Dat percentage, gedeeld door honderd, noem je alfa. Ofwel als er 10 procent geboren wordt is alfa 10/100=0,1. Dat staat precies in de DV: de toename (dV/dt) is 0,1 maal V. Meer dan dat is het niet.

Bepaal nu de algemene oplossing van de DV, dat is
\(V=C.e^{a.t}\)
met afgeleide
\(V'=C.a.e^{a.t}\)
Invullen in de DV geeft
\(C.a.e^{a.t}=\alpha.C.e^{a.t}\)
ofwel die a in je algemene oplossing is gewoon je alfa en C kan alles zijn.

En als er op t=0 Vo vissen zijn, moet dus C.1=Vo zijn (gewoon t=0 invullen in V). Dus wordt V
\(V=V_o.e^{\alpha.t}\)
Duidelijk toch?

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Re: Vissenpopulatie

Drieske schreef:Posts kun je mar 15 minuten ofzo aanpassen, maar de exacte tijd ken ik zelf ook niet...

Ivm vraag a). Mij lijkt het eerder dat je het voor alle waarden moet bewijzen (los daarvan vind ik het mar vrij louche aangetoond zo ;) ). Al van L'Hopital gehoord? Zoja, bereken dan eens
\(\lim_{x\rightarrow 0}\frac{\ln(1+x)}{x}\)
b). Je weet dat er een hoeveelheid vissen bijkomt gelijk aan een percentage van de bestaande hoeveelheid. Dat percentage, gedeeld door honderd, noem je alfa. Ofwel als er 10 procent geboren wordt is alfa 10/100=0,1. Dat staat precies in de DV: de toename (dV/dt) is 0,1 maal V. Meer dan dat is het niet.
Met een verhaaltje klinkt het wel aannemelijk dat de afgeleide gelijk is aan alpha maal de gewone functie. Maar ik neem aan dat het in vergelijkingvorm moet. En hoe moet ik dit doen?

Re: Vissenpopulatie

\
\(ln(1+\alpha) \thickapprox \alpha\)
Als dit geldt, wat volgt er dan voor jouw limiet? Ik had deze vergelijking afgeleid uit de gegevens, dus het bewijs is rond, als je alles even netjes op een rijtje zet.
Dus wat is hier nou de fun van? De limiet gaat blijkbaar naar 1. Heb je dan bewezen dat alpha bij kleine waarden gelijk is aan ?
Nee dat kun je dus niet zeggen. Kijk even naar alle berekeningen, schrijf ze onder elkaar, en trek dan je conclusie.

Nu nog even de DV: je hebt gelijk, die had je al in je beginpost juist opgelost. Je zoekt teveel naar waarom en dat is niet nodig. Je geeft gewoon in vergelijkingen weer wat er gevraagd wordt en je geeft de oplossingen die gevraagd worden.

Opm: ik vind het verband tussen vraag a en b ook wazig. Je gebruikt de één niet voor de ander, maar volgens mij lukt dat hier ook niet. Er is wel een koppeling tussen ln en e maar het lijkt er op dat de vragen los staan van elkaar, de één een limietvraag en de ander een DV oplossen.

Gebruikersavatar
Berichten: 10.179

Re: Vissenpopulatie

Fruitschaal schreef:Ja, dan differentieer je de teller en de noemer apart.
\(\lim_{x\rightarrow 0}\frac{\ln(1+x)}{x}\)
\([\frac{0}{0}]\)
==>
\(\lim_{x\rightarrow 0}\frac{\frac{1}{1+x}}{1}\)
=
\(1\)
. Dus wat is hier nou de fun van? De limiet gaat blijkbaar naar 1. Heb je dan bewezen dat alpha bij kleine waarden gelijk is aan
\(\frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
?
De "fun" hiervan is dat dit betekent dat voor x gaande naar 0 ln(1+X) willekeurig dicht bij x ligt. Dus vervang nu x door
\(\frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
, dan krijg je dat:
\(\lim_{\widetilde{\alpha}\rightarrow 0}\frac{\alpha}{\frac{\widetilde{\alpha}}{100}} = \lim_{\widetilde{\alpha}\rightarrow 0}\frac{\ln(1 + \frac{\widetilde{\alpha}}{100})}{\frac{\widetilde{\alpha}}{100}} = \cdots = 1\)
.

Dus idd, deze twee liggen willekeurig dicht bij elkaar als
\(\widetilde{\alpha}\)
klein is tov 100.

Snap je dit? Zoja, dan is dat stuk alvast bewezen ;) .
Zoek je graag naar het meest interessante wetenschapsnieuws? Wij zoeken nog een vrijwilliger voor ons nieuwspostteam.

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Re: Vissenpopulatie

Drieske schreef:De "fun" hiervan is dat dit betekent dat voor x gaande naar 0 ln(1+X) willekeurig dicht bij x ligt. Dus vervang nu x door
\(\frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
, dan krijg je dat:
\(\lim_{\widetilde{\alpha}\rightarrow 0}\frac{\alpha}{\frac{\widetilde{\alpha}}{100}} = \lim_{\widetilde{\alpha}\rightarrow 0}\frac{\ln(1 + \frac{\widetilde{\alpha}}{100})}{\frac{\widetilde{\alpha}}{100}} = \cdots = 1\)
.

Dus idd, deze twee liggen willekeurig dicht bij elkaar als
\(\widetilde{\alpha}\)
klein is tov 100.

Snap je dit? Zoja, dan is dat stuk alvast bewezen ;) .
Aha, ja, dat snap ik. Hoe dichter
\(\frac{\widetilde{\alpha}}{100}\)
bij 0 komt, hoe meer
\(\alpha\)
ook bij 0 komt. Bij een steeds kleiner wordende waarde worden de twee termen aan elkaar gelijk. Als je die dus deelt op elkaar, krijg je als uitkomst 1.

Voor b) heb ik ook wat uit zien te vogelen. Alleen klopt de vraagstelling niet helemaal. De vraag doet vermoeden dat je eerst moet bewijzen hoe je op die differentiaalvergelijking komt, en dan pas hem moet oplossen. Maar als de stelling oplost, kun je daarmee ook het bewijs leveren.
\(\frac{dV(t)}{dt} = \alpha V(t)\)
\(\int \alpha * dt = \int \frac{dV(t)}{V(t)}\)
\(V(t) = K * e^{\alpha t}\)
Er geldt:
\(V(0) = V_{0}\)
Dus
\(V(t) = V_{0}e^{\alpha t}\)
Nu is de differentiaalvergelijking opgelost en kan ik zelf begrijpen dat de afgeleide van V(t) gelijk is aan alpha keer V(t) zelf. Maar of het ook in deze volgorde mag? Ik vind van wel =P

Bedankt voor de goede hulp!

Ik heb alleen nog geen idee hoe ik c) moet oplossen.

Re: Vissenpopulatie

Als de kans op een nieuw visje in de populatie alfa is (aantal geboorten één meer dan aantal gestorven) wordt de DV dV/dt=alfa.V.

Als nu de kans op een fatale ontmoeting tussen één haai met een vis beta is, hoe groot is dan de kans op een ontmoeting als er H haaien zijn? Dus wat wordt dan de DV?

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Re: Vissenpopulatie

bessie schreef:Als de kans op een nieuw visje in de populatie alfa is (aantal geboorten één meer dan aantal gestorven) wordt de DV dV/dt=alfa.V.

Als nu de kans op een fatale ontmoeting tussen één haai met een vis beta is, hoe groot is dan de kans op een ontmoeting als er H haaien zijn? Dus wat wordt dan de DV?
Als er H haaien zijn, dan is de kans op een ontmoeting tussen haai en vis
\(H*\beta\)
, toch?
\(\beta\)
is de kans op de ontmoeting tussen een haai en een vis. Dan is
\(H \beta\)
de kans op ontmoeting tussen H haaien en een vis?

Dus dan geldt hier ook
\(\frac{dV(t)}{dt} = \beta V(t)\)
?

Re: Vissenpopulatie

Dus dan geldt hier ook
\(\frac{dV(t)}{dt} = \beta V(t)\)
?
Nee, dat is de DV voor een populatie van vissen die door één haai wordt bejaagd. Er moet nog H(t) bij.

Voor een populatie waar ook nog sterfte en geboorte voorkomt krijg je nu de som van je eerdere DV en deze laatste.

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Re: Vissenpopulatie

Dus
\(\frac{dV(t)}{dt} = \beta V(t) H(t)\)
?

En daaruit volgt dat
\(\frac{dV(t)}{dt} = \beta V(t) H(t) + \alpha V(t)\)
?

Gebruikersavatar
Berichten: 524

Re: Vissenpopulatie

\(\frac{dV(t)}{dt} = \alpha V(t) - \beta V(t) H(t)\)
Lijkt me trouwens beter.

Re: Vissenpopulatie

\(\frac{dV(t)}{dt} = V(t) (\alpha - \beta H(t))\)
Goed gezien, haaien krijgen geen kleine visjes als jongen!

Reageer