Ik vond iets over genoemde filosofen in een uittreksel op internet (Uit filosofie voor beginners van Donald Palmer (bibl.) oa!
en copieerde het volgende:
Socrates (ca.469-399 vC) De sofisten ontmoeten in Socrates de grootste leraar aller tijden;hij was het fundamenteel wel niet eens met hun maar volgde toch de weg van de sofisten.Hij keerde zich af van het bestuderen van de kosmos en stelde de mens centraal.Maar wilde niet op dezelfde manier discussieren als de sofisten over de mens;hij wilde alle redeneringen bouwen op objectieve definities.
Was tegen ontaarding van de filosofie welke nadelig werkte op de zedelijke ontwikkeling en poogde de zedelijke natuur en bestemming van de mensheid tot hoofdonderwerp van de filosofie te maken.
De stelling:"De mens is de maat van alle dingen" zegt erg weinig als je niet weet wat "mens" is!
De ziel ( de innerlijke persoon)was voor Socrates de bron van alle waarheid.Zijn lijfspreuk:"Het niet-onderzochte leven is de moeite van het leven niet waard!"
Hij bracht veel tijd op straat door en ondervroeg mensen om te weten te komen of die iets wisten;hij deed zelf of hij niets wist.
Het orakel van Delphi zei dat Socrates daarom de meest wijze van alle mensen was!
Socrates stootte vele bestuurders voor het hoofd,kwam voor het gerecht en werd ter door veroordeeld;hij vernederde de 500 dwarsliggende juryleden met aanklagers erbij.Hij weigerde te ontsnappen uit de gevangenis en dronk de gifbeker;na zijn dood werd hij het symbool van het martelaarschap voor de waarheid!
Plato (427-347 vC) Was de belangrijkste leerling van Socrates en een van de invloedrijkste denkers uit de hele geschiedenis;stichter van de eerste echte filosofische school,de "Academie",waar studenten de door hem geschreven socratische dialogen lazen als oefening.
Omdat hij de auteur is,is het vaak moeilijk te zeggen welke gedachten van hem ofwel van socrates waren.van Plato was metafysischer,systematischer en meer'anderswereldser'dan die van Socrates.Plato en Aristoteles zetten het gedachtengoed van Socrates voort,Plato door systematische filosofie,Aristoteles dooDe filosofie r vervolmaking van de filosofie.
(metafysica:deel van de wijsbegeerte,die het wezen der dingen bestudeert,wezensdenken-ook wel na-fysica genoemd;ook wel alg.wereldbeschouwing)
Plato gaf een uitleg door de "mythe van de grot";die voorkomt in zijn werk"De Staat"(Geboeide gevangenen zitten met hun gezicht gericht op de achterwand en kunnen alleen schaduwen zien door achter hun liggend vuur,horen echo's van stemmen en geluiden en denken dat dat de werkelijkheid is.Een van de gevangen wordt losgemaakt en omgedraaid;het vuur verblindt zijn ogen en hij ziet liever het bedrog van de schaduwen.Maar hij wordt gedwongen om naar buiten te gaan in de zonovergoten buitenwereld en wordt verblind door het licht,moet eerst de schaduwen bekijken,daarna bomen en bergen.Dan ziet hij de zon -het symbool voor inzicht-.
Als hij terug zou komen in de grot zou hij belachlijk overkomen,overal zonnen zien en niets in het donker kunnen onderscheiden.
Zou hij zijn medegevangenen willen bevrijden,zouden ze kwaad op hem worden omdat hij hun illusies verstoorde.Ze zouden hem aanvallen en doden.)Dit zou een verwijzing zijn naar de dood van Socrates .
De allegorie van Plato over de bevrijding van de slaaf inspireerde veel personen en filosofen;maar hij bedoelde er meer mee dan enkel maar een poetisch droombeeld.Hij gaf de allegorie ook een exacte technische toepassing;dat is te zien aan zijn kennislijn,die ook in de "Staat" te vinden is.
(Allegorie:zinnebeeldige uitbeelding van een zaak,uitgesponnen gelijkenis)
Plato voert het begrip begrijpen in;gebruik maken van je bewustzijn,vermoeden,geloven,meningen,kennisvorming.Om van het niveau van mening naar kennis te komen,moet een concreet ding naar het niveau van theorie verheven worden.En dit stadium noemt Plato begrijpen.Theorieen komen niet van de onderkant van de kennislijn doch ze zijn 'afbeeldingen' van iets dat hoger is.(zie allegorie)
Het hogere noemt Plato 'vormen' of 'ideeën'.
De opvatting van Plato over vormen is heel ingewikkeld;vereenvoudigd gezegd:Eeuwige waarheden zijn de bron van alle werkelijkheid.
Het goede is een supervorm,de vorm der vormen!
Een stelling van Plato:'Alle kennis is herinnering';alle waarheid komt van binnen,vanuit de ziel welke onsterfelijk is en geboren met de waarheid.
Geboorte is het belichamen van je ziel,en is zo traumatisch,dat je vergeet wat je weet en daarom in de diepte van je ziel moet peilen om te ontdekken wat je al weet!
Overigens is de theorie van herinnering (anamnese)de bron van het freudiaanse begrip van het onbewuste!
De ziel heeft drie delen,het begerende (dierlijke deel),het vurige (bron van alle daden) en het redelijke deel.
Plato onderscheidde dan ook drie klassen voor de ideale stadsstaat,nl.boeren en arbeiders,soldaten en heersers.
