Of de hersenfuncties die met spraakproductie te maken hebben ook betrokken zijn bij het begrijpen van spraak, daarover is binnen de wetenschappelijke wereld veel discussie. Met name uit de hoek van het spiegelneuronenonderzoek, de laatste vijftien jaar erg hot, is gekeken naar overlap in betrokken hersengebieden als het gaat om spreken en luisteren als actie en waargenomen actie. Maar bij spreken en luisteren gaat het natuurlijk niet alleen om actie, waarneming en motoriek, maar ook om taalkundige verwerking. Vooral daarop richtten de onderzoekers zich: welke hersengebieden zijn betrokken bij semantische (produceren en begrijpen van betekenis), lexicale (woorden maken en herkennen) en syntactische (grammatica kunnen toepassen en herkennen) processen?
Praten in de fMRI
Bijzonder is dat in dit onderzoek voor het eerst de productie van zinnen in detail is onderzocht met behulp van fMRI. Spraakbegrip is wel al vaker op die manier bestudeerd, maar voor de productie was tot nog toe hét probleem dat proefpersonen hun mond, gezichtsspieren, hoofd bewegen en dat er sprake is van wisselende hoeveelheden lucht in de mond, allemaal zaken die zorgen voor te veel ruis in de metingen.
Opvallend resultaat
De resultaten laten zien dat er een grote overlap is van hersengebieden (een gedeelde 'neuronale infrastructuur') die betrokken zijn bij de taalkundige processen die te maken hebben met spraakproductie en - begrip. 'Binnen de taal- en hersenwetenschap is dit een opvallend resultaat. Op grond van onder andere onderzoek met afasiepatiënten zou je namelijk ook kunnen verwachten dat spraakproductie en -begrip taalkundig gezien wel énige neuronale overlap vertonen maar daarnaast vooral ieder hun eigen gebieden beslaan.'
Nog opvallender was dat de Wetenschappers in hun onderzoek geen resultaten vonden die erop wijzen dat het motorsysteem in de hersenen, betrokken bij actie en beweging, een cruciale bijdrage levert aan spraakreceptie. 'Vanuit de spiegelneuronenhoek bekeken, is ook dat een onverwacht resultaat.'
Bron:
Radboud Universiteit Nijmegen
Wetenschappelijke publicatie:
Laura Menenti, Sarah M. E. Gierhan, Katrien Segaert, Peter Hagoort: Shared Language: Overlap and Segregation of the Neuronal Infrastructure for Speaking and Listening Revealed by Functional MRI
