Het is de grootste scheepsramp uit de Nederlandse slavernijgeschiedenis, maar bijna niemand weet ervan. Het slavenschip Leusden, een van de laatste slavenschepen van de West-Indische Compagnie (WIC), verging op 1 januari 1738 voor de monding van de Marowijnerivier in Suriname. Van de 716 in Afrika ingescheepte gevangenen overleefden er slechts 16 de ramp.
Promovendus Leo beschrijft in zijn proefschrift de tien slaventochten die door het slavenschip Leusden werden gemaakt. Tijdens deze slaventochten verscheepte de Leusden in totaal 6564 Afrikaanse gevangenen, waarvan 1741 de dood vonden. Meer dan een kwart van de mensen overleefde de tocht dus niet.
Balai ontdekte bovendien dat de Leusden speciaal als slavenschip werd gebouwd en ook alleen als zodanig dienst heeft gedaan. Hiermee laat hij zien dat, anders dan men tot nu toe dacht, in Nederland schepen werden gebouwd die speciaal bestemd waren voor de slavenhandel. Het waren dus niet alleen normale koopvaardijschepen die werden aangepast voor het vervoer van gevangenen. Volgens Balai gaf de WIC in elk geval vanaf het tweede decennium van de achttiende eeuw specifiek opdracht voor de bouw van slavenschepen zoals de Leusden.
Bombas: vrije Afrikanen
Op Nederlandse slavenschepen werden speciale toezichthouders (bombas) aangesteld om de gevangenen te instrueren tijdens de overtocht. De rol van deze Afrikanen in de slavenhandel is niet eerder onderzocht. De bombas waren vrije Afrikanen die hun diensten aan de compagnie aanboden. Zij gingen met de slavenschepen mee naar Amerika en van daar naar Nederland, waar ze soms gedurende een lange periode verbleven. Balai ontdekte een bericht van de WIC dat suggereert dat de bombas leiding gaven aan een opstand onder gevangenen tijdens een reis op de Leusden. Toch bleef de WIC gebruik maken van deze Afrikaanse toezichthouders.
Bron:
Universiteit van Amsterdam
Hoor meer:
Historicus Leo Balai vertelt over zijn onderzoek in Hoe?Zo! radio
Publicatie:
Leo Balai: Het slavenschip Leusden, slavenschepen en de west indische compagnie 1720 - 1738, Walburg Pers, 2011
Laatste berichten
- 22:08 wig 11
- 21:37 speciale rel. theorie 12
- 21:22 [scheikunde] vraag Chemie - wat is de oplossing? 11
- 20:14 Aardlek-schakelaar 2
- 15:56 Programmeren met vectoren 6
- 14:53 Straatklok loopt 5 minuten voor 12
- 25 apr Gravity and gravitation 4
- 25 apr Bruine vlekken op treinaanwijzerbord 10
- 25 apr Vogels in de stad zijn goede klussers 2
- 25 apr Rood laserlicht 3
- 25 apr Herleiden afmetingen vanaf een foto 21
- 25 apr [wiskunde] Prijs Product per KG; Alternatief Inzicht 3
- 25 apr do-re-mi-fa-so vliegtuigen 9
- 25 apr geen minkowski-ruimte toch? Doe ik dit nou fout? 17
- 25 apr [natuurkunde] kroon van koning op Syracuse 10
- 25 apr 2013 – Augustus Vraag 3 3
- 24 apr Vraag 2009 Juli Vraag 5 5
- 24 apr positie 2
- 24 apr Schroefdraad berekening 8
- 24 apr [scheikunde] Kan chloorgas de geleiding van elektriciteit belemmeren? 9
Nieuwsberichten
- 04 mar Een nieuw soort magnetisme: altermagnetisme
- 31 okt AI kan via stem diabetes vaststellen 11
- 21 okt Einstein krijgt wéér gelijk 45
- 07 feb witter dan wit 20
- 19 jun irrigatie en de aardas