[scheikunde] Azokleurstoffen; kleuren van textiel met Oranje II

Moderators: ArcherBarry, Fuzzwood

Reageer

Bericht 30-04-'12, 20:43

putteke

Berichten: 5

Azokleurstoffen; kleuren van textiel met Oranje II

Tijdens ons laatste practicum organische chemie moesten we een textielstripje van verschillende soorten textiel kleuren met Oranje II dat we zelf hebben bereid. Dit deden we door de diazotatie van sulfanilzuur en vervolgens een diazokoppeling. Wanneer we het textielstripje gekleurd hadden met Oranje II moesten we het afspoelen met water en daarna noteren welke textielsoorten nog steeds de oranje kleur vasthielden en welke de kleur verloren hadden na het wassen. Vervolgens moesten we het textielstripje onderdompelen in een base oplossing (verdund NaOH) en daarna opnieuw spoelen met water en terug kijken welke textielsoorten nu nog gekleurd waren

wat je hieronder kan zien is een tabel met daarin de namen van de textielsoorten in het textielstripje en een foto van mijn stripje voor en na het onderdompelen in NaOH

Afbeelding

De stoffen die dus gekleurd werden door het oranje II zijn: acetate rayon, katoen (voor de behandeling met base), nylon 6.6, zijde, viscose rayon en wol.

Wol en zijde bestaan uit proteïnen en hebben dus een aminogroep waaraan de sulfogroep van Oranje II kan binden en nylon 6.6 bevat hexamethyleendiamine dat ook twee aminogroepen heeft (IS DIT CORRECT ???)

Waarom het oranje II ook bindt aan Acetate Rayon (= cellulosedi of triacetaat), viscose rayon (gerecycleerde cellulose) en katoen (meer dan 90% cellulose) is mij niet duidelijk, evenmin is het mij niet duidelijk waarom de kleuring van het katoen verdwijnt na het onderdompelen in een base-oplossing.

Is er iemand die voor mij misschien wat meer duidelijkheid kan scheppen??

Alvast heel hard bedankt

groeten ;)

Niels
Omhoog

Bericht 01-05-'12, 14:11

JBP

Gebruikersavatar
Berichten: 19

Re: Azokleurstoffen; kleuren van textiel met Oranje II

Het is alweer lang geleden dat ik mijn cursus kleurenleer heb gehad, maar hopelijk kan ik je toch wat helpen.

Orange II (ook acid orange 7) is een zure kleurstof. Deze worden vooral gebruikt voor het verven van proteïne-vezels en polyamide-vezels (nylon). De kleurstof zit vooral gebonden aan de vezel door ionaire interacties.

Zoals je al zegt zijn het de amino-groepen die in zure omstandigheden voor de interactie zorgen. Let wel bij nylon zijn dit enkel de eindgroepen van de polymeerketens.

In de textielwereld spreekt men van echtheden, dit is een soort kwalitatieve term voor de mate waarin een vezel/stof bestand is tegen externe invloeden (alkali, zuur, licht, ...). Orange II is een levelling zure kleurstof: deze diffunderen makkelijk in/uit de vezel en hebben ook een slechte echtheid tegen alkali. Je kan bijvoorbeeld zien dat de kleur is afgegaan op alle stukjes.

De binding met katoen gaat niet ionair zijn, dat had je zelf ook al wel door. De cellulose-kleurstoffen gaan eerder 'bevuild' worden door de kleurstof, de moleculen diffunderen in de vezels en wegens Van der Waals-interacties en sterische hinder blijven sommige moleculen achter in de vezel na het wassen. Door hun relatief lage moleculair gewicht gaan ze echter makkelijk terug uit de vezels diffunderen (bij de behandeling met NaOH).

Het behandelen van katoen met NaOH wordt trouwens merceriseren genoemd, en ik denk dat dit de voornaamste reden is waarom het effect bij katoen het grootst is.
Omhoog

Bericht 05-05-'12, 11:31

putteke

Berichten: 5

Re: Azokleurstoffen; kleuren van textiel met Oranje II

Héél hartelijk bedankt JBP, het is mij al een heel stuk duidelijker geworden nu :)

groeten

Niels
Omhoog

Bericht 14-11-'12, 16:03

Practichem

Berichten: 22

Re: Azokleurstoffen; kleuren van textiel met Oranje II

Ook ik heb dit practicum moeten doen, ik had echter nog een vraagje:

is cellulose een polaire stof door de OH-groepen die erop staan? Dan vermoed ik dat bij alle stoffen met cellulose de polaire groepen hiervan binden met de polaire sulfzonzuurgroep van methyloranje (ipv Oranje II in mijn geval) en denk dat deze daarom ook lichtgeel-lichtoranje kleuren, maar die kleur terug min of meer verdwijnt door deze in NaOH onder te dompelen?
Omhoog
Reageer

Terug naar “Huiswerk en Practica”